✨Tử hình

Tử hình

thumb|Một người cộng sản đối lập chính quyền bị tử hình ở [[Cuba, trong thời kỳ Cách mạng Cuba (1956).]] Tử hình, án tử hình hay án tử (tiếng Anh: capital punishment, judicial homicide, execution, death sentence, death penalty) là việc hành quyết một người theo một quy trình luật pháp. Những người bị án tử hình được gọi là tử tù.

Đại hội đồng Liên Hợp Quốc đã thông qua, trong năm 2007, 2008, 2010, 2012 và năm 2014, các nghị quyết không ràng buộc kêu gọi đình chỉ tử hình toàn cầu, nhằm cuối cùng bãi bỏ. Tại các quốc gia thành viên EU, theo Hiệp ước Lisbon, Điều 2 của Hiến chương các Quyền Căn bản của Liên minh châu Âu cấm hình phạt tử hình. Ngoài ra, hội đồng châu Âu, mà có 47 quốc gia thành viên, cấm các quốc gia thành viên áp dụng luật tử hình. Ngược lại, nhiều quốc gia như Trung Quốc, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Singapore, Hàn Quốc... vẫn sẽ duy trì án tử hình với mục đích tạo hình phạt đủ sức răn đe với các loại tội phạm nghiêm trọng, nhằm đảm bảo an ninh chung cho xã hội. Hơn 65% dân số thế giới sống tại các quốc gia nơi có án tử hình, và 4 quốc gia đông dân nhất thế giới (Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa, Ấn Độ, Hoa Kỳ và Indonesia) vẫn đang áp dụng hình phạt tử hình và sẽ không xoá bỏ nó trong một tương lai gần.

Tính đến đầu năm 2016, 65 quốc gia vẫn còn hình phạt tử hình, 103 quốc gia đã hoàn toàn bãi bỏ hình phạt này, 6 nước bãi bỏ cho những tội thông thường (chỉ tuyên tử hình với những tội đặc biệt như tội phạm chiến tranh, tội phản quốc, giết người hàng loạt), và 30 nước vẫn còn án tử hình nhưng đã lâu không áp dụng.

Từ nguyên

Chữ "tử hình" có nguồn gốc từ Hán Việt 死刑 (pinyin: sǐxíng), có nghĩa là hình phạt chết.

Một số cách tử hình

Án tử hình hiện nay

Tình hình [[Tử hình theo quốc gia và vùng lãnh thổ|áp dụng án tử hình trên thế giới

]]

Tính đến đầu năm 2016, 65 quốc gia vẫn còn luật tử hình, 103 quốc gia đã hoàn toàn bãi bỏ án phạt này, 6 nước bãi bỏ cho những tội thông thường (chỉ duy trì án tử hình trong những trường hợp đặc biệt như tội ác chiến tranh, phản quốc), và 30 còn án tử hình nhưng đã lâu không áp dụng trong thực tế..

Tranh luận

Tổ chức Ân xá quốc tế khuyến khích các quốc gia bãi bỏ án tử hình, Đại hội đồng Liên Hợp Quốc đã thông qua, trong năm 2007, 2008, 2010, 2012 và năm 2014,:

  • Nếu dựa vào Điều 3 "Tuyên ngôn quốc tế về nhân quyền" (rằng "Mọi người đều có quyền sống, tự do và được bảo vệ an toàn") để diễn giải rằng việc sử dụng hình phạt tử hình là vi phạm nhân quyền thì diễn giải đó là vô lý. Bởi vì, nếu tử hình một ai đó tức là "vi phạm quyền sống" và phải xóa bỏ bản án này, thì đồng thời chính phủ các nước cũng phải xóa bỏ các trại giam tội phạm vì khi giam giữ một ai đó cũng là sự vi phạm "quyền tự do".
  • Mặt khác, khoản 2 Điều 6 của Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị năm 1966 quy định: "Ở những quốc gia chưa xóa bỏ hình phạt tử hình thì chỉ được phép áp dụng đối với những tội nghiêm trọng nhất…". Điều này cho thấy, công ước thừa nhận ở những quốc gia khác nhau, tùy theo điều kiện cụ thể mà có thể duy trì hình phạt tử hình "với những tội nghiêm trọng nhất", và thế nào là "những tội nghiêm trọng nhất" cũng không có khái niệm cụ thể mà đó là nội bộ mỗi quốc gia tự quyết định.
  • Tính nhân đạo của pháp luật phải dung hòa lợi ích của xã hội và lợi ích của người phạm tội. Việc đề cao lợi ích của người phạm tội mà quên đi lợi ích của toàn xã hội không thể xem là thỏa mãn nguyên tắc nhân đạo của pháp luật. Một người phạm tội rất nghiêm trọng, gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng và còn tiếp tục đe dọa đến sự an toàn của xã hội, thì việc nhân đạo đối với tội phạm chính là vô nhân đạo đối với toàn thể cộng đồng xã hội.

