nhỏ|Cáo dọa sẽ đốt cháy cái cây mà đại bàng đang làm tổ. Hình minh họa của Francis Barlow, 1687.
Đại bàng và Cáo là một câu chuyện ngụ ngôn về sự phản bội và trả thù. Được coi là một trong những ngụ ngôn của Aesop, câu chuyện này được đánh số 1 trong danh sách các ngụ ngôn của Aesop do giáo sư Ben Edwin Perry tổng hợp (thường được gọi là Perry Index). Tình tiết chính của ngụ ngôn này liên quan đến một con đại bàng bắt đàn con của một con cáo và mang chúng về tổ để nuôi đại bàng con. Câu chuyện có những kết thúc khác nhau, một trong số đó kể rằng cáo báo trả cho đại bàng những gì đại bàng đã gây ra cho cáo, trong khi một trong những cái kết còn lại kể rằng cáo được bù đắp cho những tổn thất của mình.
Một ngụ ngôn với những cái kết khác nhau
Phiên bản tiếng Latinh của ngụ ngôn này do Phaedrus viết mở đầu bằng tuyên bố rằng những kẻ có quyền lực nên sợ sự báo thù từ những kẻ hèn mọn mà họ làm hại. Trong lời kể của Phaedrus, cáo mẹ kéo một cành cây rực lửa xuống từ bàn thờ và đe dọa sẽ đốt cháy cái cây mà con đại bàng bất lương đang làm tổ. Lo sợ cho sự an toàn của con non của mình, đại bàng đã trả lại đàn con cho cáo. Đây là phiên bản có trong những bộ sưu tập ngụ ngôn của Aesop thời kỳ đầu bằng tiếng Anh, bao gồm các bộ sưu tập của William Caxton, Francis Barlow, và Samuel Croxall. Marie de France cũng sử dụng câu chuyện này trong bản tường thuật Anglo-Norman vào thế kỷ thứ 12 của mình, có thêm tình tiết con cáo trước tiên đã buộc củi quanh cái cây. Nhận xét của bà về tình huống này làm nổi bật sự vô ích của việc thỉnh cầu những kẻ dùng vũ lực tùy tiện: “Một người giàu có kiêu ngạo sẽ không bao giờ thương xót một người nghèo chỉ vì anh ta kêu la, nhưng nếu người nghèo đó có khả năng báo thù, thì bạn sẽ thấy người giàu cúi đầu."
Trong một phiên bản khác, đại bàng và cáo là đôi bạn và quyết định sống gần nhau. Sau khi đại bàng phản bội cáo và bắt đàn con của cáo để đem về tổ cho đại bàng con ăn, cáo cầu nguyện cho đại bàng gặp quả báo. Và đại bàng đã bị quả báo khi giật thịt từ một bàn thờ hiến tế; phần thịt đó có dính theo một cục than đỏ rực và đại bàng đã tự làm cháy tổ của nó. Những con đại bàng con chết cháy ngã nhào xuống gốc cây và bị cáo ăn thịt. Phiên bản này có trước thời của Aesop, vì Archilochus (khoảng năm 650 trước Công nguyên) đã kể về cách mà tình bạn giữa hai con vật bị phá vỡ và con cáo đã kêu cầu thần Zeus. Tuy nhiên, đến thời Aristophanes, câu chuyện về liên minh tồi tệ giữa hai con vật này được cho là do Aesop sáng tác.
