đổi Đại Lý (thành phố cấp huyện)
Đại Lý (tiếng Trung: 大理; bính âm: Dàlĭ; tiếng Bạch: Darl•lit; tiếng Hà Nhì: Dafli) là một huyện cấp thị tại Châu tự trị dân tộc Bạch Đại Lý, Vân Nam, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, nằm trên một đồng bằng màu mỡ giữa dãy núi Thương Sơn (苍山) về phía tây và hồ Nhĩ Hải (洱海) về phía đông. Đây là nơi định cư truyền thống của người Bạch và người Di. Đại Lý là thủ phủ của Châu tự trị dân tộc Bạch Đại Lý.
Đại Lý là cố đô của hai vương quốc: vương quốc người Bạch Nam Chiếu từ thế kỷ 8 đến thế kỷ 9 và vương quốc Đại Lý từ năm 937-1253. Đại Lý cũng là trung tâm của cuộc nổi dậy, sử Trung Quốc hiện nay gọi là Khởi nghĩa Đỗ Văn Tú giai đoạn 1856-1863.
Lịch sử
Năm Nguyên Thú thứ nhất (122 TCN) thời Hán Vũ Đế, Trương Khiên đi sứ Tây Vực trở về. Kết quả chuyến đi của ông đã kích thích vị vua này cho tìm và mở đường theo hướng tây nam tới Ấn Độ, gọi là Thục Quyên Độc đạo (Quyên Độc là tên gọi thời kỳ đó của nước Thiên Trúc), nhằm phát triển thương mại tại vùng biên cương tây nam. Năm Nguyên Phong thứ 2 (109 TCN) tại khu vực sau này là Đại Lý thì Hán Vũ Đế cho thành lập huyện Diệp Du, và đó cũng là khu vực thành lập đơn vị hành chính ở cấp huyện đầu tiên tại Vân Nam. Thời Đông Hán, khu vực này thuộc quận Vĩnh Xương ở địa khu Nam Trung. Thời Tam Quốc, sau khi thần phục đội quân nam chinh của Gia Cát Lượng thì nhà nước Thục Hán cho thiết lập quận Vân Nam. Thời Nam Bắc triều trước sau vùng đất này thuộc về các quận Hà Dương, Tây Hà. Trong thời kỳ này dân tộc Bạch hình thành, và họ đã kiến trúc nhiều tòa thành ấp tại khu vực ven hồ Nhĩ Hải.
Đầu thời kỳ nhà Đường, khu vực ven hồ Nhĩ Hải có 6 bộ lạc, gọi là lục chiếu. Thời Đường Cao Tông, ngoại trừ chiếu Mông Xá ra thì 5 chiếu còn lại đều bị Thổ Phồn chinh phục. Năm Khai Nguyên thứ 26 (737) thời Đường Huyền Tông, thủ lĩnh chiếu Mông Xá là Mông Bì La Các (Các tài liệu sử học Việt Nam gọi là Bì La Cáp) chiếm lại đất đai của 5 chiếu, khởi lập nhà nước Nam Chiếu, sau đó dời kinh đô từ Mông Xá (nay là Nguy Sơn) tới thành Thái Hòa (nay là thôn Thái Hòa), dùng vùng đất này làm cơ sở để tiếp tục chinh phục các vùng đất xung quanh, khống chế phần lớn vùng đất ngày nay là tỉnh Vân Nam.
Từ năm Thiên Bảo thứ 9 (750) cho tới năm Thiên Bảo thứ 13 (754), trước sau tổng cộng ba lần nhà Đường mệnh cho Tiên Vu Trọng Thông, Lý Huy, Vương Trí Tiến, Giả Quyền chỉ huy đại quân tấn công Nam Chiếu, vua Nam Chiếu là Mông Các La Phượng liên minh cùng Thổ Phồn, đánh bại quân Đường cả ba lần.
Năm Đại Lịch thứ 14 (779) thời Đường Đại Tông, cháu gọi Bì La Các bằng cụ là Mông Dị Mâu Tầm thiên đô tới thành Dương Tư Ma.
