nhỏ|Cao Triều Phát
Cao Triều Phát (高朝發, 1889-1956), tự Thuận Đạt, là một nhân sĩ trí thức Việt Nam thời cận đại. Ông cũng là một tín đồ cao cấp của Cao Đài Minh Chơn Đạo, từng là Đại biểu quốc hội Việt Nam Dân chủ cộng hòa, Hội trưởng Cao Đài Cứu Quốc 12 phái hiệp nhất, Chưởng quản Cửu Trùng Đài Hội Thánh Cao Đài Duy Nhứt.
Thân thế
Ông sinh ngày 18 tháng 3 năm Kỷ Sửu (tức 17 tháng 4 năm 1889) tại làng Vĩnh Lợi, tổng Thạnh Hòa, tỉnh Bạc Liêu (nay thuộc Thành Phố Bạc Liêu). Nguyên quán ông ở Triều Châu (Trung Quốc), ông nội ông là Cao Cần Thiệt, sang Việt Nam lập nghiệp tại ấp Vĩnh Hinh, làng Vĩnh Lợi, tổng Thạnh Hòa, phủ Ba Xuyên, tỉnh An Giang. Bà nội ông là Trình Thục Giang, là con một phú hộ gốc Hoa tại vùng An Giang.
Cha ông là Cao Minh Thạnh, do có công chiêu dân khai phá, mở mang vùng rừng hoang, có uy tín với dân chúng nên được phong hàm Đốc phủ sứ. Mẹ ông là bà Tào Thị Súc (hay Xúc), người ấp An Trạch, cùng làng Vĩnh Lợi. Ông là con thứ 5 trong gia đình, theo phong tục miền Nam gọi là thứ Sáu. Em út thứ 9 của ông là cô Cao Thị Khiết được xem như là một kiếp giáng trần của Cửu Nương Diêu Trì Cung trong đạo Cao Đài.
Thuở nhỏ, ông được gia đình cho học bậc tiểu học tại Bạc Liêu, sau lên Sài Gòn theo học bậc trung học tại trường Chasseloup Laubat. Sau khi tốt nghiệp Tú tài năm 1910, ông tiếp tục theo học khóa 2 năm luật ở Sài Gòn, do Tòa án Sài Gòn mở. Tốt nghiệp, ông về làm thư ký kiêm thông dịch tại Ty Niết ở Bạc Liêu.
Hoạt động cách mạng
Tuy là Hoa kiều sang Việt Nam lập nghiệp, lại được chính phủ thực dân trọng dụng ban thưởng, nhưng cha Cao Minh Thạnh của ông luôn ủng hộ cho phong trào độc lập, nhiều lần tài trợ cho tổ chức Việt Nam Quang Phục Hội, một tổ chức đấu tranh đòi độc lập của chí sĩ Phan Bội Châu và Kỳ Ngoại Hầu Cường Để. Những hoạt động của cha ông ít nhiều ảnh hưởng đến các con. Trong công điện số 331-S ngày 5 tháng 12 năm 1926 gởi Giám đốc Tổng nha Mật thám Đông Dương, trùm mật thám Nam Kỳ là Paul Arnoux bảo rằng họ Cao là một gia đình chống Pháp (famille anti-française).
Chiến tranh thế giới thứ nhất bùng nổ, ông đăng ký làm thông ngôn trong một đơn vị lính thợ sang Pháp. Tại Pháp, ông nhiều lần liên lạc với Tổng liên đoàn Lao động Pháp nhờ trợ giúp bênh vực quyền lợi lính thợ Việt Nam.
Sau khi Chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc, ông về nước một thời gian ngắn để thọ tang cha. Năm 1920, ông lại trở sang Pháp, theo học ngành Canh nông, đồng thời tham gia sinh hoạt chính trị trong nhiều tổ chức xã hội Pháp. Ông cũng có nhiều tiếp xúc các thủ lĩnh công đoàn, các chính khách cánh tả Pháp, tham gia diễn thuyết để dân Pháp biết đúng về Việt Nam. Cũng như cha mình, ông có nhiều liên hệ với các chí sĩ Việt Nam tại Pháp như Phan Chu Trinh, Phan Văn Trường, Nguyễn Ái Quốc.
