Thương Huyền (26 tháng 10 năm 1923 - 18 tháng 7 năm 1989) là một trong những ca sĩ tên tuổi nhất tại miền Bắc Việt Nam vào thập niên 1940 – 1960. Bà là ca sĩ tiên phong của nhiều thể loại như nhạc tiền chiến (trước năm 1945), nhạc cách mạng (sau năm 1945) và đặc biệt là dân ca. Thương Huyền đã được trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân vào năm 1988.
Tiểu sử và sự nghiệp
Trước 1945
Bà tên thật là Nguyễn Thị Thường (bà lấy nghệ danh là Thương Huyền). Bà sinh ngày 26 tháng 10 năm 1925) tại xã Thượng Mỗ, huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội.
Thương Huyền bắt đầu đi hát và nổi danh từ trước Cách mạng tháng Tám. Bà cùng với nghệ sĩ Mai Khanh hát những bài hát tiền chiến của Văn Cao, Phạm Duy... tại quán Tân Nghệ sĩ, Thiên Thai và gây được nhiều tiếng vang. Cùng với Kim Tiêu, Thái Thanh, bà là một trong những nghệ sĩ đầu tiên hát nhạc của Văn Cao với những ca khúc như Suối mơ, Thiên thai, Đàn chim Việt,...
Sau Cách mạng tháng Tám, Thương Huyền trở thành một trong những ca sĩ đầu tiên đi theo cách mạng. Tại sân khấu Nhà hát Lớn Hà Nội, bà đã hát 2 ca khúc Suối mơ và Thiên thai trong buổi khai mạc chương trình Tuần lễ Vàng và Hũ gạo cứu đói do Chủ tịch Hồ Chí Minh phát động.
Thương Huyền đã trở thành nữ danh ca ở Hà Nội tại thời điểm này. Bà hát nhiều thể loại, từ những ca khúc trữ tình, tiền chiến như những ca khúc của Văn Cao, Trào lòng (Nguyễn Văn Khánh), Chinh phụ hoài khúc (Lê Xuân Ái), Hòn vọng phu 1 (Lê Thương), Nhắn người chiến sĩ (Doãn Mẫn)... cho tới những sáng tác cách mạng mới như Nhớ chiến khu, Côn Đảo, Sơn La (Đỗ Nhuận), Tiếng gọi sinh viên, Lên đàng (Lưu Hữu Phước),...
1945-1954
Kháng chiến chống Pháp bùng nổ, Thương Huyền tham gia Đoàn Kịch Giải phóng (có Song Kim, Lưu Bách Thụ, Phạm Văn Đôn, Hoàng Oanh, Phạm Duy, Phạm Đình Viêm (Hoài Trung sau này), Văn Cao, Mai Khanh) theo đoàn đi biểu diễn ở nhiều nơi trên các chiến trường, các khu sơ tán. Năm 1947, bà được mời về công tác tại Đài tiếng nói Việt Nam ở chiến khu Việt Bắc. Tại đây bà đã được thu âm và phát sóng nhiều bài hát như Người Hà Nội (Nguyễn Đình Thi), Cảm tử quân (Hoàng Quý), Mơ đời chiến sĩ (Lương Ngọc Trác), Đoàn Vệ quốc quân (Phan Huỳnh Điểu), Sông Lô, Làng tôi, Ca ngợi Hồ Chủ tịch (Văn Cao), Du kích sông Thao (Đỗ Nhuận)...
Trong thời gian này, bà đã đi học hỏi những làn điệu dân ca, hát chèo của các nghệ sĩ lão thành như Năm Ngũ, Dịu Hương... Bà đóng thành công vai Tấm trong vở chèo Tấm Điền cải biên từ vở Tấm Cám của Thế Lữ và Lưu Quang Thuận. Thương Huyền là giọng hát dân ca Bắc Bộ số một trong thập niên 1950 - 1960. Với giọng hát mượt mà, trong sáng tự nhiên và kĩ thuật rung hột (một kĩ thuật điển hình của quan họ) ấn tượng, bà đã thể hiện nhiều ca khúc dân ca Bắc Bộ, đặc biệt là dân ca quan họ Bắc Ninh như "Trống cơm, Hoa thơm bướm lượn, Trèo lên trái núi thiên thai, Lý cây đa...
Sau 1954
Sau khi kháng chiến kết thúc, năm 1954 bà trở về Hà Nội công tác. Bà cùng đội hợp xướng Hòa Bình sang Trung Quốc thu những đĩa hát đầu tiên của Việt Nam. Năm 1957 trong Đại hội Liên hoan Thanh niên và sinh viên lần thứ VI tổ chức tại Moskva, bà đã giành Huy chương Bạc ở cuộc thi hát dân ca quốc tế (đây cũng là lần đầu tiên một ca sĩ Việt Nam giành một giải thưởng quốc tế).
