✨Hệ thống hỗ trợ sự sống cơ bản

Hệ thống hỗ trợ sự sống cơ bản

thumb|upright|Một hệ thống hỗ trợ sự sống di động từ bộ đồ Apollo [[A7L, với lớp vỏ ngoài đã được tháo ra]]

Hệ thống hỗ trợ sự sống cơ bản (hay di động; tiếng Anh: Primary (hay portable hay personal) life support system) là một thiết bị được kết nối với bộ đồ vũ trụ của phi hành gia, cho phép các hoạt động ngoài tàu vũ trụ diễn ra một cách tự do nhất, độc lập với hệ thống hỗ trợ sự sống của phi thuyền. PLSS thường được đeo như một chiếc ba lô. Các chức năng của PLSS gồm có

  • Điều chỉnh áp suất của bộ đồ
  • Cung cấp oxy để thở
  • Loại bỏ carbon dioxide, độ ẩm, mùi hôi và chất gây ô nhiễm khỏi quá trình hít thở oxy
  • Làm mát và tuần hoàn oxy thông qua bộ quần áo áp suất, và nước thông qua quần áo làm mát và thông gió bằng chất lỏng (liquid cooling and ventilation garment) hoặc Lớp áo làm mát bằng chất lỏng (liquid cooling garment).
  • Giao tiếp hai chiều bằng giọng nói
  • Hiển thị hoặc đo từ xa các thông số sức khỏe của bộ đồ
  • Dữ liệu đo từ xa chỉ số sức khỏe trực tiếp của người đeo (ví dụ như nhịp tim)

Chức năng xử lý không khí của PLSS tương tự như thiết bị thở tuần hoàn (rebreather), ở chỗ khí thở ra được tái tạo thành khí thở theo một vòng khép kín.

Khi sử dụng trong môi trường vi trọng lực, thường thiết bị cần có một hệ thống đẩy riêng để đảm bảo an toàn và điều khiển do không có kết nối vật lý nào với tàu vũ trụ.

PLSS của Apollo

thumb|left|Bên trong PLSS của Apollo thumb|Sơ đồ PLSS của A7L và OPS, có khớp nối tới phi hành gia và cabin [[Mô-đun Mặt Trăng Apollo|Mô-đun Mặt Trăng]]

Hệ thống hỗ trợ sự sống di động dùng trong các sứ mệnh hạ cánh xuống Mặt Trăng của chương trình Apollo sử dụng lithium hydroxide để loại bỏ carbon dioxide khỏi không khí thở và tuần hoàn nước theo một vòng không khép kín thông qua một liquid cooling garment, đẩy nước vào không gian, nơi nước biến thành tinh thể băng. Một phần nước cũng được dùng để loại bỏ nhiệt lượng dư thừa từ không khí thở của phi hành gia và được thu thập để đổ vào bể chứa nước thải của tàu vũ trụ sau khi thực hiện EVA. PLSS còn chứa một máy thu phát vô tuyến và ăng-ten để liên lạc, được truyền qua hệ thống liên lạc của tàu vũ trụ về Trái Đất. Hệ thống điều khiển PLSS được lắp trong Bộ Điều khiển Từ xa (Remote Control Unit, RCU) gắn trên ngực phi hành gia. Oxy và nước có thể được nạp lại cho nhiều lần EVA từ hệ thống kiểm soát môi trường của tàu vũ trụ.

Thời gian EVA trên bề mặt Mặt Trăng cho bốn nhiệm vụ đầu tiên (Apollo 11 đến 14) bị giới hạn trong 4 giờ, với oxy được lưu trữ ở mức , lithium hydroxide, 8,5 pound (3,9 lít) nước làm mát và pin 279 watt giờ. Đối với các sứ mệnh mở rộng từ Apollo 15 đến 17, thời gian EVA được tăng gấp đôi lên 8 giờ bằng cách nâng mức oxy lên , lithium hydroxide lên , nước làm mát tới 11,5 pound (5,2 lít) và dung lượng pin tới 390 watt giờ.

