liên_kết=https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp tin:Measuring_Tape_Inch+CM.jpg|nhỏ|Một chiếc [[thước cuộn thép với cả đơn vị đo lường hệ mét và đơn vị đo lường của Anh đặc cạnh hai đồng xu Mỹ để so sánh.]]
Đo lường là việc gán một số cho một đặc tính của một đối tượng hoặc sự kiện, có thể được so sánh với các đối tượng hoặc sự kiện khác. Phạm vi và ứng dụng của đo lường phụ thuộc vào bối cảnh và quy tắc. Trong khoa học tự nhiên và kỹ thuật, các phép đo không áp dụng cho các tính chất danh nghĩa của các vật thể hoặc sự kiện, phù hợp với hướng dẫn của International vocabulary of metrology (từ vựng quốc tế về đo lường) được Văn phòng Cân đo Quốc tế công bố.
Đo lường là nền tảng của thương mại, khoa học, công nghệ và nghiên cứu định lượng trong nhiều lĩnh vực. Trong lịch sử, nhiều hệ thống đo lường tồn tại cho các lĩnh vực khác nhau của con người để tạo điều kiện so sánh trong các lĩnh vực này. Thông thường những điều này đã đạt được bởi các thỏa thuận địa phương giữa các đối tác thương mại hoặc cộng tác viên. Từ thế kỷ 18, các phát triển đã tiến tới thống nhất, các tiêu chuẩn được chấp nhận rộng rãi dẫn đến Hệ thống Đơn vị Quốc tế (SI) hiện đại. Hệ thống này giảm tất cả các phép đo vật lý thành một tổ hợp toán học gồm bảy đơn vị cơ sở. Khoa học về đo lường được theo đuổi trong lĩnh vực đo lường học.
Phương pháp luận
Việc đo lường một thuộc tính có thể được phân loại theo các tiêu chí sau: loại, cường độ, đơn vị và độ không chắc chắn. Chúng cho phép so sánh rõ ràng giữa các phép đo.
- Cấp độ đo lường là một phân loại cho đặc tính phương pháp luận của một so sánh. Ví dụ, hai trạng thái của một tài sản có thể được so sánh theo tỷ lệ, chênh lệch hoặc ưu tiên thứ tự. Loại thường không được thể hiện rõ ràng, nhưng ẩn trong định nghĩa của quy trình đo.
- Độ lớn/cường độ là giá trị số của đặc tính, thường thu được bằng dụng cụ đo được chọn phù hợp.
- Một đơn vị gán một hệ số trọng số toán học cho độ lớn có nguồn gốc là tỷ lệ với tính chất của một vật phẩm được sử dụng làm tiêu chuẩn hoặc đại lượng vật lý tự nhiên.
- Độ không đảm bảo đại diện cho các lỗi ngẫu nhiên và hệ thống của quy trình đo; nó chỉ ra mức độ tin cậy trong phép đo. Các lỗi được đánh giá bằng các phép đo lặp lại một cách có phương pháp và xem xét độ chính xác và tính chính xác của dụng cụ đo.
Tiêu chuẩn hóa các đơn vị đo lường
liên_kết=https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp tin:SI_base_unit.svg|phải|nhỏ|Bảy đơn vị cơ sở trong hệ thống SI. Mũi tên chỉ từ đơn vị đến những đơn vị phụ thuộc vào nó.
Các phép đo thường sử dụng Hệ thống đơn vị quốc tế (SI) làm khung so sánh. Hệ thống xác định bảy đơn vị cơ bản: kilôgam, mét, candela, giây, ampere, kelvin và mol. Sáu trong số các đơn vị này được xác định mà không cần tham chiếu đến một vật thể cụ thể đóng vai trò là một tiêu chuẩn (không có tạo tác), trong khi kilôgam vẫn được thể hiện trong một vật phẩm nằm tại trụ sở của Văn phòng cân đo Quốc tế ở Sèvres gần Paris. Các định nghĩa không có tạo tác cố định các phép đo ở một giá trị chính xác liên quan đến hằng số vật lý hoặc các hiện tượng bất biến khác trong tự nhiên, trái ngược với các tạo tác tiêu chuẩn có thể bị suy giảm hoặc phá hủy. Thay vào đó, đơn vị đo chỉ có thể thay đổi thông qua độ chính xác tăng trong việc xác định giá trị của hằng số được gắn với đơn vị đó.
