Thập bát ban võ nghệ (chữ Hán: 十八般武藝) hay thập bát ban binh khí (chữ Hán: 十八般兵器) là 18 loại vũ khí cơ bản trong hệ thống chương trình của các môn phái võ thuật Trung Quốc cũng như một số môn võ cổ truyền Việt Nam, đặc biệt là các nhánh võ có xuất xứ từ Bình Định, Nam Trung Bộ Việt Nam.
Vũ khí cổ đại gồm rất nhiều loại nhưng được hệ thống hóa thành 18 môn loại. Đây là biểu hiện của quan niệm của người xưa cho rằng số 9 là số cùng của chữ số (vì nếu thêm 1 vào số 9 thì sẽ thành số 1 thêm 0. Trong 10 vị trí, số hạng 10 lại trở thành chữ số bé nhất vì vậy triết học, số học và lý học phương Đông dùng số 9 hay bội số của số 9 để biểu thị số mục nhiều. 18 là bội số của 9, vì vậy thập bát ban võ nghệ trở thành thuật ngữ được dùng cho tới ngày nay.
Lịch sử
Theo dã sử Trung Quốc, Đao, Thương và Cung tên do Hoàng Đế, một vị vua trong Ngũ Đế sống khoảng thế kỷ 26 trước Công nguyên đến Thế kỷ 21 trước Công nguyên, tạo ra. Tuy nhiên lịch sử nhân loại cho thấy, từ thời đồ đá con người đã biết sử dụng gậy gỗ, dao đá, búa đá, là những loại binh khí nguyên thủy trong cuộc đấu tranh sinh tồn chống lại các loài thú dữ và các bộ tộc hiếu chiến khác. Đến thời đồ đồng, các bộ lạc hoang sơ đã biết sử dụng đồng xanh (thanh đồng) mài làm dao, thương, việt (búa) v.v. và sau đó là thời đồ sắt với những vũ khí đầu tiên (không kể những công cụ sản xuất) được làm bằng sắt đúc. Đến đời Minh Trung Quốc (1368-1644), các loại vũ khí ngày càng đa dạng và cơ bản đã được phân chia thành 18 loại.
Tuy nhiên thuật ngữ "thập bát ban võ nghệ" hay "thập bát ban binh khí" trong lịch sử Trung Hoa cũng như Việt Nam thời cổ đại chưa hề thấy xuất hiện. Tạ Triệu Chiết đời Minh trong cuốn Ngũ tạp trở và Chử Nhân Hoạch đời Nhà Thanh trong Kiên hồ tập đều đã nói đến "thập bát ban võ nghệ". Rõ ràng khái niệm "thập bát ban võ nghệ" do người đời sau sáng tác ra, nhưng lịch đại cụ thể của thuật ngữ thì chưa ai xác định được, đòi hỏi những nghiên cứu hết sức công phu khác để có thể tìm về nguyên khởi.
Môn loại
Thập bát ban võ nghệ do niên đại, vùng đất và các chi phái võ thuật khác nhau có những quan niệm khác nhau, dẫn đến tình trạng ít nhiều thiếu thống nhất về mặt khái niệm. Từ xưa đến nay có hàng chục cách hiểu về hệ thống này:
Trung Quốc
Theo cuốn Ngũ tạp trở và Kiên hồ tập: mười tám ban binh khí bao gồm cung, nỏ, thương, đao, kiếm, mâu, thuẫn (khiên, mộc che), phủ, việt, kích, tiên (roi), giản, qua, thù (một loại côn bằng tre gỗ có cạnh, không có lưỡi), soa (đinh ba có ba mũi cao ngang nhau hoặc mũi giữa cao hơn), cương soa (vũ khí có 2 mũi nhọn), bừa, dây xích mềm, bạch đả (tay không tức quyền thuật). Người đời sau gọi đây là "mười tám ban nhỏ" (tiểu thập bát ban).
Gọi là mười tám ban lớn (Thập bát ban võ nghệ) có: đao, thương, kiếm, kích, côn, bổng (một loại gậy ngắn hơn côn), sóc (một loại binh khí cổ, cán dài hơn mâu), đáng (thang), phủ (búa), việt, sản (kiểu như xẻng), bừa (bà), giản (đổng), chùy, soa, qua, mâu.
