Trịnh Tuệ (chữ Hán: 鄭橞; 1701–?), trước có tên là Trịnh Huệ, sau vì trùng tên với Tuyên Phi Đặng Thị Huệ nên đổi sang là Trịnh Tuệ, hiệu là Cúc Lam, là vị Trạng nguyên cuối cùng trong lịch sử Việt Nam.
Quê quán
Trịnh Tuệ quê ở Biện Thượng (nay thuộc xã Vĩnh Hùng, huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa), trú quán tại xã Bất Quần (nay là xã Quảng Thịnh, huyện Quảng Xương, tỉnh Thanh Hóa).
Theo Kim Giám Thực Lục (1802) và Kim Giám Tục Biên (1869), thì Trịnh Huệ là cháu 5 đời của chúa Trịnh Tùng, thuộc dòng của Thuần Nghĩa Công Trịnh Dương. Gia đình ông đều có những người đỗ đạt. Anh ruột là Trịnh Côn và các con ông là Trịnh Đức, Trịnh Sa đều đỗ hương cống và làm quan dưới triều Lê - Trịnh.
Cuộc đời
Trước, Trịnh Tuệ đi thi Hương đỗ Tứ trường, được bổ làm việc ở Phủ Tôn Nhân, giữ chức Phó hình phiên. Đến khoa Bính Thìn (1736), ông đỗ đầu thi Hội. Vào thi Đình ông đỗ luôn Trạng nguyên. Trên Bia Tiến sĩ khoa Bính Thìn niên hiệu Vĩnh Hữu năm thứ 2 (1736) ở Văn Miếu - Hà Nội, trong đó ghi rõ: Cho đỗ đệ nhất giáp tiến sĩ cập đệ, đệ nhất danh: Trịnh Huệ, làng Sóc Sơn, huyện Vĩnh Phúc, trú quán xã Bất Quần, huyện Quảng Xương... Ra lệnh khắc tên vào đá để truyền mãi mai sau.
Sau đó, Trịnh Tuệ nhanh chóng được phong Đông các đại học sĩ, rồi lên tới chức Tham tụng Thượng thư bộ Hình (tước Quận Công),
Năm Canh Thân (1740) chúa Trịnh Doanh lên thay chúa Trịnh Giang, ông bị nghi ngờ theo đảng phản nghịch, cùng với Hoàng Công Phụ nên phải biếm chức, bị bắt giam, rồi được thả. Ông về quê mẹ ở thôn Giáp Ngũ, xã Thịnh Liệt (nay thuộc huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội), mở trường dạy học khoảng 5 năm. Sau ông được phục hồi làm Thừa chấp chính xứ Sơn Nam, rồi thăng Tả thị lang bộ Hình. Con đường công danh của ông cũng gập ghềnh, không phát huy được hết tài năng.
Cuối đời, Trạng nguyên Trịnh Huệ về mở trường dạy học ở chân núi Voi (thôn Thọ Sơn, xã Bất Quần), rồi mất năm nào không rõ.
Di sản
Trịnh Huệ là tác giả cuốn sách "Tam giáo", là người nhuận sắc và soạn văn một số bia hiện còn ở Bắc Giang, Bắc Ninh, Thái Bình... Đặc biệt ông cùng với Bảng nhãn Hà Tông Huân (1697 -1766) người cùng quê đã soạn văn bia: "Khánh nguyên kỳ bị ký" dựng năm Cảnh Hưng thứ 13 (1752) để ghi công tích đối với dân với nước của nhân vật có hiệu là Quy Triều hầu, khi mất được tặng phong là Đô đốc trụ quốc Thượng tướng quân, người huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình. Đây là tấm bia khá đặc biệt, vì soạn văn là Trịnh Huệ và Hà Tông Huân, hai người đứng nhất nhì bảng Tam khôi và đều giữ chức Tể tướng!
