nhỏ|phải|Thờ ngựa trắng bên trong đền Bạch Mã
Đền Bạch Mã (Tên chữ: "Bạch Mã tối linh từ") là một trong tứ trấn của kinh thành Thăng Long xưa, gồm bốn ngôi đền: Đền Quán Thánh (trấn giữ phía Bắc kinh thành); Đền Kim Liên (trấn giữ phía Nam kinh thành); Đền Voi Phục (trấn giữ phía Tây kinh thành); Đền Bạch Mã (trấn giữ phía Đông kinh thành), nằm ở địa chỉ 76 phố Hàng Buồm, phường Hàng Buồm, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Lịch sử
Xưa kia nơi đền Bạch Mã tọa lạc thuộc địa dư phường Hà Khẩu, tổng Đông Thọ, huyện Thọ Xương, phủ Hoài Đức, Thăng Long.
Đền Bạch Mã được xây dựng từ thế kỷ 9 để thờ thần Long Đỗ (Rốn Rồng)- vị thần gốc của Hà Nội cổ. Đến thế kỷ X, Khi đưa quân đi dẹp loạn, Đinh Bộ Lĩnh đã đến đền Bạch Mã phía đông thành Đại La làm lễ cầu đảo xin Thần phù hộ cho nước, cho được vạn sự thì sẽ phong sắc để biểu dương sự anh linh. Đinh Bộ Lĩnh đã đến làng Đặng Xá (Văn Xá, Kim Bảng, Hà Nam) chiêu binh, từ đấy Đinh Bộ Lĩnh đánh đâu được đấy, được tôn là Vạn Thắng Vương, bình được 12 sứ quân. Sau khi thống nhất đất nước, trở về làng Đặng Xá, vua Đinh Tiên Hoàng mơ thấy một vị thần tự xưng là Thần Bạch Mã báo mộng rằng: ‘’Thần đã vâng mệnh Hoàng Thiên, theo vua đánh giặc. Nay thiên hạ đã yên bình, nhà vua chưa lễ tạ, thế là không đúng lễ’’. Vua tỉnh dậy, biết Thần rất là linh ứng, liền phong tặng mĩ tự, phong là: Hộ Quốc Bảo Cảnh Linh Thông Tế Thế, Đô Đại Thành Hoàng Linh Lang Bạch Mã Đại Vương Thượng Đẳng Phúc Thần. Đinh Tiên Hoàng sai sứ giả mang sắc phong thần Bạch Mã về xã Đặng xá, huyện Cổ Bảng, Phủ Lý Nhân, Đạo Sơn Nam, truyền cho nhân dân xây thêm một đền thờ thần Bạch Mã trên quê hương Hoàng hậu Dương Thị Nguyệt để thờ phụng, gọi là đền thờ Thần Linh Lang Bạch Mã. Đến triều Nguyễn, vua Đồng Khánh năm thứ 9, đã ban sắc phong cho Ngài là: Hàm Quang Thượng Đẳng Thần, đặc cách cho thờ phụng, để ghi nhớ ngay vui của nước và tỏ rõ biển lệ thờ tự. Do đó mà ngày nay ở Hà Nam cũng có đền Bạch Mã thờ vị thần ở quốc đô Thăng Long.
Năm 1010, khi Lý Thái Tổ dời đô từ Hoa Lư ra Thăng Long, định đắp thành nhưng nhiều lần thành đắp lên lại bị sụp đổ. Vua cho người cầu khấn ở đền thờ thần Long Đỗ thì thấy một con ngựa trắng từ đền đi ra. Vua lần theo vết chân ngựa, vẽ đồ án xây thành, thành mới đứng vững. Thần được vua Lý Thái Tổ phong làm Thành hoàng của kinh thành Thăng Long.
Văn bia hiện còn ở đền cho biết, đền Bạch Mã được tu bổ lớn vào niên hiệu Chính Hòa (1680-1705) đời Lê Hy Tông, đến năm Minh Mệnh thứ 20 (1839) lại được tu bổ thêm: sửa lại đền, dựng riêng văn chỉ, xây Phương đình, quy mô ngày càng rộng rãi, cảnh quan tôn nghiêm, nổi tiếng ở chốn đất thiêng.
