Võ Trường Toản chưa rõ năm sinh - mất ngày 26 tháng 9 năm 1792; nhằm ngày 9 tháng 6 năm Nhâm Tý), hiệu Sùng Đức do chúa Nguyễn Phúc Ánh phong tặng (sau đổi thành Tố Đức); là một nhà giáo Việt Nam nổi tiếng "học rộng, có tài thao lược và đức hạnh hơn người" ở Gia Định vào thế kỷ XVIII.
Tiểu sử
Theo GS. Trịnh Vân Thanh, thì tổ tiên Võ Trường Toản vốn là người Hoa lánh nạn Mãn Thanh sang cư trú ở Đàng Trong. Đến khi xảy ra cuộc hôn nhân của công nữ Ngọc Vạn, con gái thứ hai của Chúa Sãi Nguyễn Phúc Nguyên với vua Chân Lạp Chey Chetta (1576-1628), thì họ cũng từ miền Trung vào miền Nam lập nghiệp .
Về tiểu sử của ông đã được đại thần Phan Thanh Giản tóm tắt trong một bài văn bia bằng chữ Hán soạn năm Đinh Mão (1867), tạm dịch ra như sau:
:"Tiên sinh họ Võ, húy Trường Toản. Đời trước hoặc nói là người Thanh Kệ (Quảng Đức) , hoặc nói người Bình Dương (Gia Định) , trước thọ nghiệp cùng ai chưa biết rõ. Chỉ biết sở học của tiên sinh đã tới bậc dày dặn, đầy đủ, chất thật có thuật nghiệp thâm uyên thông đạt. Xảy hồi loạn Tây Sơn, tiên sinh ở ẩn mở trường dạy học, thường học trò đến mấy trăm. Ông Ngô Tùng Châu là môn sinh cao đệ nhất. Thứ đến là các ông Trịnh Hoài Đức, Phạm Ngọc Uẩn, Lê Quang Định, Lê Bá Phẩm, Ngô Nhơn Tịnh. Bậc danh sĩ là ông Chiêu, ông Trúc đều ẩn dật. Ngoài ra không kể hết được...Các ông ấy đều gặp hồi phong vận, thời trung hưng triều Gia Long đức bậc tôi hiền, có người hoặc sát thân để làm nên điều nhân, hoặc quên mình để trọng tiết nghĩa, thảy đều nên công nghiệp lớn...Lúc ngự vào Gia Định, đức Thế Tổ Cao Hoàng đế hằng triệu tiên sinh tới đối ứng...Tiên sinh không hứng ra làm quan, nên đại khái không thấy được sự nghiệp. Từ thuở tiên sinh lấy lối học nghĩa lý để giáo hóa, chẳng những đương thời đào tạo được nhiều bậc nhân tài, mà còn truyền thuật, giảng luận, trau dồi về sau"...
Tượng Võ Trường Toản trong đền thờ
Võ Trường Toản mất ngày mồng 9 tháng 6 năm Nhâm Tý (tức 27 tháng 7 năm 1792).
Hiện nay văn thơ của Võ Trường Toản chỉ còn lưu truyền một bài "Hoài cổ phú", viết bằng chữ Nôm, dài 24 câu.
Được tôn kính
Hay tin ông mất, chúa Nguyễn cảm mến, tiếc thương, ban từ hiệu là "Gia Định xử sĩ Sùng Đức Võ tiên sinh".
Để tưởng nhớ công đức của thầy (như cha), Vua Gia Long cũng có đôi liễn tưởng niệm:
:Sinh tiền giáo huấn đắc nhân, vô tử nhi hữu tử
:Một hậu thịnh danh tại thế, tuy vong giả bất vong"
Dịch nghĩa:
:Lúc sống, dạy dỗ được người, không con mà như có
:Khi mất, tiếng tăm còn để, thân tan danh vẫn còn. .
Hiện trong Tụy Văn lâu nằm trong khuôn viên Văn Thánh Miếu Vĩnh Long có đặt bài vị thờ ông.
Tên ông còn được đặt tên cho các công trình công cộng, như đường phố, trường học.
Khu mộ và đền thờ
Hài cốt của nhà giáo Võ Trường Toản lúc đầu được chôn tại làng Hòa Hưng, là nơi ông từng ngồi dạy học (xem đình Chí Hòa). Theo Huỳnh Minh, chuẩn theo lời tâu của Phan Thanh Giản, năm 1852, vua Tự Đức đã ban chỉ "lập đền thờ, hiến ruộng để phụng sự, mỗi năm xuân thu cúng tế" cho ông .
Theo Đại Nam thực lục, năm 1852, Nguyễn Tri Phương có lời tâu xin lập nhà thờ cho ông ở Gia Định.