Một hệ thống dự phòng khẩn cấp được lắp đặt trong trường hợp hệ thống chính bị hỏng, thông qua một thiết bị riêng biệt gọi là Hệ thống Thanh lọc Oxy (Oxygen Purge System, OPS) gắn phía trên PLSS, ngay đằng sau mũ bảo hiểm của phi hành gia. OPS duy trì áp suất bộ đồ và loại bỏ carbon dioxide, nhiệt và hơi nước thông qua luồng không khí một chiều liên tục thoát ra không gian. Khi kích hoạt, OPS sẽ cung cấp oxy cho một đầu vào riêng biệt trên bộ đồ áp suất sau khi van thông hơi trên đầu ra riêng biệt của bộ đồ được mở thủ công. OPS cung cấp tối đa khoảng 30 phút oxy khẩn cấp để thở và làm mát. Thời gian này có thể kéo dài thêm từ 75 đến 90 phút với ống dẫn "hệ thống bạn đồng hành" (buddy system) sử dụng hệ thống PLSS đang hoạt động của phi hành gia khác (chỉ) để làm mát. Điều này cho phép van thông hơi được đóng một phần để giảm lưu lượng oxy.

PLSS cao , rộng và dày . Nó đã được thử nghiệm tại Trung tâm Chuyến bay Houston bởi một nhân viên làm việc cho Hamilton Standard và nhiều phi hành gia khác trong các bể sức nổi trung tính tại Dallas. Thiết bị này được thử nghiệm lần đầu tiên trong không gian bởi Rusty Schweickart trong một cuộc stand-up EVA trên quỹ đạo Trái Đất trong sứ mệnh Apollo 9. PLSS của ông nặng trên Trái Đất, nhưng chỉ có 14 lb (tương đương với trọng lượng Trái Đất là ) trên Mặt Trăng. OPS nặng trên Trái Đất (6,8 lb (tương đương với trọng lượng Trái Đất là ) trên Mặt Trăng).

PLSS của Tàu con thoi/Trạm vũ trụ Quốc tế

Các hệ thống tương tự đã được những phi hành gia Tàu con thoi sử dụng và hiện đang được dùng bởi các phi hành đoàn trên Trạm vũ trụ quốc tế.

Hệ thống hỗ trợ sự sống cơ bản cho bộ đồ EMU dùng trên Tàu con thoi và Trạm vũ trụ Quốc tế được sản xuất bởi Hamilton Sundstrand. Nó được gắn vào mặt sau của bộ phận Hard Upper Torso (HUT).

Oxy, carbon dioxide và hơi nước được hút từ các đầu của bộ đồ bằng liquid cooling and ventilation garment, hay LCVG, rồi đưa khí đến PLSS. Khi khí đi vào PLSS, than hoạt tính sẽ khử mùi và lithium hydroxide (LiOH) loại bỏ carbon dioxide. Tiếp theo, khí đi qua một chiếc quạt có lưu lượng khoảng sáu feet khối mỗi phút. Sau đó, thiết bị thăng hoa (sublimator) sẽ ngưng tụ hơi nước, hơi nước này sẽ được loại bỏ bằng "máy hút" và máy phân tách dạng xoay (rotary separator). Nước bị loại bỏ được lưu trữ và dùng để bổ sung nguồn nước cung cấp cho LCVG. Máy thăng hoa cũng làm mát lượng oxy còn lại xuống khoảng . Một máy cảm biến lưu lượng theo dõi lưu lượng dòng chảy.

Khi cần thiết, oxy bổ sung sẽ được thêm vào dòng chảy từ bể chứa, phía hạ lưu của cảm biến lưu lượng. Sau đó, oxy được đưa trở lại bộ đồ ở phía sau đầu, nơi oxy tràn xuống khuôn mặt của phi hành gia. Bộ đồ được thiết kế để đảm bảo người mặc có thể hít lượng oxy tươi nhất bằng cách cung cấp oxy cho mũ bảo hiểm và lấy khí từ các đầu.

Áp suất hoạt động của bộ đồ du hành vũ trụ được duy trì ở mức (0,3 atm ~ một phần ba áp suất khí quyển Trái Đất) trong các hoạt động ngoài tàu vũ trụ, và so với áp suất bên ngoài khi ở chế độ bên trong tàu vũ trụ (hay nói cách khác là bên trong tàu vũ trụ được điều áp).

