Bói cá sông là một nhóm gồm các loài chim bói cá thuộc phân họ Alcedininae, một trong ba phân họ thuộc họ Bồng chanh (Alcedinidae). Các loài chim bói cá sông phân bố rộng rãi từ châu Phi và đông và nam châu Á đến cả Úc, với một loài duy nhất, bồng chanh (Alcedo atthis), cũng phân bố tại châu Á và bắc châu Á. Nguồn gốc của phân họ bắt nguồn từ châu Á.
Các loài thuộc phân họ này là những loài chim nhỏ, có bộ lông rực rỡ với đuôi ngắn, đầu to và mỏ dài. Chúng ăn côn trùng hoặc cá và đẻ trứng màu trắng trong hang tự đào. Cả chim bố và mẹ đều ấp trứng và cho con non ăn.
Miêu tả
Tất cả các loài bói cá đều là loài chim nhỏ, đầu to, đuôi ngắn với mỏ dài nhọn. Giống như các loài chim khác thuộc bộ Sả, chúng có màu sắc sặc sỡ. Các loài thuộc chi Alcedo thường có phần trên và đầu màu xanh ánh kim, phần dưới màu cam hoặc trắng. Các giới tính có thể giống hệt nhau, như với bồng chanh Bismarck, nhưng hầu hết các loài đều thể hiện một số dị hình giới tính, từ màu mỏ khác nhau ở bồng chanh cho đến vẻ ngoài hoàn toàn khác nhau. Chim bói cá dải lam đực có phần dưới màu trắng với dải ngực màu xanh lam, trong khi con cái có phần dưới màu cam.
Những con bói cá nhỏ tạo nên phần còn lại của họ có phần trên màu xanh lam hoặc cam và phần dưới màu trắng hoặc màu da bò, và ít có sự biến đổi giới tính. Trong cả họ, màu mỏ có liên quan đến chế độ ăn uống. Loài ăn côn trùng có mỏ màu đỏ, còn loài ăn cá có mỏ màu đen.
Khi đậu, chim bói cá ngồi khá thẳng, và có đường bay nhanh và thẳng. Tiếng kêu thường là một tiếng rít the thé đơn giản, thường được phát ra khi bay.
Phân loại
Phân họ Alcedininae bao gồm 36 loài, chia thành 4 chi:
- Chi Alcedo (8 loài):
Bồng chanh (Alcedo atthis)
Bồng chanh lam nhỏ (Alcedo coerulescens)
Bói cá dải lam (Alcedo euryzona)
Bồng chanh rừng (Alcedo hercules)
Bói cá tai xanh (Alcedo meninting)
Bồng chanh lam sáng (Alcedo quadribrachys)
Bồng chanh nửa cổ (Alcedo semitorquata)
Alcedo peninsulae
- Chi Ceyx (22 loài):
Bồng chanh đỏ (Ceyx erithaca)
Bồng chanh Philipin (Ceyx melanurus)
Bồng chanh Sulawesi (Ceyx fallax)
Bói cá lùn đảo Maluku (Ceyx lepidus)
Bói cá bạc nam Philippines (Ceyx argentatus)
Bói cá thiên thanh (Ceyx azureus)
Bói cá dải chàm (Ceyx cyanopectus)
Bồng chanh nhỏ (Ceyx pusillus)
Bồng chanh Bismarck (Ceyx websteri)
Dimorphic dwarf kingfisher (Ceyx margarethae)
Sula dwarf kingfisher (Ceyx wallacii)
Buru dwarf kingfisher (Ceyx cajeli)
Papuan dwarf kingfisher (Ceyx solitarius)
Manus dwarf kingfisher (Ceyx dispar)
New Ireland dwarf kingfisher (Ceyx mulcatus)
New Britain dwarf kingfisher (Ceyx sacerdotis)
North Solomons dwarf kingfisher (Ceyx meeki)
New Georgia dwarf kingfisher (Ceyx collectoris)
Malaita dwarf kingfisher (Ceyx malaitae)
Guadalcanal dwarf kingfisher (Ceyx nigromaxilla)
Makira dwarf kingfisher (Ceyx gentianus)
Bói cá bạc bắc Philippines (Ceyx flumenicola) - tách ra từ C. argentatus.
