Tháng Chín đen (tiếng Ả Rập: أيلول الأسود, phiên âm là Aylūl Al-Aswad) là một xung đột chính trị xảy ra tại Jordan giữa Lực lượng Vũ trang Jordan (JAF) với sự lãnh đạo của Vua Hussein và Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) dưới sự lãnh đạo của cố lãnh tụ Yasser Arafat, ban đầu xảy ra trong giai đoạn từ 16 tháng 9 đến 27 tháng 9 năm 1970, sau đó tiếp tục đến ngày 17 tháng 7 năm 1971.
Bối cảnh
Sau khi Jordan mất kiểm soát tại Bờ Tây vào năm 1967, những chiến binh của Palestine được biết đến là các fedayeen đã di chuyển các căn cứ quân sự đến Jordan và tăng cường tấn công Isreal và các khu vực có liên quan đến Israel. Một cuộc trả đũa của Israel nhắm vào doanh trại của PLO đặt tại Karameh, một thị trấn của Jordan sát biên giới với Bờ Tây, đã thúc đẩy một cuộc chiến tranh toàn diện. Chiến thắng chung của Jordan và Palestine trong Trận Karameh năm 1968 đã thúc đẩy sự ủng hộ của Thế giới Ả Rập đối với các chiến binh Palestine ở Jordan. PLO đã phát triển sức mạnh tại Jordan và vào đầu năm 1970, nhóm này đã bắt đầu công khai sự lật đổ chế độ quân chủ Hashemite.
Hành động với vai trò một nhà nước trong một nhà nước, các chiến binh Palestine đã coi thường luật và quy định của quốc gia sở tại, và thậm chí còn nỗ lực ám sát vua Hussein đến hai lần. Những nỗ lực đó đã khiến cho các fedayeen chạm trán bạo lực đối với các lực lượng vũ trang của Jordan vào tháng 6 năm 1970. Vua Hussein muốn hất cẳng những chiến binh đến từ Palestine ra khỏi quốc gia của mình, nhưng lại do dự vì ông không muốn nhìn thấy "sự thảm sát những người Palestine". Những hoạt động của PLO tại Jordan đã lên tới cực điểm khi vụ cướp máy bay tại Dawson's Field xảy ra vào ngày 10 tháng 9 năm 1970, khi mà các fedayeen đã cướp ba chiếc máy bay dân sự và đã kiểm soát nơi hạ cánh của chúng tại Zarqa, đồng thời bắt cóc các công dân nước ngoài làm con tin, và sau đó thách thức sức ép của dư luận quốc tế. Hussein coi đó như là cọng rơm cuối cùng trên lưng con lừa và chỉ đạo quân đội của mình.
Diễn biến
Vào ngày 17 tháng 9, các lực lượng vũ trang Jordan đã bao vây các thành phố với sự xuất hiện của PLO gồm Amman và Irbid và bắt đầu nã pháo vào các fedayeen, những người đã xác định ở trong các trại tị nạn của người Palestine. Ngày hôm sau, lực lượng từ Syria với sự tham gia của Quân Giải phóng Palestine đã bắt đầu tấn công lại Irbid, nơi mà các fedayeen tuyên bố đây là một thành phố "được giải phóng". Vào ngày 22 tháng 9, những người Syria đã rút lui sau khi quân đội Jordan đã ném bom vào các mặt đất hàng không làm cho Syria thiệt hại nặng nề, và sau khi máy bay tiêm kích Lực lượng Phòng không Israel cũng dội bom tấn công quân đội Syria như là sự ủng hộ cho Vua Hussein, kể cả khi họ không có sự hẹn trước. Sức ép được tạo ra bởi các quốc gia Ả Rập đã khiến cho Hussein tạm dừng cuộc chiến.
Vào ngày 13 tháng 10, Hussein ký với Arafat một thỏa thuận để sắt đặt lại sự hiện diện của các fedayeen. Tuy nhiên, tháng 1 năm 1971, các lực lượng vũ trang Jordan tấn công trở lại. Fedayeen đã bị đánh bật khỏi các thành phố, từng thành phố một, và rồi 2000 fedayeen đã đầu hàng sau khi bị bao vây tại một khu rừng tại Ajloun vào ngày 17 tháng 7, đánh dấu sự kết thúc của mâu thuẫn. Jordan đã cho phép các fedayeen rời đến Liban qua Syria. Những chiến binh này trở thành những chiến binh của Nội chiến Liban vào năm 1975. Tổ chức Tháng Chín Đen được thành lập trong cuộc xung đột. Tổ chức này đã tuyên bố nhận trách nhiệm trong vụ ám sát Thủ tướng Jordan Wasfi Al-Tal vào năm 1971 và công khai gây ra vụ thảm sát Munich năm 1972 đối với các vận động viên người Israel.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Tháng Chín đen** (tiếng Ả Rập: أيلول الأسود, phiên âm là _Aylūl Al-Aswad_) là một xung đột chính trị xảy ra tại Jordan giữa Lực lượng Vũ trang Jordan (JAF) với sự lãnh đạo của
Tổ chức khủng bố Palestine có tên là **Tháng Chín Đen** (TCĐ) (, _Munaẓẓamat Aylūl al-aswad_) được thành lập năm 1970. Nó chịu trách nhiệm trong vụ bắt cóc và thảm sát 11 nhân viên
**Jordan**, quốc hiệu là **Vương quốc Hashemite Jordan**, là một quốc gia Ả Rập tại Tây Á trải dài từ phần phía nam của sa mạc Syria tới vịnh Aqaba, giáp Syria ở phía bắc,
Vào tháng 9 năm 1970, những thành viên của Mặt trận Bình dân Giải phóng Palestine (PFLP) đã cướp 4 máy bay chở khách đi đến thành phố New York và London. Ba máy bay
**Núi Đền** (chữ Hebrew: הַר הַבַּיִת, chữ Ả Rập: الحرم القدسي الشريف, chữ Hán-Việt: Thánh Điện sơn) là thánh địa tôn giáo ở vào thành cổ Jerusalem, Israel. Tính nhạy cảm của Núi Đền, nằm
**Wasfi al-Tal** (cũng gọi là Wasfi Tel) (1919 - 28 tháng 11 năm 1971) (tiếng Ả Rập: وصفي التل) là Thủ tướng của Jordan ba nhiệm kỳ riêng biệt. Năm 1971, ông bị ám sát
**Sự kiện 11 tháng 9**, còn được gọi là **vụ khủng bố ngày 11 tháng 9**, **cuộc tấn công ngày 11 tháng 9** hay đơn giản là **11/9** (; ở Hoa Kỳ thường được gọi
**George Habash** (), còn được biết đến với laqab **"Al-Hakim"** (; 1 tháng 8 năm 1926 – 26 tháng 1 năm 2008), là một chính khách và bác sĩ người Palestine, người thành lập tổ
Ngày **31 tháng 10** là ngày thứ 304 (305 trong năm nhuận) trong lịch Gregory. Nó là ngày cuối cùng trong tháng 10, với 61 ngày còn lại trong năm. Ngày này được biết đến