Các công nghệ đang phát triển

Các công nghệ đang được xem xét để ứng dụng cho PLSS trong tương lai bao gồm hấp thụ dao động áp suất (PSA), một quy trình mà có thể được tách khỏi khí hiệu quả hơn và thông qua một quy trình lặp lại, trái ngược với các bình LiOH hiện tại, vốn trở nên bão hòa sau mỗi lần sử dụng và chỉ giới hạn trong khoảng tám giờ. Bằng cách tái tạo chất hấp thụ trong quá trình EVA, kích thước và trọng lượng của bình chứa chất hấp thụ có thể được giảm đáng kể. PSA thực hiện điều này bằng cách thải và hơi nước vào không gian.

👁️ 0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
thumb|upright|Một hệ thống hỗ trợ sự sống di động từ bộ đồ Apollo [[A7L, với lớp vỏ ngoài đã được tháo ra]] **Hệ thống hỗ trợ sự sống cơ bản** (hay** di động**; tiếng Anh:
[[KDE 3.5]] [[GNOME 2.12.0]] Trong khoa học máy tính, **Hệ thống X Window** (còn được gọi tắt là **X11** hay **X**) là một windowing system dùng để hiển thị đồ họa bitmap. Nó cung ứng
**Hệ thống các giải đấu bóng đá Nhật Bản** được tổ chức theo hình dạng kim tự tháp tương tự như hệ thống giải đấu bóng đá ở nhiều quốc gia khác trên thế giới.
**Sự sống ngoài Trái Đất** là những sinh vật hay giống loài, trên các giả thuyết, tồn tại và phát triển bên ngoài Trái Đất. Hầu hết các nhà khoa học cho rằng sự sống
nhỏ|Tòa Hoàng gia, biểu tượng cho Hệ thống pháp luật Anh quốc **Pháp luật Anh** là hệ thống pháp luật được áp dụng cho toàn xứ Anh và xứ Wales được xây dựng cơ sở
**Lịch sử tiến hóa của sự sống** trên Trái Đất là quá trình mà cả sinh vật sống lẫn sinh vật hóa thạch tiến hóa kể từ khi sự sống xuất hiện trên hành tinh,
Vai trò của đai hỗ trợ lưngĐai hỗ trợ lưng có vai trò rất lớn trong việc hỗ trợ những bệnh nhân đang gặp các vấn đề về cột sống thắt lưng như đau thắt
**Sự sống**, hay **sinh mệnh/mạng**, là một đặc điểm phân biệt các thực thể vật chất có cơ chế sinh học (ví dụ như khả năng tự duy trì, hay truyền tín hiệu), tách biệt
thumb|right|Một _hệ thống nhúng_ trên thẻ trình cắm có bộ xử lý, bộ nhớ, nguồn điện và giao diện bên ngoài **Hệ thống nhúng** () là một thuật ngữ để chỉ một hệ thống có
**Hệ thống quản lý kho** (tiếng Anh: **warehouse management system - WMS**) là một phần mềm ứng dụng được thiết kế để hỗ trợ việc quản lý kho hàng của doanh nghiệp nhằm thực hiện
**Hệ thống Kinh tế So sánh** là một nhánh phụ của kinh tế học liên quan đến việc nghiên cứu so sánh các hệ thống tổ chức kinh tế khác nhau, chẳng hạn như chủ
Canadarm2 **Hệ thống phục vụ di động** là một đóng góp của Canada vào trạm không gian quốc tế, đóng một vai trò then chốt trong việc lắp ghép và bảo trì trạm. Hệ thống
Đai đeo thắt lưng hỗ trợ cột sống thiết kế nhỏ gọn tiện lợi Đai thắt lưng cao cấp olumba được sản xuất từ những nguyên liệu ngoại nhập, có chất lượng tương đương với
Giới thiệu sản phẩmĐAI ĐEO ORBE HỖ TRỢ CỘT SỐNG THẮT LƯNG CHẤT LIỆU CAO CẤP HIỆ QUẢĐai thắt lưng cao cấp Orbeđược sản xuất từ các nguyên liệu ngoại nhập, có chất lượng cao,
Giới thiệu sản phẩmĐAI ĐEO ORBE HỖ TRỢ CỘT SỐNG THẮT LƯNG CHẤT LIỆU CAO CẤP HIỆ QUẢĐai thắt lưng cao cấp Orbeđược sản xuất từ các nguyên liệu ngoại nhập, có chất lượng cao,
