✨Định danh Flamsteed

Định danh Flamsteed

thumb|upright=1.2|Bắc bán cầu trong bản đồ sao [[Atlas Coelestis của Flamsteed]] Một định danh Flamsteed là sự kết hợp giữa chữ số và tên chòm sao, giúp xác định hầu hết các ngôi sao nhìn thấy được bằng mắt thường trong những chòm sao hiện đại có thể quan sát từ miền nam nước Anh. Chúng được đặt tên theo John Flamsteed, người đầu tiên sử dụng cách gọi này khi biên soạn cuốn Historia Coelestis Britannica. (Flamsteed đã sử dụng kính thiên văn, và danh mục cũng bao gồm một số ngôi sao tương đối sáng nhưng không nhất thiết phải nhìn thấy bằng mắt thường.)

Mô tả

thumb|left|Các chòm sao [[Lạp Hộ và Kim Ngưu trong Atlas Coelestis]]Định danh Flamsteed cho những ngôi sao cũng tương tự như định danh Bayer, ngoại trừ việc chúng sử dụng số thay vì chữ cái Hy Lạp và La Mã. Mỗi ngôi sao được gán một chữ số và thuộc cách tiếng Latinh của chòm sao mà nó thuộc về (xem 88 chòm sao hiện đại để biết danh sách các chòm sao và dạng thuộc cách của tên chúng). Định danh Flamsteed đã được gán cho 2554 ngôi sao. Các con số ban đầu được ấn định theo thứ tự xích kinh tăng dần trong mỗi chòm sao, nhưng do ảnh hưởng của tuế sai, chúng hiện hơi sai thứ tự ở một vị trí.

Phương pháp định danh sao này xuất hiện lần đầu tiên trong phiên bản sơ bộ quyển Historia Coelestis Britannica của John Flamsteed, do Edmond Halley và Isaac Newton xuất bản năm 1712 mà không có sự chấp thuận của Flamsteed. Phiên bản cuối cùng của danh mục Flamsteed được xuất bản vào năm 1725 (sau khi ông qua đời) đã loại bỏ hoàn toàn các ký hiệu bằng chữ số. Những con số đang được sử dụng ngày nay đã được nhà thiên văn học người Pháp Joseph Jérôme de Lalande ấn định và xuất hiện trong niên giám năm 1783 của ông, Éphémérides des mouvemens célestes (Lịch sao của các chuyển động thiên thể), trong đó có ấn bản sửa đổi của danh mục Flamsteed. Lalande đã chú thích trong phần Giới thiệu của mình rằng ông lấy ý tưởng từ ấn bản không chính thức năm 1712.

Định danh Flamsteed đã trở nên phổ biến trong suốt thế kỷ 18 và hiện được sử dụng rộng rãi khi không có định danh Bayer nào tồn tại. Trường hợp tồn tại định danh Bayer với chữ cái Hy Lạp cho một ngôi sao, nó thường được ưu tiên sử dụng thay cho định danh Flamsteed. (Các chữ số của Flamsteed đa phần được ưu tiên hơn các định danh Bayer với chữ số La Mã.) Ví dụ về một số ngôi sao nổi tiếng chủ yếu được gọi bằng số Flamsteed bao gồm 51 Pegasi và 61 Cygni. Định danh Flamsteed thường được sử dụng thay cho định danh Bayer nếu định danh Bayer có thêm một chữ số đính kèm; ví dụ: "55 Cancri" phổ biến hơn "Rho1 Cancri".

Có những ví dụ về các ngôi sao, chẳng hạn như 10 Ursae Majoris trong chòm sao Thiên Miêu (có thuộc cách là Lyncis), mang định danh Flamsteed theo các chòm sao mà chúng không thuộc về, tương tự như ở các định danh Bayer, vì phải có những dàn xếp khi ranh giới của các chòm sao hiện đại được vạch ra.

Danh mục của Flamsteed chỉ bao gồm các ngôi sao có thể nhìn thấy từ đảo Anh, do đó ngôi sao của các chòm sao ở xa về phía nam không có số Flamsteed. Một số ngôi sao, chẳng hạn như 82 Eridani, được Benjamin Gould đặt tên trong một danh mục chính ở bán cầu nam có tên là Uranometria Argentina; đây là các số Gould, chứ không phải số Flamsteed, và phải được phân biệt bằng chữ G, như 82 G. Eridani. Ngoại trừ một số ít trường hợp, số Gould hiện không được sử dụng phổ biến. Tương tự, nhiều định danh kiểu Flamsteed do các nhà thiên văn học khác đặt ra (ví dụ như Hevelius) không còn được sử dụng rộng rãi nữa. (Một ngoại lệ nổi tiếng là cụm sao cầu 47 Tucanae từ danh mục của Bode.)

