✨François Michel Le Tellier de Louvois
François Michel Le Tellier, Hầu tước Louvois (18 tháng 2 năm 1641 – 16 tháng 7 năm 1691) là Đại thần Quốc vụ chiến tranh của Pháp, phụng sự dưới triều vua Louis XIV. Ông thường được gọi là Louvois hay Hầu tước Louvois. Louvois và cha mình, Đại thần Quốc vụ chiến tranh Michel le Tellier, là người chịu trách nhiệm xây dựng quân đội Pháp thành một đội quân đông đến 34 vạn người (tính đến thập niên 1680-90), một công cụ khổng lồ phục vụ cho nhiều cuộc chiến tranh của vua Pháp lúc đó.
Thiếu thời
Hầu tước Louvois sinh ngày 18 tháng 1 năm 1641 ở Paris và là con trai của Michel Le Tellier, với bà Élisabeth Turpin. Michel Le Tellier là một trong những người giàu có và quyền lực nhất ở Pháp lúc đó, ông là Đại thần Quốc vụ chiến tranh, học trò thân cận của Hồng y Jules Mazarin và được cho là người sẽ kế nhiệm vị trí đại thần đầu triều của Mazarin.
Tuy nhiên, Michel Le Tellier hiểu rằng vua Louis XIV không muốn các đại thần có quyền lực chống đối lại sự cai trị của mình. Để tránh sự nghi ngờ của nhà vua, Le Tellier một mặt tỏ ra khiêm nhường và không tham lam quyền lực, mặt khác ông cố gắng đào tạo Louvois thành người kế nghiệp xứng đáng mà nhà vua có thể chấp nhận. Việc dạy dỗ này không hề dễ dàng vì ban đầu Louvois là người có bản tính phóng đãng, biểu hiện kém cỏi, học vấn cũng không xuất sắc. Le Tellier đã phải dùng đến biện pháp mạnh: ông gửi con trai mình vào làm việc trong bộ chiến tranh và bắt cậu phục tùng kỷ luật nghiêm khắc. Thuốc đắng của Le Tellier đã tỏ ra hiệu quả, Louvois được trui rèn thành một người chăm chỉ làm việc, tự tin vào năng lực bản thân và có kinh nghiệm phong phú về mặt quản lý quân sự. Ông cũng Louvois đặc biệt coi trọng kỷ luật quân ngũ, ông thẳng tay trấn áp tình trạng vô kỷ luật, sĩ quan cố ý vắng mặt và cướp bóc vốn thường xuyên xảy ra trong quân đội Pháp, đặc biệt trong hoàn cảnh lương bổng cho binh lính không được đảm bảo và cướp bóc được xem là "biện pháp" giải quyết vấn đề thu nhập. Sĩ quan được yêu cầu phải có trách nhiệm chu cấp chi phí quân trang, quân dụng và lương bổng cho binh lính. Tuy nhiên, tình trạng hối lộ, tham nhũng trong hàng ngũ sĩ quan chưa được giải quyết triệt để. Nhiều sĩ quan cũng đã tìm cách biển thủ công quỹ thông qua việc khai khống số lượng binh lính, khai khống chi phí và các loại trang thiết bị để ăn chênh lệch. Louvois, theo ý chỉ của vua Louis XIV, cũng đứng ra sáng lập và đích thân điều hành Điện Thương binh. Hệ thống trại lính, quân phục và quân y viện thống nhất cũng nhanh chóng được thực thi.
Từ năm 1688 nước Pháp lâm chiến với Đồng minh Augsburg và Louvois là người phụ trách công việc chiến tranh trong giai đoạn đầu. Ông là một trong những người chịu trách nhiệm cho hoạt động tiêu thổ khủng khiếp vùng Palatinate năm 1688, trong đó ông đã đề nghị thiêu huỷ hoàn toàn nhiều thành phố lớn trong khu vực như Worms, Speyer, Mannheim, và Heidelber. Đối với Louvois, đây là bàn đạp và căn cứ địa cho các hoạt động tấn công nước Pháp từ bên ngoài và ông không hề ngần ngại trong việc đánh phủ đầu các vùng lãnh thổ nước ngoài nếu như điều đó có lợi về mặt quân sự. Tuy nhiên quan hệ giữa ông và nhà vua ngày càng xấu. Vua Louis XIV luôn lo sợ các đại thần lộng quyền lấn át mình, và quyền lực cũng như ảnh hưởng ngày càng lớn của Louvois sau cái chết của Colbert khiến nhà vua ngày càng bất an. Trong những năm cuối đời, chính giới Pháp rộ lên nhiều tin đồn về việc nhà vua muốn truất phế và tống giam Louvois, hầu hết các sử gia cho rằng những tin đồn như vậy không có căn cứ vì lúc đó nước Pháp đang lâm chiến và nhà vua không thể không dùng đến ông.
Cả hai người có 6 mặt con, bao gồm:
- Michael François, Hầu tước Courtanvaux, lấy con gái của Jean II d'Estrées
- Madeleine Charlotte (1665–1735), kết hôn với François de La Rochefoucauld VIII, Công tước La Roche-Guyon (1663–1728)
- Louis-Nicolas, Hầu tước Souvré
- Louis François Marie, Hầu tước Barbezieux
- Camille de Louvois
- Margaret (mất năm 1711), kết hôn với Louis Nicolas de Neufville de Villeroy, Hầu tước Alincourt
Thông tin bên lề
Nhân vật lịch sử Người đàn ông mang mặt nạ sắt được nhắc đến lần đầu tiên trong một bức thư do Louvois viết ngày 19 tháng 7 năm 1669.