Giới thiệu sản phẩmĐAI ĐEO ORBE HỖ TRỢ CỘT SỐNG THẮT LƯNG CHẤT LIỆU CAO CẤP HIỆ QUẢĐai thắt lưng cao cấp Orbeđược sản xuất từ các nguyên liệu ngoại nhập, có chất lượng cao,
alt=|thumb|upright|Phương tiện vũ trụ AS-506 được phóng lên tại bệ phóng 39A vào ngày 16 tháng 7 năm 1969, phục vụ sứ mệnh Apollo 11 đưa người đầu tiên đặt chân lên Mặt Trăng Chương
The X Window System logo Trong vi tính, **Hệ thống X Window** (thường được gọi tắt là **X11** hoặc **X**) là một hệ thống cửa sổ xuyên dụng mạng dùng để hiển thị đồ họa
**Oxy** (tiếng Anh: _oxygen_ ; bắt nguồn từ từ tiếng Pháp _oxygène_ ), hay **dưỡng khí**, là một nguyên tố hóa học có ký hiệu **O** và số hiệu nguyên tử 8. Nó là một thành
nhỏ|Tỉnh lộ 943 đoạn đi qua Thị trấn [[Phú Hòa, Thoại Sơn, An Giang]] nhỏ|Hệ thống giao thông Việt Nam 2000 Các tuyến đường bộ, đường sắt, đường hàng không trong **mạng lưới giao thông
nhỏ|phải|Giáp trụ của chiến binh Mông Cổ thumb|Cung thủ kỵ binh Mông Cổ. Ảnh trong tác phẩm [[Jami' al-tawarikh của Rashid-al-Din Hamadani.]] **Tổ chức và chiến thuật quân sự của quân đội Đế quốc Mông
**Các hệ thống kiểm soát bay** gồm các bề mặt điều khiển bay, các hệ thống trong buồng lái, các đường kết nối và các cơ cấu hoạt động cần thiết để điều khiển hướng
**Hệ thống thông tin di động toàn cầu** (tiếng Anh: _Global System for Mobile Communications_; tiếng Pháp: _Groupe Spécial Mobile_; viết tắt: **GSM**) là một công nghệ dùng cho mạng thông tin di động. Dịch
**Hệ thống phân loại các chương trình truyền hình**, hoặc **Hệ thống phân loại phim truyền hình**, là một hệ thống đánh giá và xếp loại các chương trình truyền hình theo nội dung mà
**Hệ thống địa chỉ của Nhật Bản** được sử dụng để xác định một địa điểm cụ thể tại Nhật Bản. Khi được viết bằng các ký tự tiếng Nhật, các địa chỉ bắt đầu
**Hệ thống bầu cử** cho phép cử tri chọn một trong các giải pháp, thường để chọn ứng viên cho việc quản trị công (Tiếng Anh: public administration hay public office) trong một cuộc bầu
phải|nhỏ|350x350px|Hình minh họa các "con đường" mà mỗi nhóm Baltimore trải qua để tổng hợp mRNA. **Hệ thống phân loại Baltimore** là một hệ thống được sử dụng để phân loại virus dựa trên cách
## Thời kỳ đầu tiên nhỏ|trái|Lãnh thổ của người Hung Nô dưới thời vua Mặc Đốn Vùng đất Mông Cổ ngày nay từng là nơi sinh sống của rất nhiều tộc người từ thời tiền
**DTS, Inc.** (có nguồn gốc là **Digital Theater Systems**) là một công ty Mỹ sản xuất các công nghệ âm thanh đa kênh cho phim và video. Có trụ sở tại Calabasas, California, công ty
**Hệ thống Labouchère**, còn được gọi là **hệ thống Hủy**, **Tách gấp thếp** là một chiến lược cá cược được sử dụng trong các trò chơi đánh bạc khác nhau nhưng được biết là hoạt
**Hệ thống chuyển giá trị không chính thức** (**IVTS**) hay nôm na **hệ thống chuyển tiền chui** là bất kỳ hệ thống, cơ chế hoặc mạng lưới người nào nhận tiền với mục đích tạo
**Sông Cổ Chiên** là một phân lưu của sông Tiền, dài khoảng 82 km, làm thành ranh giới tự nhiên giữa các tỉnh Vĩnh Long và Trà Vinh với Bến Tre. ## Nguồn gốc tên gọi
Canxi citrate - Giúp trẻ cao hơn mỗi ngàyTầm quan trọng của canxiHầu hết các bậc cha mẹ đề biết trẻ em cần canxi để tạo khung xương chắc khoẻ và đạt chiều cao tối
