✨Ballade số 4 (Chopin)
thumb|Hokanson - Chopin Ballade in F minor No.4 Op.52 (90th Birthday Concert, without applause)|259x259pxBallade số 4 cung Fa thứ, Op. 52 là một bản ballade dành cho piano được sáng tác bởi Frédéric Chopin vào năm 1842. Bản nhạc được xuất bản vào năm 1843, được đề tặng cho họa sĩ Charlotte de Rothschild. Bản Ballade số 4 thường được xem như là một trong bản nhạc kiệt tác dành cho độc tấu dương cầm của thế kỉ 19. Đối với nhiều nghệ sĩ dương cầm, bản nhạc thường được xem là một bản nhạc đòi hỏi trình độ kĩ thuật và nghệ thuật cao nhất. Tác phẩm thường được trình bày trong khoảng thời gian từ mười đến mười hai phút.
Lịch sử
Chopin đã bắt đầu phác thảo những ý tưởng đầu tiên của mình về bản Ballade số 4 vào mùa hè năm 1842. Sau đó, Chopin tiếp tục hoàn thiện bản Ballade trong những tháng tiếp theo đó. Tháng 12 năm 1842, bản Ballade số 4 được hoàn thành và được đưa đến nhà xuất bản Breitkopf & Härtel để xuất bản ra công chúng, đi kèm với bản Polonaise hùng ca cung La giáng trường, Op. 53 và Scherzo số 4, cung Mi trưởng. Bản nhạc được đề tặng cho họa sĩ Charlotte de Rothschild, người đã mời ông đến buổi tiệc tại căn hộ của cô ấy tại Paris, nơi Chopin được giới thiệu với nhiều người của tầng lớp quý tộc của nước Pháp khi ấy.
Alfred Cortot, trong lời đề tựa của ông về những bản Ballade của Chopin, khẳng định rằng bản Ballade này dựa trên nguồn cảm hứng từ bài thơ The Three Budrys của nhà thơ Adam Mickiewicz, kể về câu chuyện của ba anh em nhà Budrys, được người cha, "Budrys già dũng cảm xứ Lithuania", sai rằng hãy đi tìm kho báu đáng quý nhất, qua những khó khăn, gian khổ - và cuối cùng trở về, với ba người con dâu đến từ Ba Lan, như một lời khuyên nhủ về sự đoàn kết của giữa hai dân tộc: Ba Lan, và Lithuania, với lịch sử gắn bó thắm thiết như một khối Thịnh vượng chung đã từng. Mặc dù, đối với nhà âm nhạc học Mieczysław Tomaszewski, diễn giải của Cortot bị cho là "hoàn toàn nực cười và một cách rõ ràng không hề phù hợp", bởi vì "Đối với bất kỳ ai lắng nghe một cách chăm chú bản nhạc này, điều rõ ràng hiện ra trong đầu là không hề có yếu tố giai thoại nào, dù là nguyên bản hay vay mượn từ văn học".
Cấu trúc
nhỏ|276x276px|Ba ô nhịp đầu tiên, mở đầu vào chủ đề chính của Ballade số 4. Về mặt cấu trúc, bản Ballade số 4 là một tác phẩm vô cùng phức tạp.
Chủ đề đầu tiên được trải qua bốn lần biến chuyển, được đánh dấu bởi các ornament trang trí, đối giai điệu và những đoạn lướt (fioritura) điển hình thường được gặp trong các bản Nocturne của Chopin. Sự đan xen và phát triển đồng thời giữa hai chủ đề đã giúp cho Chopin sử dụng hiệu quả hình thức sonata và hình thức variation đồng thời trong bản Ballade của mình. Chủ đề chính của tác phẩm được kết thúc bởi những âm được nhấn mạnh dữ dội, trên cường độ fortissimo (rất mạnh), khép lại hoàn toàn bởi năm hợp âm nhẹ nhàng, uyển chuyển ở cường độ pianissimo (rất nhẹ), như một khoảng yên tĩnh nhẹ nhàng. Để rồi, phần kết thúc (coda) hiện lên một cách bất ngờ và dữ dội, với những nét đối âm tràn đầy sức sống và mạnh mẽ. Phần coda kết thúc một cách vô cùng hỗn loạn, đòi hỏi nghệ sĩ dương cầm phải có kỹ thuật thành thạo rất cao. Có người nói rằng, phần coda như gợi lên cảnh những chú ngựa chạy vào rừng, được thể hiện trong các đoạn leo trèo của các nốt móc kép. Đoạn rải rác dữ dội nhất kết thúc bản ballade kịch tính bằng một quãng tám Fa trầm rất mạnh và bốn hợp âm kết thúc vô cùng đồ sộ.
Đánh giá
Mieczysław Tomaszewski, một nhà âm nhạc học, trong một buổi radio cùng với đài Polish Radio 2, nhận xét rằng: