Malta (phiên âm tiếng Việt: Man-ta; , , ), quốc hiệu là Cộng hòa Malta ( ), là một đảo quốc Nam Âu, gồm một quần đảo ở Địa Trung Hải. Nó tọa lạc ở vị trí về phía nam của Ý, về phía đông của Tunisia, và về phía bắc của Libya. Quốc gia này chỉ có diện tích , với dân số khoảng 450.000 người, vào loại có mật độ dân cư dày nhất. Thủ đô của Malta, Valletta, với diện tích 0.8 km², là thủ đô nhỏ nhất trong Liên minh châu Âu. Malta có hai ngôn ngữ chính thức: tiếng Malta và tiếng Anh.
Địa lý
nhỏ|Ảnh từ vệ tinh của Malta
Malta là một quần đảo nằm giữa Địa Trung Hải (nằm ở lòng chảo phía đông). Chỉ có ba đảo lớn – Malta (Malta), Gozo (Għawdex), và Comino (Kemmuna) – là có người ở. Những đảo nhỏ (xem dưới đây) đều bỏ hoang. Quần đảo này là dấu tích của dải đất nối liền Sicilia và Bắc Phi, bị tách ra khi nước biển dâng cao ở cuối Kỉ Băng Hà.. Quần đảo Malta nằm ở rìa mảng kiến tạo Phi, nơi nó tiếp giáp với mảng Âu.
Rất nhiều vịnh nằm dọc theo bờ biển lồi lõm tạo ra các cảng đẹp. Địa hình bao gồm đồi thấp và đồng bằng. Điểm cao nhất của Malta là Ta' Dmejrek, cao , gần Dingli. Mặc dù có một vài sông nhỏ vào thời điểm có lượng mưa lớn, ở Malta không có một con sông hay hồ cố định nào. Tuy nhiên, có một vài suối chảy quanh năm ở Baħrija, l-Imtaħleb, San Martin, và thung lũng Lunzjata ở Gozo.
Theo Địa thực vật học, Malta thuộc về khu vực khí hậu Địa Trung Hải. Theo Quỹ Quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên, lãnh thổ Malta thuộc về vùng rừng và cây bụi Địa Trung Hải.
Những hòn đảo nhỏ thuộc quần đảo và không có người ở
nhỏ|Maltese Landscape, [[Għadira]]
Khí hậu
nhỏ| Vịnh Blue Lagoon nằm giữa [[Comino và đảo Cominotto ]]
Malta có khí hậu Cận nhiệt Địa Trung Hải, với mùa đông không quá lạnh, mùa hè ấm nóng. Mưa nhiều vào mùa đông, mùa hạ nói chung khô hạn.
Nhiệt độ trung bình năm là vào ban ngày và vào ban đêm. Vào tháng lạnh nhất – tháng 1 – Nhiệt độ nằm trong khoảng ban ngày và ban đêm. Tháng nóng nhất là tháng 8, nhiệt độ nằm trong khoảng ban ngày và ban đêm. Nhìn chung mùa hè kéo dài 8 tháng, bắt đầu từ khoảng giữa tháng tư vào ban ngày và vào ban đêm, kết thúc vào tháng 11 với nhiệt độ khoảng ban ngày và ban đêm, mặc dù vậy, trong bốn tháng còn lại, nhiệt độ cũng có khi lên đến . Trong tất cả các thủ đô ở châu Âu, Valletta -thủ đô của Malta có mùa đông ấm nhất, với nhiệt độ trung bình khoảng ban ngày và ban đêm trong khoảng từ tháng Một đến tháng Hai. Vào tháng Ba và tháng 11, nhiệt độ trung bình khoảng vào ban ngày và ban đêm. Rất hiếm những biến động đột ngột về nhiệt độ. Malta cũng là một trong số ít những nước châu Âu "xanh quanh năm".
Nhiệt độ trung bình năm của nước biển vào khoảng (cao nhất ở châu Âu), từ vào tháng 1 đến vào tháng 8.Trong cả sáu tháng – từ tháng 6 đến tháng 11 – nhiệt độ trung bình của nước biển lên đến .