Báo cáo năm 2017

Tổ chức Ân xá Quốc tế báo cáo, năm 2016, có 1.032 vụ tử hình được ghi nhận, nhưng con số thực sự sẽ cao hơn nhiều (do nhiều nước không công bố số liệu hoặc thống kê không đầy đủ), con số này giảm 37% so với năm trước. Benin và Nauru hủy bỏ luật tử hình. Tổng cộng 141 nước đã hủy bỏ luật tử hình hoặc đã lâu không thi hành nó nữa. Đối với Việt Nam, theo dữ liệu Bộ Công an từ tháng 8 năm 2013 đến 30 tháng 6 năm 2016 có 429 người bị xử tử hình, và như vậy trở thành nước có số án tử hình nhiều thứ 3 sau Trung Quốc và Iran.

👁️ 1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
thumb|Một người cộng sản đối lập chính quyền bị tử hình ở [[Cuba, trong thời kỳ Cách mạng Cuba (1956).]] **Tử hình**, **án tử hình** hay **án tử** (tiếng Anh: _capital punishment_, _judicial homicide_, _execution_,
**Tử hình** là một hình phạt hợp pháp tại **Kenya.** Từ trước khi quốc gia này độc lập, tử hình vẫn được quy định trong luật pháp Kenya. Không có vụ tử hình nào được
[[Tập tin:Capital punishment in the world.svg|thumb| ]] [[Tập tin:Number of abolitionist and retentionist countries by year.png|thumb| Số quốc gia bãi bỏ và duy trì án tử hình theo từng năm ]] Theo thống
Ngày Thế giới chống án tử hình (ngày 10 tháng 10) là ngày vận động cho việc bãi bỏ án tử hình trên toàn cầu và chấm dứt tình trạng vi phạm nhân quyền liên
**Hình phạt tử hình ở Botswana** là một hình phạt hợp pháp, và thường được áp dụng đối với tội danh giết người trong các tình tiết tăng nặng. Hình phạt tử hình được thực
Hình phạt tử hình là một hình phạt hợp pháp ở Ai Cập. Quốc gia này đã thực hiện ít nhất 44 vụ tử hình năm 2016, ít nhất 35 vụ năm 2017 và ít
**Hình phạt tử hình ở Kazakhstan** đã được bãi bỏ đối với các tội phạm thông thường, nhưng vẫn được phép đối với các tội phạm xảy ra trong các trường hợp đặc biệt (như
**Tử hình đun sôi** là một phương pháp xử tử trong đó phạm nhân bị giết bằng cách ném vào trong chất lỏng đang sôi. Mặc dù không phổ biến như các phương thức tử
**Hình phạt tử hình ở Afghanistan** là hợp pháp và có thể được thực hiện bí mật hoặc công khai. Người bị kết án tử hình có thể thi hình án bằng hình thức treo
nhỏ|Hình ảnh minh họa (Last rites of Jose Rodriguez) **Tử hình** là một hình phạt hợp pháp ở **Cuba**, tuy nhiên nó hiếm khi được sử dụng. Các vụ hành quyết cuối cùng xảy ra
**Hình phạt tử hình ở Turkmenistan** ban đầu được cho phép theo Điều 20 của Hiến pháp năm 1992, được mô tả là "hình phạt đặc biệt dành cho những tội ác nặng nhất". Vào
**Hình phạt tử hình ở Uzbekistan** đã được bãi bỏ. Vào ngày 1 tháng 8 năm 2005, Tổng thống Islam Karimov đã ký một sắc lệnh nói rằng “hình phạt tử hình sẽ bị hủy
Hình phạt tử hình đã được bãi bỏ ở Costa Rica vào năm 1877. Costa Rica, một trong nhiều quốc gia, đã cấm tử hình vào năm 1882. Costa Rica là một trong ba quốc
