✨Cắt lớn

Cắt lớn

thumb|Falco peregrinus thumb|Falco peregrinus madens Cắt lớn (danh pháp hai phần: Falco peregrinus; tiếng Anh: peregrine falcon) là một loài chim trong chi Cắt ở Bắc Mỹ. Loài chim này có sải cánh rộng và là loài nhanh nhất trong giới động vật, với những cú liệng xuống dưới đạt tốc độ hơn .

Phạm vi sinh sản của loài chim cắt này bao gồm các vùng đất từ lãnh nguyên Bắc Cực tới nhiệt đới. Nó có thể được tìm thấy gần như ở khắp mọi nơi trên Trái Đất , ngoại trừ những khu vực cực kỳ gần các địa cực, những ngọn núi rất cao, và hầu hết các khu rừng mưa nhiệt đới; khối lục địa lớn không băng giá duy nhất mà nó hoàn toàn không có mặt là New Zealand. Điều này làm cho nó trở thành loài chim ăn thịt phổ biến rộng khắp nhất trên thế giới và là một trong những loài chim được tìm thấy rộng khắp nhất. Danh pháp khoa học của loài này có nghĩa là "chim cắt lang thang", đề cập đến tập tính di trú của các quần thể chim phương Bắc.

Trong khi chế độ ăn uống của loài này bao gồm gần như chủ yếu là các loài chim có kích thước trung bình thì nó đôi khi cũng săn bắt cả các loài động vật có vú hay bò sát nhỏ, hoặc thậm chí cả côn trùng. Loài này thành thục sinh dục trong một năm, cặp chim trống mái sống với nhau trọn đời và làm tổ trong hốc, bình thường trên mép vách đá hoặc, trong thời gian gần đây, trên các cấu trúc nhân tạo cao. Loài cắt này trở thành loài nguy cấp tại nhiều nơi do thuốc trừ sâu, đặc biệt là DDT. Kể từ khi có sự cấm sử dụng DDT từ đầu những năm 1970, các quần thể loài này đã phục hồi, được hỗ trợ bởi sự bảo vệ những nơi làm tổ ở quy mô lớn và sự thả ra tự nhiên.

Mô tả

Cắt lớn có chiều dài cơ thể khoảng và sải cánh từ . Chim đực và chim cái giống nhau về các dấu hiệu và bộ lông, nhưng trong các con chim săn mồi thì cắt Peregrine hiển thị dấu hiệu ngược lại trong tình dục lưỡng hình về kích thước, do đó con cái lớn hơn con đực 30% về kích thước. Con đực cân nặng và đáng chú ý là con cái nặng hơn với ; để xem sự khác nhau về trọng lượng giữa các loài, xem ở dưới. Các thông số đo lường chuẩn của cắt lớn là: sải cánh từ , chiều dài đuôi từ và chiều dài xương cổ chân từ .

Phân loại và hệ thống học

Các loài phụ

Số lượng phân loài của cắt lớn được mô tả và chấp nhận bởi các nhà khoa học với 19 loài phụ năm 1994 trong Sổ tay chim thế giới,, theo đó xem Cắt Barbary thuộc quần đảo Canaria và bờ biển bắc Châu Phi là 2 loài phụ (pelegrinoidesbabylonicus) của cắt lớn, chứ không phải một loài riêng biệt, F. pelegrinoides. Bản đồ phân bố của 19 loài phụ:

nhỏ|giữa|Phạm vi sinh sống của các loài phụ|alt=Bản đồ thế giới, màu xanh trên các lục địa, các điểm đánh dấu chữ E nghĩa là tuyệt chủng.

Cắt Barbary

Hệ sinh thái và hành vi

Các mối liên hệ với con người

👁️ 1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
thumb|_Falco peregrinus_ thumb|_Falco peregrinus madens_ **Cắt lớn** (danh pháp hai phần: **_Falco peregrinus_**; tiếng Anh: _peregrine falcon_) là một loài chim trong chi Cắt ở Bắc Mỹ. Loài chim này có sải cánh rộng và
**Cát lợn**, còn gọi là **trư cát**, **trư sa cát lợn** hay **trứng vàng**, là một loại sỏi mật lành tính được tích tụ theo thời gian trong cơ thể lợn, được dân gian đánh
**Vườn quốc gia và khu bảo tồn Cồn Cát Lớn** là một vườn quốc gia của Hoa Kỳ nằm ở thung lũng San Luis, nằm trong các bộ phận của quận Alamosa và Saguache, Colorado,
phải|Sơ đồ vị trí những khúc thịt heo **Khúc thịt lợn** hay **khúc thịt heo**, còn được gọi là **phần cắt từ thịt heo** (tiếng Anh: cuts of pork), là sơ đồ quy ước những
**Diên Cát** (, Chosŏn'gŭl: 연길, _Yeon-gil;_ Hangul: 옌지, _Yenji,_ Hán Việt: _Diên Cát thị_) là một huyện cấp thị (thành phố cấp huyện) của châu tự trị Diên Biên, tỉnh Cát Lâm, Trung Quốc, gần
**Họ Cắt** (danh pháp khoa học: **_Falconidae_**) là một họ của khoảng 65-66 loài chim săn mồi ban ngày. Theo truyền thống, họ này chia ra thành 2 phân họ là Polyborinae, trong đó bao
:_Chim cắt trong nghĩa rộng còn được dùng để gọi nhiều loài chim ăn thịt không thuộc chi này_. **Chi Cắt** (danh pháp khoa học: _Falco_) là một chi chim săn mồi bao gồm khoảng
thumb|Đồi cát lớn nhất tại Tottori. thumb|Vị trí tại Nhật Bản. bao gồm những cồn cát nằm gần thành phố Tottori, thuộc tỉnh Tottori, Nhật Bản. Đây là hệ thống đụn cát lớn (trên 30 km²)
**Cắt Aplomado** (danh pháp hai phần: **_Falco femoralis_**) là một loài chim thuộc chi Cắt trong họ Cắt (_Falconidae_). Loài này có kích thước trung bình, phân bố ở châu Mỹ. Phạm vi tiếp giáp
**Cát Lâm** (, ), là một tỉnh ở Đông Bắc Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Năm 2018, Cát Lâm là tỉnh đông thứ hai mươi mốt về số dân, đứng thứ hai mươi tư
**Thành Cát Tư Hãn** (; tên thật: **Temüjin**; phiên âm Hán-Việt: **Thiết Mộc Chân**; tháng 8 năm 1227) là người sáng lập và khả hãn đầu tiên của Đế quốc Mông Cổ. Sau khi dành
**Gia Cát Lượng** (; 181 – 234), biểu tự **Khổng Minh** (孔明), hiệu **Ngọa Long** (臥龍), là Thừa tướng, công thần khai quốc, nhà chính trị, nhà ngoại giao, chỉ huy quân sự, nhà giáo
nhỏ|phải|Giết mổ lợn ở Peru **Giết mổ lợn** hay gọn đơn giản là **mổ lợn**, **hạ heo** là công việc giết chết và mổ xẻ để moi nội tạng, ruột, cắt, xẻo, lột da, chặt,
Máy cắt cỏ chạy bằng [[xăng]] **Máy cắt cỏ** là thiết bị giúp con người tỉa, cắt các loại cỏ hoặc cây dại nhỏ nhằm thay thế các công cụ truyền thống như dao, kéo,
Trong lý thuyết đồ thị, một **lát cắt** là một cách phân chia tập hợp các đỉnh của một đồ thị thành hai tập hợp con không giao nhau. **Tập hợp cắt** của lát cắt