Năm Thiên Phục thứ 2 (902) thời Đường Chiêu Tông, quyền thần Nam Chiếu là Trịnh Mãi Tự đoạt quyền, lập ra nhà nước Đại Trường Hòa. Năm 928, Dương Càn Trinh lập Triệu Thiện Chính làm vua nước Đại Thiên Hưng, nhưng sau đó đã tự lập làm vua của nước Đại Nghĩa Ninh. Năm Thiên Phúc thứ 2 (937) thời Hậu Tấn Cao Tổ, Đoàn Tư Bình tại thành Dương Tư Ma định đô lập nước, đặt quốc hiệu là Đại Lý. Họ Đoàn tự xưng là hậu duệ của nhà Hán cho nên sau khi lập nước đã cho thi hành văn hóa Hán, nhiều lần sai sứ sang thông thương với nhà Tống.
Vương quốc Đại Lý kéo dài tổng cộng 316 năm, tới năm 1253 thì bị quân đội Mông Cổ do Hốt Tất Liệt chỉ huy tiêu diệt. Năm 1274, để tiện bề cai trị, tại thành Áp Xích (còn gọi là lộ Trung Khánh, nay là Côn Minh) nhà Nguyên đã cho thành lập Vân Nam hành tỉnh, đồng thời thiết lập lộ Đại Lý và huyện Thái Hòa, đều thuộc Vân Nam hành tỉnh. Từ đó trở đi trung tâm hành chính của Vân Nam chuyển hẳn sang Côn Minh.
Năm Hồng Vũ thứ 14 (1381), quân Minh tấn công và chiếm Đại Lý. Lộ Đại Lý đổi thành phủ Đại Lý, nhưng vẫn duy trì huyện Thái Hòa. Năm sau Minh Thái Tổ cho xây đắp phủ thành mới, tức là thành cổ Đại Lý còn lại tới ngày nay. Năm 1659, quân Thanh tiến vào Vân Nam. Nhà Thanh vẫn duy trì thể chế tương tự như thời Minh. Năm Hàm Phong thứ 6 (1856) người Hồi tại Vân Nam nổi dậy, lập ra chính quyền của người Hồi dưới sự chỉ huy của Đỗ Văn Tú, khống chế phần lớn vùng đất thuộc tỉnh Vân Nam.
Thời Trung Hoa dân quốc, phủ Đại Lý bị bãi bỏ, còn huyện Thái Hòa đổi tên thành huyện Đại Lý. Năm 1950, lập ra thị xã Hạ Quan. Năm 1983, thị xã Hạ Quan cùng huyện Đại Lý nhập lại thành huyện cấp thị Đại Lý. Hiện tại, thủ phủ của Châu tự trị người Bạch Đại Lý nằm tại huyện cấp thị Đại Lý. Khoảng hai phần ba dân số của huyện cấp thị này là người Bạch.
Địa lý
Thương Sơn Nhĩ Hải
Địa hình Đại Lý cao ở phía tây, thấp ở phía đông. Nhiệt độ trung bình năm trong toàn bộ huyện cấp thị này là 15 °C, lượng giáng thủy trung bình đạt 1.056 mm. Các sản phẩm nông nghiệp chủ yếu là lúa gạo, tiểu mạch, ngô, lợn, trâu, bò, gia cầm. Các loại đặc sản có hoa sơn trà (Camellia japonica) Vân Nam, hoa đỗ quyên (Rhododendron) Thương Sơn, tuyết lê (Pyrus nivalis) Đại Lý, đà trà Hạ Quan. Công nghiệp chủ yếu tập trung tại phía nam hồ Nhĩ Hải, trong khu vực phụ cận trấn Hạ Quan, bao gồm các ngành sản xuất thuốc lá, chè, công nghiệp thực phẩm và dệt may. Đá Đại Lý rất nổi tiếng trong xây dựng và kiến trúc tại Trung Quốc.
Cùng thành cổ Đại Lý thì thôn Thái Hòa cũng từng là nơi đặt kinh thành của quốc gia cổ đại Nam Chiếu, hiện còn di chỉ thành Thái Hòa, quy mô khá lớn, được xếp là di sản cấp quốc gia. Phía tây bắc hồ Nhĩ Hải có trấn Hỉ Châu, là nơi sinh sống tập trung của người Bạch với sự đa dạng về phong tục tập quán. Phía bắc hồ Nhĩ Hải là trấn Thượng Quan, thời cổ đại là tiền đồn quân sự phòng thủ cho thành Đại Lý, khắp nơi có trồng hoa Triều Châu, còn gọi là hoa Thượng Quan. Bên cạnh đó, các danh lam thắng cảnh gần đó còn có núi Kê Túc và núi Nguy Bảo.