Nghi vấn được thiên vị
Trịnh Huệ vốn thông minh, học giỏi, nhưng khoa thi Hội ông dự thì do một người họ Trịnh là Trịnh Diễm làm chủ khảo, đến khi thi Đình lại xảy ra một sự thay đổi khác so với những khoa thi trước, đó là việc các thí sinh thay vì vào sân rồng để vua Lê vấn thi thì lại vào sân chúa để chúa Trịnh Giang hỏi thi. Theo sử sách ghi chép, thì việc đổi thay nói trên là do Hoàng Công Phụ, viên quan trong triều đình được chúa yêu, lại chơi thân với ông Huệ, bày đặt ra. Do đó dư luận dị nghị cho rằng Trịnh Huệ không có tài mà là do có dòng dõi nhà Chúa nên mới được lấy đỗ trạng.
Ông Huệ lấy làm bực tức nói với mọi người "Tôi đã nhất Tam khôi mà nói là do Vương phủ thiên vị thì còn gọi gì là văn chương nữa! Nay để khỏi nghi ngờ, trong triều ngoài nội ai có câu hỏi gì khó ở bất cứ sách vở nào về kinh sử, tả truyện, ý nho, lý số thì đem đến tôi xin trả lời hết!". Nhiều người sau đó đến hỏi đều đã được ông giải đáp. Riêng có một phụ nữ nêu ý kiến: "Chiếc đũa là vật thiêng không có chân, lúc thì gãy, lúc thì mất. Vậy nó chạy đi đâu, ở trong kinh điển nào?" Trịnh Huệ trả lời: "Không thấy ở Thanh Hóa có núi Chiếc Đũa đó sao? Nó không có chân mà chạy về gốc đấy!".
Mọi người đều bái phục ông thông minh và hiểu biết rộng. Quả ở Thanh Hóa, nơi cửa biển Thần Phú, nay thuộc địa phận làng Văn Đức, xã Nga Phú, huyện Nga Sơn có ngọn núi đứng một mình tên chữ là "Chính Trợ Sơn" gọi nôm là núi Chiếc Đũa, đã có tên trong sách vở. Một số vua chúa, danh nhân nước ta có thơ đề vịnh ngọn núi này. Ví như Thiên Nam động chủ (Lê Thánh Tông) thế kỷ 15, Thượng Dương động chủ (Lê Hiến Tông) đầu thế kỷ 16, Nhật Nam nguyên chủ (Trịnh Sâm) thế kỷ 18. Có lẽ người phụ nữ hỏi về núi Chiếc Đũa nhằm thử trạng nguyên Trịnh Huệ kiến thức có thật sâu rộng không, cả kiến thức sách vở và kiến thức thực tế về núi Chiếc Đũa ở ngay tại quê hương ông.
Trạng nguyên cuối cùng
Khoa thi nho học Việt Nam lần đầu tiên được tổ chức dưới triều Lý Nhân Tông, niên hiệu Thái Ninh thứ 4 (1075), gọi là Nho học tam trường. Lê Văn Thịnh trúng tuyển đỗ nhất, được vào hầu vua. Nhưng mãi tới triều Trần Thái Tông, niện hiệu Chính Bình thứ 16 (1247), mới đặt ra Tam khôi, gồm 3 bậc: Trạng nguyên, Bảng nhãn, Thám hoa. Qua 63 kỳ thi Đình, lẫy đỗ được 45 vị trạng nguyên và đến khoa thi năm Bính Thìn, niên hiệu Vĩnh Hựu thứ 2 (1736) đời Lê Ý Tông, thì người đỗ trạng nguyên là Trịnh Huệ. Tuy sau khoa thi này, dưới triều Lê Trung Hưng, có gần hai chục lần thi Đình nữa, song không có ai đỗ trạng nguyên. Còn dưới triều Nguyễn, từ khoa thi Đình năm Nhâm Ngọ triều Minh Mệnh thứ 3 (1822) đến khoa thi Đình cuối cùng của chế độ khoa cử Việt Nam dưới thời phong kiến, được tổ chức vào năm Kỷ Mùi, niên hiệu Khải Định thứ tư (1919) thì không có vị trạng nguyên nào, vì triều Nguyễn chỉ lấy bảng nhãn trở xuống.
