✨Com lê

thumb|Hai bộ com lê màu xanh và màu xám tại một cửa tiệm. thumb|[[David Gandy mặc com-lê ba mảnh của Gieves & Hawkes.]] Com lê (cũng viết là com-lê, complê, comple-veston, vay mượn từ tiếng Pháp: complet) hay còn gọi là bộ Âu phục hay bộ suit (xuất phát từ tiếng Anh), là một bộ trang phục cho nam giới bao gồm nguyên bộ áo và quần may cùng một loại vải. Com lê mặc cùng với chiếc áo sơ mi, cà vạt (đôi khi mặc với áo gilê gọi là com-lê ba mảnh)

Com-lê được xem là một hình thức thực tế của quần áo trong kinh doanh và không có gì xa lạ đối với mọi người ở công sở, dự tiệc,... Bất kể ngành thời trang đang phát triển, chỉ có một quy luật tồn tại liên quan tới bộ trang phục này: Nó mang đến sự tự tin và tôn lên vẻ đẹp cho người mặc.

Trong văn hóa và nguyên tắc trang phục phương Tây, bộ com lê thuộc cấp thứ ba là trang phục xã giao, xếp dưới trang phục trang trọng, trang phục bán trang trọng và xếp trên trang phục giản dị.

Lịch sử

nhỏ|[[Johann Christian Fisher trong chiếc áo choàng dài, áo ghi lê và quần bó, bức tranh của Thomas Gainsborough, năm 1780.]] Bộ trang phục trong các biến thể khác nhau đã là quần áo của nam giới trong 400 năm. Bộ âu phục đã thay đổi nhiều lần với thời gian, nhưng các kết cấu của nó thì hầu như vẫn không thay đổi.

Nguồn gốc

Trang phục cổ điển bắt đầu xuất hiện ở Pháp tại Cung điện Versailles vào giữa thế kỷ 17. Vào thời điểm đó, nó thường bao gồm một bộ tóc giả, áo choàng dài (áo yếm, khác với áo choàng của thế kỷ 19), áo sơ mi trắng có cổ cao, ren diềm, áo ghi lê, quần dài đến đầu gối, vớ trắng và giày. Nó được giới thiệu bởi vua Louis XIV của Pháp, người tạo ra xu hướng thời đó.
Năm 1666, vua Charles Đệ nhị đã giới thiệu thời trang đến triều đình mới của Anh dưới ảnh hưởng của một đồng nghiệp người Pháp. Theo lệnh vua cho triều đình: đàn ông nên mặc áo vest dài, áo gilê, đội tóc giả, quần bó ngắn đến đầu gối, vớ trắng, giày, mũ. Trang phục nam giới vào thế kỷ 18, chịu ảnh hưởng nặng nề của quý tộc Pháp rất phức tạp và lòe loẹt màu sắc, trang điểm. Trang phục được mặc bởi các triều thần, quý tộc, giới trí thức tại một tòa án, và là trang phục chính thức.

Thế kỷ 19

Trong những năm 1811-1820, công tử Beau Brummell đã hợp thức hóa thời trang lại bằng những đổi mới trong phong cách triều đình Anh và phong cách nam tính của châu Âu về may mặc. Ông phát minh ra một bộ đồ cho nam giới kiểu hiện đại bao gồm một chiếc áo khoác đuôi màu tối, thường là màu đen, áo sơ mi trắng, khăn choàng cổ màu trắng, áo jacket và quần màu sáng, và đôi bốt đen cao. Sự đơn giản và nghiêm ngặt mới hoàn toàn khác biệt với sự lộng lẫy vốn có trong các thế kỷ trước và một bảng màu tươi sáng.
Với sự khởi đầu của thời đại Victoria, thời trang đã thay đổi ở Anh. Từ nước Anh, trang phục lan rộng khắp châu Âu, cũng như phía đông nước Mỹ. Thực dân hóa trên thế giới đã mang đến một thời trang mới cho những góc xa nhất của nó.

Phân loại

Dựa theo công thức cắt may, kiểu dáng và chất liệu, suit được phân loại như sau:

• Hàng may sẵn: là những bộ suit được "may sẵn" với kích thước theo một quy chuẩn chung.
• Hàng may đo sẵn: là những bộ được "đặt may" theo số đo của những mẫu cắt và dựng có sẵn. Những mẫu cắt được chọn sẽ gần nhất với số đo của khách hàng, và được điều chỉnh lại để thích hợp với từng khách hàng khác nhau. Việc sử dụng hệ thống mẫu cắt và dựng sẵn cho dịch vụ này sẽ tiết kiệm được thời gian may đo mà vẫn đảm bảo được sự vừa vặn tương đối cho khách hàng.
• Hàng may đo: Bespoke hay còn được gọi là "hàng độc bản" vì trang phục là những sản phẩm tốt nhất dành riêng cho từng khách hàng, được đo, cắt, may theo từng vóc dáng, hình thể, màu sắc, sở thích khác nhau và không hề giống với bộ trang phục nào khác trước đó.

Kiểu dáng

Một bộ com-lê theo tiêu chuẩn chính thức thường được chấp nhận rằng tất cả các kiểu dáng phù hợp, tuy nhiên trang phục có thể được giảm xuống còn ba kiểu phù hợp với vai trò là nền tảng. Ba vết cắt kiểu dáng này ra đời từ nguồn gốc các quốc gia bao gồm:

Phong cách kiểu Anh

Phong cách kiểu Mỹ

Được mô phỏng từ chiếc áo sacque của Pháp dựa trên một kỹ thuật may truyền thống vào những năm 1840. Từ nguyên "sack" được thêm vào bộ đồ để ám chỉ bộ com lê có đường cắt rộng thùng thình. Sau đó là nhà may J. Press. Các cửa hàng Brooks Brothers mong muốn một thứ gì đó rẻ tiền trong sản xuất, và phong cách chỉ nhanh chóng được chấp nhận như một đồng phục của trường đại học bởi Liên đoàn Ivy.
Sau chiến tranh thế giới thứ hai, sự phổ biến của bộ âu phục trong số những người trung niên sử dụng tăng vọt. Vào cuối những năm 1950, một bộ đồ theo phong cách phom rộng là tiêu chuẩn cho trang phục kinh doanh của người Mỹ. Mặc dù tại thời điểm đó Brooks Brothers hầu như đã dừng sản xuất. Điều này đã được giới thiệu đến Hoa Kỳ vào giữa những năm 1960 bởi Paul Stuart, người vẫn tạo ra những sản phẩm may mặc đẹp.

Nét đặc trưng của một bộ đồ cắt kiểu Mỹ:

• Đường xẻ tà đơn.
• Áo vest một hàng khuy, ba nút áo.
• Phần vai áo không đệm.
• Eo rộng.
• Quần ống suông, rộng chân.

  Phong cách kiểu Ý

  Bộ com-lê may cắt theo kiểu Ý là vừa vặn chính xác mỏng, và nhẹ hơn so với lựa chọn phong cách kiểu Mỹ và kiểu Anh. Điều này một phần là cho phù hợp với thời tiết khí hậu khu vực Địa Trung Hải. Phong cách Ý được coi là sành điệu và thời trang.

Vào năm 1945, khi truyền thống may đo hiện đại phát triển, thợ may Nazareno Fonticoli đã hợp tác với Gaetano Savini thành lập một công ty may y phục nam giới có tên Atelier Brioni.

Năm 1952, nhà may Brioni được công nhận rộng rãi sau khi tổ chức buổi trình diễn thời trang nam đầu tiên trong lịch sử, tại Palazzo Pitti ở Firenze. Trong đó các bộ sưu tập được trình bày trực tiếp tại các cửa hàng của Brioni, cho phép khách hàng cá nhân hóa hàng may mặc với dịch vụ [Su Misura: tiếng Ý - (Made-to-measure)]

Về độ vừa vặn, com-lê may kiểu Ý có hình dáng chữ V chủ yếu tập trung vào đường cong, vì thế vết cắt may sát cơ thể với phần eo thon (trái ngược với độ rộng của may đo kiểu Mỹ), nách cao và phần đệm vai rất ít. Trong khi may đo kiểu Anh các phần riêng biệt của bộ đồ có xu hướng cứng hơn và kín hơn, áo vest kiểu Ý ít có cấu trúc cho phép vải đi theo độ bóng tự nhiên, độ thoải mái đại diện cho một kiểu dáng đẹp hơn. Theo như hoàn thiện bộ com lê may kiểu Ý có hai hoặc ba nút áo (với các nút được đặt cao hơn so với tiêu chuẩn may), và thường áo có hai túi hông không có nắp. Phong cách Ý phù hợp vừa vặn với nam giới có dáng người mảnh khảnh, vóc dáng nhỏ và chiều cao tương đối thấp.