**Mossad** (tiếng Hebrew: ; tiếng Ả Rập: _,_ ), tên đầy đủ là **Cục Tình báo và Đặc nhiệm** (tiếng Hebrew: , _HaMossad leModiʿin uleTafkidim Meyuḥadim_) là cơ quan tình báo của Israel, một trong
**Xe tăng Centurion** được giới thiệu năm 1945, là xe tăng chủ lực của quân đội Anh giai đoạn sau Thế chiến thứ hai. Nó được xem là một trong những thiết kế tăng thành
**Cuộc xung đột Israel–Palestine** (; ) là cuộc xung đột đang tiếp diễn giữa Israel và Palestine, đã bắt đầu từ giữa thế kỷ 20. Rất nhiều nỗ lực đã được thực hiện để giải
**Xung đột Ả Rập – Israel** (, ) là những hành vi thù địch và căng thẳng chính trị đã kéo dài khoảng một thế kỷ. Nó liên quan tới sự thành lập Nhà nước
**Quan hệ Israel–Liban** không bao giờ tồn tại dưới trao đổi kinh tế và ngoại giao bình thường mặc dù hai nước này là láng giềng, nhưng Liban là quốc gia Ả Rập đầu tiên
**_Creed III: Tay đấm huyền thoại_** (tên tiếng Anh: **_Creed III)_** là bộ phim chính kịch thể thao của Hoa Kỳ ra mắt năm 2023 và được đạo diễn bởi Michael B. Jordan kiêm diễn
**Thảm sát München** là tên gọi thường được gán cho vụ tấn công xảy ra tại Thế vận hội Mùa hè 1972 ở München, Bayern, phía nam Tây Đức, khi 11 thành viên đội tuyển
**Christina María Aguilera** (, ; sinh ngày 18 tháng 12 năm 1980) là một nữ ca sĩ, nhạc sĩ, vũ công, diễn viên và nhân vật truyền hình người Mỹ. Cô là chủ nhân của
**Thế kỷ 20** là khoảng thời gian tính từ ngày 1 tháng 1 năm 1901 đến hết ngày 31 tháng 12 năm 2000, nghĩa là bằng 100 năm. Thế kỷ 20 bị chi phối bởi
**Lịch sử thế giới hiện đại** theo mốc từng năm, từ năm 1910 đến nay. ## Thập niên 1910 * 1910: Bắt đầu cuộc cách mạng México. George V trở thành vua của Vương quốc
**USS _Basilone_ (DD-824/DDE-824)** là một tàu khu trục lớp _Gearing_ được Hải quân Hoa Kỳ chế tạo vào giai đoạn cuối Chiến tranh Thế giới thứ hai. Nó là chiếc tàu chiến đầu tiên của
**Ngày của Cha** () là một ngày lễ tôn vinh quyền làm cha, gắn kết gia đình, cũng như ảnh hưởng của những người cha trong xã hội. Tại các quốc gia Công giáo ở
**Lịch Hồi giáo** (tiếng Ả Rập: التقويم الهجري; _at-taqwīm al-hijrī_; tiếng Ba Tư: تقویم هجری قمری _taqwīm-e hejri-ye qamari_; tiếng Thổ Nhĩ Kỳ: _Hicri Takvim_; còn gọi là **lịch Hijri**) là một loại âm lịch
Lịch sử của quốc gia Liban. ### Lịch sử Liban từ buổi đầu tới khi độc lập năm 1943 Liban là quê hương của người Phoenicia, một dân tộc đã di cư tới đây bằng
**Ngày Quốc tế Từ thiện**, viết tắt là **IDC** (International Day of Charity) là một ngày hành động quốc tế, được Đại hội đồng Liên Hợp Quốc chọn là **ngày 5 tháng 9** nêu trong
Bài **Lịch sử Israel** này viết về lịch sử quốc gia Israel hiện đại, từ khi được tuyên bố thành lập năm 1948 cho tới tới hiện tại. Nền độc lập của Nhà nước Israel
**National Basketball Association** (**NBA**, hay còn được biết tới là "Giải bóng rổ nhà nghề Mỹ" ở truyền thông tiếng Việt) là giải đấu bóng rổ chuyên nghiệp ở Bắc Mỹ bao gồm 30 đội
**Ralf Schumacher** (sinh ngày 30 tháng 6 năm 1975) là một cựu tay đua người Đức. Ông là em trai của nhà vô địch thế giới công thức 1 bảy lần người Đức Michael Schumacher.
