✨Xaiyna Chakhaphat

Xaiyna Chakhaphat

Xaiyna Chakhaphat, Sai Tia Kaphut hay Chakkaphat Phaen Phaeo (sinh 1415 ở Sawa tức Muang Sua; mất 1481 tại Muang Chiang Khaen), danh xưng hoàng gia là Samdach Brhat-Anya Chao Sanaka Chakrapati Raja Phen-Phaeo Bhaya Jayadiya Kabuddha, là một vị vua của Lan Xang. Ông trị vì từ năm 1441 đến năm 1479 thì nhường ngôi.

Ông là con của vua Samsenethai với công chúa vương quốc Ayutthaya. Lúc đầu, ông làm quan cai trị ở Wangburi.

Đất nước Lan Xang 20 năm trước khi Xaiyana Chakhaphat lên trị vì gặp khủng hoảng chính trị. Các phe phái trong hoàng tộc với sự hậu thuẫn của các thủ lĩnh địa phương liên tục tranh giành ngôi vua. Nang Keo Phimpha giữ quyền lực của mình ở Lan Xang bằng cách liên tục lật đổ vua và đua vua mới lên ngôi.

Năm 1438, Nang Keo Phimpha bị giết, Lan Xang rơi vào cảnh không vua. Đất nước tạm thời do hai nhà sư (gồm Phra Maha Satthatoko - trụ trì chùa Wat Phra Keo - và Phra Maha Samuttakote) cùng với 4 vị tướng (Norasing, Noranarai, Noradet và Norara, vốn là con trai của ba học giả người Khmer theo các sư Phra Maha Pasman and Phra Maha Tepafanka từ Angkor sang Lan Xang) quản lý.

Hai nhà sư cùng 4 vị tướng đã mời Xaiyna Chakhaphat về Viêng Chăn làm vua. Được sự ủng hộ của các nhà chùa và của quân đội, Xaiyna Chakhaphat đã cai trị đất nước một cách thuận lợi, giữ cho đất nước ổn định vài chục năm.

Xaiyna Chakhaphat có 10 con trai và bảy con gái. Con trai cả được vua giao cai trị Viêng Chăn, gọi là chao Chienglaw. Năm 1478, Đại Việt tấn công Lan Xang. Chao Chienglaw tử trận. Kinh đô Viêng Chăn bị chiếm một thời gian. Sau khi đã hoàn thành được mục tiêu, quân Đại Việt rút về nước.

Sau khi quân Đại Việt rút lui, vua Xaiyna Chakhaphat trở về kinh đô Viêng Chăn. Nhưng rồi ông nhường ngôi cho con là Thengkham (hay Taentong) là vua Suvarna Banlang.

Ông trở lại Chieng Karn sống đến khi mất năm 1481.

👁️ 1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Xaiyna Chakhaphat**, **Sai Tia Kaphut** hay **Chakkaphat Phaen Phaeo** (sinh 1415 ở Sawa tức Muang Sua; mất 1481 tại Muang Chiang Khaen), danh xưng hoàng gia là _Samdach Brhat-Anya Chao Sanaka Chakrapati Raja Phen-Phaeo Bhaya
**Suvanna Banlang** (1444-1485), danh xưng hoàng gia là _Samdach Brhat-Anya Chao Suvarna Panya Lankara Raja Sri Sadhana Kanayudha_, là vua thứ 12 của vương quốc Lan Xang, trị vì từ năm 1479 đến khi mất
**Nguyễn Kế Sài** (Chữ Hán: 阮柯赛), tước **Sài quận công**, là danh tướng của triều Lê trong lịch sử Việt Nam. Vì có công trong việc trung hưng triều Lê nên Nguyễn Kế Sài được
**Lan Xang** (có khi viết là **Lan Ch'ang**, **Lanexang**, tiếng Pali: Sisattanakhanahut, tiếng Lào: ລ້ານຊ້າງ - lâansâang, chữ Nho: 南掌 - Nam Chưởng hay 萬象 - Vạn Tượng), nghĩa là "đất nước triệu voi" (Lan:
**Chiến tranh Đại Việt – Lan Xang** là cuộc chiến giữa nhà Hậu Lê nước Đại Việt với Lan Xang (Lào). Mục đích phát động của Đại Việt là bình định vương quốc Bồn Man
**Visunharat Thipath** hay **Visoun** (sinh 1465 tại Muang Sua (Xieng Thong), mất 1520 tại Viêng Chăn), danh xưng hoàng gia là _Samdach Brhat-Anya Chao Visunha Rajadipati Pada Sri Sadhana Kanayudha_, là vị vua thứ 15
**Kham Tam Sa** (sinh thế kỷ 14 tại Muang Sua, mất 1433 Pak Huay Luang), danh xưng hoàng gia là _Samdach Brhat-Anya Chao Kama Dharmasara_, là vua thứ bảy của Vương quốc Lan Xang, trị
**Lasenthai Puvanart** hay **Lasenthai** (1462 - 1495), danh xưng hoàng gia là _Samdach Brhat-Anya Chao Lankasena Daya Buvananatha Raja Sri Sadhana Kanayudha_ là vua thứ 13 của Vương quốc Lan Xang, trị vì từ năm