Khoảng 3000 giờ nắng mỗi năm (cao hàng đầu châu Âu), từ trung bình trên 5 giờ mỗi ngày vàng tháng 12 đến trên 12 giờ vào tháng 6. chênh lệch này còn lớn hơn vào mùa đông, London chỉ có 37 giờ nắng
Kinh tế
Kinh tế khá đa dạng và thịnh vượng. Vốn đầu tư nước ngoài gia tăng đáng kể từ năm 1987 vào các ngành hàng hải, hàng không, tài chính và văn hóa. Nông nghiệp trồng trọt gồm ngũ cốc và rau quả. Du lịch là một ngành quan trọng. Tính đến năm 2016, GDP của Malta đạt 10.463 USD, đứng thứ 133 thế giới và đứng thứ 42 châu Âu.
Đồng tiền: Euro.
GDP: 5.4 tỷ USD (2006).
Tăng trưởng GDP năm 2006: 2.4%.
Thu nhập bình quân đầu người:: 21.000 USD (2006)
Lạm phát: 2.6% (2006).
Xuất khẩu: 2,4 tỷ USD (2006) với các mặt hàng máy móc và phương tiện vận chuyển.
Đối tác xuất khẩu: Singapore, Mỹ, Anh, Đức, Pháp, Trung Quốc và Ý.
Nhập khẩu: 4.0 tỷ USD (2006) chủ yếu là thực phẩm, máy chưa lắp ráp hoàn thiện và các phương tiện vận chuyển.
Với vị trí địa lý thuận lợi, Malta có tài nguyên thiên nhiên chính là đá vôi. Malta chỉ sản xuất 20% nhu cầu thực phẩm và thiếu nguồn nước ngọt. Nền kinh tế Malta dựa chủ yếu vào trao đổi thương mại nước ngoài, du lịch, sản xuất đồ điện tử và dệt may, đóng và sửa chữa thuyền.
Dịch vụ chiếm 74% tổng sản phẩm xã hội.
Công nghiệp chiếm 23% bao gồm các mặt hàng máy móc, sản xuất và sửa chữa tàu thuyền, thực phẩm, giày dép và quần áo...
Nông nghiệp chiếm 3%.
Lực lượng lao động: 164.000 người (2006).
Tỷ lệ thất nghiệp: 6,8% (2006).
Tôn giáo
nhỏ|trái|Nhà thờ Thánh Gioan ở Malta.
Công giáo Rôma là quốc giáo ở Malta bởi quốc đảo này theo truyền thuyết đã có một lịch sử lâu dài 2000 năm gắn bó với Kitô giáo, kể từ vụ đắm tàu của Tông đồ Phaolô vào khoảng năm 60 Công Nguyên. Theo Văn phòng Thống Kê Trung ương của Tòa Thánh Vatican cuối năm 2008, Malta chỉ có 443,000 dân, trong đó có 418,000 (tức 94.4%) là tín hữu Công giáo Rôma chiếm 97% dân số. Malta có hai giáo phận và 85 giáo xứ với 9 Giám mục, 853 linh mục, 1.143 tu sĩ, 1.231 giáo lý viên, 269 tiểu chủng sinh và 91 đại chủng sinh. Có 17.786 học sinh tham dự ở 80 trung tâm giáo dục Công giáo, từ mẫu giáo tới đại học. Các hoạt động bác ái xã hội do Công giáo điều hành bao gồm 24 nhà chăm sóc cho người tàn tật và già yếu, 26 viện mồ côi và nhà trẻ, 9 trung tâm tham vấn về gia đình và phò sự sống, 24 trung tâm giáo dục và phục hồi, và 4 tổ chức các loại khác.
Ngoài ra Malta còn 1% Kitô hữu ngoài Công giáo bao gồm Chính Thống giáo và Tin Lành; 1% theo Hồi giáo và 1% không theo đạo nào.
Văn hóa
👁️
2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Malta** (phiên âm tiếng Việt: **Man-ta**; , , ), quốc hiệu là **Cộng hòa Malta** ( ), là một đảo quốc Nam Âu, gồm một quần đảo ở Địa Trung Hải. Nó tọa lạc ở
**Ẩm thực Malta** phản ánh lịch sử Malta, nó cho thấy ảnh hưởng mạnh từ ẩm thực Sicilia và ẩm thực Anh cũng như Tây Ban Nha, Maghreb, Provence và các loại ẩm thực Địa
**Đảo Malta** là đảo lớn nhất trong số ba hòn đảo lớn tạo nên quần đảo Malta. Nó có thể được gọi là **Valletta** để phân biệt với toàn Malta. Malta nằm ở giữa Địa
**Nhà nước Malta** (tiếng Malta: _Stat ta ’Malta_), thường được gọi là Malta, là tiền thân của Cộng hòa Malta ngày nay. Chính thể này tồn tại trong 10 năm, từ ngày 21 tháng 9
**Tiếng Malta** () là ngôn ngữ quốc gia của Malta và là ngôn ngữ đồng chính thức của quốc gia, cùng với tiếng Anh, đồng thời cũng là một ngôn ngữ chính thức của Liên
**Dòng Chiến sĩ Toàn quyền Malta** (tên đầy đủ là **Dòng Chiến sĩ Toàn quyền Cứu tế Thánh Gioan của Jerusalem, Rhodes và Malta**, tiếng Ý: _Sovrano Militare Ordine Ospedaliero di San Giovanni di Gerusalemme
nhỏ|Bản đồ Malta Malta có lịch sử lâu đời và có con người sinh sống vào khoảng năm 5900 trước Công nguyên. Những cư dân đầu tiên là nông dân, và việc khai thác nông
**Volt Malta** (viết tắt là **Volt**) là một đảng chính trị tự do - xã hội ở Malta. Đó là chi nhánh ở Malta của Volt Europa, một phong trào chính trị ủng hộ sự
**Tổng giáo phận Malta** () là một tổng giáo phận của Giáo hội Latinh trực thuộc Giáo hội Công giáo Rôma ở Malta. ## Lịch sử Câu chuyện truyền lại cho rằng thánh Sứ đồ
**Sân bay quốc tế Malta** (IATA: MLA, ICAO: LMML) là sân bay duy nhất ở Malta, và nó phục vụ toàn bộ quần đảo tiếng Malta. Nó nằm giữa Luqa và Gudja tại Malta. Nó
**Joseph Flores** (1907–1974) là một thẩm phán và chính khách từ Malta. ## Tuổi thơ Flores sinh năm 1907 tại thị trấn Hamrun của Malta, gần thủ đô Valletta. Sau khi học, ông đăng ký
**Đội tuyển Davis Cup Malta** đại diện Malta ở giải đấu quần vợt Davis Cup và được quản lý bởi Liên đoàn quần vợt Malta. Malta hiện tại thi đấu ở Nhóm III khu vực
Malta đã tham gia 17 Thế vận hội Mùa hè và 3 Thế vận hội Mùa đông. Tại Thế vận hội Bắc Kinh 2022, không vận động viên (VĐV) Malta nào giành được huy chương
**Air Malta** là hãng hàng không quốc gia của Malta. Trụ sở đóng tại Luqa. Hãng hoạt động tại 36 tuyến điểm ở các nước châu Âu và Bắc Phi. Căn cứ hoạt động của
**Đội tuyển Fed Cup Malta** đại diện Malta ở giải đấu quần vợt Fed Cup và được quản lý bởi Liên đoàn Quần vợt Malta. Đội hiện tại thi đấu ở Nhóm III khu vực
Từ 30 tháng 6 năm 1993, **Malta** được chia thành 68 **_kunsilli lokali_** (số ít _kunsill lokali_, nghĩa là "hội đồng địa phương"). Đây là mức đơn vị hành chính cơ sở và không có