- Chi Ispidina (2 loài):
Bói cá bé châu Phi (Ispidina picta)
Bói cá lùn châu Phi (Ispidina lecontei)
- Chi Corythornis (4 loài):
Bói cá bé Madagascar (Corythornis madagascariensis)
Bói cá bụng trắng (Corythornis leucogaster)
Bồng chanh lục (Corythornis cristatus)
Bồng chanh lục Madagascar (Corythornis vintsioides)
Phát sinh chủng loài
Sơ đồ phát sinh chủng loài phân họ Alcedininae dưới đây dựa trên Andersen et al. (2017)
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Bói cá sông** là một nhóm gồm các loài chim bói cá thuộc phân họ **Alcedininae**, một trong ba phân họ thuộc họ Bồng chanh (Alcedinidae). Các loài chim bói cá sông phân bố rộng
Chim **bói cá nước** hoặc **Cerylinae** là một trong ba phân họ của chim bói cá, và cũng được biết đến như là **chim bói cá cerylid.** Tất cả sáu loài sinh sống ở châu
**Cá sòng Thái Bình Dương** (danh pháp hai phần: **_Trachurus symmetricus_**) là một loài cá biển sống gần biển đông đào trong họ Carangidae. Loài này phân bố dọc theo bờ biển phía tây của
**Câu cá sông** hay **câu cá bờ sông** là hoạt động câu cá diễn ra trên vùng sông nước, thông thường là người câu đứng trên bờ sông và quăng câu, xả mồi. Câu cá
**Văn hóa cao bồi** hay **lối sống miền Viễn Tây** là tất cả phong cách sống hoặc hành vi là kết quả của sự ảnh hưởng (thường là lãng mạn hóa) từ những quan điểm,
**Bói cá** là một nhóm các loài chim có kích thước nhỏ và màu sắc rực rỡ thuộc Bộ Sả. Chúng phân bố rộng khắp các lục địa trên thế giới, với hầu hết các
**Rái cá sông Bắc Mỹ** hay **rái cá sông phương bắc** (danh pháp hai phần: _Lontra canadensis_) là một loài động vật có vú trong họ Chồn, bộ Ăn thịt. Loài này được Schreber mô
Cá sống là một thực phẩm được rất nhiều người ưa chuộng, đặc biệt là người Nhật. Ăn cá sống mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe nhưng cũng tiểm ẩn một số rủi
**Bói cá bé châu Phi** (danh pháp hai phần: _Ispidina picta_) là một loài chim thuộc họ Bồng chanh. Loài này ăn côn trùng và sinh sống ở vùng nhiệt đới châu Phi, chủ yếu
**Bói cá Marquises** (_Todiramphus godeffroyi_) là một loài bói cá trong họ Alcedinidae. Nó là loài đặc hữu của Quần đảo Polynésie thuộc Pháp. Loài này đang bị đe dọa bởi mất môi trường sống
nhỏ|phải|Cá chó là một trong những loài điển hình cho nhóm cá dữ nhỏ|phải|Một con cá rô, chúng là loài cá săn mồi **Cá dữ** hay **cá săn mồi** là các loài cá mà thức
**Bói cá dải lam** (danh pháp hai phần: _Alcedo euryzona_) là một loài chim thuộc Chi Bồng chanh trong Họ Bồng chanh. Loài này phân bố ở Brunei, Indonesia, Malaysia, Myanmar và Thái Lan. Môi
**Bói cá mào** (danh pháp hai phần: **_Megaceryle lugubris_**) là loài chim thuộc chi Megaceryle, Họ Bồng chanh. Loài này phân bố ở Ấn Độ, Bangladesh, Đông Nam Á, Nhật Bản, Nam Trung Quốc, bắc
**Bói cá dải chàm** (danh pháp hai phần: **_Ceyx cyanopectus_**) là loài chim đặc hữu của Philippines thuộc chi Ceyx, họ Bồng chanh. Loài này phân bố ở các đảo bắc và trung bộ Philippines.