Do đó Trịnh Huệ là vị trạng nguyên cuối cùng của chế độ khoa cử nước ta thời phong kiến.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Trịnh Tuệ** (chữ Hán: 鄭橞; 1701–?), trước có tên là **Trịnh Huệ**, sau vì trùng tên với Tuyên Phi Đặng Thị Huệ nên đổi sang là _Trịnh Tuệ_, hiệu là **Cúc Lam**, là vị Trạng
**Trịnh Giang** (chữ Hán: 鄭杠, 14 tháng 10 năm 1711 – 30 tháng 12 năm 1762), còn có tên khác là **Trịnh Khương** (鄭橿), hay **Trịnh Cường**, thụy hiệu là **Dụ Tổ Thuận vương** (裕祖順王),
**Trí tuệ nhân tạo** (**TTNT**) (tiếng Anh: **_Artificial intelligence_**, viết tắt: **_AI_**) là khả năng của các hệ thống máy tính thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến trí thông minh của con người,
**_Siêu trí tuệ Việt Nam_** () là một chương trình truyền hình tìm kiếm tài năng về trí tuệ do Đài Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh và công ty Vie Channel (trước đây
Đây là bài con của **Trí tuệ nhân tạo**, nội dung chú trọng vào sự phát triển và **lịch sử ngành trí tuệ nhân tạo**. ## Sự phát triển của lý thuyết trí tuệ nhân
**Trí tuệ nhân tạo tổng quát** (**Artificial general intelligence**, hay **AGI**) là một loại trí tuệ nhân tạo (AI) trong lý thuyết, nằm giữa cận dưới và cận trên của năng lực nhận thức con
**Trí tuệ** (hoặc **thông minh, thông thái, sáng suốt, thông tuệ, sự khôn ngoan, sự thông minh, trí thông minh**, Tiếng Anh: _intelligence_) là khả năng suy nghĩ và hành động sử dụng kiến thức,
**_Siêu trí tuệ_** (, Hán Việt: Tối cường đại não) là một chương trình khoa học thực tế và tìm kiếm tài năng Trung Quốc có xuất xứ từ Đức. Chương trình có mục đích
Mùa đầu tiên của chương trình **_Siêu trí tuệ Việt Nam_** do Đài Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh và Công ty DID TV (sau đổi tên là Vie Channel) thuộc DatVietVAC thực hiện,
**Phòng thí nghiệm khoa học máy tính và trí tuệ nhân tạo MIT (CSAIL) **là một phòng thí nghiệm nghiên cứu tại viện công nghệ Massachusetts thành lập bởi sự sáp nhập vào năm 2003
Sau đây là **danh sách các dự án trí tuệ nhân tạo** trong hiện tại và quá khứ đáng chú ý. ## Các dự án chuyên ngành ### Mô phỏng bộ não con người *
Mùa thứ hai của chương trình **_Siêu trí tuệ Việt Nam_** do Đài Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh và công ty Vie Channel thực hiện, được phát sóng từ ngày 21 tháng 11
Trong trí tuệ nhân tạo, **khung** là một dạng cấu trúc dữ liệu, tức là cách mà thông tin được tổ chức, lưu trữ và truy cập. Ý tưởng của khung là chia nhỏ tri
**Trường Đại học Trí tuệ nhân tạo Mohamed bin Zayed** (tiếng Anh: _Mohamed Bin Zayed University of Artificial Intelligence_), viết tắt **MBZUAI**, là trường đại học có trụ sở tại Abu Dhabi, Các Tiểu vương
**Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới** (tiếng Anh: _World Intellectual Property Organization_ – **WIPO**; tiếng Pháp: _Organisation mondiale de la propriété intellectuelle_ – **OMPI**) là một trong những cơ quan chuyên môn của
nhỏ|Frank Donald Drake – tác giả phương trình mang tên mình **Phương trình Drake** (tiếng Anh: **Drake equation**) là một mô tả xác suất toán học do nhà thiên văn học Frank Drake đề xuất,