Tháng 9 năm 1922, ông về nước, kế tục sự nghiệp chiêu dân khai khẩn của cha mình, nhanh chóng trở thành một đại phú hộ có uy tín trong vùng. Ông cũng tham gia viết bài cho báo La Tribune indigène (Diễn đàn bản xứ) một thời gian, với bút danh Sơn Kỳ Giang, thể hiện quan điểm chống thực dân, tán thành chủ trương đòi quyền bình đẳng của các tư sản bản xứ. Có lẽ thời gian này ông đã có những quan hệ với một nhà báo nổi tiếng là Nguyễn Phan Long.
Tháng 6 năm 1925, chí sĩ Phan Chu Trinh về Sài Gòn. Với tư cách là một người quen cũ, ông thường xuyên tiếp xúc với cụ Phan tại khách sạn Bá Huê Lầu. Ông cũng tham dự hai buổi diễn thuyết của cụ Phan là "Đạo đức và luân lý Đông Tây" (19 tháng 11 năm 1925) và "Quân trị Chủ nghĩa và Dân trị Chủ nghĩa" (27 tháng 11 năm 1925) tại Sài Gòn.
Ngày 21 tháng 3 năm 1926, ông tham dự cuộc mít-tinh quy tụ khoảng 3.000 người tại Vườn Xoài, xóm Lách trên đường Lanzarotte, Sài Gòn để phản đối thực dân Pháp đàn áp nhà báo Trương Cao Động. Trên đường về, ông cùng nhiều người bị bắt đưa về bót Catinat. Tuy nhiên, do không có bằng chứng cụ thể, cũng như sự vận động của báo giới chống thực dân, chính quyền Nam Kỳ buộc phải trả tự do cho ông sau 3 ngày giam giữ.
Ngày 12 tháng 11 năm 1926, ông quy tụ một số bạn đồng chí, thành lập Đông Dương Lao động Đảng tại Sài Gòn, làm chánh đảng trưởng, và cho ra đời 2 tờ báo là L’Ère Nouvelle (Kỷ nguyên mới) và Nhựt Tân Báo làm cơ quan ngôi luận của Đảng. Do lập trường chống thực dân rất rõ nên vào giữa năm 1929, chính quyền Nam Kỳ ra lệnh đóng cửa 2 tờ báo, giải tán Đông Dương Lao động Đảng. Bản thân ông bị trục xuất khỏi Sài Gòn và buộc quản thúc tại gia (Bạc Liêu) một thời gian vì tội "phá rối chính trị an".
Năm 1930, ông được bầu vào Hội đồng Quản hạt Nam Kỳ và nhiều lần đấu tranh đòi quyền lợi cho người bản xứ. Tuy nhiên, chỉ vài năm sau thì ông rút khỏi Hội đồng vì nhận ra đấu tranh ở nghị trường không mang lại kết quả.
Hành đạo để cứu nước
Cũng như nhiều nhân sĩ trí thức ưu thời mẫn thế bấy giờ, khoảng năm 1925, 1926, ông có tham gia một số buổi cầu cơ, nhằm thông qua thế giới tâm linh để giải thoát. Ban đầu, ông tham gia hầu đàn với nhóm Cao Phạm, về sau hầu đàn Minh Thiên ở làng Vĩnh Lợi, do ông Trương Kế An lập. Tuy về sau, nhiều nhóm hầu đàn quy hiệp để thành lập đạo Cao Đài năm 1926, ông vẫn chưa nhập giáo. Tuy nhiên, ông cũng có đóng góp nhiều trong việc phát triển đạo Cao Đài, từng hiến tặng nhiều thánh thất để các tín đồ trong vùng có nơi tu hành.
Mãi đến ngày 30 tháng 4 năm 1932, dưới sự tiến dẫn của Giáo sư Nguyễn Kim Khuê và Ngọc Chưởng Pháp Trần Đạo Quang, ông bắt đầu nhập giáo tại Thánh thất Thái Dương Minh (nay thuộc ấp Thạch Sau, xã Khánh Hòa, huyện Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng).
