✨Kim khánh

Kim khánh

thumb|Một mẫu kim khánh.

Kim khánh (chữ Hán: 金磬) là một loại trang sức đặc biệt dùng để khẳng định địa vị tôn quý thời nhà Nguyễn, do chính Hoàng đế ban tặng cho các quý tộc, đại thần. Kim khánh có vai trò giống như một tưởng niệm chương hay huân chương ngày nay. Sau khi Việt Nam trở thành một nước cộng hòa, địa vị của kim khánh cũng bị bãi bỏ.

Kim khánh là một vật trang sức khá phù hợp với trang phục áo dài lụa trong giới quý tộc, quan lại thời Nguyễn, nhưng dưới mắt người châu Âu thì nó là một trang sức khá khác thường. Nó có hình dáng cách điệu như một chiếc khánh, một loại nhạc cụ cổ truyền của người Trung Quốc, được làm bằng vàng (hoặc bằng bạc đối với ngân khánh và bằng ngọc đối với ngọc khánh), cùng với các các họa tiết trang trí như long (hoặc long châu), lân, quy và phụng. Đôi khi kim khánh cũng có dạng hình chữ nhật, dùng ban cho các công chúa. Bên dưới là chuỗi ngọc kết thành dạng cách điệu của một con dơi (đồng âm với "phúc" trong Hán Việt), được làm bằng ngọc trai trắng và cam, các hạt san hô đỏ và trắng, ngọc trai nước ngọt và vàng. Phía sau kim khánh có dòng chữ Hán ghi niên hiệu của hoàng đế ban tặng. Dòng chữ Hán phía trước ghi phân biệt để khẳng định địa vị của người được ban tặng.

Kim khánh là tưởng niệm chương đặc biệt của nội bộ triều đình nhà Nguyễn. Tuy vậy, vào năm 1875, một kim khánh đặc biệt đã được triều đình Tự Đức trao cho Tổng thống Pháp Adolphe Thiers sau Hòa ước Giáp Tuất. Một phiên bản giản lược cũng được tạo ra để trao tặng cho các quan chức thực dân của Pháp hoặc các vương công ở châu Á như Susuhunan của Surakarta Pakubuwono X.

Kích thước của kim khánh thường có chiều rộng 85 mm và cao 153 mm. Nó được trao trong một chiếc hộp hình chữ nhật bằng bạc hoặc vàng có trang trí hình rồng và lót lụa đỏ.

Lịch sử

Kim khánh được cho là ban hành đầu triều Nguyễn, dưới thời Gia Long hoặc Minh Mạng. Không rõ kim khánh ban đầu này ra đời vào những thời điểm cụ thể nào và bao gồm những hạng bậc gì. Những kim khánh thời Thiệu Trị có chạm hình hai con rồng chạm nổi hướng về mặt trời, được trang điểm bằng ngọc trai tốt, với dòng chữ Hán Ân tứ (恩賜, "vua ban") nạm bằng ngọc trai. Kim khánh thời kỳ này chỉ dành riêng cho hoàng tộc hoặc cho một trong bốn vị đại thần Tứ trụ triều đình.

Kim khánh hiếm khi được ban cho thường dân, nó được tạo ra nhằm ban thường cho các văn quan võ tướng có công trạng xuất sắc. Chỉ những quan viên cấp cao mới có quyền đeo kim khánh nơi công cộng. Những người khác phải cất chúng ở nhà. Thay vào đó, họ được quyền sử dụng các loại kim tiền hoặc ngân tiền để đeo ở nơi công cộng (chiểu theo sắc chỉ của vua Đồng Khánh năm 1885).

Ngoài ra, còn có một loại Đại hạng Kim khánh chỉ danh ban thường cho các quan lai cao cấp cao tuổi (60 hoặc 70 tuổi) nhằm tôn vinh công lao của những vị này đối với triều đình.

