nhỏ|phải
thumb|phải|Cây thông châu Âu (Larix decidua), một loại cây lá kim cũng rụng lá
Trong thực vật học, cây là một cây lâu năm có thân thon dài, hoặc thân, hỗ trợ cành và lá ở hầu hết các loài. Trong một số cách sử dụng, định nghĩa của cây có thể hẹp hơn, bao gồm chỉ những cây gỗ có sự sinh trưởng thứ cấp, những cây có thể sử dụng như gỗ hoặc cây trên độ cao quy định. Theo nghĩa rộng hơn thì, những cây cau cao, cây dương xỉ, chuối và tre cũng là một loại cây. Cây không phải là một nhóm phân loại nhưng bao gồm nhiều loài thực vật đã phát triển, tiến hoá một thân cây một cách độc lập và các nhánh cũng leo trên các cây khác để có thể lấy được ánh sáng mặt trời. Cây có xu hướng sống lâu, một số đạt đến vài nghìn năm tuổi. Cây đã tồn tại trong 370 triệu năm. Người ta ước tính rằng có khoảng ba nghìn tỷ cây trưởng thành trên thế giới.
Một cây thường có nhiều nhánh nhỏ ở cách mặt đất bằng thân cây. Thân cây này thường chứa mô gỗ để tăng sức mạnh và mô mạch máu để mang vật liệu từ phần này sang phần khác. Đối với hầu hết các cây, nó được bao quanh bởi một lớp vỏ cây để làm hàng rào bảo vệ. Dưới mặt đất, các nhánh rễ và lan rộng ra; Chúng phục vụ để leo cây và hút độ ẩm và chất dinh dưỡng từ đất. Trên mặt đất, các nhánh chia thành các nhánh nhỏ hơn và chồi. Các chồi thường mang lá, thu năng lượng ánh sáng và chuyển hóa thành đường bằng quang hợp, cung cấp thức ăn cho sự tăng trưởng và phát triển của cây.
Cây thường sinh sản bằng hạt. Hoa và quả của nó có thể có mặt, nhưng một số cây, như cây lá kim, thì có nón phấn hoa và nón hạt. Cây cọ, chuối và tre cũng tạo ra hạt, nhưng dương xỉ cây tạo ra bào tử thay thế. Cây xanh đóng một vai trò quan trọng trong việc giảm xói mòn và điều tiết khí hậu. Chúng loại bỏ carbon dioxide trong khí quyển và lưu trữ một lượng lớn carbon trong các mô của chúng. Cây và rừng cung cấp môi trường sống cho nhiều loài động vật và thực vật. Rừng mưa nhiệt đới là một trong những môi trường sống đa dạng sinh học nhất trên thế giới. Cây xanh cung cấp bóng mát và nơi trú ẩn, gỗ để xây dựng, nhiên liệu để nấu ăn và sưởi ấm, và trái cây cho thực phẩm cũng như có nhiều công dụng khác. Ở nhiều nơi trên thế giới, rừng bị thu hẹp khi cây cối bị chặt phá để tăng diện tích đất dành cho nông nghiệp. Vì tuổi thọ và tính hữu dụng của chúng, cây cối luôn được tôn kính, với những khu rừng lạ ở nhiều nền văn hóa khác nhau và chúng đóng một vai trò lớn trong nhiều câu chuyện nổi tiếng của thế giới.
Định nghĩa
Mặc dù "cây" là một thuật ngữ của cách nói thông thường, nhưng không có định nghĩa chính xác công nhận những loại gì thì được gọi là cây cả trong thực vật học và ngôn ngữ phổ thông.
Trong nghĩa rộng, cây thân gỗ là bất cứ loài thực vật nào có thân dài, nâng đỡ bộ lá quang hợp hoặc có nhánh mọc trên thân cây. Cây cũng được định nghĩa theo chiều cao, với các cây nhỏ hơn được gộp vào nhóm cây bụi, tuy nhiên, chiều cao tối thiểu được định nghĩa thay đổi trong khoảng rộng từ 10 m đến 0,5 m.