nhỏ|phải|Cát biển ở Đà Nẵng, Việt Nam Hình chụp gần cát bãi biển ở Vancouver, với diện tích bề mặt khoảng 1-2 cm vuông **Cát** là vật liệu dạng hạt nguồn gốc tự nhiên bao
nhỏ|Mỏ [[cát dầu Athabasca ở Alberta, Canada là một mỏ cát bitum rất lớn.]] **Cát dầu** là một loại tích tụ của bitumen. Loại cát này có mặt một cách tự nhiên ở dạng hỗn
nhỏ|phải|[[Cảng Sydney là một phần nhỏ của Cảng Jackson nằm tại thành phố Sydney (Úc) là một cửa cắt khía (hay thung lũng sông chìm). Hình dạng cành cây của cửa cắt khía chính là
**Vũ Cát Tường** (sinh ngày 2 tháng 10 năm 1992) là một ca sĩ kiêm sáng tác nhạc và nhà sản xuất thu âm người Việt Nam. Tường được biết đến với khả năng kết
Một đĩa lòng lợn luộc nhỏ|phải|Lòng lợn và tim heo **Lòng lợn** (có nơi gọi là **dồi trường**, mặc dù dồi thường có nội hàm hẹp hơn chỉ món lòng đã nhồi thực phẩm bên
thumb|Một thợ xây đặt vữa lên trên một khối hoàn thành, trước khi đặt khóa tiếp theo. **Xây cất bằng gạch** hay **ngành thợ nề** là phương cách kết hợp gạch nung và đá với
nhỏ|phải|Một con heo quay giòn rụm **Heo quay** hay **lợn quay** là món ăn có nguyên liệu từ lợn (heo) và được thực hiện bằng phương pháp quay trên lò than. Ở Bali của Indonesia,
**Cắt Saker** (danh pháp hai phần: **_Falco cherrug_**) là một loài chim thuộc chi Cắt. Đây là một loài chim cắt rất lớn. Loài này sinh sản từ Đông Âu kéo dài về phía đông
Bản đồ quần đảo Cát Bà, vùng rừng quốc gia Cát Bà được khoanh màu xanh đậm **Vườn quốc gia Cát Bà** là khu rừng đặc dụng của Việt Nam, khu dự trữ sinh quyển
**Chưng cất** là một phương pháp tách dùng nhiệt để tách hỗn hợp đồng thể (dung dịch) của các chất lỏng khác nhau. Chất rắn hòa tan, ví dụ như các loại muối, được tách
phải|Một máy cắt bằng tia nước đang tạo ra một công cụ đặc biệt **Máy cắt bằng tia nước** là một công cụ có khả năng cắt kim loại hay các vật liệu khác bằng
nhỏ|275x275px| Vạch đích của lớp 250cc tại cuộc đua cắt cỏ Swifts Creek 2007 **Đua máy cắt cỏ** là một hình thức đua xe thể thao trong đó các tay đua sử dụng máy cắt
nhỏ|phải|286x286px|Nhìn từ tầng 2, nhà ga T1 sân bay Phù Cát thế=|nhỏ|288x288px|Bên trong nhà ga mới (T1) được đưa vào khai thác tháng 5 năm 2018 **Sân bay Phù Cát** (mã sân bay IATA: **UIH**,
**Dòng Anh Em Đức Trinh Nữ Maria Diễm Phúc núi Cát Minh** (), thường gọi tắt là _Dòng Cát Minh_, _Dòng Camêlô_ (người Công giáo Việt Nam phiên âm từ chữ _Carmel_), _Dòng Kín Camêlô_
nhỏ|phải|Một con heo sữa đã bị mổ và chuẩn bị đưa vào chế biến **Heo sữa** hay **lợn sữa** hoặc **lợn bột** là một con lợn con đang trong giai đoạn bú sữa mẹ được
nhỏ|Lốc cát **Lốc cát**, hay còn gọi là **quỷ cát** là một hiện tượng thiên nhiên đáng sợ, thường xuất hiện ở các vùng sa mạc trên Trái Đất. Lốc cát cũng có thể xuất