Trong thời kỳ Phục hưng, ngụ ngôn này đã được lấy làm chủ đề cho hai bài thơ tiếng Latinh của Hieronymus Osius và một bài khác của Gabriele Faerno. Trong Ngụ ngôn d’Esope đương thời của Gilles Corrozet (1547), cũng như trong tác phẩm Các ngụ ngôn (1697) của Charles Perrault, chính con cáo đã phóng hỏa đốt cây và ăn thịt những con chim non bị thiêu khi chúng rơi xuống. Kết luận của Perrault là "Không có nỗi đau nào lớn hơn / Nỗi đau không đáng có từ kẻ phản bội", trong khi Pieter de la Court trong cuốn Sinryke Fabulen (1685) đã viết, "Thà làm bạn với một con chó săn [chứ đừng] làm bạn với kẻ thù" (Nguyên ngữ: beeter en hond ten vriende als ten vyande). Tác phẩm Hà Lan này, với “các giải thích” mang tính chủ đề, đã được dịch sang tiếng Anh với tựa đề Ngụ ngôn về Đạo đức và Chính trị vào năm 1703. Một thập kỷ trước đó, Roger L'Estrange cũng đã ghi lại câu chuyện ngụ ngôn và, suy tư về lời cầu nguyện của con cáo, ông đã đưa ra một đạo lý, "Thiên Chúa dành cho chính mình Sự trừng phạt đối với những người cai trị đàn áp và không có niềm tin, và sự minh oan cho Sự thờ phượng và Bàn thờ của chính ngài".
Có một biến thể khác của câu chuyện trong bản dịch tiếng Syriac ở thế kỷ thứ 9 được cho là của Syntipas. Trong lời cầu cầu xin sự báo thù này của con cáo, lời cầu nguyện của cáo được đáp lại khi thịt hiến tế bị đại bàng đánh cắp quá nóng đối với đại bàng con và chúng đã chết vì bị thịt làm nghẹt thở.
Thỏ và Đại bàng
Một câu chuyện ngụ ngôn nguyên thủy của Laurentius Abstemius thể hiện mối quan hệ họ hàng giữa câu chuyện “Đại bàng và Cáo” và một câu chuyện khác của Aesop về "Đại bàng và Bọ cánh cứng". Trong câu chuyện của Abstemius, một con đại bàng bắt một số thỏ non và xé xác chúng thành từng mảnh cho đại bàng con ăn bất chấp thỏ mẹ van xin khẩn thiết, vì nghĩ rằng một sinh vật sống trên mặt đất thì không thể làm điều gì có hại cho đại bàng. Nhưng thỏ mẹ đào dưới gốc cây mà đại bàng đã làm tổ, để rồi cái cây bị gió quật ngã và đại bàng con bị thú rừng ăn thịt. Abstemius sau đó bình luận rằng "Ngụ ngôn này cho thấy không ai nên cậy quyền lực của mình mà khinh thường người yếu thế hơn họ, vì đôi khi những người yếu thế có thể báo thù cho những điều sai trái mà người có quyền lực hơn đã gây ra cho họ."
Bài học về đạo đức và sự kiêu ngạo không thương xót là những điểm chung giữa ngụ ngôn này và ngụ ngôn “Bọ cánh cứng và Đại bàng”, trong khi thiệt hại gây ra cho con non của một con vật tưởng chừng như không thể trả thù vì không biết bay liên kết chủ đề ngụ ngôn này với “Đại bàng và Cáo”. Ngụ ngôn này ít được biết đến trong tiếng Anh. Roger L'Estrange đã đưa nó vào bộ sưu tập của mình, ghi là tác phẩm của Abstemius, với biến thể là cả bầy thỏ hợp lại để phá cái cây. Vào đầu thời đại Victoria, phiên bản này đã xuất hiện trở lại mà không có được ghi nhận trong tuyển tập Ngụ ngôn: Bản gốc và được chọn lọc (Luân Đôn 1839).