**Đội tuyển bóng đá bãi biển quốc gia Malta** đại diện Malta ở các giải thi đấu bóng đá bãi biển quốc tế, được điều hành bởi Hiệp hội bóng đá Malta, cơ quan quản
**Đội tuyển bóng đá quốc gia Malta** là đội tuyển cấp quốc gia của Malta do Hiệp hội bóng đá Malta quản lý. ## Thành tích tại các giải đấu ### Giải vô địch thế
**_Malta's Top Model_** là một chương trình truyền hình thực tế của Malta. Nó được phát sóng trên kênh Favourite Channel từ tháng 9 đến tháng 12 năm 2009. Chương trình chứng kiến một số
**Hiệp hội bóng đá Malta** (; ) là tổ chức quản lý, điều hành các hoạt động bóng đá ở Malta. Hiệp hội quản lý đội tuyển bóng đá quốc gia nam và nữ, tổ
**Các đền thờ cự thạch của Malta** () là quần thể bao gồm các đền thờ thời tiền sử, một số trong đó đã được UNESCO công nhận là Di sản thế giới. Chúng được
**_Cynomorium_** là chi thực vật duy nhất trong **họ Nấm Malta** hay **họ Tỏa dương** (danh pháp khoa học: **Cynomoriaceae**). Các loài cây trong chi này là toàn ký sinh (holoparasit = ký sinh hoàn
nhỏ|phải|Một con chó Malta **Chó Malta** (Maltese), hay còn được gọi ngắn gọn là **chó Mal** là một giống chó cỡ nhỏ có nguồn gốc từ quốc đảo Malta ở Địa Trung Hải. Chó Malta
**Bao vây Malta** là một chiến dịch quân sự tại Mặt trận Địa Trung Hải thuộc Chiến tranh thế giới lần hai. Trong khoảng thời gian 1940–42, chiến trường giành quyền kiểm soát hòn đảo
**Đại học Malta** (tiếng Malta: _L-Università ta' Malta_) là cơ sở giáo dục cao nhất trong Malta. Trường cung cấp giáo dục đại học, sau đại học và tiến sĩ. ## Lịch sử hình thành
nhỏ|Một con [[mèo lông lam Nga là một trong những nòi mèo có kiểu lông Malta từ đầu tới chân.]] **Mèo Malta** là tên gọi những con mèo nhà có bộ lông hoàn toàn (hoặc
**Dê Malta** là một giống dê nội địa từ phía đông và trung tâm Địa Trung Hải. Nó bắt nguồn từ Tiểu Á, và lấy tên từ đảo Malta. Nó được nuôi dưỡng chủ yếu
Hôn nhân cùng giới đã trở thành hợp pháp tại Malta vào ngày 1 tháng 9 năm 2017, sau khi thông qua luật pháp tại Quốc hội vào ngày 12 tháng 7 năm 2017. Dự
**Wikipedia tiếng Malta** (tiếng Malta: Wikipedija Malti) là phiên bản tiếng Malta của Wikipedia, ngôn ngữ quốc gia của Malta. Đến tháng 11, năm 2008, Wikipedia tiếng Malta có 2,260 bài viết.
**Ủy ban Thế vận hội Malta** () là Ủy ban Olympic quốc gia của Malta. Đây là cơ quan quản lý các hoạt động của Malta tại Thế vận hội , Đại hội Thể thao
phải|[[Tập tin:FIAV 111011.svg Tỷ lệ cờ: 2:3]] phải|[[Tập tin:FIAV 000100.svg Civil ensign; Tỷ lệ cờ: 2:3]] **Quốc kỳ Malta** () có hai sọc đỏ trắng, bên trái phía trên có hình chữ thập bạc xám.