Đề xuất đầu tiên để buộc một đơn vị cơ sở SI với một tiêu chuẩn thử nghiệm độc lập với fiat là bởi Charles Sanders Peirce (1839-1914),, người đã đề xuất xác định mét theo bước sóng của vạch quang phổ. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến thí nghiệm Michelson-Morley; Michelson và Morley đã trích dẫn Peirce, và cải thiện phương pháp của mình. tại Nam Phi do Hội đồng nghiên cứu khoa học và công nghiệp và ở Ấn Độ do Phòng thí nghiệm vật lý quốc gia Ấn Độ thực hiện.
Các hệ đo lường
- Hệ đo lường quốc tế
- Hệ đo lường cổ Việt Nam
Đơn vị và hệ thống
liên_kết=https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp tin:MetricImperialUSCustomaryUnits.jpg|nhỏ|Một [[chai cho em bé đo theo ba hệ thống đo lường - hệ mét, hệ đo lường Anh (Anh) và phong tục Hoa Kỳ. ]]
Hệ thống đơn vị của Hoàng gia Anh và Hoa Kỳ
Trước khi các đơn vị SI được áp dụng rộng rãi trên toàn thế giới, các hệ thống đơn vị Anh và các đơn vị Hoàng gia sau này đã được sử dụng ở Anh, Khối thịnh vượng chung và Hoa Kỳ. Hệ thống này được gọi là các đơn vị thông thường (phong tục) của Hoa Kỳ tại Hoa Kỳ và vẫn còn được sử dụng ở nước này và ở một số quốc gia Caribbean. Các hệ thống đo lường khác nhau này đôi khi được gọi là hệ thống foot-pound-second để nhấn mạnh các đơn vị Hoàng gia về chiều dài, trọng lượng và thời gian, mặc dù ton, hundredweight, gallon, và hải lý, là khác với các đơn vị của Hoa Kỳ. Nhiều đơn vị Hoàng gia vẫn được sử dụng ở Anh, mà đã chính thức chuyển sang hệ thống với SI một vài trường hợp ngoại lệ như biển báo giao thông, vẫn đề theo đơn vị dặm. Bia tươi và rượu táo phải được bán theo đơn vị pint, và sữa trong chai có thể trả lại có thể được bán theo đơn vị pint. Nhiều người đo chiều cao của họ tính bằng feet và inch, và đo cân nặng của họ theo stone và pound. Các đơn vị hoàng gia được sử dụng ở nhiều nơi khác, ví dụ, ở nhiều quốc gia Khối thịnh vượng chung được coi là số liệu, diện tích đất được đo bằng acre và diện tích sàn tính bằng feet vuông, đặc biệt là cho các giao dịch thương mại (thay vì thống kê của chính phủ). Tương tự, xăng được bán theo gallon ở nhiều quốc gia theo hệ mét.
Hệ mét
liên_kết=https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp tin:FourMetricInstruments.JPG|nhỏ|Bốn thiết bị đo có hiệu chuẩn hệ mét
Hệ mét là một hệ thống đo lường thập phân dựa trên các đơn vị đo chiều dài là mét và khối lượng là kilôgam. Nó tồn tại trong một số biến thể, với các lựa chọn khác nhau của các đơn vị cơ sở, mặc dù những điều này không ảnh hưởng đến việc sử dụng hàng ngày của nó. Kể từ những năm 1960, Hệ thống Đơn vị Quốc tế (SI) là hệ thống số liệu được quốc tế công nhận. Đơn vị đo khối lượng, chiều dài và điện được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới cho cả mục đích khoa học và hàng ngày.
Khó khăn của đo lường
Việc đo lường thường xuyên được đặt trước yêu cầu giảm sai số của phép đo đến dưới mức nào đó. Thực tế việc này nhiều khi rất khó.
Trong vật lý
Một phần của khó khăn có thể nằm trong giới hạn tự nhiên của nguyên lý bất định, nhất là khi làm việc với các vật thể vi mô (kích thước nhỏ hơn micrômét). Khó khăn có thể nằm trong giới hạn về không gian và thời gian của loài người khi nghiên cứu về các vật thể ở khoảng cách và ở thời điểm xa trong vũ trụ.