84 ngôi sao đã được đưa vào danh mục của Flamsteed do sai sót và được chứng minh là không tồn tại trên bầu trời: Tất cả chúng, ngoại trừ 11 Vulpeculae, đều đã được vẽ trên biểu đồ sao của ông.

  • Flamsteed đã quan sát Sao Thiên Vương vào năm 1690 nhưng không công nhận nó là một hành tinh và đưa nó vào danh mục của mình với tên gọi "34 Tauri".
  • 11 Vulpeculae là một tân tinh, hiện được gọi là CK Vulpeculae.
  • Rất nhiều sai sót trong số đó là do lỗi số học của Flamsteed.

Danh sách chòm sao sử dụng định danh sao Flamsteed

Có 52 chòm sao chủ yếu sử dụng định danh Flamsteed. Các ngôi sao được liệt kê trong danh sách theo từng chòm sao như sau:

Ngoài ra, một vài ngôi sao trong chòm sao Thuyền Vĩ và một số ít ngôi sao trong các chòm sao Bán Nhân Mã và Sài Lang đã được đặt định danh Flamsteed.

👁️ 1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
thumb|upright=1.2|Bắc bán cầu trong bản đồ sao [[Atlas Coelestis của Flamsteed]] Một **định danh Flamsteed** là sự kết hợp giữa chữ số và tên chòm sao, giúp xác định hầu hết các ngôi sao nhìn
**Alcor** (_80 Ursae Majoris_) là một sao nằm cận kề hệ sao Mizar, được gọi chung là "Mizar và Alcor" và có thể coi chúng là một sao đôi ở phần đuôi của chòm sao
**Psi¹ Draconis** (**Draconis**, viết tắt **Psi¹ Dra**, **ψ¹ Dra**), cũng có định danh **31 Draconis**, là một hệ thống ba sao trong chòm sao Thiên Long. Hệ thống này khá gần và nằm cách Mặt
**31 Crateris** là định danh Flamsteed của một hệ sao đôi nằm trong chòm sao Ô Nha. Hệ sao này có độ sáng biến thiên, với cấp sao biểu kiến từ 5,19 đến 5,23 trong
**27 Canis Majoris** là một sao đôi nằm trong chòm sao Canis Major ở khu vực phía bắc, nằm ở khoảng cách 1.700năm ánh sáng từ mặt trời. Nó có ký hiệu sao biến là
**15 Andromedae**, viết tắt **15 And**, là một ngôi sao biến quang duy nhất ở phía bắc của chòm sao Tiên Nữ. _15 Andromedae_ là định danh Flamsteed, trong khi tên gọi ngôi sao biến
**59 Andromedae**, viết tắt **59 and**, là một hệ sao đôi với độ sáng đứng thứ 6 tại phía bắc chòm sao Tiên Nữ (Andromeda). _59 Andromedae_ là tên gọi sao này theo Định danh
**_Histoire céleste française_** (tạm dịch: **_Lịch sử vũ trụ của Pháp_**) là một danh mục sao do nhà thiên văn học người Pháp Jérôme Lalande và các cộng sự của ông xuất bản đầu tiên
Đây là **danh sách các nhà khoa học Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland**: nhỏ|[[Isaac Newton đang làm việc tại phòng thí nghiệm.]] nhỏ|Khoa học gia người Ăng-lô Ái Nhĩ Lan, [[Robert Boyle,
**Sao Thiên Lang** hay **Thiên Lang tinh** là ngôi sao sáng nhất trên bầu trời đêm với cấp sao biểu kiến là -1,46. Tên gọi theo định danh Bayer của sao Thiên Lang là **α
**Alpha Persei** (được Latinh hóa từ **α Persei**, viết tắt là **Alpha Per**, **α Per**), được đặt tên chính thức là **Mirfak** (phát âm là /ˈmɜːrfæk/ hay /ˈmɪərfæk/), là ngôi sao sáng nhất trong chòm
**Eta Persei** (tên gọi khác là **η Persei**, viết tắt là **Eta Per**, **η Per**), là một hệ sao đôi và thành phần "A" của hệ ba sao (thành phần 'B' là ngôi sao HD
**Theta Serpentis** (**Serpentis**, viết tắt **Theta Ser**, **Ser**) là một hệ thống ba sao trong chòm sao Cự Xà. Nó bao gồm một cặp sao đôi định danh là **Theta Serpentis AB** và có hai
**Beta Coronae Borealis** (**β Coronae Borealis**, viết tắt **Beta