Nét đặc trưng của một bộ đồ cắt kiểu Ý:

• Túi không nắp
• Phần áo không có đường xẻ tà
• Nút áo may cao, 2 khuy áo
• Bờ vai áo theo phong cách La Mã (Roman Style)
• Mỏng, bó sát cơ thể về độ bóng láng.

Sự kết hợp để làm nên bộ Com-lê

Vải

Chất liệu

Loại vải may bộ com-lê phải là loại vải hơi sáng bóng và mịn, được may kỹ lưỡng hơn nhiều, vải phải phẳng phiu để tạo nên diện mạo cho bộ trang phục. Có thể là lụa, len nhẹ, len ca-sơ-mir, vải lanh, cotton tùy theo nếu người mặc muốn mặc thường xuyên (tất cả các mùa).

Màu sắc

Không có một màu sắc cụ thể dành riêng cho một bộ com-lê, màu tối vẫn là lựa chọn phổ biến trong nhiều thập kỷ (màu đen, xám nhạt, xám đậm, xanh dương đậm, nâu),

Ve áo chữ V hay đỉnh nhọn: được may trên veston hai hàng khuy.

Ve áo cổ sam (shawl): phù hợp với trang phục cho những bữa tiệc sau 6 giờ tối.

Chiều rộng ve áo là một phương diện khác nhau của bộ com-lê và đã thay đổi trong những năm qua. Những năm 1930 và 1970 thì đặc biệt là ve áo rộng, trong khi đó trong thời gian cuối năm 1950 và hầu hết các bộ com lê vào năm 1960 với ve áo thường rất hẹp chỉ khoảng 1 inch.

Cúc tay áo

thumb|phải|Các cúc tay áo.|145x145px Số lượng các cúc tay áo là do cá nhân lựa chọn, nhưng phù hợp với áo vest thường có ba hoặc bốn cúc (nút). Một số người mặc bỏ dỡ lại các nút để tiết lộ rằng họ có thể mua được một bộ đồ đặt riêng (bespoke), mặc dù việc bỏ các nút này là thích hợp.

Túi áo

Tiêu chuẩn gồm có hai túi chính (trái và phải) bên ngoài áo, thông thường may là túi nắp hoặc túi không nắp (hay túi viền). Một túi thứ ba ở bên trái ngực (túi vuông) thường hay để khăn mùi soa. Có thể có túi bổ sung là túi vé, mà là nhỏ hơn và được đặt phía trên túi chính ở mặc bên phải áo vest.

Nhìn chung, túi không có nắp là sự lựa chọn trang trọng nhất (thông thường là với Tuxedo)

Đường xẻ tà

Đường xẻ tà (Tiếng Anh gọi là "vent") được cắt dọc dưới cùng lưng áo vest và thiết kế để thoải mái dễ dàng hơn khi di chuyển. Tùy phong cách mà áo vest có (hoặc không) xẻ tà. Có ba kiểu phổ biến:

• Xẻ tà đôi: được tìm thấy ở hai bên hông của mặt sau tà áo, cho phép đặt bàn tay vào trong túi quần mà không để lộ ra phía sau. Đường xẻ tà đôi cải thiện độ đứng của áo vest có chức năng cho người mặc ngồi xuống hoặc đứng lên trong tư thế tự nhiên, và giảm thiểu nếp nhăn.

• Xẻ tà đơn: một đường xẻ ngay chính giữa độ cắt dài khoảng 3 cm cho phép chiếc áo được thả lỏng tự nhiên. (chiếc áo đã được thông qua bởi các nhà sản xuất phù hợp với truyền thống của Mỹ như là tiêu chuẩn phong cách của họ).

• Không có đường xẻ tà: hiếm khi thợ may sử dụng. Phù hợp với vết cắt kiểu Ý và chi tiết này được nhìn thấy nổi bật hơn ở trang phục Tuxedo.

Gi lê

Áo gi lê (vay mượn từ tiếng pháp: gilet) thường không có tay áo. Theo truyền thống, các nút dưới cùng của áo gi lê luôn bỏ dở (giúp uốn cong cơ thể khi ngồi, điều này tạo sự thoải mái ở phía sau lưng khi mặc com-lê).