Gần hơn nữa thì chia 18 ban binh khí ra "chín dài và chín ngắn". Chín dài gồm: thương, kích, côn, việt, soa, đáng, siêu, câu, sóc, hoàn (vòng càn khôn, một loại vòng có những lưỡi dao gắn trên). Chín ngắn gồm: đao, kiếm, quải, phủ (rìu), tiên, giản, chùy, bổng (gậy), chử (cái chày).
Cách lý giải khác gồm đao, thương, kiếm, kích, đáng, côn, soa, bừa, tiên, giản, chùy (búa), phủ (rìu), câu, liềm, quải, cung tên, đằng bài.
Một cách lý giải nữa gồm mâu, đáng, đao, qua, sóc, tiên, giản, kiếm, chùy, trảo, kích, câu, việt, phủ, bài, bổng, thương, sao.
Thêm vào đó, còn cách phân loại: đao, thương, kiếm, kích, phủ (rìu), việt, câu, soa, tiên, giản, tên, chùy, trảo, đáng, liềm, sóc, côn, bổng.
Một lý giải khác cũng không kém phần phổ biến: đao, thương, kiếm, kích, việt, côn, soa, bừa, tiên, giản, chùy, phủ, câu, liềm, trảo đới (dây, song thủ đới), lan mã phù (phù chặn ngựa), cung tên.
Cũng không hiếm khi thập bát ban võ nghệ chỉ đao, thương, kiếm, kích, côn, soa, bừa, tiên (roi), giản, chùy, phủ, câu, liềm, trảo, hoàn (vòng), quải, đáng, cung tên (cung thỉ).
Ngày nay, giới võ thuật hiện đại giải thích 18 ban vũ khí là đao, thương, kiếm, kích, phủ (rìu), việt, câu, soa, tiên, giản, chùy, đáng, côn, sóc, bổng, quải, lưu tinh (chùy), trảo (móc câu).
Việt Nam
Ở Việt Nam trong võ cổ truyền Bình Định, thập bát ban võ nghệ được lý giải gồm mười tám môn loại: siêu đao, thương, giáo (một loại binh khí dài hơn thương), mác, kiếm, xà mâu, khiên, phủ hay phủ việt (búa), kích, roi, giản, chùy, đinh ba, cào, côn, dây vải hay dải lụa có buộc vật nặng ở đầu, tô, thủ cước (tay, chân, quyền). Hệ thống thập bát ban võ nghệ Việt Nam đã có từ thời Lê, thời Nguyễn và được đưa vào nội dung khảo hạch, thi cử để tuyển chọn các cử nhân, tiến sĩ võ. Nội dung thi tuyển này chủ yếu bao gồm bắn cung, phóng lao, lăn khiên, cưỡi ngựa, múa giáo, múa siêu đao, múa kiếm, đấu kích, múa côn, đánh quyền v.v.
Album
Image:Thiền-trượng-martial-arts.jpg|Thiền trượng.
Image:Thanh-long-yen-nguyet-dao-quan-vu-18-binh-khi-ha-dung-hong-gia-quyen-vo-su-ha-chau.jpg|Một Võ sư sử dụng Quan đao (Thanh Long Yển Nguyệt Đao).
Image:Thuong-18-binh-khi-ha-dung-hong-gia-quyen-vo-su-ha-chau.jpg|Một Võ sư sử dụng Thương.