Các hạng và các biến thể

Theo sắc chỉ của vua Đồng Khánh năm 1885, đĩa kim khánh có các hạng được làm bằng vàng (kim khánh), mạ vàng (tử kim khánh) hoặc bằng bạc (ngân khánh). Thiết kế của kim khánh có hình chạm nổi hai con rồng đối mặt với mặt trời (hoặc một minh châu rực lửa).

Cho đến năm 1885, kim khánh chỉ gồm 2 hạng:

Năm 1885, vua Đồng Khánh chia hạng kim khánh thành 3 hạng nhỏ, tổng cộng thàng 4 hạng:

Vào năm Thành Thái thứ 12 (1900), Kim khánh dành cho các quan lại Việt Nam được đổi như sau:

Đối với người Pháp và người ngoại quốc, vua Thành Thái đã cho lập ra 3 hạng kim khánh. Một mặt ghi dòng chữ Đại Nam Hoàng Đế sắc tứ (大南皇帝敕賜) nhưng mặt còn lại có những dòng chữ khác nhau.

Ngọc khánh

Ngọc khánh (玉 磬) là một cấp phân biệt cao hơn cả kim khánh. Ngọc khánh chỉ được ban tặng cho những đại thần nhất phẩm. Nó được làm bằng ngọc và có dòng chữ Trân bửu (珍寶, "Bảo vật quý giá") trước niên hiệu của Hoàng đế.

Miền Nam Việt Nam

Sau khi nhà Nguyễn sụp đổ, quy chế kim khánh cũng bị bãi bỏ. Khi chính thể Đệ nhất Cộng hòa Việt Nam được thành lập ở miền Nam Việt Nam, tổng thống Ngô Đình Diệm, một cựu quan lại nhà Nguyễn, đã sử dụng hình ảnh cách điệu của kim khánh như là quốc huy Đệ nhất Cộng hòa, với các họa tiết rặng tre, bút lông (tượng trưng cho các quan chức dân sự) và thanh kiếm (tượng trưng cho các chỉ huy quân sự), thay cho các họa tiết rồng và chữ Hán của thời phong kiến.

