Jean Bernard Léon Foucault (các sách vật lý tiếng Việt thường ghi là Phu-cô) (18 tháng 9 năm 1819 - 11 tháng 2 năm 1868) là nhà vật lý học người Pháp. Ông là người đã phát minh ra con lắc Foucault - thiết bị chứng tỏ Trái Đất đang tự quay quanh trục của nó. Ông cũng thực hiện các đo đạc ban đầu về tốc độ ánh sáng và khám phá ra dòng điện Foucault. Tên tuổi của ông cũng gắn với con quay hồi chuyển mặc dù ông không phải là người phát minh ra thiết bị này.
Thời trẻ
Foucault sinh ra tại Paris, là con trai của một người làm nghề xuất bản. Ông chủ yếu học ở nhà, sau đó có thời gian theo học y khoa nhưng đã bỏ ngang để theo đuổi niềm đam mê vật lý học do ông mắc chứng sợ máu. Lúc đầu, ông hướng sự tập trung vào việc cải thiện quy trình chụp ảnh của Louis Daguerre. Ông làm trợ lý thí nghiệm của Alfred Donné trong các bài giảng về giải phẫu học hiển vi trong vòng ba năm.
Ông cùng A. H. L. Fizeau thực hiện một chuỗi các khám phá về mật độ ánh sáng của Mặt Trời và so sánh nó với mật độ cacbon trong đèn hồ quang điện và mật độ calci oxide trong đèn hàn ôxi-hiđrô, về sự giao thoa tia hồng ngoại và về sự phân cực màu sắc của ánh sáng.
Những năm trung niên
Năm 1850, ông thí nghiệm dùng dụng cụ Fizeau–Foucault để đo tốc độ ánh sáng; về sau thí nghiệm này được gọi là thí nghiệm Fizeau–Foucault. Việc chứng minh rằng tốc độ ánh sáng trong môi trường nước thấp hơn nhiều so với tốc độ ánh sáng trong môi trường không khí đã đặt dấu chấm hết cho thuyết hạt ánh sáng của Isaac Newton.
Năm 1851, ông cung cấp bằng chứng thực nghiệm cho thấy rằng Trái Đất tự quay quanh trục của mình (xem chuyển động hàng ngày). Từ mái Điện Panthéon ở Paris, ông treo một quả cầu và tác động lực ban đầu khiến nó dao động; đầu kim gắn trên quả cầu vẽ vòng tròn trên cát ẩm ở mặt đất phía dưới, để lại những vệt của đường đi khác nhau sau mỗi chu kỳ chuyển động chậm chạp. Quỹ đạo này đã cho thấy rằng Trái Đất quay tròn xung quanh trục của nó. Thí nghiệm "Con lắc Foucault" gây ấn tượng cho cả giới trí thức và giới bình dân; khắp các thành phố lớn ở châu Âu và châu Mỹ diễn ra các thí nghiệm về con lắc này và thu hút đám đông theo dõi. Năm 1852, ông dùng khái niệm "Con quay hồi chuyển" để gọi bằng chứng thực nghiệm này. Năm 1855, ông nhận Huy chương Copley của Hội Hoàng gia Luân Đôn cho các nghiên cứu thực nghiệm hết sức nổi bật của mình. Trước đó, vào khoảng đầu năm 1855, ông cũng được đài quan sát hoàng gia ở Paris công nhận là physicien (nhà vật lý).
Tháng 9 năm 1855, ông phát hiện ra rằng cần nhiều lực hơn để khiến một đĩa đồng quay quanh trục nếu mép của đĩa này nằm giữa các cực của một nam châm (nằm trong từ trường), đồng thời đĩa bị dòng điện Foucault sinh ra nung nóng.
nhỏ|phải| Biểu đồ các giá trị tốc độ ánh sáng đo bằng phương pháp gương xoay của Foucault với nguồn sáng là nguồn phát tia laser hiện đại
Năm 1857, Foucault phát minh ra kính phân cực mang tên ông. Những năm sau đó ông sáng chế ra phương pháp thử nghiệm gương trong kính viễn vọng phản xạ để xác định hình dạng của gương đó. "Kiểm định lưỡi dao Foucault" này cho phép người ta xác định xem liệu bề mặt một gương cầu là cầu hoàn hảo hay không. Trước khi Foucault công bố phát minh này thì việc kiểm định bề mặt gương phản xạ trong kính viễn vọng vẫn chỉ là "khi được khi không".
