✨Đài quan sát Đăng Phong Quan

Đài quan sát Đăng Phong Quan

thumb|Đài quan sát Cảo Thành được xây dựng năm 1276.

Đài quan sát hay Đài thiên văn Đăng Phong (tiếng Trung: 登封觀星台) hay còn gọi là Đài quan sát Cảo Thành là một di sản thế giới nằm trong đền thờ Chu Công Đán nằm tại thị trấn Cảo Thành, gần Đăng Phong thuộc tỉnh Hà Nam, Trung Quốc. Đây là đài quan sát có lịch sử lâu đời từ thời Tây Chu cho đến đầu thời nhà Nguyên. Ngoài ra còn có một kim mặt trời được sử dụng cho lịch Đại Diễn năm 729.

Lịch sử

Người ta tin rằng Chu Công Đán (1042 TCN) là người đã xây dựng lên nơi này để quan sát Mặt Trời. Ông là người quan tâm đến toán học, thiên văn và chiêm tinh học được ghi chép trong cuốn Chu Bễ Toán Kinh được coi là cuốn sách về thiên văn học đầu tiên của Trung Quốc.

Đến thời nhà Đường, Nhất Hạnh (683–727) đã xây dựng lại hai mươi kim mặt trời chuẩn hóa khắp Trung Quốc để đo lường phương trình thời gian tùy thuộc vào vị trí địa lý. Theo một đề xuất của Lưu Trác từ năm 604 của CN, 10 trong số này được căn chỉnh dọc theo kinh tuyến 114 độ Đông kéo dài từ Trung Á xuống Việt Nam để xác định chu vi của Trái Đất. Một trong số này là nằm tại Cảo Thành. Các kết quả quan sát được sử dụng để thiết lập Đại Diễn Lịch. Phía nam của đài quan sát là đền thờ của Chu Công Đán. Theo Chu lễ, nơi này là trung tâm của Trái Đất.

Đến năm 1276, đài thiên văn lớn được xây dựng vào thời Hốt Tất Liệt triều đại nhà Nguyên và được Quách Thủ Kính (1231-1215) và Vương Tuân (1235-1281) sử dụng để quan sát sự chuyển động của Mặt Trời, các vì sao và ghi lại thời gian.

Công trình được xây bằng gạch và đá xanh bao gồm hai phần là thân tháp và thước đo (khuê biểu) làm từ đá xanh còn được gọi là Hylocereus. Phần thân cao 9,46 mét nằm trên một nền cao, với hai gác được xây dựng phía trên, tạo thành tổng chiều cao lên đến đỉnh gác là 12,62 mét. Khoảng cách giữa hai gác được gắn một kim mặt trời. Một căn gác là nơi có đồng hồ nước trong khi cái còn lại là nơi có trụ cầu mao dẫn. Thước đo đá xanh có chiều dài 31,19 mét và rộng 0,53 mét được tạo thành từ 36 viên đá xanh vuông vắn và có hai rãnh dẫn nước để hiệu chỉnh. Thước đo này luôn hướng về phía về phía bắc giống như đường kinh tuyến.

