✨Để Doanh Nghiệp Tư Nhân Bứt Phá: Cốt Lõi Nằm Ở Khâu Thực Thi

Không chỉ là nỗ lực cắt giảm thời gian, chi phí tuân thủ, yêu cầu trọng tâm hiện nay là tạo dựng một môi trường kinh doanh minh bạch, nơi Nhà nước trao quyền mạnh hơn và doanh nghiệp nâng cao trách nhiệm tuân thủ. Điều cộng đồng chuyên gia nhấn mạnh: điểm then chốt của cải cách nằm ở khâu thực thi, chứ không chỉ dừng ở ban hành chính sách.TS Trần Quang Thắng – Viện trưởng Viện Kinh tế và Quản lý TP.HCM – cho rằng khu vực kinh tế tư nhân đang đối mặt với hàng loạt rào cản: thiếu vốn, quản trị yếu, năng lực sáng tạo còn hạn chế, trong khi chi phí tuân thủ và quy trình kiểm soát khiến doanh nghiệp khó bứt phá.

Ông nhấn mạnh rằng chủ trương tinh gọn bộ máy, đổi mới phương thức quản lý nhà nước chỉ thật sự tạo hiệu quả khi hệ thống thực thi được vận hành thông suốt, không “giấy phép con”, không phát sinh thủ tục gây phiền hà.

Chuyên gia nhận định:

DN nhỏ và vừa, siêu nhỏ rất dễ bị “mắc kẹt” bởi thủ tục. Các mô hình thử nghiệm chính sách (sandbox) cần được thúc đẩy mạnh mẽ hơn. Nếu không cải thiện thực thi, chi phí không giảm và động lực đổi mới rất khó hình thành.TS Trần Quý – Viện trưởng Viện Phát triển Kinh tế số Việt Nam – nhận định nhiều quốc gia phát triển đã chuyển mạnh sang mô hình hậu kiểm, tạo điều kiện cho DN tự chủ, chịu trách nhiệm và phát triển nhanh hơn.

Tại Việt Nam, chủ trương này đã được nhấn mạnh, nhưng việc triển khai còn chậm:

Một số cơ quan vẫn có xu hướng tăng kiểm tra, tăng thủ tục đối với DN. Tình trạng “không quản được thì cấm” vẫn tồn tại ở một số lĩnh vực. Doanh nghiệp chưa thật sự được trao quyền tương xứng để đổi mới.

Ông đề xuất:

Mở rộng cơ chế hậu kiểm dựa trên rủi ro. Rà soát, cắt giảm các điều kiện kinh doanh không còn phù hợp. Tăng tính minh bạch và trách nhiệm giải trình của cơ quan quản lý.ThS Vũ Xuân Hưng – Trưởng phòng Pháp chế VCCI TP.HCM – cho biết nhiều khảo sát cho thấy doanh nghiệp vẫn mất 24% thời gian chỉ để xử lý thủ tục hành chính. Các chi phí ẩn (kiểm tra, xin ý kiến, chờ thẩm định...) làm giảm sức cạnh tranh và khiến nhiều DN nhỏ e ngại mở rộng sản xuất.

Ông chỉ rõ:

67% DN nhận định việc cắt giảm điều kiện kinh doanh chưa đạt như mục tiêu đề ra. Khi cơ quan thực thi còn “né tránh trách nhiệm”, doanh nghiệp càng khó giảm chi phí tuân thủ. “Giấy phép con” vẫn xuất hiện dưới nhiều dạng, gây tốn kém thời gian và làm nản lòng DN.

ThS Hưng nhấn mạnh: để đạt mục tiêu cắt giảm 30% thủ tục, Nhà nước cần:

Minh bạch hóa toàn bộ điều kiện kinh doanh. Chuẩn hóa quy trình thực thi từ trung ương đến địa phương. Xử lý nghiêm trường hợp gây nhũng nhiễu.Các chuyên gia cùng nhận định:

Hậu kiểm không đơn thuần là giảm bớt thủ tục, mà là nâng chất lượng quản trị công. Môi trường kinh doanh minh bạch giúp DN mạnh dạn đầu tư, đổi mới, từ đó đóng góp lớn hơn cho tăng trưởng kinh tế. Khi Nhà nước giảm tiền kiểm – DN phải nâng cao chuẩn mực tuân thủ, minh bạch báo cáo và chịu trách nhiệm cao hơn.

Đổi lại, việc giảm thủ tục cho DN sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho khu vực kinh tế tư nhân – lực lượng được kỳ vọng trở thành trụ cột trong giai đoạn phát triển mới.