Trong khoa học xã hội
Khó khăn có thể xuất phát từ định nghĩa khái niệm, định nghĩa phép so sánh và mục đích của đo lường. Ví dụ một số khái niệm khó đo đạc như
- kiến thức của một người
- cảm giác của một người
👁️
2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
liên_kết=https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp tin:Measuring_Tape_Inch+CM.jpg|nhỏ|Một chiếc [[thước cuộn thép với cả đơn vị đo lường hệ mét và đơn vị đo lường của Anh đặc cạnh hai đồng xu Mỹ để so sánh.]] **Đo lường** là việc gán
thumb|7 đơn vị cơ bản SI **Hệ đo lường quốc tế** (tiếng Pháp: **S**ystème **I**nternational d'unités; viết tắt: **SI**), là 1 hệ thống đo lường thống nhất được sử dụng rộng rãi trên thế giới.
Máy ghi của máy đo mưa nhỏ giọt Biểu đồ đo mưa của máy đo mưa nhỏ giọt **Máy đo mưa** hay còn gọi là **vũ lượng kế** hoặc **vũ kế** là một dụng cụ
**Hệ đơn vị đo Trung Quốc** (từ Hán 市制, Hán Việt **thị chế**, phiên âm Latin _shi zhi_) là hệ thống đo lường trong mua bán ở Trung Quốc xưa kia. ## Lịch sử Trung
Một **hệ thống đo lường** là một bộ các đơn vị đo lường có thể dùng để đo lường bất cứ đại lượng vật lý nào. Bộ các đơn vị đo lường này chứa các
thumb|upright=1.2|The former Weights and Measures office in [[Seven Sisters, London (590 Seven Sisters Road)]] **Hệ đo lường Đế quốc Anh** (tiếng Anh: British Imperial system), còn được gọi là **Hệ đo lường Đế quốc** (tiếng
**Hệ đo lường cổ Việt Nam** bao gồm chủ yếu các đơn vị đo số thập phân thường được sử dụng trong phong tục tập quán Việt Nam. Hiện nay, Việt Nam chủ yếu sử
Các **dụng cụ đo lường điện tử** (đôi khi được gọi là **hệ thống đo lường điện tử**) là các dụng cụ đo lường có chức năng đo lường các đại lượng vật lý hoặc
thumb|_Máy đo tình yêu_ và _máy đo sức mạnh_ tại trạm dừng chân Framingham, Massachusetts, Hoa Kỳ **Dụng cụ đo lường** là thiết bị để đo đại lượng vật lý. Trong khoa học vật lý,
**Thạch** là một đơn vị đo lường dùng để tính thể tích ở các nước Đông Á khi xưa. ## Trung Quốc Ở Trung Quốc, "Thạch" có thể là đơn vị đo khối lượng hoặc
**Hội Đo lường Việt Nam**, đôi khi gọi là **Hội Khoa học Kỹ thuật Đo lường Việt Nam**, là tổ chức xã hội - nghề nghiệp của những người làm việc trong lĩnh vực _đo
**Tổ chức Đo lường Hợp pháp Quốc tế**, viết tắt theo tiếng Pháp là **OIML** (Organisation Internationale de Métrologie Légale, tiếng Anh: International Organization of Legal Metrology, IOLM), là một _tổ chức phi chính phủ,
Trong khoa đo lường, **yến** là đơn vị đo khối lượng thuộc hệ đo lường cổ Việt Nam, hiện nay tương đương với 10 kilôgam, được sử dụng trong giao dịch đời thường ở Việt
thumb **Đo lường học** (tiếng Anh: _metrology_) là "khoa học của việc đo lường, bao gồm cả xác định thực nghiệm và lý thuyết tại bất kỳ mức độ không chắc chắn nào trong bất
Trong cơ học lượng tử, **Phép đo lượng tử yếu** là một trường hợp đặc biệt của mô hình chuẩn von Neumann cho phép đo lượng tử, trong đó hệ lượng tử cần đo tương