CRB,** **β CrB**) là một hệ sao đôi trong chòm sao Bắc Miện (Corona Borealis). Nhìn bằng mắt thường, nó có vẻ như là một ngôi sao duy nhất và
**Alpha Ursae Majoris** (Latin hóa từ **α Ursae Majoris**, viết tắt **Alpha UMa**, **α UMa**), còn được gọi là **Dubhe**, **α Ursae Majoris** là sao sáng thứ hai trong chòm sao Đại Hùng, mặc dù
**Pollux**, cũng được định danh là **Beta Geminorum** (**β Geminorum**, viết tắt **Beta Gem**, **β Gem**), còn được biết đến với tên gọi là sao **Bắc Hà Tam**. Pollux là một ngôi sao đã tiến
**Beta Cancri** (**β Cancri**, viết tắt là **Beta Cnc**, **β Cnc**), còn được gọi là **Tarf** , là sao sáng nhất trong chòm sao Cự Giải, chòm sao tối nhất trong đai Hoàng Đạo. Beta
|- bgcolor="#FFFAFA" | Ghi chú (thể loại: tính biến quang): || Biến quang phát xạ (_emission vary_) H và K **Sao Đại Giác** (**大角星** / **Đại Giác Tinh**) (định danh Bayer: **Alpha Boötis** hay **α
**Alpha Aquarii** (**α Aquarii**, viết tắt **Alpha Aqr**, **α Aqr**), tên chính thức **Sadalmelik** , là một sao đơn trong chòm sao Bảo Bình. Với cấp sao biểu kiến 2,94). ## Danh pháp _α Aquarii_
**Xi Pegasi** (La tinh hóa từ **ξ Pegasi**, tên viết tắt là **ξ Peg**) là định danh Bayer cho một hệ sao đôi nằm trong một chòm sao phương bắc tên là Phi Mã. Ngôi
**Alpha Crateris** (La tinh hóa từ **α Crateris**, rút gọn lại là Alpha Crt, α Crt), tên chính thức là **Alkes** () là tên của một ngôi sao nằm trong chòm sao Cự Tước,. Nó
**Epsilon Eridani** (**ε Eridani**, viết tắt **Epsilon Eri**, **ε Eri**), cũng có tên là **Ran**, là một ngôi sao trong chòm sao phía nam Ba Giang, ở một góc nghiêng của 9,46 ° phía nam
**Alpha Andromedae**, còn có tên Latinh là **Alpheratz**, hay **Sirrah**, **α Andromedae**, là ngôi sao sáng nhất trong chòm sao Tiên Nữ, nó nằm ở phía tây bắc của chòm sao Phi Mã (_Pegasus_). Như
**Betelgeuse**, theo định danh Bayer **Alpha Orionis** (**α Orionis**, **α Ori**), là một sao siêu khổng lồ đỏ có phân loại quang phổ M1-2 và là ngôi sao sáng thứ mười trên bầu trời đêm.
**Zeta Arietis**, được Latinh hóa từ **ζ Arietis**, là định danh Bayer của một ngôi sao nằm ở chòm sao phương bắc là Bạch Dương. Nó có thể nhìn thấy lờ mờ bằng mắt thường
**58 Aquarii**, viết tắt **58 Aqr**, là một ngôi sao nằm trong chòm sao Bảo Bình. _58 Aquarii_ là tên gọi theo định danh Flamsteed. Nó là một ngôi sao cấp 6 với cấp sao
**33 Pegasi** là định danh Flamsteed cho một sao đôi thị giác giác nằm trong chòm sao Pegasus. Nó có cấp sao biểu kiến là 6,2, nghĩa là nó ở giới hạn để có thể
**Delta Cephei** (δ Cep, δ Cephei) là tên theo định danh Bayer cho một hệ thống sao tư định vị cách khoảng 887 năm ánh sáng, ở các chòm sao xung quanh cực bắc thuộc
**51 Pegasi** (viết tắt **51 Peg**), còn có tên **Helvetios**, là một ngôi sao tương tự Mặt Trời định vị ở từ Trái Đất trong chòm sao Phi Mã. Đây là ngôi sao đầu tiên
Sao **Antares**, định danh là **Alpha Scorpii A**, còn được gọi là sao **Tâm Tú Nhị** (**心宿二**), tên gốc tiếng Ả Rập là _Ķalb al Άķrab_ nghĩa là "trái tim của bọ cạp", là ngôi