Nước hoa hồng 0bagi C Rx Balancing TonerNƯỚC HOA HỒNG CÂN BẰNG DA OBAGI C RX C-BALANCING TONER 198ML PHÙ HỢP CHO DA DẦU NHỜN, HỖN HỢPChiết xuất 100% thành phần dưỡng chất từ thiên
**Tư bản** trong kinh tế học là khái niệm để chỉ những hàng hóa được sử dụng làm yếu tố đầu vào của quá trình sản xuất có thể là tiền bạc, máy móc, công
**Artemis III** dự kiến là sứ mệnh có người lái đầu tiên hạ cánh xuống Mặt Trăng của chương trình Artemis và là chuyến bay đầu tiên có phi hành đoàn của tàu đổ bộ
Thực phẩm chức năng Blackmores COQ10 150mghỗ trợ sức khỏe tim mạchThực phẩm chức năngBlackmores COQ10 150mg có các tác dụng:Hỗ trợ quá trình chống oxy hóa của cơ thể, chống lại các gốc tự
**Tương tác cơ bản** hay **lực cơ bản** là các loại lực của tự nhiên mà tất cả mọi lực, khi xét chi tiết, đều quy về các loại lực này. Trong cơ học cổ
**_Fallout 4_** là một game nhập vai hành động hậu tận thế do hãng Bethesda Game Studios phát triển và Bethesda Softworks phát hành. Đây là phần thứ năm trong dòng game _Fallout_ và được
**Hệ điều hành** (tiếng Anh: Operating system, viết tắt: OS) là phần mềm hệ thống quản lý tài nguyên phần cứng máy tính, phần mềm và cung cấp các dịch vụ chung cho các chương
**Tổ chức Nghiên cứu Vũ trụ Ấn Độ** ( trong IAST; viết tắt **ISRO**) là cơ quan nghiên cứu không gian thuộc chính phủ Ấn Độ, có trụ sở tại Bengaluru. Tầm nhìn của tổ
**Phương tiện truyền thông mạng xã hội** (tiếng Anh: _social media_) là các ứng dụng hoặc chương trình được xây dựng dựa trên nền tảng Internet, nhằm tạo điều kiện cho việc tạo mới hoặc
**_Mass Effect_** là một trò chơi điện tử nhập vai hành động phát triển bởi BioWare cho Xbox 360 sau đó được chuyển đến Microsoft Windows bởi Demiurge Studios. Phiên bản Xbox 360 đã được
thumb|right|Nam Đại Dương theo mô tả trong dự thảo ấn bản thứ tư tài liệu _Giới hạn của biển và đại dương_ của [[Tổ chức Thủy văn Quốc tế (2002)]] thumb|right|[[Đới hội tụ Nam Cực
thumb|Một hòn đá stromatolites (một loại đá trầm tích cổ, thường chứa các loại vi khuẩn hóa thạch) tìm thấy ở công viên quốc gia Glacier, Mỹ. Vào năm 2002, William Schopf của [[UCLA đã
**Lockheed Martin F-22 Raptor** **(Chim săn mồi)** là một máy bay tiêm kích thế hệ thứ năm sử dụng kỹ thuật tàng hình đầu tiên trên thế giới. Ban đầu nó được thiết kế để
**Lupus ban đỏ hệ thống** (tiếng Anh: **systemic lupus erythematosus**, **SLE** hay **lupus**), là một bệnh tự miễn của mô liên kết, có thể ảnh hưởng đến mọi bộ phận cơ thể. Cũng như trong
**Ý thức hệ**, **ý hệ** hay **hệ tư tưởng** là một tập hợp các niềm tin hoặc triết lý được gán cho một người hoặc một nhóm người, đặc biệt là được tổ chức vì
thumb|right|Thành phố sơ khởi được hình thành từ [[Bảy ngọn đồi La Mã bao quanh bởi tường thành Servius (màu xanh) được xây dựng vào đầy thế kỷ 4 TCN. Tường thành Aurelianus (màu đỏ)
thumb| Bản đồ thế giới về nông nghiệp hữu cơ (hecta) thumb|Các thành viên của một cộng đồng hữu cơ hỗ trợ trang trại nông nghiệp gần Rostock, Đức, hỗ trợ nông dân bằng cách