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
nhỏ|Cáo dọa sẽ đốt cháy cái cây mà đại bàng đang làm tổ. Hình minh họa của Francis Barlow, 1687. **Đại bàng và Cáo** là một câu chuyện ngụ ngôn về sự phản bội và
Đại học, trường đại học, học viện và viện hàn lâm là các cơ sở giáo dục bậc cao đào tạo các bậc đại học và sau đại học, mang tính mở. Chất lượng đào
Đại học, trường đại học, học viện và viện hàn lâm là các cơ sở giáo dục bậc cao đào tạo các bậc đại học và sau đại học, mang tính mở. Chất lượng đào
Đại học, trường đại học, học viện và viện hàn lâm đều là các cơ sở giáo dục bậc cao, mang tính mở, đào tạo bậc đại học và sau đại học. Danh tiếng của
Tại Hoa Kỳ, các trường cao đẳng và viện đại học tiểu bang là các cơ sở giáo dục bậc đại học và cao đẳng công lập được tài trợ hoặc liên kết với chính
liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Hanoi_Temple_of_Literature.jpg|nhỏ|Quần thể di tích [[Văn Miếu – Quốc Tử Giám tại Hà Nội, bao gồm cả Quốc Tử Giám (國子監), trường đại học đầu tiên của Việt Nam]] Bài viết liệt kê danh sách các
**Đại bàng rừng châu Phi**, tên khoa học **_Stephanoaetus coronatus_**, là một loài chim săn mồi lớn trong họ Accipitridae, sống ở vùng hạ Sahara châu Phi. Môi trường sống ưa thích của nó là
**Kỳ thi tuyển sinh đại học và cao đẳng** là một kì thi từng được tổ chức tại Việt Nam nhằm mục đích lấy sinh viên đầu vào cho các trường đại học và cao
Đại học, trường đại học, học viện và viện hàn lâm đều là các cơ sở giáo dục bậc cao, mang tính mở, đào tạo bậc đại học và sau đại học. Danh tiếng của
**Đại học Virginia** (tiếng Anh: _University of Virginia;_ gọi tắt: _U.Va_ hoặc _UVA_) là một trường đại học nghiên cứu công lập tại Charlottesville, Virginia, Hoa Kỳ. Trường được Thomas Jefferson thành lập vào năm
**Đại học George Mason** (tiếng Anh: _George Mason University_; gọi tắt: _Mason_ hoặc _GMU_) là một trường đại học nghiên cứu công lập nằm tại quận Fairfax, bang Virginia, Hoa Kỳ. Trường nằm ở phía
**Đại học Bang Florida** (**FSU** hoặc **Florida State**) là một đại học công lập nghiên cứu tại Tallahassee, Florida, Hoa Kỳ. Đây là thành viên kỳ cựu của Hệ thống Đại học Bang Florida (State
Bản đồ các vùng ở Canada Ở Canada, trách nhiệm pháp lý ở các trường đại học thuộc về các tỉnh và vùng lãnh thổ Canada. Quyết định phân trách nhiệm đào tạo ở các
**Đại học Quốc tế Florida** là một trường đại học nghiên cứu công lập với khuôn viên chính tại University Park, Florida, Hoa Kỳ. Được thành lập vào năm 1965 bởi Quốc hội Florida, trường
**Trường Đại học Vinh** () là một đại học đa ngành, đa lĩnh vực, cấp vùng Bắc Trung Bộ, trực thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo , là một trường đại học lớn có
**Trường Đại học Kinh tế Công nghiệp Long An** được thành lập tại Quyết định số 542/QĐ-TTg ngày 4/5/2007 của Thủ tướng Chính phủ. ## Lịch sử hình thành và phát triển Trường Đại học
**Đại bàng** là một loài chim săn mồi cỡ lớn thuộc bộ Ưng, họ Accipitridae. Chúng sinh sống trên mọi nơi có núi cao và rừng nguyên sinh còn chưa bị con người chặt phá
**Trường Đại học Sao Đỏ** (tên tiếng Anh: Red Star University) là trường Đại học công lập được thành lập năm 2010 trên cơ sở nâng cấp Trường Cao đẳng Công nghiệp Sao Đỏ, có
**Trường Đại học Mỏ – Địa chất** (tiếng Anh: _Hanoi University of Mining and Geology_) là một trường đại học đa ngành hàng đầu tại Việt Nam, thuộc nhóm 95 trường đại học