thế=Sơ đồ luồng dữ liệu bao gồm lưu trữ dữ liệu, luồng dữ liệu, chức năng và giao diện.|nhỏ|387x387px|Sơ đồ luồng dữ liệu bao gồm lưu trữ dữ liệu, luồng dữ liệu, chức năng và
nhỏ|[[Điện Westminster, trụ sở của Quốc hội Vương quốc Anh]] nhỏ| [[Điện Capitol Hoa Kỳ|Tòa nhà Quốc hội Hoa Kỳ, nơi đặt trụ sở của Quốc hội Hoa Kỳ]] **Quốc hội lưỡng viện** là hình
## Hệ đo lường chiều dài của La Mã Đây là hệ đo lường được dùng chính thức ở Đế quốc La Mã(31 TCN - 476 SCN)và sau đó được tiếp tục sử dụng ở
Cấu trúc của một ống đo bourdon, các yếu tố xây dựng được làm bằng đồng thau [[brass]] Nhiều kỹ thuật đã được phát triển cho các phép đo áp suất và chân không. Dụng
**Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia** (tiếng Anh: _Commission for the Standards, Metrology and Quality of Viet Nam_, viết tắt là **STAMEQ**) là cơ quan trực thuộc Bộ Khoa học và
**Đơn vị đo lường** hay **đơn vị đo** là bất kỳ một đại lượng vật lý, hay tổng quát là một khái niệm, nào có thể so sánh được, ở điều kiện tiêu chuẩn (thường
**Đo lường trong giáo dục** (Educational measurement) là một nhánh khoa học sử dụng việc đánh giá và phân tích số liệu đánh giá trong giáo dục để suy ra năng lực, trình độ của
Máy đo đường huyết 5 trong 1 Facare FC-M168 - Đường huyết trong máu, Mỡ máu Cholesterol, đo lượng Axit Uric - BẢO HÀNH TRỌN ĐỜIVới công nghệ tiên tiến hàng đầu trên thế giới,
**Đo lường hình thái** (_Morphometrics_) bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp là: μορϕή/có nghĩa là _hình thái_ hay _hình dạng_, _kiểu hình_ và -μετρία/metria, nghĩa là _đo lường_, có nghĩa là trắc lượng hình thái,
Biết Tuốt Về Đo Lường Đọc sách báo, cậu thấy ù hết cả tai với mét, phít, in-sơ. Trên ti-vi thì nói cái gì mà bit với byte ấy nhỉ. Lại còn trọng lượng và
:_Bài này viết về một đơn vị đo trọng lượng. Các nghĩa khác xin xem thêm_ _Chỉ (định hướng)_ **Chỉ** là đơn vị đo khối lượng trong ngành kim hoàn Việt Nam, đặc biệt dành
**Pound** hay **cân Anh** (viết tắt: **lb**, **lb_m_**, **lbm**, **℔**) là một đơn vị đo khối lượng truyền thống của Đế quốc Anh, Hoa Kỳ và một số quốc gia khác. Có nhiều định nghĩa
**Đô Lương** là thị trấn huyện lỵ cũ của huyện Đô Lương cũ, tỉnh Nghệ An, Việt Nam. ## Địa lý Thị trấn Đô Lương là trung tâm kinh tế chính trị của huyện Đô
**Ủy ban Quốc tế về Đo lường và Đơn vị Bức xạ**, viết tắt là **ICRU** (International Commission on Radiation Units and Measurements) là một tổ chức phi chính phủ, phi lợi nhuận quốc tế
**Cục Tiêu chuẩn-Đo lường-Chất lượng** trực thuộc Bộ Quốc phòng Việt Nam là cơ quan đầu ngành về tiêu chuẩn hóa, đo lường - kiểm nghiệm, quản lý chất lượng của quân đội được thành
Cân đo lượng mỡ cơ thể Omron HBF-224 Giúp biết được lượng mỡ cơ thể của mình là bao nhiêu so với trọng lượng cơ thể bạn, biết được lượng mỡ nội tạng để có
**Máy đo LCR** (tiếng Anh LCR meter) là thiết bị dùng để đo cuộn cảm (L), điện dung (C) và điện trở (R) của linh kiện điện. ## Nguyên lý hoạt động Máy đo LCR
**Khối lượng Planck**, , là một đơn vị đo lường trong hệ thống đo lường Planck. ## Định nghĩa Khối lượng Planck được định nghĩa như sau: :
**Trường Trung hoc phổ thông Đô Lương 1** được thành lập năm 1960, là một trong những trường trung học đầu tiên của tỉnh Nghệ An. Trường nằm tại xã Đà Sơn, huyện Đô Lương,
Máy Đo Huyết Áp Yuwell YE660EHàng nhập khẩu chính Hãng có sách hướng dẫn sử dụng bằng tiếng Việt. Với các tính năng thông minh:- Độ chính xác cao.- CE chứng nhận, đạt tiêu chuẩn
thumb|Minh họa phương pháp [[giao thoa trong phạm vi bước sóng quang học để xác định chính xác vị trí các ngôi sao. _Ảnh của NASA/JPL-Caltech_]] **Trắc lượng học thiên thể** (hay **tinh trắc học**)
Mỗi địa phương trên đất nước Séc đã từng có sự khác nhau về **đơn vị đo lường** như đo chiều dài, diện tích, dung tích, v.v. Năm 1876, Séc lấy hệ mét làm quy
Đo lường, cảm biến là những thành phần phải kể đến đầu tiên và không thể thiếu trong các quá trình điều khiển tự động có nhiệm vụ thu thập dữ liệu, cảm nhận, đo
**Nhiệt độ Planck**, , là một đơn vị đo lường trong hệ thống đo lường Planck, là nhiệt độ cao nhất có thể diễn tả được bằng các phép đo vật lý. Trong đơn vị
thumb|Đầu dò cho [[tia gamma|bức xạ gamma loại germani tinh thể trong vỏ đường kính khoảng 6 cm và dài 8 cm]] **Đầu dò bán dẫn** là đầu dò sử dụng khối chất bán dẫn
thumb|
Khuếch đại đo điển hình lập từ 3 [[khuếch đại thuật toán|op-amp]] **Khuếch đại đo lường** hay **khuếch đại đo đạc** (tiếng Anh: Instrumentation hoặc Instrumentational amplifier) là một bộ khuếch đại vi sai có**Binh biến Đô Lương** hay **binh biến Rạng Lường** xảy ra ngày 13 tháng 1 năm 1941, là cuộc nổi dậy chống lại thực dân Pháp của những binh lính người Việt bị Pháp bắt
Chỉ số đánh giá thực hiện công việc - Key Performace Indicator - trong một chiến dịch quảng cáo số cho thấy hiệu quả của các hoạt động quảng cáo và tác động của các
Bộ Sách Siêu Sao Toán Học Get to know Numbers Những con số biết nói Get in Shapes Khám phá hình dạng Measure Up Đo lường thú vị Super Calculations Chuyên gia tính toán Càng
**Mẫu** là một đơn vị đo lường diện tích cũ của một số nước trong khu vực Đông Á, như Trung Quốc và Việt Nam. ## Việt Nam Trong hệ đo lường cổ của Việt
**Độ** thông thường được biểu diễn bằng ký hiệu **°**, là đơn vị đo lường của các góc phẳng, hay của các vị trí dọc theo một đường tròn lớn của hình cầu tính từ
**Độ Fahrenheit** **(℉** hay **độ F)**, là một thang nhiệt độ được đặt theo tên nhà vật lý người Đức Daniel Gabriel Fahrenheit (1686–1736). ## Lịch sử Fahrenheit phát triển thang nhiệt độ của ông
nhỏ|Josiah Wedgwood **Thang đo Wedgwood** (**°W**) là thang đo nhiệt độ lỗi thời, được sử dụng để đo nhiệt độ nhiệt độ bay hơi của thủy ngân là . Thang đo và kỹ thuật đo
phải|nhỏ| Hình vẽ miêu tả mặt cao độ kế "ba kim" dùng trên máy bay, đang hiển thị cao độ là **Cao độ kế** hay **máy đo độ cao** (tiếng Anh: _altimeter_) là một thiết
**Máy** **đo lực căng** là một dụng cụ được các nhà địa vật lý sử dụng để đo lường sự biến dạng của Trái đất. Máy đo độ căng tuyến tính đo sự thay đổi