Đức Cơ là một huyện biên giới cũ nằm ở phía tây tỉnh Gia Lai, Việt Nam.
Địa lý
Huyện Đức Cơ ở phía tây của tỉnh Gia Lai, có vị trí địa lý:
Phía đông và phía nam giáp huyện Chư Prông
Phía tây giáp Vương quốc Campuchia với đường biên giới dài khoảng 35 km
*Phía bắc giáp huyện Ia Grai.
Huyện Đức Cơ có tổng diện tích tự nhiên là 724,28 km², dân số năm 2023 là 81.673 nhân khẩu.
Điều kiện tự nhiên
Huyện Đức Cơ có chiều dài đường biên giới 35 km, trải dài trên địa bàn 3 xã: Ia Dom, Ia Nan và Ia Pnôn.
Đức Cơ một huyện vùng cao, vùng sâu vùng xa, điều kiện địa hình nhiều đồi núi, dẫn đến việc đi lại, giao thông gặp nhiều khó khăn, có đường biên giới dài khoảng 50 km.
Huyện nằm trong vùng có đặc điểm khí hậu nhiệt đới gió mùa cao nguyên, trong năm có hai mùa rõ rệt: mùa mưa(bắt đầu từ tháng 5 đến tháng 11), mùa khô bắt đầu từ tháng 12 đến tháng 4 năm sau). Nhiệt độ bình quân 24°C, độ ẩm trung bình 81%, lượng mưa trung bình 1500–1600 mm, cơ bản thuận lợi cho việc phát triển sản xuất nông nghiệp và lâm nghiệp.
Hệ thống sông suối trên địa bàn huyện có mật độ không cao song phân bố đều trên toàn vùng từ Đông sang Tây với các suối lớn như Suối Đôi, Suối IaKrel và nhiều suối nhỏ,...
Hệ thống đất đỏ bazan màu mỡ cùng với những điều kiện tự nhiên thuận lợi cho việc sản xuất nông nghiệp với các loại cây công nghiệp dài ngày như cà phê, tiêu, điều...
Hành chính
Huyện Đức Cơ có 10 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc, bao gồm thị trấn Chư Ty (huyện lỵ) và 9 xã: Ia Din, Ia Dom, Ia Dơk, Ia Kla, Ia Krêl, Ia Kriêng, Ia Lang, Ia Nan, Ia Pnôn.
Lịch sử
Trước năm 1945, vùng đất Đức Cơ ngày nay là địa bàn cư trú từ lâu đời của người Jrai thuộc nhóm Tboăn.
Ngày 30 tháng 10 năm 1893, Hiệp ước Xiêm – Pháp được ký kết, Xiêm thừa nhận quyền bảo hộ của Pháp trên tả ngạn sông Mê Kông, Tây Nguyên nói chung, Gia Lai trong đó có Đức Cơ nói riêng được Pháp sáp nhập vào đất Hạ Lào.
Sau nhượng bộ của triều đình nhà Nguyễn theo yêu sách của Khâm sứ Trung Kỳ là Bulôsơ (Boulloche), ngày 16 tháng 10 năm 1898, Tây Nguyên là vùng đất thuộc quyền bảo hộ trực tiếp của thực dân Pháp. Cũng trong năm này, tòa đại lý hành chính Kon Tum, bao gồm cả địa phận Gia Lai được thành lập và giao cho linh mục thừa sai Viallenton (cha Truyền) cai quản. Sự kiện này đánh dấu việc chinh phục vùng đất bắc Tây Nguyên của thực dân Pháp coi như hoàn tất, cả Tây Nguyên và Đức Cơ rơi vào ách đô hộ của chế độ thực dân.
Ngày 4 tháng 7 năm 1905, Toàn quyền Đông Dương ban hành Nghị định thành lập tỉnh tự trị Plei-Kou-Der, thì địa bàn huyện Đức Cơ ngày nay thuộc tỉnh này.