Hình ảnh

Roi-Khai-Dinh.jpg|Vua Khải Định với kim bài, ngọc khánh, Đại Nam Long tinh và Bắc Đẩu bội tinh Annam - Hué - Empereur d'Annam en Costume de Ville (1).jpg|Vua Thành Thái với kim bài, ngọc khánh và Bắc Đẩu bội tinh Vinh-thuy-bao-dai-1-.jpg|Thái tử Vĩnh Thụy với kim bài và ngọc khánh
👁️ 0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
thumb|Một mẫu kim khánh. **Kim khánh** (chữ Hán: 金磬) là một loại trang sức đặc biệt dùng để khẳng định địa vị tôn quý thời nhà Nguyễn, do chính Hoàng đế ban tặng cho các
**Kim Khánh** có tên đầy đủ là **Hồ Thị Kim Khánh** (sinh năm 1967 tại Thành phố Hồ Chí Minh) là một nữ diễn viên truyền hình - điện ảnh, người mẫu kiêm ca sĩ
**Kim Khánh** là bút danh của họa sĩ Nguyễn Văn Hương (sinh năm 1953). Ông còn một bút danh khác là Thiên Kim nhưng độc giả thường nhớ đến ông với tên Kim Khánh. Ông
**Phan Kim Khánh** (sinh năm 1993) là một sinh viên và blogger người Việt Nam đến từ tỉnh Phú Thọ, Việt Nam. Khánh đã bị kết án 6 năm tù và 4 năm quản thúc
**Lý Kim Khánh** (sinh 1976), người Khmer, là đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa XI và XII, thuộc đoàn đại biểu Cà Mau.
**Nguyễn Kim Khanh** (sinh năm 1946) là một Thiếu tướng Quân đội nhân dân Việt Nam. Ông từng giữ chức vụ Phó Tư lệnh Bộ đội Biên phòng, đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa
**Kim Kyong-hui** (tiếng Triều Tiên: 김경희, Hán Việt: Kim Khánh Huy, sinh ngày 30 tháng 5 năm 1946) là con gái của cựu lãnh đạo của Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên, Kim
**_Kim Bình Mai từ thoại_** (金瓶梅詞話), thường được biết đến tới tên gọi **_Kim Bình Mai_** (金瓶梅), là một bộ tiểu thuyết chương hồi được Lan Lăng Tiếu Tiếu Sinh sáng tác vào thời nhà
**_Kim Bình Mai_** (金瓶梅, _Jīnpíngméi_), tên đầy đủ là **_Kim Bình Mai từ thoại_** (_Truyện kể có xen thi từ về Kim Bình Mai_); là bộ tiểu thuyết dài gồm 100 hồi và là một
**Kim Dung** (10 tháng 3 năm 1924 – 30 tháng 10 năm 2018), tên khai sinh là **Tra Lương Dung**, là một trong những nhà văn có tầm ảnh hưởng nhất đến văn học Trung
**Khánh Hòa** là một tỉnh ven biển thuộc duyên hải Nam Trung Bộ, Việt Nam. Theo dữ liệu Sáp nhập tỉnh, thành Việt Nam 2025, Khánh Hòa có diện tích: 8.556 km², xếp thứ 17;
**Tây Môn Khánh** (Minh Khánh) () là một nhân vật chính trong tiểu thuyết _Kim Bình Mai_ của Tiếu Tiếu Sinh, nhưng trước đó đã xuất hiện trong tiểu thuyết _Thủy hử_ của Thi Nại
**Nhà Kim** (, tiếng Nữ Chân: Tập tin:Amba-an Ancu-un.svg 1115-1234) là một triều đại do người Nữ Chân gây dựng trong lịch sử Trung Quốc. Người Nữ Chân nguyên là phiên thuộc của triều Liêu,
**Kim Hi Tông** (chữ Hán: 金熙宗) là một hoàng đế nhà Kim trong lịch sử Trung Hoa. Tên thật của ông là **Hoàn Nhan Đản** hay **Hoàn Nhan Hợp Lạt**. Ông trị vị từ năm
**Phan Kim Liên** () là nhân vật hư cấu trong tiểu thuyết _Thủy hử_ của nhà văn Thi Nại Am, là người đàn bà đa tình và hiểm độc, giết chồng để ngoại tình và
**Lê Kim Khánh** (sinh ngày 24 tháng 12 năm 