Hình ảnh

Image:Dengfeng Observatory.jpg| Image:The Dengfeng Observatory2.jpg| Image:The Dengfeng Observatory3.jpg| Image:The Dengfeng Observatory4.jpg|
👁️ 1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
thumb|Đài quan sát Cảo Thành được xây dựng năm 1276. **Đài quan sát** hay **Đài thiên văn Đăng Phong** (tiếng Trung: _登封觀星台_) hay còn gọi là **Đài quan sát Cảo Thành** là một di sản
**Đài Bắc 101** () – hay **Taipei 101**, từng được gọi là **Trung tâm Tài chính Thế giới Đài Bắc** – là một tòa nhà cao tầng có tính dấu mốc tại quận Tín Nghĩa, Đài Bắc,
phải|Không ảnh định vị hai tòa nhà Norris và West Ambler Johnston. **Thảm sát Đại học Bách khoa Virginia**, còn gọi là **Thảm sát Virginia Tech**, là một vụ bắn giết trong trường học gồm
**Đài quan sát Lớn** (Great Observatories) của NASA là một chuỗi bốn các vệ tinh lớn, mạnh mẽ trong không gian có gắn kính thiên văn. Từng vệ tinh được thiết kế để kiểm tra
**Cụm tập đoàn quân Trung tâm** (tiếng Đức: _Heeresgruppe Mitte_) là tên của tổ chức tác chiến chiến lược cấp cụm tập đoàn quân của Đức Quốc xã tại Mặt trận phía Đông trong Thế
**Đài thiên văn Haleakalā**, còn được gọi là **Đài quan sát cao độ Haleakalā**, là đài quan sát nghiên cứu thiên văn đầu tiên của Hawaii. Nó nằm trên đảo Maui và thuộc sở hữu
**Đài quan sát thiên văn Modra** (tiếng Slovakia: _Astronomické observatórium Modra_), còn được gọi là **Đài quan sát thiên văn và địa vật lý của Đại học Comenius** hoặc **AGO Modra**, là một cơ sở
**Đài thiên văn Núi Lemmon** (**MLO**), còn được gọi là Đài thiên văn hồng ngoại Núi Lemmon, là đài quan sát thiên văn nằm trên Núi Lemmon trên dãy núi Santa Catalina khoảng phía đông
**Phong trào vì bầu trời tối** là một chiến dịch nhằm giảm ô nhiễm ánh sáng. Ưu điểm của việc giảm ô nhiễm ánh sáng bao gồm tăng số lượng các ngôi sao có thể
**Đài thiên văn Marseille** (tiếng Pháp: _Observatoire de Marseille_) là một đài thiên văn đặt tại Marseille, Pháp, có lịch sử hình thành từ những năm đầu thế kỷ 18. Nếu tính cả quá trình
**Đài thiên văn độ cao** (**HAO**) tiến hành nghiên cứu và cung cấp hỗ trợ và phương tiện cho cộng đồng nghiên cứu mặt trời trong các lĩnh vực vật lý mặt trời và nhật
**Ngọn hải đăng Niechorze** (tiếng Ba Lan: _Latarnia morska Niechorze_) là một ngọn hải đăng nằm ở Niechorze, trên bờ biển Ba Lan thuộc vùng biển Baltic, bởi một vách đá dựng đứng. Ngọn hải
**Dubai Fountain** (tiếng Ả Rập: **نافورة دبي** "Đài phun nước Dubai") là hệ thống đài phun nước lớn nhất thế giới nằm trên hồ nhân tạo Burj Khalifa rộng hơn 120.000 mét vuông, tại trung
### Thời kì Nguyên thủ (27 TCN-235 CN) Giữa các triều đại của hoàng đế Augustus và Traianus, Đế quốc La Mã đã giành được những vùng lãnh thổ rộng lớn ở cả phía Đông
**Trung Hoa Dân quốc** () là đảo quốc và quốc gia có chủ quyền thuộc khu vực Đông Á. Ngày nay, do ảnh hưởng từ vị thế lãnh thổ cùng nhiều yếu tố chính trị
Trong Chiến tranh Việt Nam, quân đội Hoa Kỳ và các lực lượng đồng minh đã gây ra hàng loạt tội ác như giết người, hãm hiếp, đánh đập tù nhân, ném bom vào thường