Thương Huyền là một trong những ca sĩ tên tuổi nhất ở miền Bắc trong thập niên 1950 – 1960. Bà là người thể hiện thành công nhiều ca khúc như: Câu hò bên bến Hiền Lương (Nguyễn Tài Tuệ), Hà Nội - Huế - Sài Gòn (Hoàng Vân), Tình trong lá thiếp (Phan Huỳnh Điểu, hát cùng em ruột Văn Hanh), Đảng là người mẹ hiền (Đỗ Minh), Trăng sáng đôi miền (An Chung), Ánh đèn sáng trên cầu Việt Trì (Hoàng Hà), Đóng nhanh lúa tốt (Lê Lôi), Ru con (dân ca Nam Bộ), Hòa bình tươi vui,...
Với 40 năm ca hát, Thương Huyền là một trong những ca sĩ tiêu biểu của tân nhạc Việt Nam. Bà còn là thầy của nhiều người, trong đó có những nghệ sĩ nổi tiếng như Nghệ sĩ Nhân dân Lê Dung, giảng viên Hồ Mộ La... Bà đã được trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú (1984) và Nghệ sĩ nhân dân (1988).
Thương Huyền mất năm 1989 tại Hà Nội.
Thông tin thêm
Trong hồi ký của Phạm Duy, ông đã nhiều lần nhắc đến Thương Huyền. Ví dụ như ở chương 6, chương 7 tập 2. Phạm Duy miêu tả Thương Huyền như một người đàn bà tài năng như đa tình, phóng túng, có tính cách bạt mạng, bất cần đời. Phạm Duy kể lại rằng Thương Huyền là "người tình chớp nhoáng" của ông và hai người đã từng có thời điểm "yêu nhau thắm thiết".
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Thương Huyền** (26 tháng 10 năm 1923 - 18 tháng 7 năm 1989) là một trong những ca sĩ tên tuổi nhất tại miền Bắc Việt Nam vào thập niên 1940 – 1960. Bà là
**Trương Thị Thương Huyền** hay **Trương Thương Huyền** (sinh năm 1975) có nghệ danh **Thương Huyền** và **Thương Thương Huyền**, là nữ diễn viên kịch nói người Việt Nam, bà cũng được biết đến với
**Trần Đề** là một huyện cũ thuộc tỉnh Sóc Trăng cũ, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Trần Đề nằm ở phía đông tỉnh Sóc Trăng, có vị trí địa lý: *Phía đông giáp huyện
**_Huyền Thoại Runeterra_** (viết tắt: **_LoR**,_ tiếng Anh: _**Legends of Runeterra**_) là một trò chơi thẻ bài kỹ thuật số miễn phí được phát triển và phát hành bởi Riot Games. Trò chơi được phát
**Thương Châu** (沧州市) là một địa cấp thị ở tỉnh Hà Bắc, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Thương Châu có dân số (2004) 6,8 triệu người với mật độ 507 người/km², dân số đô
**Thương** (chữ Hán giản thể: 沧县, âm Hán Việt: _Thương huyện_) là một huyện thuộc địa cấp thị Thương Châu, tỉnh Hà Bắc, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Huyện Thương có diện tích 1527
**Đan Phượng** (丹凤县) là một huyện thuộc địa cấp thị Thương Lạc, tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc. Đan Phượng có 21 trấn, 206 thôn, 300.000 dân. Huyện lỵ đóng ở trấn Long Cẩu Trại. Nông
**Vượng Thương** (chữ Hán giản thể: 旺苍县, Hán Việt: _Vượng Thương huyện_) là một huyện thuộc địa cấp thị Quảng Nguyên, tỉnh Tứ Xuyên, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Huyện này có diện tích
**Vấn Thượng** (tiếng Trung: 汶上县, Hán Việt: **Vấn Thượng huyện**) là một huyện thuộc địa cấp thị Tế Ninh (济宁市), tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc. Huyện này có diện tích 877 km2, dân số năm
**Dĩnh Thượng** (chữ Hán giản thể: 颍上县, âm Hán Việt: _Dĩnh Thượng huyện_) là một huyện thuộc địa cấp thị Phụ Dương, tỉnh An Huy, Trung Quốc. Huyện này có được chia thành 15 trấn,
**Giải thưởng Âm nhạc Thế giới** (tựa gốc: **World Music Awards**) là giải thưởng quốc tế được thành lập vào năm 1989 dưới sự bảo trợ của Albert II, Ông hoàng Monaco và được dựa
Hawee Parkland Cao Thượng là dự án khu đô thị tọa lạc tại xã Liên Sơn và thị trấn Cao Thượng, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang. Từ dự án cư dân có thể kết