Áo sơ mi

Quần

thumb|Minh họa các phần của chiếc quần. Quần tây được may đồng bộ (gam màu, chất liệu) cùng với áo vest. Chiều rộng của quần đã thay đổi đáng kể trong suốt thập kỷ qua. Trong những năm 1920, quần là ống suông và rộng chân. Vào năm 1950 và 1960, một cái nhìn cho những chiếc quần mỏng hơn đã trở nên phổ biến. Trong những năm 1970, các nhà may sản xuất phù hợp với cung cấp một loạt các kiểu quần, quần ống ôm chân, và truyền thống hơn. Trong năm 1980 các phong cách biến mất ủng hộ thon, quần mỏng chân.

Một sự thay đổi trong thiết kế của quần là việc sử dụng hay không sử dụng các nếp gấp (pleat). Quần không có nếp gấp đặc biệt thích hợp cho những người đàn ông gầy, và đưa ra một cái nhìn hiện đại mặc dù là ít linh hoạt hơn quần một nếp gấp. Theo truyền thống thì quần tây có hai nếp gấp, thường là về phía trước, vì điều này thoải mái hơn khi ngồi và đứng, thích hợp cho những người đàn ông mập mạp. Điều này vẫn còn là một phong cách phổ biến, và vì những lý do tiện ích đã được mặc trong suốt thế kỷ 20.

Phụ kiện kèm theo

Một số phụ kiện hỗ trợ cho bộ com-lê bao gồm: Khuy măng sét, cà vạt, khăn mùi soa, nơ, mũ đội hoặc gậy.

Nghi thức ăn mặc

Một số hướng dẫn chung được đưa ra ở đây nhằm giúp người mặc trang trọng và chuẩn mực hơn.

Quy tắc cài khuy áo

• Đối với áo một hàng khuy: Áo với một chiếc cúc áo duy nhất phải đảm bảo luôn cài khuy khi đứng, và có thể cởi khuy khi đã ngồi xuống. Áo với hai chiếc cúc áo thì thông thường là chỉ cài chiếc ở trên và không cài chiếc ở dưới.

Với áo vest dáng cao (khuy cao hơn thắt lưng) nên cài chiếc khuy thấp hơn. Những người quá cao có thể cũng cần cài khuy ở dưới hơn là ở trên, để giữ áo quanh phần eo, tránh lộ quần và chiếc thắt lưng phía trước. Một số trường hợp ngoài lệ có thể: Những người thích ve áo dài có lúc lại cài chiếc khuy ở dưới và gấp toàn bộ ve áo theo nếp cũ xuống đến chiếc khuy phía trên.

Với áo ba chiếc cúc cùng một hàng khuy luôn cài chiếc khuy chính giữa và có thể cài chiếc khuy trên cùng nếu muốn, trong khi đó phải để lại chiếc khuy dưới cùng. Nếu cài cùng lúc cả ba chiếc cúc trông sẽ cứng nhắc.

• Đối với áo hai hàng khuy: Áo hai hàng khuy thì các cúc áo gần như luôn luôn được cài. Rất hiếm người khi mặc loại này mà cởi một chiếc khuy nào đó.

  Một số lưu ý

  Chiếc áo vest phải cân đối với bờ vai, trong khi tay áo để lộ ra khoảng 1 cm áo sơ mi bên trong.

Hai ống quần buông tự nhiên và không gấp lai quần thành nếp trên đôi giày mang đi.

Com-lê cho phụ nữ

nhỏ|Thủ tướng Nhật Bản [[Abe Shinzō và Con gái và Cố vấn đầu tiên của Tổng thống Hoa Kỳ Ivanka Trump tham dự Hội nghị Phụ nữ Thế giới tại Tokyo.]] Vào cuối những năm 1960 và đầu những năm 1970, những bộ com-lê cho nam giới trở nên ít được mặc hơn, giống như cách mà váy được nhiều phụ nữ bỏ qua để ủng hộ quần. Đây được coi là một sự giải phóng khỏi sự phù hợp của các thời kỳ trước đó và xảy ra đồng thời với phong trào giải phóng nữ quyền.
Có một vài sự khác biệt và linh hoạt hơn trong nghi thức ăn mặc dành cho phụ nữ. Người phụ nữ được mặc váy kết hợp với áo vest, và không bao giờ đeo cà vạt giống như nam giới thay vào đó thì có thể thắt nơ.