**Rigel** (β Ori, β Orionis, Beta Orionis) là ngôi sao sáng nhất trong chòm sao Lạp Hộ, là ngôi sao sáng thứ 7 trên bầu trời đêm, là ngôi sao siêu khổng lồ xanh trắng,
**Pi Arietis**, được Latinh hóa từ **π Arietis**, là định danh Bayer của một hệ thống nhiều sao nằm ở chòm sao phương bắc Bạch Dương. Dựa vào các đo đạc thị sai được thực
**Kappa Crateris** (**κ Crateris**) là định danh Bayer cho một ngôi sao nằm trong chòm sao ở phương nam tên là Cự Tước. Với cấp sao biểu kiến là 5,94, nó rất mờ và hầu
**Ioda Crateris** (**ι Crateris**) là định danh Bayer của một hệ sao đôi nằm trong một chòm sao phương nam tên là Cự Tước. Do cấp sao biểu kiến của nó là 5,48, nên khi
**Beta Sextantis** (La tinh hóa từ **β Sextantis** theo định danh Bayer) là tên của một ngôi sao biến quang nằm trong chòm sao vùng xích đạo tên là Lục Phân Nghi. Với cấp sao
**Gamma Corvi** (La tinh hóa từ **γ Corvi**, tên rút gọn là **Gamma Crv**, **γ Crv**) là tên của một hệ sao đôi nằm trong chòm sao Ô Nha. Nó có cấp sao biểu kiến
**Aldebaran**, định danh **Alpha Tauri** (**α Tauri**, tắt **Alpha Tau**, **α Tau**) là một sao khổng lồ đỏ cách Mặt Trời 65 năm ánh sáng trong chòm sao hoàng đạo Kim Ngưu. Aldebaran có độ
**Procyon**, cũng được định danh là **Alpha Canis Minoris** (**α Canis Minoris**, viết tắt **Alpha CMi**, **α CMi**), là ngôi sao sáng nhất trong chòm sao Tiểu Khuyển. Với mắt trần, nó biểu hiện là
**Fomalhaut**, cũng được định danh là **Alpha Piscis Austrini** (**α Piscis Austrini**, viết tắt **Alpha PsA**, **α PsA**) là ngôi sao sáng nhất của chòm sao Nam Ngư và là một trong những ngôi sao
[[Lạp Hộ (Orion) là một chòm sao đáng chú ý, nó được nhìn thấy từ mọi nơi trên Trái Đất (nhưng không phải quanh năm).]] **Chòm sao** là một nhóm các ngôi sao được người
**3 Cassiopeiae** (**3 Cas**) là một ngôi sao không xác định nằm trong chòm sao Thiên Hậu được liệt kê bởi nhà thiên văn học người Anh John Flamsteed. Nó không có các tính chất
**Sao Lão Nhân** hay **Sao Thọ,** tên tiếng Anh là **Canopus,** là ngôi sao sáng nhất trong chòm sao Thuyền Để ở Thiên cầu Nam. Nó là ngôi sao sáng thứ hai trên bầu trời
**Sao Thiên Vương** (tiếng Anh: **Uranus**) hay **Thiên Vương Tinh** (chữ Hán: 天王星) là hành tinh thứ bảy tính từ Mặt Trời, là hành tinh có bán kính lớn thứ ba và có khối lượng
**Capella**, còn gọi là **Alpha Aurigae** (**α Aurigae**, viết tắt **Alpha Aur**, **α Aur**), là ngôi sao sáng nhất trong chòm sao Ngự Phu, và sáng thứ sáu trên bầu trời đêm, và là ngôi
**55 Cancri** là một hệ sao đôi cách Mặt Trời 41 năm ánh sáng trong chòm sao cung hoàng đạo Cancri. Nó có ký hiệu Bayer Rho 1 Cancri (ρ1 Cancri); **55 Cancri** là tên
**Beta Arietis** **(β Arietis,** viết tắt **Beta Ari**, **β Ari),** chính thức đặt tên **Sheratan** , là một hệ thống sao và ngôi sao thứ hai sáng nhất trong chòm sao Bạch Dương (Aries), đánh
**Beta Virginis** **(β Virginis,** viết tắt **Beta Vir,** **β Vir),** tên chính thức của nó là **Zavijava** , (mặc dù nó được chỉ định là ' beta ') là sao sáng thứ năm trong chòm
**Eta Canis Majoris** (**η Canis Majoris **, viết tắt là ** Eta CMa **, **η CMa**), cũng được đặt tên là **Aludra**, là một sao trong chòm sao Đại Khuyển. Từ năm 1943, quang phổ
**Gamma Canis Majoris** (**γ Canis Majoris**, viết tắt **Gamma CMA**, **γ CMA**), còn gọi là **Muliphein** , là một ngôi sao trong chòm sao Đại Khuyển. Không rõ chính xác lý do tại sao ngôi
**Deneb**, tên Hán Việt: **sao Thiên Tân** (α Cyg / α Cygni / Alpha Cygni) là ngôi sao sáng nhất trong chòm sao Thiên Nga và là một đỉnh của Tam giác mùa hè. Đứng