Bấy giờ, do bất đồng trong điều hành Hội Thánh, Ngọc Chưởng Pháp Trần Đạo Quang ly khai Tòa Thánh Tây Ninh, quy tụ một số tín đồ tập hợp tại miền Tây Nam Kỳ để thành lập hệ phái Cao Đài Minh Chơn Đạo và hành đạo tại miền Hậu Giang, Cà Mau. Ông được phong chức Bảo Đạo, Bảo Pháp rồi Bảo Thế (chức sắc của Hiệp Thiên Đài sau chức Hộ pháp).
Năm 1934 ông cùng đại diện các tôn giáo bạn tổ chức Hội lý đạo công đồng giáo lý tại Bạc Liêu. Năm 1937, ông tham gia công cuộc truyền giáo Cao Đài tại tỉnh Quảng Nam. Năm 1941, Cao Triều Phát được cử giữ chức chủ tịch Cao Đài mười hai phái thống nhất ở miền Hậu Giang. Năm 1945, ông được bầu làm chủ tịch Cao Đài mười một phái hiệp nhất tại chùa Minh Tân. Trong thời gian truyền đạo ở Hậu Giang từ năm 1941, ông bị Pháp bắt giam tại khám lớn Sài Gòn rồi bị quản thúc tại Bạc Liêu.
Ngày toàn quốc kháng chiến, 19 tháng 12 năm 1946, ông tham gia kháng chiến trong cương vị một chức sắc Chi phái Minh Chơn Đạo. Ông là người thành lập Thanh niên đạo đức đoàn qui tụ các thanh niên theo đạo Cao Đài Chi phái Minh Chơn Đạo làm công tác xã hội, văn hóa trong cuộc kháng chiến chống Pháp.
Năm 1947 ông được bầu làm Hội trưởng Cao Đài Cứu quốc mười một phái hiệp nhất, đến hiệp định Genève 1954 ông tập kết ra Bắc.
Thời gian ở miền Bắc ông giữ chức Chưởng quản Cửu Trùng Đài (tương đương Giáo tông) của Hội Thánh Cao Đài Duy Nhứt.
Ông từng là đại biểu quốc hội, cố vấn ủy ban kháng chiến Nam Bộ, ủy viên thường trực quốc hội, Ủy viên Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam...
Cao Triều Phát qua đời ngày 8 tháng 9 năm 1956 tại bệnh viện B303, Hà Nội, thọ 67 tuổi.
Khen thưởng và đánh giá
Ông được nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa tặng thưởng các huân chương
- Độc lập hạng nhì (1949)
- Kháng chiến hạng nhất (1957)
- Sau khi mất, được truy tặng Huân chương kháng chiến hạng nhất (1961)
Tên của ông được đặt cho một con đường trong khu đô thị Phú Mỹ Hưng, Thành phố Hồ Chí Minh
Nhà văn Thiếu Sơn trong báo Đuốc Nhà Nam ở Sài Gòn, trong bài Bài học Cao Triều Phát, đánh giá:
:Cụ đã tham gia kháng chiến ngay từ đầu và đã kháng chiến tới già, tới chết. Phần lớn sự nghiệp của cụ, cụ đã cống hiến cho cách mạng. Hiện tượng Cao Triều Phát là một hiện tượng đặc biệt, nói lên cái nghĩa khí của người dân Nam Bộ, hơn nữa lại là một nhà giàu muôn hộ trọng nghĩa và khinh tài.