Ngày 25 tháng 4 năm 1907, Toàn quyền Đông Dương ban hành Nghị định xoá tỉnh Plei-Kou-Der. Đất đai của Đức Cơ thuộc đại lý hành chính Kon Tum nhập vào tỉnh Bình Định.
Ngày 9 tháng 2 năm 1913, Toàn quyền Đông Dương ban hành Nghị định số 214 và 215, thực dân Pháp lập tỉnh Công Tum (từ đây viết là Kon Tum) thì địa bàn huyện Đức Cơ ngày nay cũng thuộc tỉnh này.
Ngày 24 tháng 5 năm 1925, Toàn quyền Đông Dương ban hành Nghị định thành lập đại lý hành chính Pleiku thuộc tỉnh Kon Tum, vùng đất Đức Cơ thuộc đại lý hành chính Pleiku.
Ngày 24 tháng 5 năm 1932, Toàn quyền Đông Dương ban hành Nghị định tách một phần đất phía nam tỉnh Kon Tum (gồm đại lý Pleiku và đại lý Cheo Reo) để thành lập tỉnh Pleiku thì phần đất của Đức Cơ ngày nay cũng thuộc về tỉnh Pleiku.
Đến trước Cách mạng Tháng Tám năm 1945, địa bàn Đức Cơ thuộc huyện Chư Ty, tỉnh Gia Lai.
Ngày 4 tháng 6 năm 1947, thực dân Pháp đổi Tòa Uỷ Phủ Liên bang sơn cước thành Tòa phụ trách các dân tộc sơn cước miền Nam Đông Dương.
Ngày 25 tháng 7 năm 1950, chính quyền bù nhìn Bảo Đại ký sắc lệnh số 3, đặt các tỉnh Đắk Lắk, Đồng Nai Thượng, Lâm Viên, Pleiku và Kon Tum thành một địa phận hành chính riêng biệt gọi là Cao nguyên miền Nam thuộc Hoàng triều cương thổ.
Ngày 21 tháng 5 năm 1951, Bảo Đại với tư cách là Quốc trưởng đã ban hành đạo dụ số 10, ấn định quy chế riêng biệt cho đồng bào các dân tộc ít người Tây Nguyên.
Giai đoạn 1954 – 1975
Về phía chính quyền Sài Gòn, từ năm 1954 – 1958, phần lớn vùng đất nay là Đức Cơ thuộc quận Pleiku, tỉnh Pleiku.
Ngày 25 tháng 6 năm 1958, Bộ trưởng Nội vụ Việt Nam cộng hoà ban hành Nghị định số 340-BNV/HC/NĐ, chia quận Pleiku thành 2 quận mới là Lệ Trung và Thuận Đức thì hầu hết phần đất đai của huyện Đức Cơ ngày nay thuộc tổng Plei Brel Dor, quận Lệ Trung.
Ngày 3 tháng 2 năm 1959, Tổng thống Việt Nam Cộng hòa ban hành Sắc lệnh số 33-NV thành lập quận Lệ Thanh, trụ sở đặt tại xã Đức Hưng (nay là Ia Krêl) thì vùng đất nay là Đức Cơ thuộc quận Lệ Thanh.
Ngày 22 tháng 2 năm 1966, Chủ tịch Ủy ban hành pháp Trung ương Việt Nam cộng hòa ban hành Nghị định số 273-NĐ/NV, quận Lệ Thanh được đổi tên thành quận Thanh An, vùng đất nay là Đức Cơ thuộc quận Thanh An cho đến năm 1975.
Về phía ta, trong kháng chiến chống thực dân Pháp (1946 – 1954), các xã nay thuộc huyện Đức Cơ, nằm phía tây đường 14 được gọi là vùng Tây đường 14. Đây là một khu vực rộng lớn bao gồm nhiều huyện hiện nay, là địa bàn hoạt động xây dựng cơ sở chính trị, phát động phong trào du kích chiến tranh, chưa lập đơn vị hành chính cấp huyện. Từ năm 1954 – 1975, địa bàn tỉnh được chia làm 9 khu (tương đương huyện), Đức Cơ thuộc khu 4, khu 5.