Kiến trúc
Hiện tại ngôi đền có quy mô kiến trúc lớn, quay theo hướng Nam gồm có Nghi môn, Phương đình, Đại bái, Thiêu hương, Cung cấm và nhà hội đồng ở phía sau. Các mục hạng này được bố trí theo chiều dọc, trong một không gian khép kín. Kiến trúc đền còn lưu lại hiện nay chủ yếu mang phong cách nghệ thuật thời Nguyễn (thế kỷ 19). Nổi bật trong kết cấu kiến trúc của đền là toàn bộ khung nhà gỗ với hệ thống cột gỗ lim lớn, các bộ vì đỡ mái được làm kiểu "giá chiêng chồng rường con nhị", đặc biệt là "hệ củng 3 phương" tại nhà phương đình vừa có tác dụng chịu lực, vừa là tác phẩm nghệ thuật và sử dụng để treo đèn trong các ngày lễ hội và kết cấu "vòm vỏ cua" đỡ mái hiên nhà thiêu hương. Trên các côn gỗ, xà lách, xà ngang, các vì chồng rường đều có nhiều mảng trang trí với các đề tài phong phú và nét trạm chắc, khỏe.
Hiện vật
Trong nội thất của đền, phương đình ở phía trong, bên trái có cây hương, bàn thờ, phía ngoài có miếu thờ Tề Vương Phi, bên phải phương đình thờ Bể Núi. Thiêu hương và cung cấm có ban thờ và đồ tế lễ.
Hiện đền còn lưu giữ nhiều di vật cổ có giá trị như: bia đá, sắc phong, kiệu thờ, hạc thờ, đôi phỗng, Cùng với các giá trị về kiến trúc nghệ thuật, di tích đền Bạch Mã là một nguồn tư liệu quý để nghiên cứu, tìm hiểu Thăng Long-Hà Nội về nhiều mặt.
Có hơn một nghìn năm lịch sử, Đền Bạch Mã là một trong những di tích kiến trúc nghệ thuật tiêu biểu của thủ đô Hà Nội.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
nhỏ|phải|Thờ ngựa trắng bên trong đền Bạch Mã **Đền Bạch Mã** (Tên chữ: "**Bạch Mã tối linh từ**") là một trong tứ trấn của kinh thành Thăng Long xưa, gồm bốn ngôi đền: Đền Quán
**_Mùa thu trên Bạch Mã Sơn_** là một vở cải lương hương xa nổi tiếng của soạn giả Yên Lang. _Mùa thu trên Bạch Mã Sơn_ cùng với nhiều vở khác của Yên Lang như
**Chùa Bạch Mã** (Chữ Hán giản thể: 白马寺; Chữ Hán phồn thể: 白馬寺; Bính âm Hán ngữ: _Báimǎ Sì_; Wade–Giles: _Pai-ma szu_) theo truyền thuyết là ngôi chùa Phật giáo đầu tiên được
phải|Dãy núi Bạch Mã, nhìn từ sân bay Đà Nẵng phải|[[Thác Đỗ Quyên cao 300 m trên núi Bạch Mã]] **Núi Bạch Mã** hay **Dãy Bạch Mã** là một dãy núi tạo thành ranh giới
**_Bạch mã khiếu tây phong_** () là một trong những tiểu thuyết võ hiệp của Kim Dung, xuất bản lần đầu vào năm 1962 trên Minh Báo. ## Nội dung Câu chuyện nói về hành
**Bồ bốt Bạch Mã** (danh pháp khoa học: **_Popowia bachmaensis_**) là một loài thực vật thuộc họ Annonaceae. Đây là loài bản địa của Việt Nam. Mẫu vật thu tại Vườn quốc gia Bạch Mã,
**Thiền viện Trúc Lâm Bạch Mã** là một thiền viện thuộc phái thiền Trúc Lâm Yên Tử, là một danh lam thắng cảnh của thành phố Huế. Thiền viện tọa lạc dưới chân núi Bạch
thumb|upright|Prince Charming of [[Sleeping Beauty, a print drawing from the late-19th-century book _Mein erstes Märchenbuch_, published in Stuttgart, Germany]] **Hoàng tử Bạch Mã** (tiếng Anh: _Prince Charming_) là một nhân vật cổ tích, người sẽ
