✨Anabantoidei

Anabantoidei hay cá có mê lộ là một phân bộ của bộ cá vây tia nước ngọt Anabantiformes, nguyên cũng là một phân bộ trong bộ Perciformes nghĩa cũ. Các loài cá trong phân bộ này được phân biệt bằng đặc điểm là sở hữu một cơ quan có chức năng gần giống như phổi, cho phép chúng hấp thụ oxy trực tiếp từ không khí. Các loài cá trong phân bộ Anabantoidei thường được gọi với một số tên gọi thông thường như cá rô, cá tai tượng, cá thia, cá chọi, cá cờ, cá sặc. Một số loài là cá thực phẩm quan trọng, trong khi một số loài khác như cá chọi (Betta splendens) và cá cờ (Macropodus opercularis), là các loài cá cảnh phổ biến.

Mê lộ

Mê lộ hay cơ quan đường rối là một đặc trưng xác định phân bộ Anabantoidei. Đây là một cơ quan hô hấp phụ trợ thượng mang gập nhiều nếp hình thành từ sự mở rộng mạch hóa của xương trên mang của cung mang cá thứ nhất và được sử dụng để hô hấp trong không khí.

Cơ quan này cho phép cá lấy oxy trực tiếp từ không khí thay vì lọc nó từ trong nước nơi chúng sinh sống thông qua sử dụng mang. Mê lộ giúp cho oxy đã hít vào được hấp thụ vào hệ tuần hoàn. Kết quả là cá có mê lộ có thể sống được một khoảng thời gian ngắn bên ngoài nước, do chúng có thể hít thở trực tiếp không khí xung quanh, miễn là vẫn duy trì được độ ẩm ướt.

Cá có mê lộ không phải ngay khi sinh ra đã có các cơ quan đường rối chức năng. Sự phát triển của cơ quan này là dần dần và phần lớn cá có mê lộ hít thở hoàn toàn bằng mang của chúng và chỉ phát triển cơ quan này khi chúng già đi. Ở các loài này thì cá đực giữ trứng và cá con mới nở trong miệng và chỉ giải phóng cá con bơi lội tự do khoảng 3-10 ngày sau khi nở.

Phát sinh chủng loài

Phát sinh chủng loài của các họ và chi trong Anabatoidei dựa theo trình tự ADN ti thể:

Cá thực phẩm

thumb|phải|[[Cá tai tượng (Osphronemus goramy) thường được chăn nuôi trong các lồng nổi tại miền trung Thái Lan.]] Một vài loài cá có mê lộ là cá thực phẩm quan trọng tại các quốc gia bản địa của chúng. Cụ thể, cá tai tượng là loại cá thực phẩm được đánh giá cao do kích thước lớn, thịt mềm, ít xương. Loài này được chăn nuôi rộng khắp tại Thái Lan và các quốc gia Đông Nam Á khác cũng như được du nhập có chủ đích vào các vùng nước nhiệt đới và cận nhiệt đới khác trên khắp thế giới. Trong thời kỳ thuộc địa, người Pháp đã cố gắng du nhập loài cá này vào nhiều lãnh thổ thuộc địa cũng như mẫu quốc. Mặc dù cố gắng du nhập một quần thể vào miền nam Pháp đã thất bại, nhưng cá tai tượng đã du nhập thành công vào nhiều thuộc địa khác của Pháp.

Các loài cá có mê lộ nhỏ hơn khác, như cá rô đồng (Anabas testudineus), cá hường (Helostoma temminckii), cá sặc rằn (Trichopodus pectoralis) và các loài khác của chi Trichopodus cũng là cá thực phẩm địa phương tại Đông Nam Á.

Cá cảnh

phải|[[Cá xiêm|Cá chọi Xiêm (Betta splendens) nguyên được nhân giống làm cá chọi, đã trở thành phổ biến trong mua bán cá cảnh.]] Cá chọi có lẽ là loài cá có mê lộ phổ biến nhất trong mua bán cá cảnh. Cá cờ cũng có lịch sử cá cảnh lâu đời và là một trong số những loài cá cảnh đầu tiên được du nhập vào phương Tây dưới tên gọi "Paradise fish" (cá thiên đường). Nhiều loài thuộc họ Cá tai tượng, như Trichopodus trichopterus và Trichogaster lalius được nhân giống ở quy mô thương mại để mua bán. Do khả năng sử dụng oxy trong không khí của chúng nên nói chung các loài cá này không quá phụ thuộc vào sự thông khí trong bể cảnh, vì chúng có thể nổi lên trên bề mặt nước và hít thở không khí. Nhiều loài cá có mê lộ là loài lành tính và sống khá hòa thuận trong các bể thủy sinh nhiều loài. Tuy nhiên, các con đực, đặc biệt là ở cá chọi và cá cờ, là những kẻ có tính chiếm giữ lãnh thổ. Các con cá chọi đực thường sẽ không thể nuôi nhốt cùng nhau trong bất kỳ hoàn cảnh nào, do chúng đã được nhân giống để có tính hung hãn và sẽ đánh nhau đến chết. Trong nhiều cặp đôi sinh sản, cá đực và cá cái không thể được nhốt cùng nhau trong thời gian dài. Cá đực thậm chí còn nhận nhầm những con đực của loài khác như là địch thủ nếu như chúng cũng có các vây dài tươi màu và sẽ tấn công chúng. Đối với các loài anabantoid khác, một bể cảnh lớn với chỉ một con đực mỗi bể là lý tưởng để ngăn chặn tính hung hãn của chúng.