hàng đầu
**Đại học Nam California** (tiếng Anh: _University of Southern California_, viết tắt **_USC_**) là một viện đại học nghiên cứu tư thục tại Los Angeles, California, Hoa Kỳ. USC được thành lập vào năm 1880,
**Đại học Bang Montana – Bozeman** (tiếng Anh: **Montana State University - Bozeman**, viết tắt: MSU) là một trường đại học công lập có trụ sở tại Bozeman, bang Montana, Hoa Kỳ. Đây là cơ
**Đài bàng mào dài** (danh pháp hai phần: **_Lophaetus occipitalis_**) là một loài đại bàng nhỏ tới trung bình sống trên khắp châu Phi, trong khu vực hạ Sahara trừ phía tây nam châu Phi
**Trường Sĩ quan Chính trị (LCH) **còn có tên gọi khác là **Trường Đại học Chính trị** trực thuộc Bộ Quốc phòng, là cơ sở đào tạo đại học, sau đại học, nghiên cứu khoa
**Đại bàng Philippines**, (danh pháp hai phần: **_Pithecophaga jefferyi_**), còn được gọi là **Đại bàng lớn Philippine** hay **Đại bàng ăn thịt khỉ**, là một trong những loài chim cao nhất, hiếm nhất, lớn nhất,
**Đại bàng đuôi nhọn** (danh pháp khoa học: _Aquila audax_), là một loài chim trong họ Accipitridae. Nó có đôi cánh dài, khá rộng và một cái đuôi nhọn. Sải cánh của nó lên đến
Trường đại học, học viện và viện hàn lâm là các cơ sở giáo dục bậc cao đào tạo các bậc đại học và sau đại học, mang tính mở. Thành tích trong đào tạo,
**Giáo phận Lạng Sơn và Cao Bằng** (tiếng Latin: _Dioecesis Langsonensis et Caobangensis_) là một giáo phận Công giáo Rôma tại Việt Nam. Giáo phận rộng 17.815 km², tương ứng với các tỉnh Lạng Sơn, Cao
**Viện Đại học Murray State** hay **Đại học Murray State** (tiếng Anh: _Murray State University_) là một viện đại học công lập hệ bốn năm nằm ở thị trấn Murray, hạt Calloway, tiểu bang Kentucky,
**Đại bàng Bateleur**, tên khoa học **_Terathopius ecaudatus_**, là một loài đại bàng cỡ trung bình thuộc **chi Tarathopius**, phân họ **Circaetinae** và nó cũng là thành viên duy nhất của chi này. Loài đại
**Đại bàng Harpy**, tên khoa học **_Harpia harpyja_**, là một loài đại bàng của vùng Tân bắc giới còn được gọi với cái tên là **đại bàng châu Mỹ** để phân biệt nó với loài
**Đại bàng Martial**, tên khoa học **_Polemaetus bellicosus_**, là một loài đại bàng lớn được tìm thấy trong môi trường sống mở và bán mở của châu Phi hạ Sahara. Nó là thành viên duy
**Trường đại học Hoa Kỳ ở Dubai** (**AUD**) (tiếng Ả Rập: **الجامعة الأمريكية في دبي**) là một trường tư nhân ở Dubai, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, được thành lập vào năm
**Trường Đại học quốc tế Bắc Hà** là một trường đại học có trụ sở chính tại thị trấn Lim - huyện Tiên Du - tỉnh Bắc Ninh. Trường được thành lập năm 2007. Điểm
**Trường Đại học Quốc tế Miền Đông** (_Eastern International University_) được thành lập bởi Tổng công ty Becamex IDC, một trong những nhà phát triển khu công nghiệp hàng đầu Việt Nam. Trường tọa lạc
**Đại bàng vai trắng**, **đại bàng Thái Bình Dương** hay **đại bàng biển Steller**, tên khoa học **_Haliaeetus pelagicus_**, là một loài chim săn mồi lớn trong gia đình Accipitridae. Nó sống ở vùng ven
**Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn** ( – **VNU-USSH**) là một trường đại học thành viên của Đại học Quốc gia Hà Nội. Trụ sở chính của Trường đặt tại số
**Trường Cao đẳng Công nghệ Thông tin, Đại học Đà Nẵng** (tên tiếng Anh: _College of Information Technology - The University of Danang_) là một **trường công lập** thành viên của Đại học Đà Nẵng.