**Đồng Hỷ** là một huyện nằm ở phía đông bắc tỉnh Thái Nguyên, Việt Nam. Trụ sở Bộ Tư lệnh Quân khu 1 đóng trên địa bàn huyện. ## Địa lý Huyện Đồng Hỷ nằm
**Hồng Ngự** là một huyện biên giới cũ thuộc tỉnh Đồng Tháp, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Hồng Ngự nằm ở phía bắc tỉnh Đồng Tháp, có vị trí địa lý: *Phía đông giáp
**Thường Xuân** là một huyện miền núi nằm ở phía tây tỉnh Thanh Hóa, Việt Nam. Huyện được thành lập năm 1837 (năm Minh Mạng thứ 18) với tên gọi là Châu Thường, sau Cách
**Vị Xuyên** là một huyện miền núi biên giới thuộc tỉnh Hà Giang, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Vị Xuyên nằm ở trung tâm tỉnh Hà Giang, có vị trí địa lý: *Phía đông
**_Liên Minh Huyền Thoại_** (tiếng Anh: **_League of Legends_**, viết tắt: **_LMHT_** hoặc **_LoL_**), thường được gọi ngắn gọn là **_Liên Minh_**, là trò chơi điện tử thể loại đấu trường trận chiến trực tuyến
**Sinh vật huyền thoại Trung Hoa** là những sinh vật (động vật) trong các câu chuyện thần thoại, truyền thuyết, huyền thoại và trong các tác phẩm văn học của Trung Hoa và có sự
**Hoa Lư** là một huyện cũ thuộc tỉnh Ninh Bình, Việt Nam. Năm 2025, huyện này được sáp nhập với thành phố Ninh Bình cũ để thành lập thành phố Hoa Lư. ## Địa lý
**Dầu Tiếng** là một huyện cũ nằm ở phía tây bắc tỉnh Bình Dương, Việt Nam. ## Địa lý ### Vị trí địa lý Huyện Dầu Tiếng nằm ở phía tây bắc tỉnh Bình Dương,
**Ba Bể** là một huyện cũ từng thuộc tỉnh Bắc Kạn, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Ba Bể nằm ở phía tây bắc tỉnh Bắc Kạn, có vị trí địa lý: *Phía đông giáp
**Nga Sơn** là một huyện cũ thuộc tỉnh Thanh Hóa, Việt Nam. Địa danh Nga Sơn gắn liền với sự tích quả dưa hấu của Mai An Tiêm, khởi nghĩa Ba Đình và chiếu cói
**Thái Thụy** là một huyện cũ ven biển nằm ở phía đông tỉnh Thái Bình cũ, Việt Nam. ## Địa lý ### Vị trí địa lý Huyện Thái Thụy nằm ở phía đông của tỉnh
**An Phú** là một huyện cũ thuộc tỉnh An Giang, Việt Nam. ## Vị trí địa lý *Phía Tây và Bắc giáp huyện Bourei Cholsar (tỉnh Takeo) và Kaoh Thum (tỉnh Kandal) của Campuchia, đường
**Vụ án Huỳnh Thị Huyền Như** chiếm đoạt hơn 600.955 tỷ Việt Nam đồng xảy ra tại VietinBank là vụ án lớn nhất trong lịch sử ngành Ngân hàng Việt Nam. Đây là một trong
nhỏ|phải|Bò trắng là sinh vật thần thoại trong [[Ấn Độ#Văn hoá|văn hóa Ấn Độ cũng như trong Phật giáo, người Ấn Độ theo Ấn Độ giáo rất tôn sùng con bò và không giết mổ
Một bộ phận chủ chốt của cơ quan Huyện Đoàn, giúp Ban Thường vụ chỉ đạo, điều hành hoạt động các phòng ban, đơn vị thuộc Huyện Đoàn, triển khai thực hiện nhiệm vụ công
**Thượng Hải** (chữ Hán: 上海, bính âm: _Shànghǎi_) là thành phố đông dân nhất Trung Quốc, và là thành phố không bao gồm vùng ngoại ô lớn nhất thế giới. Thượng Hải nằm ở bờ
**Trùng Khánh** là một huyện biên giới thuộc tỉnh Cao Bằng, Việt Nam. ## Địa lý thumb|Nông thôn ở Pò Tâu, Trùng Khánh Huyện Trùng Khánh nằm ở phía đông bắc của tỉnh Cao Bằng,
**Hải Lăng** là một huyện ven biển nằm ở phía nam tỉnh Quảng Trị, Việt Nam. ## Địa lý ### Vị trí địa lý Huyện Hải Lăng nằm ở phía nam tỉnh Quảng Trị, có
**Đồng Văn** là một huyện miền núi cũ thuộc tỉnh Hà Giang, đồng thời là huyện cực bắc của Việt Nam. ## Địa lý nhỏ|292x292px|[[Đèo Mã Pí Lèng nối hai huyện Mèo Vạc và Đồng
nhỏ|Ảnh chụp [[Eva Carriere vào năm 1912, với một luồng sáng rõ ràng xuất hiện giữa hai bàn tay.]] **Siêu thường** hay còn gọi là **siêu** **linh**, **dị thường** (tiếng Anh: _paranormal_) là một thuật
**Yên Dũng** là một huyện cũ thuộc tỉnh Bắc Giang, Việt Nam. Huyện Yên Dũng được sáp nhập vào thành phố Bắc Giang vào ngày 1 tháng 1 năm 2025. ## Địa lý Trước khi
thumb|Các huyện của [[Nhật Bản. Lưu ý rằng đây là những khu vực còn lại của các huyện lớn trước đây, khi các thị trấn sáp nhập vào các thành phố tách ra khỏi các
**Giải vô địch thế giới _Liên Minh Huyền Thoại**_ (tiếng Anh: _**League of Legends_ World Championship**) là một giải đấu thể thao của trò chơi điện tử _Liên_ _Minh_ _Huyền_ _Thoại_ được tổ chức hàng
**Núi Thành** là một huyện ven biển nằm ở phía nam tỉnh Quảng Nam, Việt Nam. ## Địa lý ### Vị trí địa lý Huyện Núi Thành nằm ở phía nam tỉnh Quảng Nam, có
**Vĩnh Hưng** là một huyện thuộc tỉnh Long An, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Vĩnh Hưng nằm về phía tây nam tỉnh Long An, có vị trí địa lý: *Phía đông và phía bắc
**Diên Khánh** là một huyện nằm ở trung tâm tỉnh Khánh Hòa, Việt Nam. Diên Khánh từng là trung tâm của phủ Diên Khánh xưa kia, sau năm 1945, tỉnh lỵ của Khánh Hòa mới
**Cát Tiên** là một huyện cũ thuộc tỉnh Lâm Đồng, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Cát Tiên nằm ở phía tây nam tỉnh Lâm Đồng, có vị trí địa lý: *Phía đông giáp huyện
**Lâm Thương** (临沧市) Hán Việt: _Lâm Thương thị_), xưa gọi là Miến Ninh, là một địa cấp thị thuộc tỉnh Vân Nam, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, nằm ở phía tây nam của tỉnh
**Phú Lộc** là một huyện thuộc thành phố Huế, Việt Nam. ## Địa lý thumb|trái|235x235px|Một lô cốt trên đỉnh [[đèo Hải Vân, hướng nhìn ra phía bãi biển Lăng Cô]] Huyện Phú Lộc nằm ở
**Kiến Thụy** là một địa danh từng là cấp huyện thuộc thành phố Hải Phòng, Việt Nam đến ngày 30 tháng 6 năm 2025 do chủ trương giải thể cấp huyện của nhà nước Cộng
**Cam Lâm** là một huyện ven biển thuộc tỉnh Khánh Hòa, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Cam Lâm nằm ở phía nam tỉnh Khánh Hòa, có vị trí địa lý: *Phía đông giáp Biển
**Bảo Lạc** là một huyện cũ thuộc tỉnh Cao Bằng, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Bảo Lạc nằm ở phía tây của tỉnh Cao Bằng, nằm cách thành phố Cao Bằng khoảng 130 km về
**Tiên Lãng** là một huyện cũ thuộc thành phố Hải Phòng, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Tiên Lãng nằm ở phía nam của thành phố Hải Phòng, cách trung tâm thành phố khoảng 48 km,
**Tri Tôn** là một huyện miền núi nằm ở phía tây của tỉnh An Giang, Việt Nam. ## Địa lý ### Vị trí địa lý trái|Một cánh đồng lúa chín ở xã [[Núi Tô (xã)|Núi
**Kỳ Anh** là một huyện ven biển nằm ở phía đông nam tỉnh Hà Tĩnh, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Kỳ Anh nằm ở phía nam của tỉnh Hà Tĩnh, có vị trí địa
**Tiền Hải** là một huyện cũ ven biển thuộc tỉnh Thái Bình, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Tiền Hải nằm ở phía đông nam của tỉnh Thái Bình, cách thành phố Thái Bình khoảng
**Gio Linh** là một huyện ven biển cũ thuộc tỉnh Quảng Trị, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Gio Linh nằm ở phía đông bắc tỉnh Quảng Trị, có vị trí địa lý: *Phía đông
**Thanh Lâm** là một huyện đã từng tồn tại trong lịch sử Việt Nam kể từ thời thuộc Minh (1407-1427). Theo _Đồng Khánh dư địa chí_ soạn thời nhà Nguyễn, phần chép về tỉnh Hải