Tháng 7 năm 1960, tỉnh tỉnh Pleiku sáp nhập khu 4 và 5 thành khu 45. Giữa năm 1961, khu 45 lại tách ra thành khu 4 và khu 5 như cũ. Giữa năm 1962, do yêu cầu thống nhất chỉ đạo công tác dinh điền ở khu vực phía tây, tỉnh tỉnh Pleiku quyết định thành lập khu 10 nhưng đến đầu năm 1964 thì giải thể. Khu 10 được thành lập giai đoạn này có nhiệm vụ chỉ đạo công tác dinh điền của cả khu 4 và khu 5, không có địa bàn riêng.
Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng (1975), ta tổ chức lại các huyện, khu 4 được đổi tên thành huyện Chư Păh và là một trong mười huyện, thị của tỉnh Gia Lai - Kon Tum.
Huyện Đức Cơ được thành lập theo Quyết định 315-HĐBT ngày 15 tháng 10 năm 1991 của Hội đồng Bộ trưởng, trên cơ sở tách 4 xã: Ia Krêl, Ia Dơk, Ia Kla, Ia Dom thuộc huyện Chư Păh và 4 xã: Ia Pnôn, Ia Nan, Ia Lang, Ia Kriêng thuộc huyện Chư Prông.
Khi mới thành lập, thì huyện Đức Cơ có 8 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm 8 xã: Ia Krêl, Ia Dơk, Ia Kla, Ia Dom, Ia Pnôn, Ia Nan, Ia Lang và Ia Kriêng.
Ngày 26 tháng 12 năm 1991, Ban Tổ chức Chính phủ ban hành Quyết định số 691-TCCP. Theo đó:
Thành lập thị trấn Chư Ty trên cơ sở điều chỉnh một phần diện tích và dân số của xã Ia Kla;
Thành lập xã Ia Din trên cơ sở điều chỉnh một phần diện tích và dân số của 2 xã: Ia Krêl và Ia Lang.
Huyện Đức Cơ có 10 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm 1 thị trấn và 9 xã như hiện nay.
Kinh tế
Đức Cơ là một huyện miền núi, đa số dân cư là lao động phổ thông, làm nương rẫy hoặc lao động trong các ngành nghề nông, lâm nghiệp. Các hình thức trồng rừng,trồng cây công nghiệp khá phát triển,các cây trồng phổ biến như Cà phê, Cao su, Hồ tiêu, Khoai mì, … Chăn nuôi kém phát triển.
Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân hàng năm đạt 12%; thu nhập bình quân đầu người 10,7 triệu đồng/năm; thu ngân sách bình quân tăng 27,2%/năm; tỷ lệ hộ nghèo hàng năm giảm bình quân 5,44%.