Sau khi quân Pháp chiếm ba tỉnh miền Đông Nam Kỳ (1862), Phan Thanh Giản, Nguyễn Thông (đốc học Vĩnh Long), Phạm Hữu Chánh (hiệp trấn An Giang), hiệp cùng nhiều sĩ phu khác đã cải táng di cốt của Võ Trường Toản (cùng vợ và con) về xã Bảo Thạnh (Ba Tri, Bến Tre), với ý nghĩa là không để mộ thầy nằm trong vùng cai quản của quân xâm lược. Ngày cải táng (28 tháng 3 âm lịch năm 1867), Nguyễn Thông đã thay mặt các nho sĩ đứng làm chủ lễ.
Theo Đại Nam thực lục
Mộ Võ Trường Toản (trái), vợ (giữa) và con gái (phải)
Khu mộ của Võ Trường Toản được người ở xã Bảo Thạnh (trước đây gọi là làng Mù U) gọi là "khu mộ ông Hậu Tổ", vì ông là người có công truyền dạy luân lý Khổng Mạnh ở vùng đất Đồng Nai - Gia Định. Ở đây, ngoài ngôi mộ ông, còn có mộ vợ và con gái (vợ chồng ông chỉ sinh được 1 gái, bị bệnh mất từ nhỏ). Cả ba đều được xây dựng theo dạng voi phục, nằm trong khuôn viên thoáng rộng. Ở ngoài khu mộ, phía bên phải là một nhà thờ nhỏ đẹp với mái cong, hai tầng, và bên trong có đặt tượng của ông.
Khu mộ và đền thờ đã được Bộ Văn hóa Thông tin ra quyết định công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia ngày 24 tháng 1 năm 1998 và Quyết định số 2654/QĐ-UB của UBND tỉnh Bến Tre ban hành ngày 18/8/2000 mở rộng khu di tích trên phần đất thu hồi của ông Phan Văn Năm, hiện nay (2016) nhà ông Năm ở đối diện cổng chính và ông cũng là người đầu tiên coi sóc khu di tích mộ cụ Võ.
Một vài hình ảnh
Tập tin:Bàn thờ Thần Hổ.jpg|Đình Chí Hòa, nơi nhà giáo Võ Trường Toản từng ngồi dạy học.
Tập tin:Tượng Võ Trường Toản trong đình.jpg|Tượng nhà giáo Võ Trường Toản ở trong đình Chí Hòa.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Trường Trung học Võ Trường Toản** là một trường trung học cơ sở công lập tại Thành phố Hồ Chí Minh. Trường được thành lập năm 1955. Tên trường được đặt theo danh sĩ Võ
**Trường Đại học Võ Trường Toản** là một đại học tư thục tại thành phố Cần Thơ, Việt Nam, được thành lập ngày 18 tháng 2 năm 2008. Trường đào tạo đa ngành - đa
#đổi Trường Trung học cơ sở Võ Trường Toản, Thành phố Hồ Chí Minh Võ Trường Toản Võ Trường Toản
**Võ Trường Toản** chưa rõ năm sinh - mất ngày 26 tháng 9 năm 1792; nhằm ngày 9 tháng 6 năm Nhâm Tý), hiệu **Sùng Đức** do chúa Nguyễn Phúc Ánh phong tặng (sau đổi
Dự án Trường Sạch của công ty CP Giải pháp Con Voi đến với Trường THCS Võ Trường Toản với mong muốn thắt chặt mối liên kết với trường trong việc giữ gìn sạch sẽ
Sáng Chủ nhật 31-3, tại hồ bơi Trường Tiểu học (TH) Võ Trường Toản (quận Ninh Kiều) diễn ra buổi diễn tập tình huống đuối nước cho học sinh tiểu học năm 2024. Hơn 100
**Trường Trung học Phổ thông Nguyễn Thị Minh Khai** (Tên cũ: **Trường nữ Gia Long**, **Trường nữ sinh Áo Tím**; tên khác: **Miki**) là một trường trung học phổ thông công lập ở Thành phố
**Trường Trung học cơ sở – Trung học phổ thông Nguyễn Khuyến** là một trường liên cấp trung học cơ sở và trung học phổ thông tại Đà Nẵng. Đây từng là trường trung học
Kết thúc cuộc thi cuối khóa Lớp Bơi Cơ bản - Khóa 1, có 270 học sinh trường tiểu học Võ Trường Toản kết thúc khóa học, qua kiểm tra có 100% em học sinh
Sáng Chủ nhật, ngày 21/04/2024, Trường Tiểu học Võ Trường Toản phối hợp với Công ty TNHH Kim Lộc Phát tổ chức buổi tổng kết lớp học bơi và Kỹ năng phòng chống đuối nước
Nhằm đáp ứng nhu cầu cho học viên ở Trường Tiểu học Võ Trường Toản được trang bị đầy đủ kiến thức và kỹ năng bơi lội, TES CLUB khai giảng nhiều lớp dạy bơi