Thủ tướng Võ Văn Kiệt lúc sinh thời đánh giá:
:Tôi tham gia cách mạng nếu có mất mát thì cũng chẳng mất mát thứ gì, còn những người như cụ Cao Triều Phát thì mất mát lớn lao. Họ đã đánh đổi cuộc sống giàu sang để vì sự nghiệp chung của dân tộc.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
nhỏ|Cao Triều Phát **Cao Triều Phát** (高朝發, 1889-1956), tự **Thuận Đạt**, là một nhân sĩ trí thức Việt Nam thời cận đại. Ông cũng là một tín đồ cao cấp của Cao Đài Minh Chơn
**Lịch sử đạo Cao Đài** phản ánh sự hình thành và phát triển của đạo Cao Đài hoặc **Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ**, được các tín đồ Cao Đài gọi là **đạo Thầy** để
**Cao Đài mười hai chi phái** là một thuật ngữ thường dùng trong các tín đồ đạo Cao Đài thuộc các chi phái trừ Tòa Thánh Tây Ninh, được dùng để chỉ toàn thể đạo
nhỏ|phải|Tòa Thánh Tây Ninh, Trung ương Hội Thánh Cao Đài Tòa Thánh Tây Ninh. **Hội Thánh Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Tòa Thánh Tây Ninh**, còn được gọi tắt là **Hội Thánh Cao Đài
**Triệu Phát** là một doanh nhân người Mỹ gốc Việt nổi tiếng ở Nam California. Anh sinh ra ở Hải Phòng, Việt Nam, có cha là người Trung Quốc và mẹ là người Việt Nam
Theo quan niệm của tín đồ Tòa Thánh Tây Ninh, **Cửu Trùng Đài** tượng trưng cho thân xác con người, về phần đạo chính là cơ quan hành pháp. Hội Thánh Cửu Trùng Đài là
**Đạo Cao Đài** hay **Cao Đài Giáo** là một tôn giáo thờ Thượng đế dưới dạng một biểu tượng "Tả Nhãn" tức là con mắt bên trái được thành lập ở miền Nam Việt Nam
**Quân đội Cao Đài** là một lực lượng vũ trang trong đạo Cao Đài do tướng Trần Quang Vinh sáng lập và là Tổng Tư lệnh. **Quân đội Cao Đài** được ra đời trong hoàn
**Nam Bắc triều** (, 420-589) là một giai đoạn trong lịch sử Trung Quốc, bắt đầu từ năm 420 khi Lưu Dụ soán Đông Tấn mà lập nên Lưu Tống, kéo dài đến năm 589
**Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên** (), gọi ngắn là **Triều Tiên** (, MR: Chosŏn) hay **Bắc Triều Tiên** (, MR: Puk-chosŏn) là một quốc gia ở Đông Á, tạo thành nửa phía
nhỏ|Tượng minh hoạ [[Đức Phật Chuyển Pháp Luân tại Bảo tàng khảo cổ học Sarnath của Ấn Độ vào thế kỷ 3-5]] **Phật giáo** (tiếng Hán: 佛教 - tiếng Phạn: बुद्ध धर्म - IAST: _Buddha
**Quân đội Nhân dân Triều Tiên** là lực lượng quân sự của Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên, gồm 5 nhánh Lục quân, Hải quân, Không quân, Tên lửa đạn đạo và Đặc
**Đại hội Đảng Lao động Triều Tiên** () theo Điều lệ Đảng là cơ quan tối cao Đảng Lao động Triều Tiên. Đại hội Đảng Lao động Triều Tiên nghe báo cáo của các cơ
Nhật Bản là quốc gia có số lượng Phật tử chiếm 34,9% dân số, có khoảng 377,000 tăng sĩ (2014). Có ngôi chùa gỗ cổ nhất thế giới Hōryūji (Pháp Long Tự). nhỏ|Chùa [[Yakushiji ở
**Ma Cao** hay **Macau** (, ), tên chính thức là **Đặc khu hành chính Ma Cao thuộc Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa**, là một trong hai đặc khu hành chính của nước Cộng hoà
Hiện vẫn chưa định được chính xác thời điểm đạo Phật bắt đầu truyền vào Việt Nam và **Phật giáo Việt Nam** đã thành hình như thế nào. Một nghiên cứu cho rằng đạo Phật
**Cao** là một họ của người thuộc vùng Văn hóa Đông Á. Họ này có mặt ở Việt Nam, Triều Tiên (Hangul: 고, Romaja quốc ngữ: _Go_), Trung Quốc (chữ Hán: 高, bính âm: _Gao_).