👁️
2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Đức Cơ** là một huyện biên giới cũ nằm ở phía tây tỉnh Gia Lai, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Đức Cơ ở phía tây của tỉnh Gia Lai, có vị trí địa lý:
**Đức Huệ** là một huyện nằm ở phía đông bắc tỉnh Long An, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Đức Huệ nằm ở phía bắc của tỉnh Long An, có vị trí địa lý: *Phía
**Vàm Cỏ** là một huyện cũ thuộc tỉnh Long An, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Vàm Cỏ có vị trí địa lý: *Phía đông giáp huyện Cần Đước *Phía tây giáp thị xã Tân
**Đức Hòa** là một huyện nằm ở tỉnh Long An, Việt Nam. ## Địa lý ### Vị trí địa lý Huyện Đức Hòa nằm ở phía đông bắc tỉnh Long An, nằm cách thành phố
**Chư Prông** là một huyện biên giới cũ thuộc tỉnh Gia Lai, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Chư Prông nằm ở phía tây nam của tỉnh Gia Lai, có vị trí địa lý: *Phía
**Long Đức** (chữ Hán giản thể:隆德县) là một huyện thuộc địa cấp thị Cố Nguyên, tỉnh Khu tự trị dân tộc Hồi Ninh Hạ, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Huyện này có diện tích
**Trận Đức Cơ** hay **trận đổ bộ 27V** là một trận đánh diễn ra trong năm 1966 giữa Tiểu đoàn 5 thuộc Trung đoàn 33 của Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam và Tiểu
**_Bánh đúc có xương_** là một bộ phim truyền hình được thực hiện bởi Công ty Truyền thông đa phương tiện Lasta, Đài truyền hình Việt Nam và Đặng Thái Huyền làm đạo diễn. Phim
**Mộ Đức** là một huyện đồng bằng nằm ở phía đông nam tỉnh Quảng Ngãi, Việt Nam. Mộ Đức là huyện đồng bằng trọng điểm lúa của tỉnh Quảng Ngãi. Có Quốc lộ 1, Quốc
nhỏ **Đức Phổ** là một thị xã ven biển nằm ở phía nam tỉnh Quảng Ngãi, Việt Nam. ## Địa lý Thị xã Đức Phổ nằm ở phía đông nam tỉnh Quảng Ngãi, cách thành
**Quế Dương** là một huyện cũ thuộc tỉnh Bắc Ninh. Huyện Quế Dương được thành lập trên cơ sở địa phận cũ của châu Vũ Ninh. * Phía Bắc giáp 2 huyện Việt Yên (nay
**Phụ Dực** là một huyện cũ thuộc tỉnh Thái Bình, Việt Nam. ## Vị trí địa lý * Phía Bắc giáp huyện Vĩnh Bảo của thành phố Hải Phòng. * Phía Nam giáp huyện Đông
**Đắk Nông** là một huyện cũ thuộc tỉnh Đắk Lắk, sau thuộc tỉnh Đắk Nông, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Đắk Nông nằm ở phía nam tỉnh Đắk Lắk lúc bấy giờ, có vị
**An Phú** là một huyện cũ thuộc tỉnh An Giang, Việt Nam. ## Vị trí địa lý *Phía Tây và Bắc giáp huyện Bourei Cholsar (tỉnh Takeo) và Kaoh Thum (tỉnh Kandal) của Campuchia, đường
**Mãn Đức** là thị trấn huyện lỵ của huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình, Việt Nam. ## Địa lý Thị trấn Mãn Đức nằm gần trung tâm huyện Tân Lạc, có vị trí địa lý:
**Sinh vật huyền thoại Trung Hoa** là những sinh vật (động vật) trong các câu chuyện thần thoại, truyền thuyết, huyền thoại và trong các tác phẩm văn học của Trung Hoa và có sự
**Đức Giang** (chữ Hán giản thể: 德江县, bính âm: Déjiāng Xiàn, âm Hán Việt: _Đức Giang huyện_) là một huyện thuộc địa cấp thị Đồng Nhân, tỉnh Quý Châu, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.
**Kiến Đức** là thị trấn huyện lỵ của huyện Đắk R'lấp, tỉnh Đắk Nông, Việt Nam. ## Địa lý Thị trấn Kiến Đức nằm ở trung tâm huyện Đắk R'lấp, cách thành phố Gia Nghĩa
Trong hệ thống giáo dục Trung Quốc, giáo dục chủ yếu được quản lý bởi hệ thống giáo dục công lập do nhà nước điều hành, nằm dưới sự quản lý của Bộ Giáo dục.