Image:Con-18-binh-khi-ha-dung-hong-gia-quyen-vo-su-ha-chau.jpg|Một Võ sư sử dụng côn
Image:Song-to-binh-khi.jpg|Một thế Song tô.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Thập bát ban võ nghệ** (chữ Hán: 十八般武藝) hay **thập bát ban binh khí** (chữ Hán: 十八般兵器) là 18 loại vũ khí cơ bản trong hệ thống chương trình của các môn phái võ thuật
nhỏ|phải|Một võ sinh người Iran đang sử dụng thương nhỏ|phải|Đao thương giao đấu **Thương** (chữ Hán: 槍, giản thể: 枪) là một loại vũ khí lạnh, một loại giáo của Trung Quốc, thương cùng với
thế=Sư trưởng Hà Dũng; cao đồ của cụ Hà Châu, sử dụng Côn.|nhỏ|Một [[Võ sư sử dụng côn.]] **Côn** (棍) là một loại gậy được sử dụng làm binh khí phổ thông trong các hệ
**Giản** (锏) là một thứ vũ khí trong thập bát ban võ nghệ. Giản theo như gốc tích ban đầu là một cây roi bằng tre hoặc cành gỗ, có chiều dài khoảng 60–70 cm. Về
Một đòn đá trong làng võ Tân Khánh Bà Trà. **Võ thuật Việt Nam** là tên gọi khái quát hệ thống võ thuật, các võ phái, bài thảo, võ sư khai sinh và phát triển
thế=Một Võ sư Võ cổ truyền Việt Nam.|nhỏ|220x220px|Một [[Võ sư Võ cổ truyền Việt Nam.]] **Võ sư** chỉ những người đứng đầu các võ đường dạy võ. Là những người có trình độ võ thuật
:_Bài này viết về một môn võ thuật có nguồn gốc từ Trung Hoa. Các nghĩa khác về Thiếu Lâm khác được liệt kê tại Thiếu Lâm (định hướng)_ :_Xem thêm Thiếu Lâm thất thập
phải|Phù hiệu phái võ Nhất Nam **Võ Nhất Nam** là một phái võ ở Việt Nam. Võ Nhất Nam mới chính thức ra mắt tại Hà Nội vào ngày 23 tháng 10 năm 1983 do
là một serie tiểu thuyết của Nhật Bản do Sai Yukino viết và Kairi Yura minh họa. Tập cuối cùng (tập 18) được phát hành vào tháng 7/2011. Một phiên bản manga, cũng do Kairi
**Hùng kê quyền** (雄雞拳, quyền gà chọi), âm địa phương một số vùng gọi không hoàn toàn chính xác là **Hồng kê quyền**, là bài quyền mô phỏng các kỹ thuật của gà chọi, một
**Xà gạc**, còn gọi là **chà gạc**, **chà gạt**, **chà gặt** (tiếng Chăm ꨎꨈꩀ, _jagak_), là một loại công cụ và vũ khí phổ biến trong cộng đồng người Chăm và nhiều dân tộc Tây
:thế=Sư trưởng Hà Dũng - Cao đồ của cụ Hà Châu biểu diễn Quan Âm chưởng; chặt bể gạch tuynel.|nhỏ|220x220px|Sư trưởng Hà Dũng - Cao đồ của cụ [[Hà Châu biểu diễn Quan Âm chưởng;
**Khu di tích Gò Tháp** là một di tích quốc gia đặc biệt, nằm trên địa bàn hai xã Mỹ Hòa và Tân Kiều, huyện Tháp Mười, tỉnh Đồng Tháp, cách Mỹ An (huyện lỵ)
**Lịch sử kinh tế Nhật Bản** được quan tâm nghiên cứu chính là vì sự phát triển kinh tế mạnh mẽ của nước này và bởi vì Nhật Bản là nền kinh tế quốc gia
**Thập Quốc Xuân Thu** () là một sách sử theo thể kỷ truyện do Ngô Nhâm Thần (吳任臣) thời nhà Thanh biên soạn. Bộ sách có tổng cộng 114 quyển Bộ sách hoàn thành vào
**Tuyệt Đại Song Kiêu** (Trung văn phồn thể: 絕代雙嬌) hay còn được gọi là Giang Hồ Thập Ác là một tác phẩm võ hiệp được viết bởi nhà văn Cổ Long vào năm 1967. Tác
nhỏ|phải|Thai tạng giới [[Mạn-đà-la ()]] nhỏ|phải|Vòng Pháp luân **Nghệ thuật Phật giáo** là sự phản ánh các khái niệm trong đạo Phật dưới các hình thức nghệ thuật khác nhau – nhất là các lĩnh
