phải|quần đảo Maluku
Wetar là một hòn đảo thuộc tỉnh Maluku ở phía đông của Indonesia. Đây là đảo lớn nhất của quần đảo Barat Daya (nghĩa là quàn đảo tây nam). Wetar nằm ở phía đông của quần đảo Sunda Nhỏ, bao gồm các đảo Alor và Timor lân cận, song về mặt chính trị thì Wetar là một bộ phận của quần đảo Maluku. Ở phía nam, qua eo biển Wetar, là hòn đảo Timor. Ở phía tây, qua eo biển Ombai, là đảo Alor. Ở phía tây nam là hòn đảo nhỏ Liran và xa hơn là hòn đảo Atauro của Đông Timor. Ở phía bắc Wetar là biển Banda và nằm ở phía đông là Romang và Damar, hai đảo chính khác của quần đảo Barat Daya.
Các đô thị chính trên đảo Wetar là Lioppa ở phía tây bắc, Ilwaki ở phía nam, Wasiri ở phía bắc, Masapun ở phía đông, và Arwala ở phía đông bắc. Có đường bộ kết nối giữa các đô thị này.
Địa lý
Wetar có chiều rộng đông-tây là 130 km, và chiều rộng bắc-nam là 45 km. Đảo có diện tích 3600 km². Bao quanh đảo là các rạn san hô và những vùng biển sâu. Cao độ lớn nhất trên đảo là 1412 m.
Wetar là một phần của một chuỗi đảo núi lửa bao gồm các đảo khác của quần đảo Barat Daya và quần đảo Banda, được tạo thành do sự va chạm của mảng Ấn-Úc và Mảng Á-Âu. Tuy nhiên, đảo Wetar không phải là chủ yếu có nguồn gốc từ núi lửa, thay vào đó là vì vỏ đại dương được nâng lên do va chạm mảng. Núi lửa dạng tầng Gunungapi Wetar tạo thành một hòn đảo cô lập ở phía bắc của Wetar.
Có một số mỏ vàng tại Wetar, chũng bị quản lý yếu kém và tạo thành mối quan tâm về mựt môi trường.
Cùng với các hòn đảo lân cận khác, Wetar tạo thành một phần của Wallacea, một khu vực có nước biển sâu tách khỏi cả hai thềm lục địa châu Á và châu Úc. Khu vực này được biết đến với các loài động vật khác thường, và Wetar không phải là ngoại lệ. Đảo có 162 loài chim, ba trong số đó là loài đặc hữu và bốn trong số đó là loài nguy cấp. Mưa dựa phần lớn theo mùa dưới ảnh hưởng của gió mùa, và các đảo hầu hết được bao phủ với rừng lá rộng nhiệt đới khô một phần rụng lá, với nhiều loài cây xanh rụng lá trong mùa khô. Đảo tạo thành một phần của hệ sinh thái rừng rụng lá Timor và Wetar.
Dân cư
Có một số ngôn ngữ thuộc nhánh Timor của Nhóm ngôn ngữ Mã Lai-Đa Đảo là ngôn ngữ đặc hữu của Wetar. Tiếng Wetar, là ngôn ngữ cũng được sử dụng ở các đảo lân cận gồm Liran và Atauro, là một trong các ngôn ngữ như vậy. Các ngôn ngữ khác bao gồm Aputai, Ili'uun, Perai, Talur, và Tugun. Mỗi ngôn ngữ trong số chúng chỉ được khoảng 1.000 người sử dụng. Tiếng Indonesia (ngôn ngữ quốc gia) và tiếng Mã Lai Ambon (ngôn ngữ vùng) được sử dụng phổ biến.
Hoạt động kinh tế chính của Wetar là nông nghiệp tự cung tự cấp, chủ yếu là sago. Mai rùa cũng được thu lượm và xuất khẩu sang các quốc gia không có lệnh cấm.
Hầu hết cư dân Wetar có nguồn gốc Papua. Phần lớn là tín đồ Hồi giáo, song cũng có một số người theo Ki-tô giáo.