Tứ trấn Thăng Long hay Thăng Long Tứ trấn là cụm từ thường dùng để chỉ bốn di tích, bốn ngôi đền linh thiêng, tiêu biểu trấn giữ bốn phương của kinh thành Thăng Long
**_Bạch xà truyện_** (白蛇傳), còn có tên là **_Hứa Tiên và Bạch Nương Tử_** (許仙與白娘子) là một trong bốn truyền thuyết dân gian lớn của Trung Quốc. Câu chuyện ra đời vào thời Nam Tống
**Bạch quả** (tên khoa học: **_Ginkgo biloba_**; 銀杏 trong tiếng Trung, tức là _ngân hạnh_ hay 白果 là _bạch quả_), là loài cây thân gỗ duy nhất còn tồn tại trong chi **_Ginkgo_**, họ Ginkgoaceae.
ĐÔI NÉT VỀ BẠCH HỒNG ĐƠN :-Bạch Hồng Đơn – Thiên Thảo Mộc phát huy đầy đủ giá trị cốt lõi “ tâm – tài – trí – đức” mang đến khách hàng giá trị
MÔ TẢ SẢN PHẨMNước hoa Fogg I Am Queen là một trong những dòng nước hoa có nguồn gốc xuất xứ từ Ấn Độ và được nhập khẩu tại Dubai, sản phẩm này thuộc bộ
⚡Dầu gội thảo mộc đen tóc TOSMEDY -sản phẩm của Công ty Cổ phần Dược Trung Ương Mediplantex Sản phẩm ra đời qua sự dày công nghiên cứu dựa trên đặc tính chất tóc của
MÔ TẢ SẢN PHẨMChính Thức Ra Mắt Thương HIệu Moist Diane - Chăm Sóc Body Nuột Nà Không Mê - Không Chạm - Không Được❤️Gây tiếng vang lớn ở đất mẹ Nhật Bản nhờ em
MÔ TẢ SẢN PHẨMChính Thức Ra Mắt Thương HIệu Moist Diane - Chăm Sóc Body Nuột Nà Không Mê - Không Chạm - Không Được❤️Gây tiếng vang lớn ở đất mẹ Nhật Bản nhờ em
MÔ TẢ SẢN PHẨMChính Thức Ra Mắt Thương HIệu Moist Diane - Chăm Sóc Body Nuột Nà Không Mê - Không Chạm - Không Được❤️Gây tiếng vang lớn ở đất mẹ Nhật Bản nhờ em
MÔ TẢ SẢN PHẨMChính Thức Ra Mắt Thương HIệu Moist Diane - Chăm Sóc Body Nuột Nà Không Mê - Không Chạm - Không Được❤️Gây tiếng vang lớn ở đất mẹ Nhật Bản nhờ em
MÔ TẢ SẢN PHẨMChính Thức Ra Mắt Thương HIệu Moist Diane - Chăm Sóc Body Nuột Nà Không Mê - Không Chạm - Không Được❤️Gây tiếng vang lớn ở đất mẹ Nhật Bản nhờ em
**Đền – đình Kim Liên** (tên chữ là _Kim Liên từ_), còn được gọi là **đền Cao Sơn**, là trấn phía nam trong tứ trấn của kinh thành Thăng Long xưa, gồm bốn ngôi đền:
**Đền Cờn** là một ngôi đền nằm trên gò Diệc, hướng mặt ra sông Hoàng Mai, tại phường Quỳnh Phương, thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An, Việt Nam. Tại phường Quỳnh Phương còn có
thumb|Hình 1. Hải mã trong não người|260x260px **Hồi hải mã** (hay **hải mã**, **cấu tạo hải mã**, ; , bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp cổ đại **_ἱππόκαμπος_**, nghĩa là con cá ngựa) là thành