nhỏ|tphải|Khu cảng biển Hải Phòng **Hệ thống giao thông của Hải Phòng** đóng vai trò quan trọng trong việc vận tải hàng hóa và hành khách từ thành phố cảng lớn nhất Việt Nam. Hải
Cuộc **Chiến tranh nhân dân giải phóng Nam Tư** là một bộ phận quan trọng của Mặt trận phía đông trong Chiến tranh thế giới thứ hai ở châu Âu. Cuộc chiến bắt đầu từ
**Thảm sát Liệt Tự** diễn ra ngày 7 tháng 3 năm 1987 tại vịnh Đông Cương (東崗) thuộc đảo Liệt Tự, huyện đảo Kim Môn, Đài Loan khi binh lính thuộc Sư đoàn bộ binh
**Tranh chấp đất đai tại Đồng Tâm**, được biết đến trên các phương tiện thông tin đại chúng từ năm 2017 là vụ việc tranh chấp đất đai giữa một số người và chính phủ
John F. Kennedy, tổng thống thứ 35 của Hoa Kỳ, bị ám sát vào ngày 22 tháng 11 năm 1963 khi đang trên đoàn xe hộ tống đi qua Dealey Plaza tại Dallas, Texas. Kennedy,
**Chiến dịch giải phóng Bulgaria** (5 tháng 9 - 15 tháng 9 năm 1944) là một chiến dịch quân sự do Phương diện quân Ukraina 3 (Liên Xô) dưới sự chỉ huy của nguyên soái
Sau khi Đảng Cộng sản Đông Dương được thành lập năm 1930, xung đột đảng phái bắt đầu xuất hiện. Điển hình là tranh cãi và bút chiến giữa Đảng Cộng sản, Việt Nam Quốc
**Lịch sử quan hệ hai bờ eo biển Đài Loan** giới thiệu thay đổi về lịch sử quan hệ giữa hai bờ eo biển từ xưa đến nay. Các ghi chép sớm nhất trong lịch
**Cuộc bao vây Đại sứ quán** **Iran** là một sự kiện chính trị, ngoại giao và khủng bố bắt đầu từ ngày 30 tháng 4 và kết thúc vào ngày 5 tháng 5 năm 1980,
Một loạt các cuộc biểu tình chống phong tỏa COVID-19 đã bắt đầu ở Trung Quốc đại lục từ đầu tháng 11 năm 2022. Sự kiện còn được gọi với tên khác không chính thức
**Trận Tam giác sắt** diễn ra từ ngày 16 tháng 5 đến ngày 20 tháng 11 năm 1974, khi Sư đoàn 9 của Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam đánh chiếm Rạch Bắp và
thumb|Một ngôi mộ tập thể trong thảm sát Nam Kinh Tổng số người thiệt mạng trong vụ **thảm sát Nam Kinh** là một vấn đề gây tranh cãi trong lịch sử Nhật Bản và Trung
**Đài Bắc** (, Hán Việt: Đài Bắc thị; đọc theo _IPA: tʰǎipèi_ trong tiếng Phổ thông) là thủ đô của Trung Hoa Dân Quốc (Đài Loan) và là thành phố trung tâm của một vùng
**Hải Phòng** là một trong sáu thành phố trực thuộc trung ương của Việt Nam. Đây là thành phố lớn thứ 3 Việt Nam về quy mô kinh tế, đồng thời là một thành phố
**Xung đột giành quyền kiểm soát tại Quần đảo Trường Sa 1988**, hay còn gọi là **Hải chiến Trường Sa** hoặc **Xung đột Trường Sa** là sự kiện xung đột tại khu vực quần đảo
**Quần đảo Solomon** (tiếng Anh: **Solomon Islands**) là một quốc đảo của người Melanesia, nằm ở phía Đông Papua New Guinea, bao gồm gần một ngàn đảo nhỏ trải dài trên một diện tích khoảng
Quân kỳ của Quân đội Đức quốc xã**Lịch sử quân sự Đức trong Chiến tranh thế giới thứ hai** bắt đầu từ quân số 100.000 do Hòa ước Versailles hạn chế, không được quyền có