Tiêu chuẩn khác thường được thêm vào đĩnh nghĩa về cây thân gỗ là chúng có thân bằng gỗ. Theo định nghĩa này thì nó loại trừ các cây thân thảo như chuối và đu đủ. Các loài Monocot như tre và họ cau có thể được xem là cây thân gỗ theo định nghĩa này. Mặc dù là thân thảo và không trải qua quá trình phát triển thứ cấp và không bao giờ tạo ra gỗ, cau và tre có thể tạo ra các thớ gỗ gỗ giả bằng các tế bào hóa gỗ được tạo ra thông quan quá trình phát triển ban đầu.
Bên cạnh những định nghĩa về cấu trúc, cây thân gỗ cũng thường được định nghĩa theo chức năng sử dụng. Cây thân gỗ có thể được định nghĩa là các loài thực vật có thể sản xuất ra gỗ. Cả hai nhóm này được sinh sản bằng bào tử thay vì hạt và chúng được xem là có liên kết giữa dương xỉ và thực vật hạt trần đã tiến hóa trong kỷ Trias. Thực vật hạt trần bao gồm các loài cây lá kim, tuế, Gnetophyta và ginkgo (bạch quả) và chúng có thể đã xuất hiện như là kết quả của sự kiện gen trùng lặp toàn bộ đã diễn ra vào khoảng 319 triệu năm trước. Ginkgophyta từng là một nhóm phân bố rộng rãi trong đó chỉ có một loài còn sinh tồn Ginkgo biloba. Loài bạch quả này được xem là hóa thạch sống vì nó có hình dạng không thay đổi so với các mẫu hóa thạch được tìm thấy trong các trầm tích kỷ Trias.
Trong suốt Đại Trung Sinh (245 đến 66 triệu năm trước) các loài cây lá kim đã phát triển mạnh mẽ và thích nghi dần trong nhiều môi trường sống chính trên cạn. Sau đó các dạng cây thân gỗ của thực vật có hoa đã tiến toán trong suốt kỷ Creta. Chúng bắt đầu thống trị các loài cây lá kim trong suốt phân đại Đệ Tam (66 đến 2 triệu năm trước) khi các khu rừng bao phủ toàn cầu. Khi khí hậu lạnh đi vào 1,5 triệu năm trước và kỷ băng hà đầu tiên trong 4 kỷ băng hà xuất hiện, các khu rừng thu hẹp lại diện tích khi băng mở rộng. Trong các kỳ gian băng, các loài cây tái chiếm lĩnh đất liền ngay sau bắt đầu thời kỳ băng hà tiếp theo.
Sinh thái học
Cây là thành phần quan trọng của hệ sinh thái trên cạn, cung cấp môi trường sống cần thiên cho các quần xã sinh vật. Thực vật biểu sinh như dương xỉ, một số loài rêu, liverworts, phong lan và một số loài thực vật ký sinh khác (như chùm gởi) sống treo trên các nhánh cây; các loài này cùng với địa y sống trên cây, tảo, và nắm cung cấp các vi sinh cảnh cho chúng và các loài sinh vật khác, bao gồm cả động vật. Lá, hoa và quả cũng xuất hiện theo mùa. Trên mặt đất dưới tác cây là bóng râm, và thường có những loài sống tán dưới, lá rụng, cành rơi, và gỗ phân đang phân hủy, những yếu tố này cũng tạo nên một sinh cảnh khác. Cây ổn định đất, làm chậm dòng chảy tràn, giúp chống sa mạc hóa, có vai trò quan trọng trong điều tiết khí hậu và giúp duy trì đa dạng sinh học và cân bằng hệ sinh thái.
Nhiều loài cây hỗ trợ cho các loài động vật không xương sống đặc biệt của chúng. Trong các sinh cảnh tự nhiên, 284 loài côn trùng khác nhau được tìm thấy trên cây sồi Anh (Quercus robur) và 306 loài động vật không xương sống trên cây sồi Tasmania (Eucalyptus obliqua).