**Đền Lăng** (hay _đền Ninh Thái_) là khu di tích lịch sử văn hóa cấp Quốc gia đã được công nhận là điểm du lịch thuộc xã Liêm Hà, tỉnh Ninh Bình. Quần thể di
**Hạm đội Biển Đen** () là một đơn vị thuộc Hải quân Nga hoạt động ở Biển Đen và Địa Trung Hải kể từ thế kỷ 18. Hạm đội này đóng ở nhiều bến cảng
MÔ TẢ SẢN PHẨM- Làm giảm các vùng thâm, quầng đen ở mắt; có tác dụng giúp làm đều da, cơ chế hoạt hóa linh động làm săn chắc vùng da dưới mắt; - Cải
**Bạch Khởi** (chữ Hán: 白起; 332 TCN – 257 TCN) là tướng lĩnh quân sự Trung Quốc cổ đại, làm việc cho nước Tần thời Chiến Quốc. Bạch Khởi được xem là một trong 4
**Kiếm ma Độc Cô Cầu Bại** (Tên tiếng trung là: 劍魔獨孤求敗) là bộ phim được sản xuất năm 1990 bởi TVB Hồng Kông, với nhân vật Độc Cô Cầu Bại do Huỳnh Nhật Hoa thủ
**Lý Bạch** (chữ Hán: 李白; 701 - 762), tự **Thái Bạch** (太白), hiệu **Thanh Liên cư sĩ** (青蓮居士), là một trong những nhà thơ theo chủ nghĩa lãng mạn nổi tiếng nhất thời Thịnh Đường
**Hệ bạch huyết** là một phần của hệ miễn dịch của động vật có xương sống chống lại mầm bệnh, các dị vật và các tế bào biến dạng (ung thư). Ngoài nhiệm vụ bảo
**Bạch Bách Hà** (tiếng Trung: 白百何; sinh ngày 01 tháng 03 năm 1984 tại Thanh Đảo) tên thật **Bạch Tuyết**, là một nữ diễn viên Trung Quốc. ## Tiểu sử Năm 1990, Bạch Bách Hà
**Bệnh bạch hầu** là một nhiễm trùng gây ra bởi vi khuẩn _Corynebacterium diphtheriae_. Nó cũng có thể lây truyền qua các vật mang mầm bệnh. Vắc-xin bạch hầu có hiệu quả trong việc phòng
**_Thanh Xà Bạch Xà_** (tiếng Hoa: 白蛇传说, tiếng Anh: _The Sorcerer and the White Snake_, _It's Love_ hay _Madame White Snake_), còn có tên gọi khác là **_Truyền thuyết Bạch Xà,_** là một bộ phim
**Bạch Thái Bưởi** (白泰𣞻, 1874 – 22 tháng 7 năm 1932) là một doanh nhân người Việt đầu thế kỷ 20. Các lĩnh vực kinh doanh nổi bật nhất của Bạch Thái Bưởi là hàng
**Tiếng Bạch** (chữ Latinh: , chữ Hán-Bạch: 白語子, âm Hán-Việt: Bạch ngữ tử; ) là ngôn ngữ của người Bạch, với phần đông người nói tụ ở Vân Nam, Trung Quốc. Ngôn ngữ này có
**Bạch Long Vĩ** (chữ Hánː 白龍尾, nghĩa: đuôi rồng trắng; tên cũ: Vô Thủy, Dạ Oanh) là một đảo, đồng thời là một đặc khu thuộc thành phố Hải Phòng, Việt Nam. Đây là đảo
**Khởi nghĩa Bạch Liên giáo ở (các tỉnh) Xuyên, Sở** (chữ Hán: 川楚白莲教起义, Xuyên Sở Bạch Liên giáo khởi nghĩa), thường gọi là **Khởi nghĩa Bạch Liên giáo**, nhà Thanh gọi là **loạn Xuyên Sở
**Bạch tuộc Paul** (2008-2010) là