Giao thông
- Đường sắt Quảng Đại chạy từ Quảng Thông tới Đại Lý
- Đường cao tốc Hỗ Thụy
- Sân bay Đại Lý, có các điểm bay tới Côn Minh (20 phút), Tây Song Bản Nạp (20 phút), Trùng Khánh (60 phút), Quảng Châu.
- Đường cao tốc Sở Đại, nối Đại Lý với Côn Minh, khoảng 4 h xe chạy.
- Đường sắt Côn Minh-Đại Lý-Lệ Giang
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
#đổi Đại Lý (thành phố cấp huyện) **Đại Lý** (tiếng Trung: 大理; bính âm: Dàlĭ; tiếng Bạch: Darl•lit; tiếng Hà Nhì: Dafli) là một huyện cấp thị tại Châu tự trị dân tộc Bạch Đại
**Điện Bàn** là một thị xã đồng bằng ven biển nằm ở phía bắc tỉnh Quảng Nam, Việt Nam. ## Địa lý Thị xã Điện Bàn nằm ở phía bắc của tỉnh Quảng Nam, cách
**Đông Hòa** là một thị xã cũ ven biển thuộc tỉnh Phú Yên, Việt Nam. ## Địa lý Thị xã Đông Hòa nằm ở phía nam tỉnh Phú Yên, cách trung tâm thành phố Tuy
**Kỳ Anh** là một thị xã ven biển nằm ở phía đông nam tỉnh Hà Tĩnh, Việt Nam. ## Địa lý Thị xã Kỳ Anh nằm ở phía đông nam tỉnh Hà Tĩnh, cách thành
**Sông Cầu** là một thị xã ven biển nằm ở phía bắc tỉnh Phú Yên, Việt Nam. ## Địa lý Thị xã Sông Cầu nằm ở phía bắc tỉnh Phú Yên, cách thành phố Tuy
**Hoàng Mai** là một thị xã cũ nằm ở phía đông bắc tỉnh Nghệ An, Việt Nam. ## Địa lý Thị xã Hoàng Mai nằm ở phía đông bắc tỉnh Nghệ An, cách thành phố
**Sơn Tây** là một thị xã thuộc thành phố Hà Nội, Việt Nam. Thị xã nguyên là thành phố Sơn Tây trực thuộc tỉnh Hà Tây. Đây là thị xã trực thuộc thành phố đầu
**Thuận Thành** là một thị xã nằm ở phía nam sông Đuống thuộc tỉnh Bắc Ninh, Việt Nam. Trung tâm thị xã nằm tại phường Hồ. Trên địa bàn thị xã có Chùa Dâu là
**Quế Võ** là một thị xã thuộc tỉnh Bắc Ninh, Việt Nam. ## Địa lý Thị xã Quế Võ nằm ở phía đông của tỉnh Bắc Ninh, có vị trí địa lý: *Phía đông giáp
**An Khê** là một thị xã cũ nằm ở phía đông của tỉnh Gia Lai, Việt Nam. ## Địa lý Thị xã An Khê nằm ở phía đông của tỉnh Gia Lai, có vị trí
**Kinh Môn** là một thị xã cũ nằm ở phía đông bắc tỉnh Hải Dương, Việt Nam. Thị xã Kinh Môn thuộc vùng bán sơn địa, một dãy núi đất trong cánh cung Đông Triều
**Phú Thọ** là một thị xã thuộc tỉnh Phú Thọ, Việt Nam. Hiện nay, thị xã Phú Thọ không phải là tỉnh lỵ của tỉnh Phú Thọ, mà tỉnh lỵ là thành phố Việt Trì.