Dưới đây là danh sách các tập của chương trình Siêu trí tuệ (Trung Quốc) mùa 1 phát sóng năm 2014. Tất cả các giờ phát sóng trong bài này tính theo giờ ở Trung
**Cục Sở hữu trí tuệ** (tiếng Anh: Intellectual Property Office of Viet Nam, viết tắt là **IP Viet Nam**) là cơ quan trực thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ, thực hiện chức năng giúp
nhỏ|300x300px| [[Petr Mitrichev (trái) và Gennady Korotkevich (phải), hai lập trình viên thi đấu nổi tiếng trong một cuộc thi.]] **Lập trình thi đấu** () là một môn thể thao trí tuệ trong đó những
nhỏ|Hình ảnh biểu trưng cho Thuyết đa trí tuệ **Thuyết đa trí tuệ** là một lý thuyết về trí thông minh của con người được nhìn nhận bằng nhiều cách, mang tính đa dạng, được
**Trí tuệ xúc cảm** (**_e**motional **i**ntelligence_ - EI) thường dùng dưới hàm nghĩa nói về chỉ số cảm xúc (_**e**motional intelligence **q**uotient_ - EQ) của mỗi cá nhân. Chỉ số này mô tả khả năng,
Hội quán Tuệ Thành vào năm 2013 **Hội quán Tuệ Thành** (chữ Hán: 穗城會館), thường được gọi là **Miếu Thiên Hậu** hay **Chùa Bà Chợ Lớn**, là một cơ sở tín ngưỡng thờ Thiên Hậu
Dưới đây là danh sách các tập của chương trình Siêu trí tuệ (Trung Quốc) mùa 11 được phát sóng năm 2024. ## Vòng 1 - Thí luyện quốc tế 48 tuyển thủ được phân
**Trí tuệ nhân tạo tạo sinh** hoặc **AI tạo sinh** là một loại hệ thống AI có khả năng tạo ra văn bản, hình ảnh hoặc các phương tiện truyền thông khác dựa trên các
**Lưu Kim Tuế Nguyệt** (tiếng Trung: 流金岁月, bính âm: _Liú Jīn Suì Yuè_) được chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Diệc Thư. Bộ phim kể về tình bạn của hai người
**C#** (**C Sharp**, đọc là _"xi-sáp"_) là một ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng đa năng, mạnh mẽ được phát triển bởi Microsoft, C# là phần khởi đầu cho kế hoạch .NET của họ.
**Triết học trí tuệ nhân tạo** là một ngành triết học nghiên cứu bản chất của trí tuệ và trí tuệ nhân tạo nhằm trả lời những câu hỏi sau: * Máy tính có thể
Dưới đây là **danh sách chương trình truyền hình đã và đang được phát sóng của Đài Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh**, được chia theo kênh và trạng thái phát sóng. Danh sách
Dưới đây là danh sách các tập của chương trình Siêu trí tuệ (Trung Quốc) mùa 2 phát sóng năm 2015. Tất cả các giờ phát sóng trong bài này tính theo Giờ ở Trung
**Luật sở hữu trí tuệ Việt Nam**, được Quốc hội Việt Nam khóa XI trong kỳ họp thứ 8 thông qua ngày 29 tháng 11 năm 2005 và có hiệu lực vào ngày 1 tháng
Dưới đây là danh sách các tập của chương trình Siêu trí tuệ (Trung Quốc) mùa 4 phát sóng năm 2017. ## Danh Nhân Đường Danh Nhân Đường xuất hiện từ đầu mùa 4 gồm
Dưới đây là danh sách các tập của chương trình Siêu trí tuệ (Trung Quốc) mùa 3 phát sóng năm 2016. Tất cả các giờ phát sóng trong bài này tính theo Giờ ở Trung