**Cao Biền** (; 821 - 24 tháng 9, năm 887), tên tự **Thiên Lý** (千里), là một tướng lĩnh triều Đường, một nhân vật chính trị, người đầu tiên trở thành Tiết độ sứ của
Kể từ khi được trao trả lại cho Trung Quốc vào năm 1999, Ma Cao vẫn duy trì được vị thế là một trong những nền kinh tế mở nhất trên thế giới có được
**Triệu Tài Vinh** là một chính trị gia người Việt Nam. Ông hiện là Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương. Ông từng là đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa XIV
**Triều đại trong lịch sử Trung Quốc**, hay **triều đại Trung Quốc**, ý chỉ các chế độ quân chủ thế tập cai trị Trung Quốc trong phần lớn chiều dài lịch sử nước này. Kể
thumb|Tỉ lệ phần trăm Phật tử ở các nước, theo [[Trung tâm Nghiên cứu Pew.]] **Phật giáo ** là tôn giáo có số lượng tín đồ vào khoảng 488 triệu người trên khắp thế giới,
**Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất** (viết tắt là **GHPGVNTN**), thành lập vào tháng 1 năm 1964, là một trong những tổ chức Phật giáo tại Việt Nam, từng được nhà nước Việt
**Biểu tình Phật giáo tại Huế 1993** là một cuộc biểu tình lớn của hơn 40.000 người dân Huế, diễn ra trước trụ sở Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố vào ngày 24 tháng
**Truyền thông về Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên** bị cản trở do tình trạng thiếu các thông tin đáng tin cậy về quốc gia này. Có một vài lý do cho sự
**Phim quảng cáo** (hoặc còn gọi hẹp là **Quảng cáo truyền hình**, theo thuật ngữ tiếng Anh là _television advertisement_ hay _television commercial_ -viết tắt _TVad_ hay _TVC_- hoặc thường được gọi đơn giản là
**Ủy ban Quốc phòng Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên** là cơ quan lãnh đạo quân sự cao nhất của Cộng hòa dân chủ nhân dân Triều Tiên thực hiện chính sách Tiên
nhỏ|Tàu cao tốc [[ICE (Intercity-Express) tại Đức]] nhỏ|phải|[[E5 Series Shinkansen|E5 Series Shinkansen tại Nhật Bản]] nhỏ|phải|[[Intercity-Express|ICE thế hệ thứ ba do Đức thiết kế trên tuyến đường sắt cao tốc Köln–Frankfurt]] **Đường sắt cao tốc**
**_Báo cáo Đánh giá Toàn cầu về Đa dạng sinh học và Dịch vụ Hệ sinh thái_** là một báo cáo được phát hành vào ngày 6 tháng 5 năm 2019 bởi Nền tảng chính
**Cao Thắng** (sinh năm 1864 – mất năm 1893) là một trợ thủ đắc lực của Phan Đình Phùng, và là một chỉ huy xuất sắc trong cuộc Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1896) trong lịch
**Xung đột liên Triều** dựa trên sự mâu thuẫn trong quan điểm chính trị giữa Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên ở phía Bắc và Đại Hàn Dân Quốc ở phía Nam, cả
**Cao Anh** (chữ Hán: 高英, ? - 518) là Hoàng hậu thứ hai của Bắc Ngụy Tuyên Vũ Đế trong lịch sử Trung Quốc.. ## Tiểu sử Cha của Cao Anh là Cao Yển (高偃),
**Triệu Vũ** (chữ Hán: 趙武; ?-541 TCN), tức **Triệu Văn tử** (趙文子) là vị tông chủ thứ sáu của họ Triệu, một trong Lục khanh của nước Tấn và là tổ tiên của quân chủ
nhỏ|200x200px|Uỷ ban Thư kí tối cao ở phố Macquarie, [[Sydney|thủ phủ Sydney, bang New South Wales là nơi làm việc của Thư kí tối cao và trợ lí Thư kí tối cao của bang New