thế=Một Võ sư Võ cổ truyền Việt Nam.|nhỏ|Một [[Võ sư Võ cổ truyền Việt Nam.|225x225px]] **Võ thuật** là hệ thống được mã hóa và truyền thống chiến đấu được thực hành vì một số lý
thumb|[[Vincent van Gogh, tháng 7 năm 1890, _Đồng lúa và những con quạ_.]] **Tâm lý học mỹ thuật** là một lĩnh vực liên ngành nghiên cứu về quan niệm, nhận thức và đặc điểm của
**Quan Âm Thị Kính** là một trong bảy vở chèo cổ đầu tiên của nghệ thuật sân khấu chèo Việt Nam. Các vở chèo kinh điển của nghệ thuật chèo được lưu giữ lại đến
**Bá Nhan** (chữ Hán: 伯颜, chữ Mông Cổ: ᠪᠠᠶᠠᠨ, chuyển ngữ Poppe: Bayan, chữ Kirin: Баян, 1236 – 11/01/1295), người Bát Lân bộ (Baarin), dân tộc Mông Cổ, là tướng lĩnh nhà Nguyên trong lịch
Một đòn đá thẳng trong võ Tân Khánh Bà Trà đang được các môn sinh luyện tập. **Tân Khánh Bà Trà** hay **Bà Trà - Tân Khánh** hay **Võ Lâm Tân Khánh Bà Trà** (người
Đây là danh sách các nhân vật xuất hiện từ tiểu thuyết võ hiệp **_Thiên long bát bộ_** của nhà văn Kim Dung. Có hơn 230 nhân vật trong cuốn tiểu thuyết, bao gồm cả
**Gốm Bát Tràng** là tên gọi chung của các loại đồ gốm Việt Nam được sản xuất tại làng Bát Tràng, thuộc xã Bát Tràng, thành phố Hà Nội và xã Phụng Công, tỉnh Hưng
Võ sư đại lực sĩ **Hà Châu** là tên và danh hiệu của một võ sư nổi tiếng tại Việt Nam. Ông nổi danh với trình độ võ công cao thâm đến mức vượt qua
**Mỹ Châu** (tên khai sinh: **Nguyễn Thị Mỹ Châu**, sinh ngày 21 tháng 8 năm 1950) là một nữ nghệ sĩ cải lương nổi tiếng người Việt Nam trên sân khấu lẫn thị trường băng
**Làng nghề** là một đơn vị hành chính cổ xưa mà cũng có nghĩa là một nơi quần cư đông người, sinh hoạt có tổ chức, có kỷ cương tập quán riêng theo nghĩa rộng.
**Võ Duy Dương** (; Hán Việt: _Vũ Duy Dương_; 1827-1866), còn gọi là **Thiên hộ Dương** (千戶楊, do giữ chức Thiên hộ), là lãnh tụ cuộc khởi nghĩa chống thực dân Pháp (1862-1866) ở Đồng
**Chủ nghĩa vô trị** hay **chủ nghĩa vô chính phủ** là một trường phái triết học và phong trào chính trị chủ trương hoài nghi bất cứ sự hợp thức hóa nào về chính quyền,
phải|nhỏ|Các [[kim tự tháp Ai Cập ở quần thể kim tự tháp Giza, nhìn từ trên không. Quần thể này được xây dựng vào khoảng năm 2600 TCN.]] phải|nhỏ|Đền Prasat Thom ở [[Koh Ker, Campuchia]]
nhỏ|300x300px| nhỏ|350x350px| [[Câu cá dưới lưới thức ăn ]] **Đánh bắt cá quá mức** là việc loại bỏ một loài cá ra khỏi vùng nước với tốc độ mà loài đó không thể sinh sản
**Giải bóng đá Vô địch Quốc gia 2009**, tên gọi chính thức là **Giải bóng đá Vô địch Quốc gia Petro Vietnam Gas 2009** hay **Petro Vietnam Gas V-League 2009** vì lý do tài trợ,
**Võ Tắc Thiên** (chữ Hán: 武則天, 624 - 16 tháng 12, 705) hay **Vũ Tắc Thiên**, thường gọi **Võ hậu** (武后) hoặc **Thiên hậu** (天后), là một phi tần ở hậu cung của Đường Thái
**Carlos II của Tây Ban Nha** (tiếng Tây Ban Nha: Carlos II, 6 tháng 11 năm 1661 - 1 tháng 11 năm 1700), còn được gọi là **Kẻ bị bỏ bùa** (tiếng Tây Ban Nha:
nhỏ|phải|Một kỵ mã [[Mông Cổ với kỹ thuật truyền thống]] **Môn cưỡi ngựa** (_Equestrianism_) hoặc đơn giản là **cưỡi ngựa** (_Horse riding_) hay còn gọi là **mã thuật** hay "thừa mã" là một môn thể