Động vật đặc hữu
Gallicolumba hoedtii
Sphecotheres hypoleucus
Liasis mackloti
Trichoglossus capistratus
👁️
2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
phải|quần đảo Maluku **Wetar** là một hòn đảo thuộc tỉnh Maluku ở phía đông của Indonesia. Đây là đảo lớn nhất của quần đảo Barat Daya (nghĩa là _quàn đảo tây nam_). Wetar nằm ở
**Eo biển Wetar** () chia tách phần phía đông của đảo Timor với đảo Wetar. Eo biển này nằm giữa Indonesia về phía Bắc và Đông Timor về phía nam. Phía tây là Atauro và
**_Gallicolumba hoedtii_** là một loài chim trong họ Columbidae. Loài này được tìm thấy trên Wetar, Indonesia và Timor. Môi trường sống tự nhiên của chúng là rừng ẩm ướt và rừng trong khu rừng,
**Quần đảo Barat Daya** là một quần đảo ở tỉnh Maluku của Indonesia. Cụm từ Indonesia Barat Daya có nghĩa là phía nam-tây '. Cụm đảo này gồm những đảo sau đây, gồm những đảo
**Eo biển Ombai** () là một eo biển chia tách quần đảo Alor ra khỏi các đảo như Wetar, Atauro, Timor trong nhóm đảo thuộc quần đảo Nusa Tenggara (quần đảo Sunda nhỏ). Wetar, quần
**_Pachliopta liris_** là một loài bướm ngày thuộc họ Bướm phượng, được tìm thấy ở Timor, đảo Wetar và đảo Savu. Sải cánh dài 100-110mm. Các cánh có màu nâu tối với những đốm màu
**Đông Timor** là một quốc gia nằm trên đảo Timor. Tổng diện tích quốc gia là khoảng 15.007 km². ## Vị trí Quốc gia này nằm ở Đông nam Á, phía tây bắc của Úc, trong
**Đông Timor** (phiên âm: "Đông Ti-mo") hay **Timor-Leste** (; **'), tên chính thức là **Cộng hòa Dân chủ Timor-Leste''' (, ), là một quốc gia ở khu vực Đông Nam Á, bao gồm nửa phía
nhỏ|phải|Vị trí đảo Timor **Timor** là một hòn đảo tại phần ngoài cùng phía nam của Đông Nam Á hải đảo, nằm ở phía bắc biển Timor. Nó được chia thành 2 phần là Đông
**Đảo Alor** là đảo lớn nhất trong quần đảo Alor, nằm ở rìa phía đông của nhóm các đảo gọi chung là quần đảo Nusa Tenggara (quần đảo Sunda Nhỏ) chạy dọc theo miền nam
phải|Đảo lớn nhất (Alor) trong quần đảo Alor có màu đỏ trên bản đồ này. **Quần đảo Alor** là một nhóm các đảo nằm ở rìa phía đông của quần đảo Nusa Tenggara (quần đảo
**Quần đảo Maluku** (cũng gọi là **Moluccas**, **quần đảo Moluccan**, **quần đảo Gia vị** hay đơn giản là **Maluku**) là một quần đảo ở Indonesia, một phần của quần đảo Mã Lai. Nhóm đảo này
**_Cepora perimale_** (tên tiếng Anh: _Caper Gull_) là một loài bướm thuộc họ Pieridae. Nó được tìm thấy ở đảo Norfolk và in New South Wales, Bắc Úc, Queensland, Victoria, Tây Úc, Fiji, Irian Jaya,
The **Common Albatross**, **Christmas Island White** or **Ceylon Lesser Albatross** (_Appias paulina_) là một loài bướm thuộc họ Pieridae. Nó được tìm thấy ở Ấn Độ to Samoa, bao gồm Indonesia, Nhật Bản, Malaysia, New
**_Papilio oenomaus_** là một loài bướm ngày thuộc họ Papilionidae. Nó được tìm thấy ở Timor and surrounding islands. Sải cánh dài 120–130 mm. ## Phụ loài *_Papilio oenomaus oenomaus_ (Timor, Leti, Moa, Kissar, Romang Islands)
**_Troides haliphron_** là một loài bướm ngày cánh chim phân bố hạn chế ở Sulawesi và ít hơn ở quần đảo Sunda. ## Phụ loài Có một số phụ loài được tìm thấy trên các
**_Xylotrupes_** là một chi bọ cánh cứng, với hơn 25 loài và phân loài phân bố trên toàn thế giới, nhưng đặc biệt là ở châu Á. ## Các loài * _Xylotrupes australicus_ J. Thomson,
**Bồng chanh** (danh pháp hai phần: **_Alcedo atthis_**), còn có tên gọi **chim bói cá sông**, là một loài chim bói cá nhỏ với 7 phân loài phân bố rộng rãi dọc khắp đại lục
thumb|Bản đồ Indonesia. Đây là danh sách các hòn đảo của quần đảo Indonesia. Indonesia gồm 17.508 - 18.306 hòn đảo và 8.844 đảo trong số đó đã được đặt tên theo ước tính của
**Manatuto** là một Tỉnh của Đông Timor, nằm ở phần tring tâm của đất nước. Quận có cả hai mặt biển phía bắc và phía nam, và là một trong hai quận duy nhất có
**Baucau** (), là một Tỉnh của Đông Timor, nằm ở ven biển phía bắc của đất nước. Thủ phủ của quận cũng tên là Baucau (trước đây gọi là Vila Salazar). Dân số của quận
**_Turacoena modesta_** là danh pháp khoa học của một loài chim thuộc họ Bồ câu (Columbidae). Đây là loài đặc hữu của quần đảo Sunda Nhỏ, được tìm thấy ở Timor, Wetar, Rote và Atauro.
**USS _Bluefish_ (SS-222)** là một tàu ngầm lớp _Gato_ từng phục vụ cùng Hải quân Hoa Kỳ trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. Nó là chiếc tàu chiến đầu tiên của Hải quân Hoa
**Đảo Liran** () (phát âm: _lee-rawn_) là một hòn đảo nhỏ ngoài nằm ngoài khơi bờ biển phía tây nam của đảo Wetar, Indonesia. Đảo Liran có diện tích 23.91 km², nằm cách đảo Atauro khoảng
thumb|right|Bản đồ của quần đảo Barat Daya thumb|right|Wurlali **Đảo Damer** hay **Damar**, () là một đảo núi lửa nhỏ trong quần đảo Barat Daya ở tỉnh Maluku, Indonesia, về phía nam biển Banda. ## Miêu
Nhóm ngôn ngữ **Mã Lay-Đa Đảo Trung Tâm-Đông** (CEMP) tạo thành một nhánh được đề xuất của ngữ tộc Mã Lay-Đa Đảo bao gồm hơn 700 ngôn ngữ (R. 1993). ## Phân bố Nhóm ngôn