nhỏ|trái|_M. m. maxima_, [[công viên Kruger, Nam Phi]] **Bói cá khổng lồ** (danh pháp hai phần: **_Megaceryle maxima_**) là loài chim bói cá lớn nhất ở châu Phi, nơi nó là loài chim sinh sản
**Bói cá Mangareva** (_Todiramphus gambieri_) còn được gọi là **Bói cá Tuamotu** là một loài chim bói cá trong họ Alcedinidae. Nó là loài đặc hữu của đảo Niau, Polynésie thuộc Pháp, đang trong tình
**Bói cá lùn** (danh pháp hai phần: **_Ispidina lecontei_**) là một loài chim thuộc Họ Bồng chanh. Loài này sinh sống ở Angola, Cameroon, Cộng hòa Trung Phi, Cộng hòa Congo, Cộng hòa Dân chủ
**Bói cá lùn quần đảo Maluku** (danh pháp hai phần: **_Ceyx lepidus_**) là một loài chim thuộc Họ Bồng chanh. Loài này hiểu theo nghĩa hẹp (sensu stricto) sinh sống trong khu vực quần đảo
**_Chloroceryle amazona_** là một loài chim trong họ Alcedinidae. Đây là một loài chim định cư sinh sản ở vùng đất thấp của vùng nhiệt đới Mỹ từ miền nam Mexico về phía nam qua
**_Halcyon cyanoventris_** là một loài chim trong họ Alcedinidae. Đây là đặc hữu đến Indonesia. Môi trường sống tự nhiên của loài bói cá này là rừng ngập mặn cận nhiệt đới hoặc cận nhiệt
**Song tính luyến ái** (tiếng Anh: **Bisexuality**) chỉ sự hấp dẫn hoặc hành vi tình cảm hoặc tình dục với giới nam và nữ hoặc nhiều hơn một giới. "Song tính" cũng có thể được
Cá sấu sông Nin một trong các loài cá sấu thường tấn công con người Hàm răng sắc nhọn của một con [[cá sấu mõm ngắn]] **Cá sấu tấn công**, **cá sấu ăn thịt người**
nhỏ|phải|Vị trí vùng Đồng bằng sông Cửu Long trên bản đồ Việt Nam **Đồng bằng sông Cửu Long**, còn được gọi là **Tây Nam Bộ** hay** miền Tây**, là vùng cực nam của Việt Nam,
**Cá sấu nước mặn** (danh pháp hai phần: _Crocodylus porosus_), còn gọi là **cá sấu cửa sông** hay ở Việt Nam còn được gọi là **cá sấu hoa cà**; là loài cá sấu lớn nhất
nhỏ|phải|[[Cá chiên sông (Bagarius yarrelli) ở Ấn Độ hay còn được gọi là Cá da trơn Ấn Độ (Gooch)]] **Thủy quái ăn thịt người trên sông Kali** là một loạt các cuộc tấn công gây
**Sông Stanislaus** là một nhánh của sông San Joaquin nằm ở trung tâm bắc California, Hoa Kỳ. Các dòng hạ lưu chính của sông dài , thượng nguồn cách xa sông được ước tính khoảng
**Động đất và sóng thần Ấn Độ Dương 2004**, được biết đến trong cộng đồng khoa học như là **Cơn địa chấn Sumatra-Andaman**, là trận động đất mạnh 9.3 _M_w xảy ra dưới đáy biển
**Cá răng đao** có tên thường gọi là **Cá cọp** _(Piranha)_, loại cá nước ngọt thuộc họ Hồng Nhung _Characidae_, có kích thước to lớn, một con cá Piranha trưởng thành có kích thước từ
**Lee Ji-eun** (tiếng Hàn: 이지은; sinh ngày 16 tháng 5 năm 1993), thường được biết đến với nghệ danh **IU** (tiếng Hàn: 아이유), là một nữ ca sĩ, nhạc sĩ kiêm diễn viên người Hàn
nhỏ|phải|Một con cá hồi đang vượt thác nhỏ|phải|Cá hồi vượt thác **Cá hồi có đặc trưng là loài cá ngược sông để đẻ**, chúng sinh ra tại khu vực nước ngọt, di cư ra biển,
Mùa đầu tiên của chương trình _**Chị đẹp đạp gió rẽ sóng**_ với tên gọi **_Chị đẹp đạp gió rẽ sóng 2023_** được phát sóng trên kênh truyền hình VTV3 từ ngày 28 tháng 10