**Mộc Châu** là một thị xã thuộc tỉnh Sơn La, Việt Nam. ## Địa lý Thị xã Mộc Châu nằm ở phía đông nam tỉnh Sơn La, có vị trí địa lý: *Phía đông giáp
**An Nhơn** là một thị xã cũ thuộc tỉnh Bình Định, Việt Nam. ## Địa lý Thị xã An Nhơn có vị trí địa lý: *Phía đông giáp huyện Tuy Phước *Phía tây giáp huyện
**Việt Yên** là một thị xã nằm cửa ngõ phía tây nam tỉnh Bắc Giang, Việt Nam. ## Địa lý Thị xã Việt Yên nằm ở phía tây nam tỉnh Bắc Giang, ven sông Cầu,
**Phước Long** là một thị xã thuộc tỉnh Bình Phước, Việt Nam. ## Địa lý ### Vị trí địa lý Thị xã Phước Long nằm ở đông bắc tỉnh Bình Phước, cách thành phố Đồng
**Lý thuyết xã hội** là các khung phân tích, hay các mô hình, được sử dụng để nghiên cứu và giải thích các hiện tượng xã hội. Vốn là một công cụ được sử dụng
**Bỉm Sơn** là một thị xã cũ thuộc tỉnh Thanh Hóa, Việt Nam. Thị xã Bỉm Sơn được xác định là trung tâm kinh tế của vùng kinh tế động lực, đồng thời là cửa
**Ninh Hòa** là một thị xã ven biển thuộc tỉnh Khánh Hòa, Việt Nam. Thị xã Ninh Hòa được biết đến với nhiều danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử như: bãi biển
**Tịnh Biên** là một thị xã miền núi biên giới thuộc tỉnh An Giang, Việt Nam. phải|Trên đỉnh [[núi Cấm thuộc xã An Hảo]] ## Địa lý ### Vị trí địa lý Thị xã Tịnh
**Giá Rai** là một thị xã cũ thuộc tỉnh Bạc Liêu cũ, Việt Nam. ## Địa lý ### Vị trí địa lý Thị xã Giá Rai nằm ở phía tây của tỉnh Bạc Liêu, nằm
**Thị xã** là một đơn vị hành chính cấp huyện từng tồn tại ở Việt Nam, dưới tỉnh và thành phố trực thuộc trung ương. Trước khi giải thể, thị xã là đô thị loại
**Tân Châu** là một thị xã trực thuộc tỉnh An Giang, Việt Nam. Thị xã Tân Châu cùng với huyện Hồng Ngự thuộc tỉnh Đồng Tháp là điểm đầu nguồn của sông Tiền khi chảy
**Hương Thủy** là một thị xã thuộc thành phố Huế, Việt Nam. ## Địa lý Thị xã Hương Thủy nằm ở khu vực trung tâm thành phố Huế, có vị trí địa lý: *Phía đông
Do đại dịch COVID-19 đang diễn ra, đôi khi mọi người có thể bị gán ghép, dán nhãn, phân biệt đối xử, đối xử riêng biệt, hoặc mất địa vị vì có mối liên hệ
**Quảng Trị** là một thị xã nằm ở phía nam tỉnh Quảng Trị, Việt Nam. Hiện nay, thị xã Quảng Trị không phải là tỉnh lỵ của tỉnh Quảng Trị. Tuy nhiên, thị xã lại
**Đại Nghĩa** là thị trấn huyện lỵ của huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội, Việt Nam. ## Địa lý Thị trấn Đại Nghĩa nằm ở trung tâm huyện Mỹ Đức, cách trung tâm Hà
**Lý Thị Lan** (sinh ngày 12 tháng 9 năm 1974, người H'Mông) là nữ Đại biểu Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Bà hiện là Ủy viên Ủy ban Đối
**Kiến Tường** là một thị xã thuộc tỉnh Long An, Việt Nam. Thị xã Kiến Tường được thành lập vào ngày 18 tháng 3 năm 2013 trên cơ sở tách một phần diện tích và
**Lý Thi Hoa** (, sinh ngày 12 tháng 2 năm 1981), nghệ danh trước đây là **Lý Thi Vận**, là một nữ diễn viên kiêm ca sĩ người Canada gốc Hồng Kông. Cô từng là
**Lý Thị Phương** (sinh 1961) là đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa X. Bà thuộc đoàn đại biểu Hà Giang. Tên thường gọi: Lý Thị Phương Ngày sinh: 22/11/1961 Giới tính: Nữ Dân tộc:
**Buôn Hồ** là một thị xã cũ thuộc tỉnh Đắk Lắk, Việt Nam. Buôn Hồ trước đây vốn là thị trấn huyện lỵ huyện Krông Búk. Năm 2008, Chính phủ ban hành Nghị định 07/NĐ-CP
**Kratié** là tỉnh lỵ của tỉnh Kratié ở miền đông Campuchia. Đây là một thị xã nhỏ với dân số khoảng 13.000 và nằm trên bờ sông Mekong. Kratié còn khá nhiều các khu nhà
**Lý thuyết dòng chảy đa bước trong truyền thông** chỉ ra rằng thông tin từ phương tiện truyền thông đại chúng đến những người dẫn dắt ý kiến trước đến cộng đồng và dòng chảy
**Trường Đại học Quảng Bình** ra đời ngày 24/10/2006 theo quyết định số 237/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, trên cơ sở Trường Cao đẳng Sư phạm Quảng Bình, mà tiền thân là Trường Trung
**Thị ủy** là cơ quan được lãnh đạo cao nhất giữa 2 kỳ Đại hội Đại biểu Đảng bộ thị xã, còn được gọi là **Ban chấp hành đảng bộ thị xã**. Đứng đầu thị
**Lý thuyết dòng chảy hai bước trong truyền thông** chỉ ra rằng hầu hết mọi người hình thành quan điểm của họ dưới sự ảnh hưởng của những người dẫn dắt ý kiến (opinion leaders).