**Tiêu Thập Nhất Lang** (chữ Hán: 蕭十一郎, bính âm: _Xiao Shi Yi Lang_, tên tiếng Anh: _The Eleventh Son_) hay còn gọi là **Tuyệt Tình Nương** là một tiểu thuyết võ hiệp, trinh thám của
**Công nghệ nano** là việc sử dụng vật chất ở quy mô nguyên tử, phân tử và siêu phân tử cho các mục đích công nghiệp. Mô tả phổ biến sớm nhất về công nghệ
**Nguyễn Chế Nghĩa** (阮制義, 1265-1341) là một tướng lĩnh thời nhà Trần. ## Tiểu sử Nguyễn Chế Nghĩa là danh tướng thời Trần và là người thông thạo thập bát ban võ nghệ. Ông là
**Không lực Hải quân Đế quốc Nhật Bản** (kanji cũ: 大日本帝國海軍航空隊, romaji: _Dai-Nippon Teikoku Kaigun Koukuu-tai_, phiên âm Hán-Việt: _Đại Nhật Bản Đế quốc Hải quân Hàng không Đội_) là binh chủng không quân của
**Lã Bất Vi** (Giản thể: 吕不韦; phồn thể: 呂不韋; 292 TCN - 235 TCN) là một thương nhân người nước Vệ, sau trở thành Tướng quốc của nước Tần thời Chiến Quốc. Ông nổi tiếng
**Lệ Thủy** (sinh ngày 20 tháng 5 năm 1948) là nữ nghệ sĩ cải lương nổi tiếng người Việt Nam. Bà được mệnh danh là "**Cô đào ngoại hạng**" của sân khấu cải lương miền
thumb|Mẫu kim loại vô định hình **Kim loại vô định hình** hay **thủy tinh kim loại** là một hợp kim có cấu trúc vô định hình. Hầu hết kim loại đều có cấu trúc định
**Nga Mi** là một môn phái võ thuật Trung Hoa ra đời tại núi Nga Mi và được truyền bá rộng rãi ở Tứ Xuyên. Nga Mi phái là môn phái do nữ giới sáng
phải|Một đội bắn tỉa của [[Lê dương Pháp]] Lính bộ binh bắn tỉa của Quân đội Mỹ với súng bắn tỉa [[súng bắn tỉa M24|M24 tại Afghanistan ngày 19 tháng 10 năm 2006.]] Lính bắn
nhỏ|304x304px|Bức tranh trừu tượng màu nước đầu tiên của [[Wassily Kandinsky|Kandinsky, 1910 ]] **Nghệ thuật Trừu tượng** là trào lưu hội họa đầu thế kỷ 20, vào những năm 1910 đến 1914. Nghệ thuật trừu
**_Võ hiệp_** (tiếng Anh: **_Dragon_**; tiếng Hoa: 武侠, bính âm: **_Wǔ Xia_**) là một bộ phim điện ảnh Hồng Kông – Trung Quốc thuộc thể loại hành động – võ thuật – hình sự ra
**Danh sách các sự kiện trong lịch sử Nhật Bản** ghi lại các sự kiện chính trong lịch sử Nhật Bản theo thứ tự thời gian. ## Cổ đại ### Thời kỳ đồ đá cũ
Vào ngày 31 tháng 12 năm 2022, trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp, Việt Nam đã xảy ra một vụ tai nạn liên quan đến an toàn thi công công trình xây dựng khiến cho
**Tấn Tài** (1938–2011) là một nghệ sĩ cải lương nổi tiếng người Việt Nam. Trước năm 1975, ông được mệnh danh là _Hoàng đế đĩa nhựa_ với mức cát-xê cao ngất ngưởng cùng với _Bà
MÁY HUYẾT ÁP CƠ ALPK2 NHẬT KÈM ỐNG NGHE Máy đo huyết áp cơ ALPK2 chất lượng Nhật Bản, sản xuất theo công nghệ tiên tiến nhất, được các chuyên gia hàng đầu khuyên dùng,