**Trần Triệu Quân** (26 tháng 3 năm 1952–12 tháng 1 năm 2010) là một võ sư người Canada gốc Việt. Ông là người gốc Việt đầu tiên (cũng như người đầu tiên không phải gốc
Vở Luyện Toán Lớp 3 - Tập 1 Dùng Chung Cho Các Bộ SGK Hiện Hành Vở Luyện Toán Lớp 3 - Tập 1 Dùng Chung Cho Các Bộ SGK Hiện Hànhlà tài liệu tham
Combo Sách Vở Luyện Toán Lớp 2 Biên Soạn Theo Chương Trình Giáo Dục Phổ Thông Mới Bộ 2 Cuốn Combo Sách Vở Luyện Toán Lớp 2 Biên Soạn Theo Chương Trình Giáo Dục Phổ
Nhằm đáp ứng nhu cầu cho học viên ở TP. Cần Thơ được trang bị đầy đủ kiến thức và kỹ năng bơi lội, TES CLUB khai giảng nhiều lớp dạy bơi kèm riêng chất
**Jean-Baptiste Petrus Trương Vĩnh Ký** (chữ Hán: 張永記, 1837–1898), tên hồi nhỏ là **Trương Chánh Ký**, hiệu **Sĩ Tải**, là một nhà văn, nhà ngôn ngữ học, nhà giáo dục và khảo cứu văn hóa,
Vở Luyện Toán Lớp 3 - Tập 1 Dùng Chung Cho Các Bộ SGK Hiện Hành là tài liệu tham khảo giúp học sinh rèn luyện kĩ năng thực hành toán học và góp phần
Trong tuần vừa qua, Trường Tiểu Học Võ Trường Toản đã tổ chức một chuỗi hoạt động bơi lội đầy mạo hiểm và hấp dẫn, nhằm tạo điều kiện cho các em học sinh thể
Kính gửi: Quý Phụ huynh và các em học sinh, Trường Tiểu học Võ Trường Toản xin thông báo về lịch thi bơi cơ bản như sau: Chúc các em thi tốt! Trân trọng,
- Kỹ năng đạt được: Qua khóa học, gần gần 100 bạn đã đạt được kỹ thuật chân, tay, thân, và lặn nước Thống kê Những kỹ năng đạt được từ khóa học - Nỗ
Kính gửi: Quý Phụ huynh và các em học sinh, Trường Tiểu học Võ Trường Toản xin thông báo về lịch thi bơi cơ bản như sau: Chúc các em thi tốt! Trân trọng,
**Trường d'Adran Sài Gòn** là một trường tư do các vị linh mục Hội Thừa sai thành lập năm 1861. Địa điểm ở gần Sở thú Sài Gòn hiện nay. Trường dạy trung học đệ
**THPT Nguyễn Đình Chiểu** là một trường THPT công lập tại Bến Tre. Thành lập năm 1954, là ngôi trường trung học phổ thông lâu đời tại tỉnh Bến Tre. Là một trong những ngôi
**Trường Trung học phổ thông Trưng Vương** là một trường trung học công lập danh tiếng ở Sài Gòn dành cho nữ học sinh. ## Lược sử Tiền thân của Trường Trung học phổ thông
**Trương Tam Phong** (Hán văn phồn thể: 張三豐, giản thể: 张三丰, 1245–1458) tên thật là **Trương Quân Bảo** (張君寶), là một **đạo sĩ** trong Đạo giáo, người sáng lập Võ Đang - môn phái võ
**Trương Phi** (, 163-221), tự **Ích Đức** (益德), _Tam quốc diễn nghĩa_ ghi là **Dực Đức** (翼德) , là danh tướng nhà Thục Hán thời Tam Quốc trong lịch sử Trung Quốc. Trong tiểu thuyết
thumb|[[Hình thất giác đều không thể dựng được thước kẻ và compa; Điều này có thể chứng minh sử dụng trường của số dựng được.]] Trong toán học, một **trường** là một tập hợp mà
**Trường Đại học Lạc Hồng** là trường đại học tư thục đầu tiên tại tỉnh Đồng Nai. Trường có trụ sở tại Số 10 Huỳnh Văn Nghệ, phường Bửu Long, thành phố Biên Hòa, tỉnh
**Trương Minh Giảng** (chữ Hán: 張明講; 1792-1841) là một danh thần nhà Nguyễn. Ông được đánh giá là một người "văn võ song toàn", là công thần bậc nhất của nhà Nguyễn, vừa là một
**Quan Âm Thị Kính** là một trong bảy vở chèo cổ đầu tiên của nghệ thuật sân khấu chèo Việt Nam. Các vở chèo kinh điển của nghệ thuật chèo được lưu giữ lại đến
**Trương** (giản thể: 张 ; phồn thể: 張) là một họ của người Việt Nam. Họ Trương cũng có tại Trung Quốc (Zhang), Triều Tiên / Hàn Quốc (Jang), Đài Loan (Chang), và Singapore (Chong).