1981), thường được biết đến với nghệ danh **Lê Khánh**, là một nữ diễn viên kiêm người dẫn chương trình truyền hình người Việt Nam. Là
**Kim Thái Tổ** (chữ Hán: 金太祖, 1 tháng 8 năm 1068 – 19 tháng 9 năm 1123) là miếu hiệu của vị hoàng đế khai quốc của nhà Kim trong lịch sử Trung Hoa, trị
**Khánh Trắng** (1956 — 13 tháng 10 năm 1998), tên thật là **Dương Văn Khánh**, là một nhân vật cầm đầu băng đảng xã hội đen gồm 19 tên tội phạm khét tiếng Hà Nội
nhỏ|phải|Khu du lịch Evason Hideaway ở [[Ninh Hòa.]] Khánh Hòa có bờ biển dài hơn 200 km và gần 200 hòn đảo lớn nhỏ cùng nhiều vịnh biển đẹp như Vân Phong, Nha Trang (một trong
**Kim Ai Tông ** (chữ Hán: 金哀宗, bính âm: **_Jin Aizong_**, 25 tháng 9 năm 1198 - 9 tháng 2 năm 1234), tên Hán là **Hoàn Nhan Thủ Lễ** (完顏守禮) hay **Hoàn Nhan Thủ Tự**
**Phan Kim Cân** (1904-1976) là một doanh nhân và chính trị gia người Việt Nam vào cuối thế kỷ 19 đến đầu thế kỷ 20. Ông nguyên là Ủy viên Tài chánh Ngân khố tỉnh
**Kim Bình Mai** () là một bộ phim khiêu dâm cổ trang Hồng Kông sản xuất năm 2008 của đạo diễn Tiền Văn Kỹ và được sản xuất bởi Vương Tinh, với sự tham gia
**Kim Tuyên Tông** (chữ Hán: 金宣宗, 18 tháng 4 năm 1163 - 14 tháng 1 năm 1224), tên thật là **Hoàn Nhan Ngô Đô Bổ** (完顏吾睹補), **Hoàn Nhan Tùng Gia** (完颜從嘉), **Hoàn Nhan Tuân** (完颜珣),
**Kim Jong-un** (; sinh ngày 8 tháng 1 năm 1982) là một chính trị gia người Bắc Triều Tiên, Lãnh đạo tối cao Đảng Lao động Triều Tiên và là Chủ tịch Quân ủy Trung
**Câu lạc bộ bóng đá Khánh Hòa** là câu lạc bộ bóng đá tại Việt Nam có trụ sở ở thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa, từng thi đấu tại giải vô địch chuyên
**Chùa Kim Sơn** nằm ở xã Vĩnh Ngọc, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa. Chùa do Thiền sư Pháp Ấn xây dựng vào thời Hậu Lê trên một ngọn đồi đá nằm giữa bình
thumb|Tháp nước [[ga Trúc Mã Quán ở thành phố Kim Hoa, tỉnh Chiết Giang có khắc dòng chữ "Công nghiệp học Đại Khánh".]] "**Công nghiệp học Đại Khánh**" ( là phong trào chính trị do
**Đoàn Diên Khánh** là một nhân vật Hư cấu trong Tiểu thuyết Thiên long bát bộ của nhà văn Kim Dung. Y vốn có thân phận là thái tử của nước Đại Lý, nhưng do
**Kim Mạt Đế** (chữ Hán: 金末帝; ?-1234), tên thật là **Hoàn Nhan Thừa Lân** (完顏承麟), là hoàng đế thứ 10 và là vị vua cuối cùng của nhà Kim trong lịch sử Trung Quốc. Ông
**Lương Bình** (chữ Hán giản thể:梁平区, Hán Việt: _Lương Bình khu_) là một quận thuộc thành phố trực thuộc trung ương Trùng Khánh, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Quận này có diện tích 1892
nhỏ|trái|Chánh điện chùa Linh Sơn **Chùa Linh Sơn** hay còn gọi là **Tổ đình Linh Sơn**, **Tổ Đình Linh Sơn Vạn Giã** thuộc thôn Hiền Lương, xã Vạn Lương, huyện Vạn Ninh (thị trấn Vạn