Hình ảnh
Tập tin:WisconsinScenery.jpg
Tập tin:Arbres.jpg
Tập tin:Neukom-Vivarium-2919.jpg
Tập tin:Leavessnipedale.jpg
👁️
2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Cây trồng biến đổi gen** (Genetically Modified Crop - **GMC**) là loại cây trồng được lai tạo ra bằng cách sử dụng các kỹ thuật của công nghệ sinh học hiện đại, hay còn gọi
Dưới đây là **danh sách các cây di sản ở Việt Nam** xếp theo thể loại và tuổi. Danh hiệu Cây Di sản Việt Nam được Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt
nhỏ|200x200px|Cây sự sống trên thiên đường - Hình minh họa thế kỷ 15 **Cây sự sống** (tiếng Hebrew: עֵץ הַחַיִּים - _Ec ha-Chajim_) là cây trong vườn địa đàng theo Kinh Thánh, sinh trái ăn
phải|[[Hoa giấy tím cổ thụ tại Vườn hoa thành phố Đà Lạt]] **Cây cảnh** (hoặc **cây kiểng**) là một số loại thực vật được chăm sóc, gieo trồng và tạo dáng công phu, thường dùng
nhỏ|phải thumb|phải|Cây thông châu Âu (Larix decidua), một loại cây lá kim cũng rụng lá Trong thực vật học, **cây** là một cây lâu năm có thân thon dài, hoặc thân, hỗ trợ cành và
nhỏ|Ví dụ về một cây nhị phân Trong khoa học máy tính, **cây** là một cấu trúc dữ liệu được sử dụng rộng rãi gồm một tập hợp các nút (tiếng Anh: _node_) được liên
Cây nêu Một cây nêu ở nông thôn, miền Trung Việt Nam **Cây nêu** là một thân cây được người dân Việt Nam nói chung, bao gồm cả một số dân tộc thiểu số và
**Trèo cây** là tên gọi chung của một nhóm các loài chim dạng sẻ nhỏ thuộc chi **_Sitta_** trong họ **Sittidae**, có hình thái đặc trưng là đầu to, đuôi ngắn, mỏ và bàn chân
**Cây tìm kiếm nhị phân** (viết tắt tiếng Anh: BST - _Binary Search Tree_) là một cấu trúc dữ liệu rất thuận lợi cho bài toán tìm kiếm. Mỗi cây tìm kiếm nhị phân đều
phải|Cây bao trùm nhỏ nhất của một [[đồ thị phẳng. Mỗi cạnh có ghi kèm trọng số, cụ thể trong hình này là tỷ lệ với chiều dài.]] Với một đồ thị liên thông, vô
Tập tin:Palmenroller-drawing.jpg Tập tin:Genette-drawing.jpg **Họ Cầy** (**Viverridae**) là một họ động vật có vú cỡ nhỏ đến trung bình, thân hình mềm mại, chủ yếu sống ở trên cây, gồm 14 chi chia thành 33
nhỏ|Một cây thông Giáng Sinh. **Cây Giáng sinh** là cây xanh (thường là cây thông, nên còn gọi là _cây thông Giáng Sinh, cây thông Noel_) được trang hoàng để trưng bày trong dịp lễ
nhỏ|phải|Cây mận nhỏ|Cây [[hạnh đào đang ra hoa]] nhỏ|[[Malus domestica|Cây táo tây và quả táo]] **Cây ăn quả** (Nam Bộ gọi là **cây ăn trái**) là các loại cây trồng hoặc quả rừng mà trái
phải|khung|Một cây có dán nhãn với 6 đỉnh và 5 cạnh **Cây** là khái niệm quan trọng trong lý thuyết đồ thị, cấu trúc dữ liệu và giải thuật. Cây là một đồ thị mà
Trong khoa học máy tính, một **Cây AVL** là một cây tìm kiếm nhị phân tự cân bằng, và là cấu trúc dữ liệu đầu tiên có khả năng này. Trong một cây AVL, tại
**Cây di sản** là những cây thân gỗ, đa phần là cây cổ thụ, có từ lâu đời và có giá trị lớn về văn hóa, giáo dục, lịch sử, xã hội, sinh thái, du
thumb|Khách hàng mua cây Giáng Sinh đã được thu hoạch tại một trang trại cây Giáng Sinh "chọn-và-cắt" ở bang Maryland, Hoa Kỳ. **Quá trình sản xuất cây Giáng sinh** diễn ra trên toàn thế