nhỏ|Trụ sở Giáo hội Phật giáo Việt Nam tại chùa Quán Sứ, Hà Nội **Giáo hội Phật giáo Việt Nam** là tổ chức Phật giáo toàn quốc của Việt Nam, là đại diện Tăng, Ni,
nhỏ|Cao nguyên Hoàng Thổ được tô đậm. **Cao nguyên Hoàng Thổ** (, Hán Việt: _Hoàng Thổ cao nguyên_), có diện tích khoảng 640.000 km² tại thượng và trung du Hoàng Hà ở Trung Quốc. Hoàng thổ
**Phật giáo ở Thái Lan** phần lớn thuộc hệ phái Theravada, được theo sau bởi 95% dân số. Thái Lan có dân số Phật giáo lớn thứ ba trên thế giới, sau Trung Quốc và
**Nhà Triều Tiên** (; tiếng Hàn trung đại: 됴ᇢ〯션〮 **Dyǒw syéon** hoặc 됴ᇢ〯션〯 **Dyǒw syěon**) hay còn gọi là **Triều Tiên Lý Thị** (), Bắc Triều Tiên gọi là **Triều Tiên Phong kiến Vương triều**
**Cao Ly** (), tên đầy đủ là **Vương quốc Cao Ly**, là một vương quốc có chủ quyền ở bán đảo Triều Tiên được thành lập vào năm 918 bởi vua Thái Tổ sau khi
nhỏ|Siêu lạm phát ở Argentina **Siêu lạm phát** là tình trạng lạm phát cao, có tác động phá hoại nền kinh tế nghiêm trọng. Thông thường, tốc độ tăng giá chung ở mức 3 chữ
**Triều Tiên** (theo cách sử dụng tại Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên: Chosŏn'gŭl: 조선, Hanja: 朝鮮, McCune–Reischauer: Chosǒn), **Hàn Quốc** (theo cách sử dụng tại Đại Hàn Dân Quốc: ), **liên Triều**
right|thumb|Trạm điện thủy triều Sihwa Lake, nằm ở [[Gyeonggi, Hàn Quốc, là công trình thủy điện lớn nhất thế giới, với tổng công suất đầu ra là 254 MW.]] **Năng lượng thủy triều** hay **Điện
**Kinh tế Bắc Triều Tiên** phản ánh những quan hệ sản xuất, cơ cấu kinh tế và tình hình kinh tế, đời sống tại CHDCND Triều Tiên. Nhìn chung, nền kinh tế CHDCND Triều Tiên
nhỏ|Bức ảnh này trích trong một chương về [[Ấn Độ trong cuốn _Câu chuyện về các quốc gia của Hutchison_, mô tả Ajatashatru đến thăm Đức Phật để giác ngộ tội lỗi của mình.]] **Phật
:_Bài này về lịch sử của Triều Tiên cho tới cuộc phân chia Triều Tiên vào ở cuối thập niên 1940. Xem thêm Lịch sử Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên và Lịch
**Cao Câu Ly** (; tiếng Hàn trung đại: 고ᇢ롕〮 Gowoyeliᴇ), (năm thành lập theo truyền thống là năm 37 trước Công nguyên, có lẽ thế kỷ thứ 2 trước Công nguyên – 668) là một
Vấn đề **nhân quyền tại Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên** rất khó để đánh giá toàn diện vì nó bị xem là vấn đề bí mật và nhạy cảm ở quốc gia
nhỏ|_[[Dancheong_, họa tiết trang trí ở Gyeongbokgung.]] nhỏ|Lễ hội đèn lồng hoa sen. Sự phân tách Triều Tiên thành hai chính thể: Đại Hàn Dân Quốc (còn gọi là Hàn Quốc hoặc Nam Hàn) và
Triều lên (nước lớn) và triều xuống (nước ròng) tại [[vịnh Fundy.]] **Thủy triều** là hiện tượng nước biển, nước sông... lên xuống trong một chu kỳ thời gian phụ thuộc biến chuyển thiên văn.
**Chiến tranh Nhật Bản – Triều Tiên**, còn gọi là **Chiến tranh Triều - Nhật** (hangul: 조일전쟁, hanja: 朝日戰爭, _Joil jeonjaeng_) hay **Chiến dịch Văn Lộc - Khánh Trường** (kanji: 文禄・慶長の役, hiragana: ぶんろく・けいちょうのえき, _Bunroku・Keichō no