**Hình phạt tử hình ở Bahamas** là một hình phạt hợp pháp, và được thực hiện bằng hình thức treo cổ tại nhà tù Fox Hill. Vụ xử tử cuối cùng ở quốc gia này
__NOTOC__ **Hình phạt tử hình** là một hình phạt hình sự hợp pháp ở Somalia, một quốc gia ở Đông Phi. Việc thi hành án tử hình được pháp luật công nhận ở Somalia được
**Hình phạt tử hình** được bãi bỏ ở **Cộng hòa Bolivariana Venezuela**. Venezuela là quốc gia đầu tiên (vẫn còn tồn tại) trên thế giới bãi bỏ án tử hình cho tất cả các tội
**Hình phạt tử hình ở Croatia** tồn tại cho đến năm 1991 khi nó được bãi bỏ theo hiến pháp. Vụ hành quyết cuối cùng diễn ra dưới thời Nam Tư vào năm 1987. ##
**Tử hình ở Abkhazia** chỉ được áp dụng cho tội ác trong chiến tranh, mặc dù quốc gia này dường như đã bãi bỏ hình phạt này trên thực tế. Kể từ năm 2007, một
thumb|150 px|Vị trí Campuchia trên bản đồ Đông Nam Á. **Hình phạt tử hình ở Campuchia** bị cấm theo Hiến pháp Campuchia. Campuchia đã bãi bỏ án tử hình vào năm 1989. Campuchia là một
nhỏ|[[Bắc Macedonia trên bản đồ]] **Hình phạt tử hình ở Bắc Macedonia** bị cấm theo Hiến pháp của đất nước này. Hiến pháp năm 1991 (sửa đổi năm 2001) của Bắc Macedonia tại Điều 10
Hình phạt tử hình đã được bãi bỏ ở Slovenia vào năm 1989, khi nước này vẫn còn là một nước cộng hòa liên bang thuộc Nam Tư. Khi Slovenia ban hành hiến pháp dân
nhỏ|Một biển cảnh báo buôn bán ma tuý là tội tử hình ở [[Đài Loan.]] Ở một số quốc gia như Malaysia và Singapore, các hành vi xuất, nhập khẩu, sở hữu ma tuý trái
Đây là **danh sách các phương pháp tử hình** hay còn được gọi là xử tử. ## Phương pháp hiện đại ## Phương pháp cổ đại
Tử hình ở Bangladesh là một hình thức trừng phạt hợp pháp dành cho bất kỳ ai trên 16 tuổi, tuy nhiên trên thực tế, hình phạt này sẽ không được áp dụng cho những
phải|nhỏ|250x250px| _Ức chế cuộc nổi dậy của người Ấn Độ bởi người Anh_, trong đó mô tả cuộc hành quyết của những kẻ nổi dậy bằng cách thổi bay người từ một khẩu súng đại
**Hình phạt tử hình** (án tử hình) là một hình thức thi hành án phạt nằm trong hệ thống pháp luật **ở Indonesia**. Án tử hình thỉnh thoảng được thi hành đối với các vụ
[[Tập tin:Death Penalty laws in Europe.svg|thumb|Châu Âu là lục địa có nhiều quốc gia bãi bỏ án tử hình nhất trên thế giới (màu xanh dương). Thống kê vào năm 2019
]] Tử hình
Tử hình là hình phạt hợp pháp tại Việt Nam. ## Quy định hiện hành Hiện nay, tại Việt Nam Nghị định 82, có hiệu lực từ ngày 1/11/2011, bãi bỏ hình thức xử bắn
**Đóng đinh** là một phương thức xử tử hình trong đó nạn nhân bị buộc chặt, đóng đinh, hoặc gắn vào một thanh gỗ lớn và để treo trong nhiều ngày cho đến khi nạn
Sáng 26-5, Quốc hội đã nghe Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Huy Tiến trình tờ trình dự án Luật Tương trợ tư pháp về hình sự.Như lấy lời khai trực
**Hình phạt tử hình** là một hình phạt hợp pháp ở **Guatemala**, và được thực hiện bằng cách tiêm thuốc độc và ở mức độ thấp hơn và là đội bắn. Nó chỉ nằm trong
Hình phạt tử hình là một hình phạt nằm trong pháp lý ở Iraq. Nó thường được sử dụng bởi chính phủ của Saddam Hussein; và đã được kể từ khi ông rời khỏi văn