**Trường Hương Gia Định** là nơi diễn ra các cuộc thi Hương dành cho các sĩ tử từ Bình Thuận trở vào Nam, được triều đình nhà Nguyễn cho lập ở Sài Gòn vào năm
**Tài chính chuỗi cung ứng toàn cầu** đề cập đến tập hợp các giải pháp có sẵn để tài trợ cho hàng hóa và/hoặc sản phẩm cụ thể khi chúng di chuyển từ điểm xuất
**Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh** (tiếng Anh: _Ho Chi Minh City University of Education_ – **HCMUE**) được thành lập ngày 27 tháng 10 năm 1976 theo Quyết định số 426/TTg
nhỏ|phải|Bức tượng một thế võ trong bài roi trực chỉ ở bãi biển Quy Nhơn **Võ thuật Bình Định** bao gồm nhiều môn võ cổ truyền có xuất xứ từ tỉnh Bình Định hoặc đã
Võ sư đại lực sĩ **Hà Châu** là tên và danh hiệu của một võ sư nổi tiếng tại Việt Nam. Ông nổi danh với trình độ võ công cao thâm đến mức vượt qua
:_Xem các nghĩa khác của Võ Đang tại bài định hướng Võ Đang_ **Võ Đang phái** (chữ Hán: 武当派) (phiên âm latinh: _Wutang Pai_), còn có tên là **Võ Đang quyền** _(Wutang chuan)_ hay **Võ
**Trương Định** (chữ Hán: 張定; 1820 – 1864) hay **Trương Công Định** hoặc **Trương Trường Định**, là võ quan triều Nguyễn, và là thủ lĩnh chống Pháp giai đoạn 1859 – 1864, trong lịch sử
nhỏ|Ông Lê Văn Trương **Lê Văn Trương** (1906-1964), bút hiệu **Cô Lý**, là nhà báo, nhà văn Việt Nam thời tiền chiến. Theo nhiều nhà nghiên cứu văn học Việt, hiện nay (2009), ông được
nhỏ|Biểu tượng **vô tận** **Vô hạn, vô cực, vô tận** (ký hiệu: ∞) là một khái niệm mô tả một cái gì đó mà không có bất kỳ giới hạn nào, hoặc một cái gì
**Trường Trung học Phổ thông Ngô Quyền** hay **Trường Bonnal**, trường **Bình Chuẩn** là một ngôi trường nằm trong hệ thống các trường Trung học Phổ thông công lập của Việt Nam được thành lập
thumb|[[Hội đồng thương mại Chicago|Chicago Board of Trade Corn Futures market, 1993]] thumb|right|[[Price of oil#Speculative trading and crude oil futures|Oil traders, Houston, 2009]] **Thị trường hàng hóa** () được biết đến là một thị trường
**Trường Đại học Kinh tế – Luật** ( – **UEL**) là trường đại học đào tạo và nghiên cứu khối ngành kinh tế, kinh doanh và luật hàng đầu Việt Nam nói chung và tại
**Phân hiệu Trường Đại học Giao thông Vận tải tại Thành phố Hồ Chí Minh** ( – **UTC2**) là cơ sở đào tạo phía Nam của Trường Đại học Giao thông Vận tải có trụ
**Giải bóng đá vô địch quốc gia Hy Lạp** (**Super League 1**, ), hay còn gọi là **Super League Stoiximan** vì lý do tài trợ, là hạng đấu bóng đá chuyên nghiệp cao nhất ở
**Nguyễn Khoa Toàn** (1899-1965) là một quan triều nhà Nguyễn đồng thời là Bộ trưởng Giáo Dục và Thông Tin của quốc gia Việt Nam thời vua Bảo Đại, vị vua cuối cùng của triều
**Môi trường lý sinh** là môi trường sinh học và phi sinh học bao quanh một quần thể hoặc một sinh vật cụ thể, bao gồm nhiều yếu tố có tác động đến sự tồn
**Thị trường**, trong kinh tế học và kinh doanh, là nơi người mua và người bán (hay người có nhu cầu và người cung cấp) tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với nhau để
**Trương Xán** (chữ Hán: 張燦, 1227 - ?) là Trạng nguyên thứ 3 trong lịch sử khoa cử của Việt Nam. Ông quê ở xã Hoành Bồ, huyện Quảng Trạch, châu Bố Chính, nay là