nhỏ|phải|200x| Biểu tượng của [[NSA (Cơ quan tình báo Mỹ trực thuộc bộ Quốc phòng)]] **Hình tượng đại bàng** hoặc giống đại bàng được sử dụng trong các huy hiệu như hiệu lệnh, như là
thumb|_Aquila chrysaetos_ **Đại bàng vàng** (danh pháp hai phần: _Aquila chrysaetos_) là một trong những loài chim săn mồi nổi tiếng ở Bắc bán cầu. Loài này thuộc họ _Accipitridae_. Từng phân bố rộng rãi
**Trường Cao đẳng Ngoại ngữ - Công nghệ Việt Nhật** là trường Cao đẳng đào tạo về ngoại ngữ tại Việt Nam, được thành lập năm 2006. Tên tiếng Anh: Vietnhat College of language anh
**Trường Đại học Hoa Lư** là cơ sở đào tạo đại học và nghiên cứu khoa học thuộc hệ thống giáo dục quốc dân. Trường trực thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh Ninh Bình và
**Đại bàng bụng trắng** (danh pháp hai phần: **_Haliaeetus leucogaster_**) là một loài chim săn mồi lớn ban ngày thuộc Họ Ưng. Được mô tả bởi Johann Friedrich Gmelin vào năm 1788, loài này liên
**Đại bàng New Guinea** hay **Đại bàng Papua**, **Đại bàng Harpy Papua** hoặc **Đại bàng Kapul** (tên khoa học **_Harpyopsis novaeguineae_**) là một loài đại bàng lớn, là thành viên duy nhất của chi đơn
**Trường Đại học Quốc tế** (tiếng Anh: _Ho Chi Minh City International University_ - **HCMIU**) là một trong tám trường đại học thành viên của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, được
**Trường Đại học Bách khoa** (, **HCMUT**) là trường đại học đầu ngành về lĩnh vực kỹ thuật ở miền Nam Việt Nam, thành viên của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh
**Đại bàng Haast** (danh pháp hai phần: **_Hieraaetus moorei_**) là một loài đại bàng khổng lồ thuộc Họ Ưng đã từng sống trên đảo Nam của New Zealand. Đây là loài đại bàng lớn nhất
**Đại bàng Mã Lai** (tên khoa học **_Ictinaetus malaiensis_**), là một loài chim săn mồi duy nhất thuộc chi **_Ictinaetus_**. Chúng sống ở vùng núi rừng nhiệt đới của châu Á, được nhận biết rất
**Đại bàng biển Sanford** (tên khoa học **_Haliaeetus sanfordi_**) là một loài chim thuộc chi Đại bàng biển, là loài đặc hữu quần đảo Solomon. Loài này đã được phát hiện và đặt tên sau
**Đại học Ngoại ngữ Văn Tảo** (**WZU**; ; ) là đại học duy nhất chuyên về giáo dục ngôn ngữ tại Đài Loan. Trường cấp các văn bằng Cao đẳng liên kết (AA), Cử nhân
phải|nhỏ|Tòa nhà Altgeld là tòa nhà đầu tiên của trường được xây dựng. phải|nhỏ| Tòa nhà Williston trong khuôn viên trường. **Đại học Northern Illinois** là một viện đại học công lập ở DeKalb, bang