**Hình phạt tử hình** đã được bãi bỏ ở Mông Cổ kể từ năm 2016, sau một lệnh cấm được ban hành tám năm trước đó. ## Lịch sử áp dụng Tại thời điểm bãi
**Hình phạt từ hình ở Canada** đã có từ năm 1759 khi Canada còn là một thuộc địa của đế quốc Anh. Tính đến khi Canada hủy bỏ hình phạt tử hình cho tội giết
thumb|[[Nhà giam Tokyo, một trong bảy phòng hành quyết của Nhật Bản.]] Tử hình là một hình phạt pháp lý ở Nhật Bản. Nó chỉ được áp dụng trong thực tế đối với tội giết
**Hình phạt tử hình** ở **Perú** được sử dụng lần cuối vào năm 1979. Từ năm đó, án tử hình đã được bãi bỏ đối với các tội phạm thông thường. ## Sử dụng Hình
**Hình phạt tử hình ở Áo** đã được bãi bỏ vào năm 1787, mặc dù nó được khôi phục vào năm 1795. Không giống như các quốc gia khác có độ tuổi tối thiểu là
Vụ hành quyết cuối cùng diễn ra ở Azerbaijan vào năm 1993 bằng phương pháp bắn vào đầu. Hình phạt tử hình đã được bãi bỏ vào năm 1998. Nghị định thư số 6 về
nhỏ|Máy chém được sử dụng ở Luxembourg từ năm 1798 đến năm 1821 **Hình phạt tử hình ở Luxembourg** đã được bãi bỏ cho tất cả các tội ác vào năm 1979. Vụ hành quyết
thumb|Khẩu hiệu "Tình yêu không có tội" tại [[Paris Pride 2019]] **Hình sự hóa đồng tính luyến ái** là việc phân biệt một số hoặc tất cả các hành vi tình dục giữa nam giới
thumb|upright=1.3|Các [[hàm sóng của electron trong một nguyên tử hydro tại các mức năng lượng khác nhau. Cơ học lượng tử không dự đoán chính xác vị trí của một hạt trong không gian, nó
thumb | 220x124px | right | Luật hình sự thời [[nhà Nguyễn được viết bằng chữ Hán]] Khái niệm **luật hình sự** (Tiếng Anh: _criminal law_) nói về những luật có chung tính chất là
nhỏ|phải|[[Sư tử được coi là vị vua của muôn loài, biểu tượng của Hoàng gia, Vương quyền, sự thống trị, sự can đảm và cao quý, biểu tượng trong nhiều tôn giáo lớn trên thế
**Siêu vật liệu tàng hình** là việc sử dụng siêu vật liệu trong một chiếc áo choàng tàng hình. Điều này được thực hiện bằng cách điều khiển những con đường đi qua của ánh
**Đài Truyền hình Việt Nam** (VTV) là đài truyền hình quốc gia trực thuộc Chính phủ Việt Nam. Trong lịch sử hoạt động của mình, VTV từng vướng phải không ít những sự việc, thậm
Giản đồ ý dạng đơn giản về các câu hỏi của một sự kiện **Bản đồ tư duy** hay **sơ đồ tư duy**, còn gọi là **giản đồ ý** (tiếng Anh: **Mind map**) là phương
thumb|Mô hình của một phân tử, với các quả bóng màu đại diện cho các nguyên tử khác nhau Một **mô hình** () là một đại diện thông tin của một đối tượng, người hoặc
**_Vượt ngục_** (tựa gốc tiếng Anh: **_Prison Break_**) là loạt phim truyền hình dài tập do Paul Scheuring sản xuất và được kênh truyền hình Fox công chiếu vào năm 2005. Nội dung xoay quanh
**Hoàng Tử Thao** (, sinh ngày 2 tháng 5 năm 1993) được biết đến với nghệ danh **TAO** hay **Z.TAO** là nam ca sĩ, diễn viên, rapper, diễn viên võ thuật người Trung Quốc, cựu
**Vật lý vật chất ngưng tụ** là một trong các nhánh của vật lý học nghiên cứu các tính chất vật lý trong pha ngưng tụ của vật chất. Các nhà vật lý vật chất