✨Cánh quạt nâng trước-sau

[[CH-46 Sea Knight]]

Cánh quạt nâng trước-sau là một sơ đồ của máy bay trực thăng trong đó sử dụng hai cánh quạt nâng quay ngược chiều nhau, một cái ở đầu và một cái ở cuối trực thăng. Sơ đồ này hiện chủ yếu dùng cho các trực thăng tải hàng cỡ lớn.

Chính vì mang hai cánh quạt quay ngược chiều nhau, mô-men quay của chúng đã triệt tiêu lẫn nhau và vì thế, sơ đồ này không cần đến cánh quạt đuôi để triệt tiêu mô men quay ở thân như sơ đồ trực thăng thường, từ đó loại bỏ được hao phí năng lượng cho cánh quạt đuôi.

Trực thăng sử dụng sơ đồ cánh quạt nâng trước-sau quay ngang bằng cách thay đổi góc tấn theo chu kỳ của hai cánh quạt nâng theo hai hướng ngược nhau; điều này tạo ra hai lực kéo ngược hướng nhau ở đầu và đuôi máy bay. Động tác chúc đầu về trước hay ngả ra sau được thực hiện bằng việc tăng lực nâng chung của một cánh quạt và giảm lực nâng cánh quạt còn lại.

Về phương diện khí động lực học, sơ đồ hai cánh quạt trước-sau được đánh giá là phức tạp. Sơ đồ này giúp trực thăng có thể sản sinh ra một lực nâng lớn với cánh quạt không cần lớn lắm, do sử dụng đến 2 cánh quạt nâng và không phải hao phí năng lượng cho cánh quạt đuôi. Tuy nhiên cánh quật nâng phía sau phải hoạt động dưới sự che phủ của cánh quạt nâng phía trước và điều này làm giảm hiệu suất động cơ. Vấn đề này có thể giải quyết bằng cách tăng khoảng cách giữa hai cánh quạt nâng bằng việc cho hai động cơ cánh quạt nằm ở hai vị trí cao thấp khác nhau. Sơ đồ cánh quạt nâng trước-sau thường có sức tải trên đĩa quay nhỏ hơn so với sơ đồ một cánh quạt nâng thông thường.

Trực thăng hai cánh quạt nâng trước-sau cũng thường yêu cầu công suất thấp hơn trong trạng thái lơ lửng và hay trạng thái tốc độ bay thấp so với trực thăng một cánh quạt nâng. Trong trạng thái bay tốc độ cao, công suất yêu cầu là như nhau cho cả hai loại.

Một số trực thăng sử dụng sơ đồ cánh quạt nâng trước-sau

nhỏ|[[Boeing Vertol 107-II và Boeing 234]]
nhỏ|[[Piasecki H-21B tại Elmendorf AFB đầu thập niên 1960]] nhỏ|phải|[[Yakovlev Yak-24 tại Bảo tàng Không quân Trung tâm ở Monino]]

• HRP Rescuer (1945)
• Piasecki PV-14 (1948)
• HERC Jov-3 (1948)
• Piasecki H-21 (1949)
• McCulloch MC-4 (1951)
• Piasecki H-25/HUP Retriever (1952)
• Yakovlev Yak-24 (1952)
• Bristol Belvedere (1952)
• Piasecki H-16 (1953)
• Piasecki H-21 (1953)
• Bell HSL (1953)
• Boeing Vertol 107-II (1958)
• CH-46 Sea Knight (1960)
• CH-47 Chinook (1961)
• Jovair Sedan 4A (1963)
• Fliper Beta 200 (1966)
• Fliper Beta 400 (1967)
• Boeing Vertol XCH-62 (1970s - not completed)
• Boeing Model 234 (1981)
• Boeing Model 360 (1987)