nhỏ|phải|Quyết định bản chất nó là sự lựa chọn Trong lý thuyết quyết định (chẳng hạn quản lý rủi ro), một **cây quyết định** (tiếng Anh: _decision tree_) là một đồ thị của các quyết
**Cây Cao su** (danh pháp hai phần: **_Hevea brasiliensis_**), là một loài cây thân gỗ thuộc về họ Đại kích (_Euphorbiaceae_) và là thành viên có tầm quan trọng kinh tế lớn nhất trong chi
nhỏ|_Prunus mume_ - [[Тулузький музей]] **Mơ**, **mơ ta**, **mơ Đông Á**, **mơ mai** hay **_mai_** (danh pháp hai phần: **_Prunus mume_**) là một loài thuộc chi Mận mơ (_Prunus_) có nguồn gốc châu Á thuộc
Trong khoa học máy tính, **cây 2-3-4** là cây nhiều nhánh mà mỗi nút của nó có thể có đến bốn nút con và ba mục dữ liệu. Cây 2-3-4 là cây cân bằng giống
**Cây đỏ đen** (tiếng Anh: _red-black tree_) là một dạng cây tìm kiếm nhị phân tự cân bằng, một cấu trúc dữ liệu được sử dụng trong khoa học máy tính. Cấu trúc ban đầu
Trong khoa học máy tính, **duyệt cây** là việc lần lượt thăm các đỉnh của cây theo một thứ tự nào đó. Các cây nói trong bài này là cây có gốc. Dưới đây trình
thumb|Một cây nhị phân được gắn nhãn có kích thước là 9 và chiều cao là 3, với nút gốc có giá trị là 2. Cây trên không cân bằng và không được sắp xếp.
Trong khoa học máy tính, **B-cây** là một cấu trúc dữ liệu dạng cây cho phép tìm kiếm, truy cập tuần tự, chèn, xóa trong thời gian lôgarit. B-cây là một tổng quát hóa của
**Cầy thảo nguyên**, còn gọi là **dúi đồng cỏ** hay là **sóc chó** (tên khoa học **Cynomys**) là loài gặm nhấm ăn cỏ biết đào hang có nguồn gốc từ những đồng cỏ ở Bắc
phải|Cây hậu tố cho xâu BANANA. Mỗi xâu con được kết thúc bởi ký tự đặc biệt $. Sáu đường từ gốc đến lá (ký hiệu bởi ô vuông) tương ứng với sáu hậu tố
nhỏ|250x250px| Một nhóm [[Họ Hải âu mày đen|hải âu đang nghỉ ngơi dưới tán cây vả, một loại cây bóng mát phổ biến ở nhiều nơi trên thế giới. ]] **Cây bóng mát** là cây
nhỏ|phải|Cây cối ở đền thờ Thần Đạo nhỏ|phải|Tín ngưỡng thờ cây thiêng ở [[Mississauga]] nhỏ|phải|Thờ cây ở Chandigarh thuộc Ấn Độ **Cây cối trong thần thoại** (_Trees in mythology_) có ý nghĩa quan trọng trong
nhỏ|Nigel Maxted, Đại học Birmingham, Vương quốc Anh. Ảnh chụp tại Marrocco **Cây hoang dại** là một loài thực vật hoang dại có quan hệ gần gũi với cây thuần hóa. Nó có thể là
**Cây cứt lợn** (tên khoa học _Ageratum conyzoides_), còn gọi là **cây hoa ngũ vị**, **cây bù xít**, **thắng hồng kế**, **cỏ hôi**, **cỏ thúi địt** (_địt_ ở đây có nghĩa là rắm), là một
Trong khoa học máy tính, **Phép quay** trên các cây nhị phân là một phép biến đổi làm thay đổi vai trò cha con giữa 2 nút trên cây. Có hai phép quay là quay
**_Swietenia macrophylla_** là danh pháp hai phần của một loài cây có tên gọi trong tiếng Việt là **nhạc ngựa** hay **dái ngựa lá to**, **dái ngựa lá lớn**, **dái ngựa Brasil**, **dái ngựa Honduras**.