**An Biên** là một huyện cũ từng thuộc tỉnh Kiên Giang, Việt Nam. ## Địa lý Huyện An Biên nằm ở phía đông trung tâm tỉnh Kiên Giang, có vị trí địa lý: *Phía bắc
**Ia Grai** (đọc là _/Ya-gờ-rai/_ ) là một huyện miền núi biên giới nằm ở phía tây tỉnh Gia Lai, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Ia Grai nằm ở phía tây của tỉnh Gia
**Đức Hóa** (tiếng Trung: 德化, Hán Việt: _Đức Hóa_) là một huyện của thành phố Tuyền Châu (泉州), tỉnh Phúc Kiến, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Huyện này có diện tích 2.220 km², dân số
**Dực Thành** (chữ Hán giản thể:翼城县, âm Hán Việt: _Dực Thành huyện_) là một huyện thuộc địa cấp thị Lâm Phần, tỉnh Sơn Tây, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Huyện Dực Thành nằm ở
**Đức Bảo** (tiếng Tráng: Dwzbauj, chữ Hán giản thể:德保县, Hán Việt: _Đức Bảo huyện_, bính âm: Débǎo Xiàn), là một huyện thuộc thành phố cấp địa khu Bách Sắc của khu tự trị dân tộc
**Thăng Bình** là một huyện ven biển nằm ở phía đông tỉnh Quảng Nam, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Thăng Bình nằm ở phía đông tỉnh Quảng Nam, có vị trí địa lý: *Phía
**Đức Phong** là một xã thuộc huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi, Việt Nam. ## Địa lý ### Vị trí địa lí Xã Đức Phong là một xã đồng bằng nằm về phía Đông Nam
**Neunkirchen** là một huyện (Kreis) ở trung độ Saarland, Đức. Các huyện giáp ranh là: Sankt Wendel, Kusel, Saarpfalz, Saarbrücken, Saarlouis. ## Lịch sử Năm 1814, huyện Ottweiler được thành lập. Hai năm sau, huyện
**Đức Thanh** (chữ Hán phồn thể: 德清縣, chữ Hán giản thể: 德清县, âm Hán Việt: _Đức Thanh huyện_) là một huyện thuộc địa cấp thị Hồ Châu, tỉnh Chiết Giang, Cộng hòa Nhân dân Trung
**Hưng Long** (chữ Hán giản thể: 兴隆县) là một huyện thuộc địa cấp thị Thừa Đức, tỉnh Hà Bắc, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Huyện này có diện tích 3116 ki-lô-mét vuông, dân số
**Nga Sơn** là một huyện cũ thuộc tỉnh Thanh Hóa, Việt Nam. Địa danh Nga Sơn gắn liền với sự tích quả dưa hấu của Mai An Tiêm, khởi nghĩa Ba Đình và chiếu cói
**Trần Đề** là một huyện cũ thuộc tỉnh Sóc Trăng cũ, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Trần Đề nằm ở phía đông tỉnh Sóc Trăng, có vị trí địa lý: *Phía đông giáp huyện
**Vĩnh Đức** (chữ Hán giản thể: 永德县) là một huyện thuộc địa cấp thị Lâm Thương, tỉnh Vân Nam. Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Vĩnh Đức có dân số 3296 km2. Huyện này có
**Bảo Đức** (chữ Hán giản thể: 保德县, âm Hán Việt: _Bảo Đức huyện_) là một huyện thuộc địa cấp thị Hãn Châu, tỉnh Sơn Tây, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Huyện Bảo Đức có
**Thạch Môn, Hồ Nam** | Diện tích | 3.973 km² |
| Dân số | 690.852 (2002)
|
| GDP | 386.150 vạn nhân dân tệ(2002) |
| Mã bưu chính | 415300 |
| Mã vùng điện thoại | 0736 |