**Bộ Cá sấu (Crocodilia)** là một bộ thuộc lớp Mặt thằn lằn (_Sauropsida_) hay theo các phân loại truyền thống thì thuộc lớp Bò sát (_Reptilia_), xuất hiện từ khoảng 84 triệu năm trước, vào
thumb|right|Một vận động viên bơi trườn sấp thumb|Thi bơi chuyên nghiệp **Bơi** là sự vận động trong nước, thường không có sự trợ giúp nhân tạo. Bơi là một hoạt động vừa hữu ích vừa
**Phát triển cá nhân** bao gồm các hoạt động nâng cao nhận thức và bản sắc, phát triển tài năng và tiềm năng, xây dựng vốn nhân lực và tạo điều kiện cho việc làm,
**Cá chết hàng loạt ở Việt Nam 2016** hay còn gọi là **Sự cố Formosa** đề cập đến hiện tượng cá chết hàng loạt tại vùng biển Vũng Áng (Hà Tĩnh) bắt đầu từ ngày
**Cá sấu** là các loài thuộc họ **Crocodylidae** (đôi khi được phân loại như là phân họ **Crocodylinae**). Thuật ngữ này cũng được sử dụng một cách lỏng lẻo hơn để chỉ tất cả các
**Phân thứ bộ Cá voi** (danh pháp khoa học: **Cetacea**) (từ tiếng La tinh _cetus,_ cá voi) là một phân thứ bộ động vật có vú guốc chẵn gồm các loài như cá voi, cá
**Diêu Bối Na** (chữ Hán: 姚貝娜; 26 tháng 9 năm 1981 – 16 tháng 1 năm 2015) là một ca sĩ người Trung Quốc, dưới sự quản lý của công ty Hoa Nghị huynh đệ.
Tất cả các vật chất có thể biểu hiện tính chất sóng. Ví dụ: Một chùm electron có thể được nhiễu xạ giống như một chùm sáng hoặc là một sóng nước. Các **sóng vật
nhỏ|phải|Mùa nước nổi ở An Giang **Khu hệ cá nước ngọt ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long** hay còn gọi đơn giản là **cá miền Tây** là tập hợp các loài cá nước ngọt
thumb|Sông Los Angeles được xây kè bằng bê tông hai bên bờ. **Kỹ thuật sông** là quá trình can thiệp có hoạch định của con người ảnh hưởng tới đặc điểm, dòng chảy hoặc lưu
| data4 = | header5 = | belowstyle = | below = Trích dẫn bài báo công bố trên Phys. Rev. Lett. Trước đó các nhà vật lý mới chỉ biết sự tồn tại của
**Cá mập** là một nhóm cá thuộc lớp Cá sụn, thân hình thủy động học dễ dàng rẽ nước, có từ 5 đến 7 khe mang dọc mỗi bên hoặc gần đầu (khe đầu tiên
Sóng thần tràn vào [[Malé, thủ đô quần đảo Maldives ngày 26 tháng 12 năm 2004]] **Sóng thần** (tiếng Nhật: 津波 _tsunami_) là một loạt các đợt sóng tạo nên khi một thể tích lớn
**Cá voi sát thủ**, còn gọi là **cá heo đen lớn** hay **cá hổ kình** (danh pháp hai phần: **_Orcinus orca_**) là một loài cá heo thuộc phân bộ cá voi có răng, họ hàng
**Cá hồi vân** (tên khoa học **_Oncorhynchus mykiss_**) là một loài cá hồi bản địa ở các sông nhánh của Thái Bình Dương ở châu Á và Bắc Mỹ. Loài đầu thép là một loại
nhỏ|phải|Một con cá mập trắng **Cá mập tấn công** (tên gọi thông dụng tiếng Anh: _Shark attack_) chỉ về những vụ việc cá mập tấn công người. Những vụ tấn công của cá mập lên
nhỏ|phải|Một con cá sống ở ngoài đại dương khơi xa nhỏ|phải|Một đàn cá trổng và bầy cá vẩu **Cá biển khơi**, **cá khơi xa** hay **cá nổi** là những loài cá biển sống trong vùng
**Sông Otter** bắt nguồn từ Blackdown Hills nằm ngay bên trong hạt Somerset, Anh gần Otterford, sau đó chảy về phía Nam trong khoảng 32 km qua Đông Devon đến Eo biển Manche (kênh English) ở
nhỏ|phải|Đánh cá bằng rái cá ở Bangladesh **Đánh bắt bằng rái cá** là kỹ thuật đánh bắt cá và các loài thủy sản nước ngọt khác bằng phương pháp sử dụng những con rái cá,