right|thumb|General Sherman **Cây General Sherman** là một cây cự sam (_Sequoiadendron giganteum_) nằm trong khu Rừng Khổng lồ của Vườn quốc gia Sequoia, Quận Tulare, California, Hoa Kỳ. Theo thể tích, nó là cây đơn
**Trạng nguyên** hay **nhất phẩm hồng** (danh pháp hai phần: **_Euphorbia pulcherrima_**) _(Euphorbia pulcherrima)_ là một loài thực vật có tính thương mại quan trọng của họ spurge đa dạng (Euphorbiaceae). Là một giống bản
Một vườn cây ăn trái ở vùng ngoại ô **Vườn cây ăn trái** hay **vườn cây ăn quả** hay gọi gọn **vườn trái cây** là một vườn cây được khai khẩn để trồng trọt các
**Cầy mực** (tiếng Mường: tu dân, tiếng Thái: hên mi, tiếng Nùng: hên moòng, tiếng Dao: điền chiến, danh pháp hai phần: _Arctictis binturong_) là loài động vật ăn thịt thuộc họ Cầy (Viverridae). Chúng
**Cây splay** là một cây tìm kiếm nhị phân tự cân bằng. Nó có thực hiện các thao tác cơ bản như chèn, tìm, và xóa trong thời gian trừ dần O(log n). Với nhiều
**Ốc cây** là một tên gọi chung được áp dụng cho các loại ốc cạn nhiệt đới hít thở bằng không khí, động vật thân mềm lớp chân bụng có phổi và vỏ, và sống
nhỏ|phải|Cây thiêng Osun-Osogbo nhỏ|phải|Cây thiêng ở Serbia nhỏ|phải|[[Nữ thần cây Dryad trong thần thoại Hy Lạp]] **Cây thiêng** (_Sacred tree_) là cây được coi là có sự thánh thiêng, tính linh thiêng, đáng được tôn
**Cấy ghép gan** là việc thay thế lá gan của người mắc bệnh gan bằng một phần hoặc toàn bộ lá gan khỏe mạnh của người khác. Thông thường, lá gan gốc được tách ra
thumb|right|Một người trồng cây ở miền bắc [[Ontario, Canada.]] thumb|Trồng cây là một khía cạnh của [[bảo vệ môi trường. Trong mỗi ống nhựa một cây gỗ cứng đã được trồng.]] **Trồng cây** là một
**Cây sồi Wallace** (tiếng Anh: Wallace Oak) là một cái cây ở Torwood, Scotland. Nó được cho là một phần của vùng rừng cổ thụ Torwood. Cây này đã gắn liền với nhà lãnh đạo
**Cây thủy tùng Wallace** (tiếng Anh: _Wallace Yew_) là một cái cây ở Elderslie, Renfrewshire, Scotland. Nó nằm trên đồng cỏ được cho là gần nơi ở của nhà lãnh đạo Scotland thời Trung Cổ
nhỏ|Cây trồng chưa sử dụng và khai thác đúng tiềm năng **Cây trồng chưa sử dụng và khai thác đúng tiềm năng** (NUS) là những loài thực vật được sử dụng theo cách truyền thống
**Cầy vòi mốc** (danh pháp hai phần: **_Paguma larvata_**) là một loài động vật có vú thuộc họ cầy (Viverridae). Vùng bản địa của cầy vòi mốc là vùng Nam Á và Đông Nam Á
nhỏ|Một cây bao trùm (các cạnh màu xanh) của một đồ thị lưới nhỏ|Ba ví dụ trên biểu đồ lưới 8x8 **Cây bao trùm** (tiếng Anh: _spanning tree_), còn được gọi là **cây khung**, của
**Cây bụi** hay **cây bụi thấp** hay **bụi cây** là các loài cây được phân biệt bằng một thân cây có rất nhiều nhánh và chiều cao ngắn hơn các loài cây thông thường, thường
**Ôtômat cây** (tiếng Anh: tree automaton) là một loại máy trạng thái. Ôtômat cây xử lý cấu trúc cây, thay vì xâu như các máy trạng thái thường gặp. Bài viết này đề cập đến
**Cấy ghép nội tạng** là việc di chuyển nội tạng từ người này sang người khác hoặc từ vị trí này sang vị trí khác trên cùng một cơ thể người, nhằm thay thế nội