Năm 1862, Foucault dùng thiết bị gương xoay của Charles Wheatstone và xác định được tốc độ ánh sáng là 298.000 km/s, thấp hơn 10.000 km/s so với giá trị đo được trong các thí nghiệm trước đó và chỉ sai lệch 0,6% so với giá trị hiện đại.
Những năm về sau
Sau năm đó, Foucault trở thành thành viên của Cục Kinh độ (Bureau des Longitudes). Năm 1864, ông trở thành hội viên Hội Hoàng gia Luân Đôn và sang năm 1865 thì trở thành thành viên ban cơ khí của hội. Năm 1865, ông cho ra các bài viết về việc sửa đổi máy điều tốc của James Watt. Cũng trong năm đó (Compt. Rend. lxiii.) ông chỉ ra rằng chỉ cần gắn một tấm phim mỏng bằng bạc trong suốt bên ngoài kính viễn vọng thì có thể quan sát Mặt Trời mà không làm hại mắt. Lúc gần cuối đời, ông quay về với tôn giáo cũ là Công giáo La Mã.
Qua đời và vinh danh
nhỏ|Mộ phần của Jean Bernard Léon Foucault ở Nghĩa trang Montmartre
Foucault qua đời do chứng đa xơ cứng tiến triển nhanh. vào ngày 11 tháng 2 năm 1868 tại Paris. Ông được chôn cất tại Nghĩa trang Montmartre.
Tiểu hành tinh 5668 Foucault được đặt theo họ của Foucalt. Tên ông cũng nằm trong danh sách 72 nhân vật được ghi tên trên tháp Eiffel.
👁️
3 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Jean Bernard Léon Foucault** (các sách vật lý tiếng Việt thường ghi là **Phu-cô**) (18 tháng 9 năm 1819 - 11 tháng 2 năm 1868) là nhà vật lý học người Pháp. Ông là người
thumb|Mô hình con lắc Foucault tại [[Điện Panthéon, Paris]] right|thumb|Con lắc Foucault tại [[bảo tàng COSI, Columbus, Ohio đang chuyển động]] phải|khung|Minh họa con lắc Foucault **Con lắc Foucault**, đặt tên theo nhà vật lý
**Dòng điện Foucalt** hay còn gọi là **dòng điện xoáy** (tiếng Anh: _eddy current_) là hiện tượng dòng điện sinh ra khi ta đặt một vật dẫn điện vào trong một từ trường biến đổi
phải|nhỏ|500x500px| Thiết lập thử nghiệm Foucault để đo gương **Kiểm định lưỡi dao Foucault** được mô tả vào năm 1858 bởi nhà vật lý người Pháp Léon Foucault để đo dạng hình nón của gương
**5668 Foucault** (1984 FU) là một tiểu hành tinh vành đai chính được Antonín Mrkos tại Klet phát hiện ngày 22 tháng 3 năm 1984. Nó được đặt theo họ của nhà vật lý học
**Tốc độ ánh sáng** trong chân không, ký hiệu là , là một hằng số vật lý cơ bản quan trọng trong nhiều lĩnh vực vật lý. Nó có giá trị chính xác bằng 299.792.458 m/s
thumb|Lăng kính tam giác phân tách chùm ánh sáng trắng, tách ra các bước sóng dài (đỏ) và các bước sóng ngắn hơn (màu lam). Đèn sư tử ở [[Hẻm núi Linh dương|Antelope Canyon, Hoa
**Con lắc** theo định nghĩa chung nhất là một vật gắn vào một trục cố định mà nó có thể xoay (hay dao động) một cách tự do. Khi đưa con lắc dịch chuyển khỏi
Điện Panthéon **Điện Panthéon** (tiếng Pháp: _Le Panthéon_ hay đơn giản là _Panthéon_), hay **Điện Toàn Thánh** hoặc **Điện Quán Thánh** là một công trình lịch sử nằm trên đồi Sainte-Geneviève, thuộc Quận 5 thành