một con bạch tuộc nổi tiếng toàn thế giới vì dự đoán chính xác kết quả thi đấu quốc tế của đội tuyển bóng đá quốc gia Đức, đặc biệt
**Anne tóc đỏ dưới Mái nhà Bạch Dương** — là cuốn tiểu thuyết thứ 4 trong loạt truyện Anne tóc đỏ dưới Chái nhà xanh của tác giả người Canada Lucy Maud Montgomery. Được xuất
**Đền Mây** _còn gọi là đền Đằng Châu_ là một di tích quốc gia thuộc quần thể di tích Phố Hiến đã được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt. Đền nằm bên sông
**Bạch cầu** (tên khoa học: **leukocytes**, tiếng Anh là **White blood cells**, **immune cells** hoặc **immunocytes**) là các tế bào của hệ miễn dịch tham gia bảo vệ cơ thể chống lại cả bệnh truyền
**_Mật mã Da Vinci_** (tiếng Anh: _The Da Vinci Code_) là một tiểu thuyết của nhà văn người Mỹ Dan Brown được xuất bản năm 2003 bởi nhà xuất bản Doubleday Fiction. Đây là một
**Bạch tuộc** là một loại động vật không xương sống với thân ngắn, mềm, hình ôvan (oval), thuộc bộ **Octopoda** sống dưới đáy biển. Có khoảng 299 đến 300 loài bạch tuộc trên Trái Đất,
Hàng chính hãng bao check mã vạchSet nước hoa bao gồm:Dung tích: 5x 5ml – 79% Vol. – 0.17 FL.OZ.1.Salvatore Ferragamo Uomo (x2)Giới tính: NamĐộ tuổi khuyên dùng: Trên 25Năm ra mắt: 2016Dung tích: 5ml
Hàng chính hãng bao check mã vạchSet nước hoa bao gồm:Dung tích: 5x 5ml – 79% Vol. – 0.17 FL.OZ.1.Salvatore Ferragamo Uomo (x2)Giới tính: NamĐộ tuổi khuyên dùng: Trên 25Năm ra mắt: 2016Dung tích: 5ml
Hàng chính hãng bao check mã vạchSet nước hoa bao gồm:Dung tích: 5x 5ml – 79% Vol. – 0.17 FL.OZ.1.Salvatore Ferragamo Uomo (x2)Giới tính: NamĐộ tuổi khuyên dùng: Trên 25Năm ra mắt: 2016Dung tích: 5ml
Hàng chính hãng bao check mã vạchSet nước hoa bao gồm:Dung tích: 5x 5ml – 79% Vol. – 0.17 FL.OZ.1.Salvatore Ferragamo Uomo (x2)Giới tính: NamĐộ tuổi khuyên dùng: Trên 25Năm ra mắt: 2016Dung tích: 5ml
Hàng chính hãng bao check mã vạchSet nước hoa bao gồm:Dung tích: 5x 5ml – 79% Vol. – 0.17 FL.OZ.1.Salvatore Ferragamo Uomo (x2)Giới tính: NamĐộ tuổi khuyên dùng: Trên 25Năm ra mắt: 2016Dung tích: 5ml
**_Mãnh ma hay Bạch ma (tên khoa học là Abutilon avicennae Gaertn hay Abutilon theophratic Medic.)_** là một cây hàng năm trong họ Cẩm quỳ, có nguồn gốc ở Nam Á. Cụm từ _theophrasti_ để
**Bạch Kính Đình** (, sinh ngày 15 tháng 10 năm 1993 tại Hoài Nhu, Bắc Kinh, Trung Quốc) là một diễn viên, ca sĩ và người mẫu người Trung Quốc. Anh ấy trở nên nổi
Mô tả sản phẩm Dưỡng thể Victoria's Secret Amber Romance 236ml của MỹSản phẩm này là tài sản cá nhân được bán bởi Nhà Bán Hàng Cá Nhân và không thuộc đối tượng phải chịu