**_Kết Ái-mối tình đầu của Thiên Tuế đại nhân_** (Tiếng Trung Quốc: 结爱·千岁大人的初恋) là một series phim truyền hình Trung Quốc năm 2018 dựa trên tiểu thuyết "Cuộc gặp gỡ kì lạ - Vạn kiếp
## Quy tắc thi đấu Hơn 100.000 thí sinh tham gia hình thức kiểm tra mô hình trí lực CHC do hội trưởng ủy ban nghiên cứu tài năng siêu thường Trung Quốc, giáo sư
**Trí tuệ Nhân tạo Phân tán (TNP),** còn được gọi là **Trí tuệ Nhân tạo Phi tập trung**, là một mảng con trong lĩnh vực nghiên cứu trí tuệ nhân tạo, chú trọng phát triển
**Viện Sở hữu trí tuệ quốc gia** (tiếng Anh: _Vietnam Intellectual Property Research Institute_, viết tắt _VIPRI_) là cơ quan sự nghiệp Khoa học và Công nghệ công lập trực thuộc Bộ Khoa học và
## Quy tắc thi đấu Hơn 100.000 thí sinh tham gia hình thức kiểm tra mô hình trí lực CHC do hội trưởng ủy ban nghiên cứu tài năng siêu thường Trung Quốc, giáo sư
Dưới đây là danh sách các tập của chương trình Siêu trí tuệ (Trung Quốc) mùa 7 được phát sóng năm 2020. ## Vòng 1 - Xếp thứ hạng 77 tuyển thủ lần lượt đi
nhỏ|Thể thao trí tuệ **Thể thao trí tuệ** là loại thể thao tập trung vào hoạt động trí não nhiều hơn hoạt động thể chất. ## Các môn thể thao trí tuệ Ngoài một số
Dưới đây là **danh sách chương trình truyền hình đã và đang được phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam**, được chia theo kênh và trạng thái phát sóng. Danh sách này không bao
Dưới đây là danh sách các tập của chương trình Siêu trí tuệ (Trung Quốc) mùa 8 được phát sóng năm 2021. ## Vòng 1 - Xếp thứ hạng 88 tuyển thủ tự xét vào
Dưới đây là danh sách các tập của chương trình Siêu trí tuệ (Trung Quốc) mùa 9 được phát sóng năm 2022. ## Vòng 1 - Thăng duy chi chiến 42 tuyển thủ tự lựa
Dưới đây là danh sách các tập của chương trình Siêu trí tuệ (Trung Quốc) mùa 10 được phát sóng năm 2023. ## Vòng 1 - Khiêu chiến não vương ### Tập 1 49 tuyển
**_2 ngày 1 đêm_** (viết tắt: **_2N1Đ_**) là chương trình truyền hình trải nghiệm thực tế do Đài Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh và công ty Đông Tây Promotion phối hợp thực hiện,
Theo Điều 2(VIII) của Công ước WIPO ([http://www.wipo.int/treaties/en/convention/trtdocs_wo029.html Công ước Stockholm] ) ngày 14 tháng 7 năm 1967 về thành lập Tổ chức sở hữu trí tuệ thế giới, **sở hữu trí tuệ** (_intellectual property_)
**Trịnh Sảng** (, sinh ngày 22 tháng 8 năm 1991) là nữ cựu diễn viên người Trung Quốc nổi tiếng với vai diễn đầu tay Sở Vũ Tiêm trong phim truyền hình _Cùng Ngắm Mưa
**Lục Trinh truyền kỳ** là một bộ phim truyền hình do Trung Quốc sản xuất với sự tham gia của các diễn viên Triệu Lệ Dĩnh, Trần Hiểu, Dương Dung... ## Nội dung Nhân vật
Sau đây là các tài liệu tham khảo về **Luật sở hữu trí tuệ**: ## Giáo trình * * ## Sách ### Tiếng Việt * * * * * * * * * * *
**_A.I. Artificial Intelligence_** (viết tắt là **_A.I._**) là một phim điện ảnh chính kịch khoa học viễn tưởng của Mỹ năm 2001 do Steven Spielberg đạo diễn. Kịch bản phim do Spielberg và Ian Watson
**Tuế nguyệt phong vân** (2007) là một bộ phim được đồng sản xuất bởi hai đài truyền hình TVB (Hồng Kông) và CCTV (Trung Hoa Đại lục). Phim kỷ niệm 10 năm ngày Hồng Kông