thế=|nhỏ|Hoạt động của thể cắt nối. **Thể cắt nối** (spliceosome) là phức hợp nuclêôprôtêin chịu trách nhiệm chủ yếu trong việc cắt bỏ các đoạn intrôn ra khỏi mRNA sơ khai và ghép
**Thánh địa Cát Tiên** là tên gọi quần thể di chỉ khảo cổ được phát hiện từ năm 1985, nằm trong một bồn địa rộng hàng trăm hecta và trải trên chiều dài khoảng 15
**Bộ Cắt** (danh pháp khoa học: **_Falconiformes_**) là một nhóm khoảng chứa các loài chim săn mồi ban ngày. Việc phân loại chim ăn thịt là khó khăn và bộ này được xử lý theo
**Sân bay quốc tế Thành Cát Tư Hãn** (tiếng Anh: **Chinggis Khaan International Airport**) là một sân bay quốc tế phục vụ Ulan Bator của Mông Cổ. Đây là sân bay quốc tế lớn nhất
**Cắt cười** (danh pháp hai phần: **_Herpetotheres cachinnans_**) là một loài chim săn mồi thuộc Họ Cắt (_Falconidae_). Loài cắt này chuyên ăn thịt rắn. Đây là loài cắt có kích thước trung bình, loài
**Cắt dơi** (danh pháp hai phần: **_Falco rufigularis_**) là một loài chim cắt trong họ Cắt (Falconidae). Loài này phân bố thường trú sinh sản ở vùng nhiệt đới Mexico, Trung và Nam Mỹ và
**Lợn rừng lai** hay **Heo rừng lai** (_Sus scrofa_ x _Sus scrofa domesticus_) là một giống lai giữa một con lợn rừng và lợn nhà. Thông thường, lợn rừng lai là con lai giữa lợn
**Lon Nol** (tiếng Khmer: លន់នល់, 1913 - 1985) là chính trị gia Campuchia giữ chức Thủ tướng Campuchia hai lần cũng như đã liên tục giữ chức Bộ trưởng Bộ Quốc phòng dưới thời vua
nhỏ|_ Falco rusticolus_ **Cắt Bắc Cực **(danh pháp hai phần: **_Falco rusticolus_**) là loài lớn nhất trong Chi Cắt. Loài cắt này sinh sản ở trên bờ biển Bắc Cực và các đảo ở Bắc
nhỏ|phải|Một con lợn Piétrain **Lợn Piétrain** hay **Lợn Pietrain** là giống lợn có nguồn gốc từ Bỉ và cũng đã phổ biến khắp nơi trên thế giới như Pháp, Mỹ, Canada… Pietrain cổ điển là
**Bệnh ấu trùng sán lợn** hay **bệnh lợn gạo** là bệnh truyền nhiễm ở mô gây ra bởi ấu trùng (cysticercus) sán dây lợn (_Taeniasolium_). Người nhiễm bệnh thường có rất ít hoặc không có
Đồng hồ cát. **Đồng hồ cát** là một dạng đồng hồ, dụng cụ đo thời gian gồm hai bình thủy tinh được nối với nhau bằng một eo hẹp, để cát mịn chảy từ bình
thumb|upright=1.4|Bán đảo Triều Tiên lúc đầu được chia theo vĩ tuyến 38, sau đó được chia theo đường phân chia ranh giới (DMZ). thumb|upright=1.4|Thông tin của DMZ Ngày 2 tháng 9 năm 1945, Thế Chiến
nhỏ| Kìm cắt với tay cầm không được bọc. **Kìm** cắt (hoặc **kìm cắt dây**) là loại kìm dùng để cắt dây (chúng thường không được sử dụng để kẹp hoặc vặn bất cứ thứ
**Cắt bao quy đầu** là phẫu thuật cắt bỏ phần da bọc phía đầu của dương vật. phải|nhỏ|Cắt bao quy đầu Việc cắt bao quy đầu đã có từ thời tiền sử, có thể thấy
**Vườn quốc gia Cát Tiên** là một khu bảo tồn thiên nhiên nằm trên địa bàn 3 huyện: Vĩnh Cửu , Bình Phước cách Thành phố Hồ Chí Minh 150 km về phía bắc. Đặc trưng
**Cắt xám châu Phi** (danh pháp hai phần: **_Falco ardosiaceus_**) là một loài chim thuộc chi Cắt trong họ Cắt (_Falconidae_). Loài này phân bố ở châu Phi. ## Mô tả Nó là loài chim
Vũ Cát Tường là một ca sĩ, nhạc sĩ và nhà sản xuất âm nhạc người Việt Nam. Trong sự nghiệp âm nhạc, Vũ Cát Tường đã giành được hơn 50 giải thưởng lớn nhỏ
**Lon Nil** (? – 1970) là em trai của Thủ tướng Campuchia Lon Nol và là nạn nhân chết trong vụ đảo chính năm 1970. Nil là con út của Lon Hin, một quan chức