**Giải bóng đá Ngoại hạng Malta**, được biết đến với tên gọi **360Sports Malta Premier** vì lý do tài trợ với 360Sports (thường được gọi là _Il-Kampjonat Premjer_), là giải bóng đá chuyên nghiệp cao
thumb|phải|Chai bia Malta thumb **Malta** (còn gọi là bia non, bia cho trẻ em, **bia mạch nha** hoặc soda đại mạch) là một loại nước giải khát có ga. Bia mạch nha là một thức
**Malta Festival Poznań** (cho đến năm 2009: **Liên hoan Sân khấu Quốc tế Malta**) - lễ hội sân khấu quốc tế được tổ chức hàng năm vào tháng 6 hoặc vào đầu tháng 6
**Quảng trường Malta** (hay **Quảng trường Maltese**, tiếng Séc: _Maltézské náměstí_) là một trong những quảng trường lịch sử ở Praha, tọa lạc ở Phố nhỏ, Cộng hòa Séc. Quảng trường cùng với nhiều di
Bài viết này ghi lại các tác động của đại dịch COVID-19 ở Malta, và có thể không bao gồm tất cả các phản ứng và biện pháp chính hiện đại. ## Dòng thời gian
Operation Pedestal The Fleet That Battled To Malta 1942 The Sunday Times bestseller One of the most dramatic forgotten chapters of the war, as told in a new book by the incomparable Max Hastings DAILY
**Nấm Malta**, **ngón tay đỏ**, **ngón tay sa mạc**, **tarthuth** (tiếng Bedouin) (danh pháp khoa học: **_Cynomorium coccineum_**) là một loài thực vật có hoa lâu năm toàn ký sinh trong họ Cynomoriaceae. Loài này
**Malta** là một làng thuộc quận DeKalb, tiểu bang Illinois, Hoa Kỳ. Năm 2010, dân số của làng này là 1164 người. ## Dân số Dân số qua các năm: * Năm 2000: 969 người.
**Malta** là một xã thuộc huyện Viranşehir, tỉnh Şanlıurfa, Thổ Nhĩ Kỳ. Dân số thời điểm năm 2011 là 321 người.
**Xã Malta** () là một xã thuộc quận Morgan, tiểu bang Ohio, Hoa Kỳ. Năm 2010, dân số của xã này là 1.864 người.
**Xã Malta** () là một xã thuộc quận Big Stone, tiểu bang Minnesota, Hoa Kỳ. Năm 2010, dân số của xã này là 98 người.
**Malta** là một làng thuộc quận Morgan, tiểu bang Ohio, Hoa Kỳ. Năm 2010, dân số của làng này là 671 người. ## Dân số *Dân số năm 2000: 696 người. *Dân số năm 2010:
**Xã Malta** () là một xã thuộc quận DeKalb, tiểu bang Illinois, Hoa Kỳ. Năm 2010, dân số của xã này là 1.608 người.
**Chiến dịch Pedestal** (, **Trận chiến giữa tháng Tám**), được người dân Malta gọi là **** (, **Đoàn vận tải Santa Maria**), là một chiến dịch tiếp vận đảo Malta của Hải quân Hoàng gia
Sân vận động, tại địa phương còn được gọi là **Ta' Qali**, tên chính thức là **Sân vận động Quốc gia** (), là một sân vận động nằm ở Ta' Qali, Malta. Sân vận động,
"****" ("Bài thánh ca Malta") là quốc ca của Malta. Bài hát được chấp thuận vào năm 1964. Nó được phổ nhạc bởi Robert Samut, và viết lời bởi Dun Karm Psaila vào năm 1922.
**Valletta** (, ) là thành phố thủ đô của Malta. Nó nằm ở phía đông nam của đảo Malta, giữa Marsamxett ở phía tây và Cảng Lớn ở phía đông. Dân số của thành phố
**Jake Galea** (sinh ngày 15 tháng 4 năm 1996) là cầu thủ bóng đá người Malta hiện đang thi đấu ở vị trí thủ môn cho câu lạc bộ Malta Valletta và Đội tuyển bóng
thumb|Herbert Ganado Gardens ở [[Floriana]] **Herbert Ganado** (7 tháng 4 năm 1906 – 8 tháng 4 năm 1979) là một luật sư người Malta, chủ tịch của Hành động Công giáo, biên tập viên, chính