**Danh sách các nhà phát minh** được ghi nhận. ## Danh sách theo bảng chữ cái ### A * Vitaly Abalakov (1906–1986), Nga – các thiết bị cam, móng neo leo băng không răng ren
khung|Hoạt hình giải thích hiệu ứng Coriolis. Một vật thể chuyển động thẳng đều, trong một [[hệ quy chiếu|hệ quy chiếu quán tính, từ tâm đĩa ra mép, sẽ được quan sát thấy như chuyển
**Armand Hippolyte Louis Fizeau** (1819-1896) là nhà vật lý người Pháp. Vào năm 1849, Fizeau trở thành người đầu tiên xác định bằng thực nghiệm một giá trị khá chính xác cho vận tốc ánh
**Ngày 2 tháng 4** là ngày thứ 92 trong mỗi năm dương lịch thường (ngày thứ 93 trong mỗi năm nhuận). Còn 273 ngày nữa trong năm. ## Sự kiện ### Trong Nước * 1938
nhỏ|Nghĩa trang Montmartre **Nghĩa trang phía Bắc** (tiếng Pháp: _Cimetière du Nord_), thường được biết đến với tên **Nghĩa trang Montmartre** (tiếng Pháp: _Cimetière de Montmartre_) là một trong các nghĩa trang chính của Paris,
liên_kết=https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp tin:Emblemata_1624.jpg|nhỏ|275x275px|Mô tả ban đầu của "kính thiên văn Hà Lan" từ năm 1624. **Lịch sử kính viễn vọng** có thể được tìm thấy các dấu vết đầu tiên từ trước khi kính viễn vọng
Dưới đây là danh sách các nhà vật lý nổi tiếng. __NOTOC__ ## A * Ernst Abbe - Đức (1840-1905) * Hannes Alfvén - Thụy Điển (1908-1995) * Luis Alvarez - Hoa Kỳ (1911-1988) *
Ngày **18 tháng 9** là ngày thứ 261 (262 trong năm nhuận) trong lịch Gregory. Còn 104 ngày trong năm. ## Sự kiện * 96 – Sau khi Hoàng đế Domitianus bị ám sát, Thượng
**Sir Charles Wheatstone** (1802-1875) là nhà vật lý người Anh. Về viễn thông, Wheatstone đã phối hợp với Willoughby Smith thiết kế bị sản xuất và lắp đặt cáp tuyến. Về việc tổng hợp giọng
**Hóa học thiên thể** là môn khoa học nghiên cứu về sự phong phú và phản ứng của các phân tử trong vũ trụ và sự tác động qua lại của chúng bằng bức xạ.
nhỏ|320x320px|Video time-lapse về nhật động của các thiên thể trên bầu trời, quay tại [[Đài quan trắc La Silla.]] Trong thiên văn học, **nhật động** hay **chuyển động (hàng) ngày** là sự chuyển động biểu
**Who Wants to Be a Millionaire** (_Ai muốn trở thành triệu phú?_, viết tắt là WWTBAM, đôi khi còn được gọi với cái tên **Millionaire**, ở Việt Nam chương trình được biết tới với tên
Lối vào chính của Collège de France **Collège de France** là một cơ sở giáo dục đặc biệt nằm ở khu phố La Tinh, Quận 5 thành phố Paris. Không phải một đại học, cũng
300x300px|thumb ## Sự kiện ### Tháng 1 *1 tháng 1: **Leon Schlumpf trở thành tổng thống Thụy Sĩ **Đảo chính của giới quân đội tại Lagos, Nigeria. **Brunei tuyên bố độc lập. Sau khi độc
Đây là danh sách các triết gia từ Pháp: ## A
* Jean-Baptiste le Rond d’Alembert (1717–1783) * Louis Althusser (1918–1990) * Antoine Arnauld (1612–1694) * Raymond Aron (1905–1983) * Pierre Aubenque (1929–2020)