**Trung huyện** (chữ Hán giản thể:忠县, Hán Việt: _Trung huyện_) là một huyện thuộc thành phố trực thuộc trung ương Trùng Khánh, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Huyện này có diện tích 2184 km2,
**Kim Bình Mai** **_phần 2_** () là một bộ phim khiêu dâm cổ trang Hồng Kông sản xuất năm 2009. Phim dựa trên tiểu thuyết _Kim Bình Mai năm 1610 của Lan Lăng Tiếu Tiếu
**_Duyên định kim tiền_** là một bộ phim truyền hình được thực hiện bởi Hãng phim Giải Phóng cùng IMC do Hồ Ngọc Xum làm đạo diễn. Phim được chuyển thể từ truyện dài _Thầy
**Ninh** (chữ Hán phồn thể: 寧縣, chữ Hán giản thể: 宁县, bính âm: Níng Xiàn, âm Hán Việt: _Ninh huyện_) là một huyện thuộc địa cấp thị Khánh Dương, tỉnh Cam Túc, Cộng hòa Nhân
**Kim Môn** () là một quần đảo nhỏ gồm một số hòn đảo trong đó có Đại Kim Môn, Tiểu Kim Môn, Ô Khâu và một số đảo nhỏ xung quanh, nằm dưới quyền kiểm
thumb|alt=Picture of a diamond.|Viên kim cương Hope năm 1974 **Viên kim cương Hope** là một trong những món đồ trang sức nổi tiếng nhất thế giới, với lý lịch quyền sở hữu có niên đại
**Chiến tranh Kim-Tống (1206-1208)** hay **Khai Hi bắc phạt** là một phần của cuộc chiến chiến tranh Tống - Kim, kéo dài 3 năm từ 1206 đến 1208, do triều Tống phát động, tấn công
**Đồng Thành** (chữ Hán giản thể: 桐城市, âm Hán Việt: _Đồng Thành thị_) là một thành phố cấp phó địa khu trực thuộc địa cấp thị An Khánh, tỉnh An Huy, Cộng hòa Nhân dân
**NSƯT Tô Kim Hồng** (sinh năm 1950) là một nữ nghệ sĩ cải lương tài sắc người Việt Nam. Bà được công chúng biết đến nhiều hơn qua những vai diễn như "Phương Thành" trong
**Trương Hàn** (chữ Hán: 张翰, ? – 1214) tự Lâm Khanh, người Tú Dung, Hãn Châu , quan viên nhà Kim. ## Khởi nghiệp Năm Đại Định thứ 28 (1188) cuối thời Kim Thế Tông,
**Kim Chương Tông** (1168-1208) là vị vua thứ sáu của nhà Kim. Ông tại vị từ năm 1190 đến năm 1208. Ông tên thật là **Hoàn Nhan Ma Đạt Cát**, tháng 4 năm 1186 được
**Kim Ngọc** (20 tháng 7 năm 1944 – 16 tháng 1 năm 2011) là nghệ sĩ hài, diễn viên và nghệ sĩ cải lương của Việt Nam. Người ta thường gọi nghệ sĩ Kim Ngọc
**Lý Yến** (chữ Hán: 李晏, 1123 – 1197), tên tự là **Trí Mĩ**, người Cao Bình, Trạch Châu (nay là Cao Bình, Sơn Tây), quan viên nhà Kim trong lịch sử Trung Quốc. Ông có
nhỏ| Các học giả tại một thư viện Abbasid, từ [[Maqamat của al-Hariri của Yahya ibn Mahmud al-Wasiti, Baghdad, 1237 CE ]] **Thời kỳ hoàng kim của Hồi giáo** hoặc **thời đại hoàng kim của
Công Ty TNHH TM - DV Vĩnh Kim là đơn vị chuyên hoạt động trong lĩnh vực thương mại và dịch vụ tại thị trường Việt Nam.
**Kim Sơn** là một huyện cũ, nằm ở ven biển ở cực nam tỉnh Ninh Bình, Việt Nam. Huyện cũ Kim Sơn ngày nay là 8 xã Chất Bình, Kim Sơn, Quang Thiện, Phát Diệm,
**Nguyễn Thị Lệ Mai** (sinh ngày 6 tháng 3 năm 1945), thường được biết đến với nghệ danh **Khánh Ly** là nữ ca sĩ hải ngoại người Mỹ gốc Việt, nổi tiếng với giọng nữ
**Đồng Khánh Đế** (chữ Hán: 同慶 19 tháng 2 năm 1864 – 28 tháng 1 năm 1889), tên húy là **Nguyễn Phúc Ưng Thị** (阮福膺豉) và **Nguyễn Phúc Ưng Đường** (阮福膺禟 ), lên ngôi lấy
**Trang phi Vương Giai thị** (chữ Hán: 莊妃王佳氏; ? - 1811), là một phi tần của Thanh Nhân Tông Gia Khánh Hoàng đế trong lịch sử Trung Quốc. Tuy không có con cái, nhưng từ