**Thạch Môn** (石门县, Hán Việt:
**Tinh Đức** (chữ Hán giản thể: 旌德县, Hán Việt: _Tinh Đức huyện_) là một huyện thuộc địa cấp thị Tuyên Thành, tỉnh An Huy, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Huyện Tinh Đức có diện
nhỏ|Hình ảnh Hengduan conifer forests **Đức Cách** (chữ Hán giản thể: 德格县, Hán Việt: _Đức Cách huyện_) là một huyện thuộc Châu tự trị dân tộc Tạng Cam Tư, tỉnh Tứ Xuyên, Cộng hòa Nhân
**Đức Khánh** (chữ Hán giản thể: 德庆县, âm Hán Việt: _Đức Khánh huyện_) là một huyện thuộc địa cấp thị Triệu Khánh, tỉnh Quảng Đông, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Đức Khánh có diện
**Đức Xương** (chữ Hán giản thể: 德昌县, Hán Việt: _Đức Xương huyện_) là một huyện thuộc Châu tự trị dân tộc Di Lương Sơn, tỉnh Tứ Xuyên, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Huyện này
**Cam Đức** là thị trấn huyện lỵ của huyện Cam Lâm, tỉnh Khánh Hòa, Việt Nam. ## Địa lý Thị trấn Cam Đức nằm ở trung tâm huyện Cam Lâm, có vị trí địa lý:
**Khâm Đức** là thị trấn huyện lỵ của huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam, Việt Nam. ## Địa lý Thị trấn Khâm Đức nằm ở trung tâm huyện Phước Sơn, có vị trí địa lý:
**Tân Bình** là thị trấn huyện lỵ của huyện Hiệp Đức, tỉnh Quảng Nam, Việt Nam. ## Địa lý Thị trấn Tân Bình nằm ở trung tâm huyện Hiệp Đức, có vị trí địa lý:
**Núi Thành** là một huyện ven biển nằm ở phía nam tỉnh Quảng Nam, Việt Nam. ## Địa lý ### Vị trí địa lý Huyện Núi Thành nằm ở phía nam tỉnh Quảng Nam, có
Tập tin:Germany film clapperboard.svg **Điện ảnh Đức** là nền nghệ thuật và công nghiệp điện ảnh của Đức. Ra đời từ cuối thế kỉ 19, cho đến nay điện ảnh Đức đã có nhiều đóng
**_Trăm năm cô đơn_** () là cuốn tiểu thuyết nổi tiếng nhất của nhà văn người Colombia Gabriel Garcia Marquez. Tác phẩm được nhà xuất bản Sudamericana xuất bản lần đầu bằng tiếng Tây Ban
**Xuyên Mộc** là một huyện ven biển cũ nằm ở phía đông bắc tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, vùng Đông Nam Bộ, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Xuyên Mộc có vị trí địa
thumb|[[Allianz Arena ở Munich, sân nhà của câu lạc bộ FC Bayern München]] thumb|Hội cổ động viên của câu lạc bộ [[Hiệp hội bóng đá Đức|Đức 1. FC Union Berlin]] Bóng đá là môn thể
**Đức hóa** () là quá trình truyền bá ngôn ngữ, con người và văn hóa Đức, hay các chính sách khởi đầu cho những thay đổi này. Vấn đề này từng là nguyên tắc chủ
Tất cả các hoạt động trong lịch sử của Ba Lan nhằm mục đích giáo dục và nuôi dạy. Các cấu trúc cơ bản mà các hoạt động giáo dục được thực hiện trong nhà
**Gotha** là một huyện ở trung bộ Thüringen, Đức. Các huyện giáp ranh là: Unstrut-Hainich, Sömmerda, thành phố không thuộc huyện Erfurt, Ilm-Kreis, Schmalkalden-Meiningen và Wartburgkreis. ## Lịch sử Huyện đã được thành lập ngày
**Starnberg** là một _Landkreis_ (huyện) phía nam của Bayern, Đức. Các huyện giáp ranh là (từ phía bắc theo chiều kim đồng hồ) Fürstenfeldbruck, München, Bad Tölz-Wolfratshausen, Weilheim-Schongau và Landsberg. Starnberg là huyện có thu