**Đảng Cộng sản Trung Quốc** (; Hán-Việt: Trung Quốc Cộng sản Đảng), một số văn kiện tiếng Việt còn gọi là **Đảng Cộng sản Tàu**, là đảng chính trị thành lập và điều hành Cộng
Khu vực eo biển Đài Loan Sự tranh cãi về **vị thế chính trị Đài Loan** xoay quanh tại việc Đài Loan, gồm cả quần đảo Bành Hồ (_Pescadores_ hoặc _Penghu_), có nên tiếp tục
[[Tập tin:Two Chinas.svg|thumb|293x293px|Quan hệ ngoại giao giữa các quốc gia trên thế giới và Đài Loan.
]] **Trung Hoa Dân Quốc (THDQ)**, thường được gọi là **Đài Loan**, hiện tại có quan hệ ngoại
thumb|Biểu ngữ 「Cuộc xâm lược [[quần đảo Senkaku của Trung Quốc! Hành động đoàn kết dân tộc quốc gia」 tại Shibuya ngày 2 tháng 10 năm 2010.]] **Biểu tình phản đối quần đảo Senkaku năm
là một bộ phim điện ảnh hoạt hình Nhật Bản đề tài chính kịch học đường ra mắt năm 2016, do xưởng phim Kyōto Animation sản xuất, Yamada Naoko đạo diễn và Yoshida Reiko chắp
thumb|[[Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump (trái) và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (phải) gặp nhau tại Hamburg, Đức tháng 7 năm 2017.]] thumb|Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Trung Quốcthumb|Đại sứ quán
**Abe Shinzō**, cựu thủ tướng Nhật Bản và là thành viên đang làm việc của Chúng Nghị viện (Hạ viện Nhật), đã bị ám sát vào ngày 8 tháng 7 năm 2022 khi đang phát
**Thảm sát Bucha** (; ; ), còn được gọi là **Diệt chủng Bucha** (; ) là vụ thảm sát hàng loạt thường dân và tù binh chiến tranh Ukraina do quân đội Nga thực hiện
**Đoàn cố vấn quân sự Liên Xô tại Việt Nam** () là một đội hình quân sự tổng hợp của Lực lượng Vũ trang Liên Xô được đưa đến Việt Nam Dân chủ Cộng hòa
**Vụ du khách Việt Nam bỏ trốn tại Đài Loan 2018** (hoặc **Chuyên án Quan Hồng** Năm 2015, Đài Loan ban hành chương trình thị thực Quan Hồng cho nhóm gồm số lượng từ năm
**Quan Vũ** (, 158?–220), hay **Quan Công**, tự **Vân Trường** (雲長), là một vị tướng nổi tiếng thời kỳ cuối nhà Đông Hán và thời Tam Quốc ở Trung Quốc. Ông là người đã góp
**Đảng Dân chủ** (tiếng Anh: _Democratic Party_), cùng với Đảng Cộng hòa, là một trong hai chính đảng lớn nhất tại Hoa Kỳ. Đảng Dân chủ, truy nguyên nguồn gốc của mình đến thời Thomas
**Kuroshitsuji** (黒執事, くろしつじ) là một loạt manga được viết và minh họa bởi Toboso Yana. Loạt manga này ra mắt vào ngày 16 tháng 9 năm 2006 đăng trên tạp chí truyện tranh hàng tháng
**Chiến dịch phòng ngự hồ Balaton** (6 tháng 3 - 16 tháng 3 năm 1945) là một chiến dịch phòng ngự - phản công do Phương diện quân Ukraina 3 của Hồng quân Liên Xô
nhỏ|Các binh sĩ của [[Quân đội nhân dân Việt Nam đang duyệt binh trong bộ quân phục mới.]] **Hiện đại hóa** trong Quân đội nhân dân Việt Nam là một trong những mục tiêu theo
thumb|right|Hệ thống [[Tàu điện ngầm thành phố New York là hệ thống tàu điện ngầm vận hành độc lập lớn nhất trên thế giới tính theo số lượng nhà ga mà nó phục vụ, sử
**Thảm sát Ponary** (, , ) là những vụ hành quyết hàng loạt do quân Đức Quốc Xã chiếm đóng Ba Lan và tay sai Litva thực hiện trong Chiến tranh thế giới thứ hai