**Tâm lý bầy đàn** hay **tâm lý đám đông** là sự mô tả cách một số người bị ảnh hưởng bởi những người thân cận của họ thông qua những hành vi nhất định, theo
**Cửa Lò** là một thị xã cũ nằm ở phía đông nam tỉnh Nghệ An. Năm 2024, thị xã Cửa Lò được sáp nhập vào thành phố Vinh. Ngày 1/7/2025, đơn vị hành chính Cửa
Trong công cuộc chuyển đổi số ngày nay, buộc các doanh nghiệp phải chuyển mình, sử dụng công nghệ để tối ưu hóa hoạt động, nâng cao hiệu quả kinh doanh, tiếp cận được nhiều
**Lý thuyết gán nhãn hiệu** (tiếng Anh: Labeling Theory) là một lý thuyết xã hội học nghiên cứu hành vi ứng xử của con người theo phương pháp phân tích tương tác biểu tượng qua
**Các lý thuyết về nguyên nhân của sự nghèo đói** là nền tảng cho các chiến lược xóa đói giảm nghèo. Trong khi ở các quốc gia phát triển, sự nghèo đói thường bị coi
Ngành thép là lĩnh vực đòi hỏi sản phẩm có khối lượng lớn, thời gian giao hàng nhanh và uy tín thương hiệu cao. Chính vì thế, hệ thống đại lý đóng vai trò then
TINH DẦU QUẾ, SẢ CHANH GIÁ GỐC XẢ KHO 19K - MUA LIỆU PHÁP GIẢM CÂN CHƯA BAO GIỜ RẺ ĐẾN THẾ GIÁ LẺ RẺ NHƯ BÁN BUÔN, MUA SỐ LƯỢNG LỚN GIÁ CÒN TỐT
Nha khoa Duy Ngọc hiện có bốn cơ sở tại huyện Tân Thạnh, huyện Thạnh Hóa, thị xã Kiến Tường, Long An và thị trấn Mỹ An, Tháp Mười. Nơi chúng tôi cam kết mang
Nha khoa Duy Ngọc hiện có bốn cơ sở tại huyện Tân Thạnh, huyện Thạnh Hóa, thị xã Kiến Tường, Long An và thị trấn Mỹ An, Tháp Mười. Nơi chúng tôi cam kết mang
**John Joseph Hughes** là một doanh nhân người Úc nổi tiếng với đại lý xe hơi cùng tên. ## Tiểu sử ### Đầu đời Hughes sinh ra ở Fremantle, Tây Úc vào năm 1935 và
**An tần Lý thị **(安嬪 李氏, 1622 - 1693) là phi tần của Triều Tiên Hiếu Tông thuộc nhà Triều Tiên. ## Cuộc sống Bổn quán tại Khánh Châu. Quang Hải Quân năm thứ 14
**Lý Tả Xa** (chữ Hán: 李左车), năm sinh năm mất không rõ, người Bách Nhân , mưu sĩ nước Triệu cuối đời Tần, từng khuyên tướng Hán là Hàn Tín chiêu dụ thay vì phát
**Preah Vihear** là thành phố thủ phủ của tỉnh Preah Vihear ở miền bắc Campuchia. Phnom Tbeng Meanchay (hay Phnom Tbeng Meanchey) là một ngọn núi cao tới 600 m, cách 5 km về phía tây