**Damian Lamonte Ollie Lillard Sr.** (sinh ngày 15 tháng 7 năm 1990) là một cầu thủ bóng rổ chuyên nghiệp người Mỹ cho đội Milwaukee Bucks của Giải Bóng rổ Nhà nghề Mỹ (NBA). anh
Chiếc **Lockheed F-104 Starfighter** là một kiểu máy bay tiêm kích đánh chặn siêu thanh một động cơ có tính năng bay khá cao, đã phục vụ cho Không quân Hoa Kỳ từ năm 1958
Bùng phát đại dịch COVID-19 bắt đầu tại châu Á, có nguồn gốc từ Vũ Hán, Hồ Bắc, Trung Quốc, và đã lan rộng ra khắp lục địa. Tính đến ngày 12 tháng 5 năm
**Trung Đông** (tiếng Anh: Middle East, tiếng Ả Rập: الشرق الأوسط, tiếng Hebrew: המזרח התיכון, tiếng Ba Tư: خاورمیانه) là chỉ bộ phận khu vực trung tâm của 3 Châu Lục: Á, Âu, Phi, từ
**_What If...?_** (tạm dịch tiếng Việt: **_Sẽ ra sao nếu...?_**) là một bộ phim hoạt hình tuyển tập dài tập của Mỹ do A. C. Bradley tạo ra cho dịch vụ phát trực tuyến Disney+,
**Mohammed Abdel Rahman Abdel Raouf Arafat al-Qudwa al-Husseini** (, 24 tháng 8 năm 1929 – 11 tháng 11 năm 2004), thường được gọi là **Yasser Arafat** () hay theo kunya của ông **Abu Ammar** (),
**Romelu Menama Lukaku Bolingoli** (; sinh ngày 13 tháng 5 năm 1993) là một cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp người Bỉ hiện đang thi đấu ở vị trí tiền đạo cắm cho câu lạc
**Rubens "Rubinho" Gonçalves Barrichello** (, sinh ngày 23 tháng 5 năm 1972) là một tay đua xe chuyên nghiệp người Brazil đã thi đấu ở Công thức 1 từ năm 1993 đến năm 2011. Trong
phải|frame|Bản đồ Israel Bản đồ Israel trái|Ảnh chụp từ vệ tinh Israel tháng 1 năm 2003 **Israel** nằm ở rìa phía đông của Biển Địa Trung Hải. Nó có biên giới phía bắc giáp với
**Giải vô địch bóng đá Tây Á 2019**, còn được gọi là **Giải vô địch Asiacell WAFF Iraq 2019** do Asiacell tài trợ, là phiên bản thứ 9 của Giải vô địch bóng đá Tây
**_Kỵ sĩ bóng đêm_** (tựa gốc tiếng Anh: **_The Dark Knight_**) là một bộ phim điện ảnh AnhMỹ thuộc thể loại siêu anh hùng ra mắt vào năm 2008 do Christopher Nolan làm đạo diễn,
**Son Heung-min** (, sinh ngày 8 tháng 7 năm 1992) là một cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp người Hàn Quốc hiện đang thi đấu ở vị trí tiền đạo hoặc tiền vệ cánh và
**_Tội đồ_** () là một bộ phim điện ảnh Mỹ thuộc thể loại hành động – nhạc kịch – kinh dị – siêu nhiên – chính kịch ra mắt vào năm 2025 do Ryan Coogler
, hay còn được biết đến là _Exit 8_, là một tựa game phiêu lưu ra mắt năm 2023, được phát triển và phát hành bởi Kotake Create. Được mô tả là một “trình mô
**Lee Sang-hyeok** (, Hán-Việt: Lý Tương Hách; sinh ngày 7 tháng 5 năm 1996), thường được biết đến với biệt danh **Faker**, là một game thủ _Liên Minh Huyền Thoại_ chuyên nghiệp người Hàn Quốc,
**Scarlett Ingrid Johansson** (; sinh ngày 22 tháng 11 năm 1984) là một nữ diễn viên và ca sĩ người Mỹ. Cô là nữ diễn viên được trả thù lao cao nhất thế giới kể
**Bóng đá vì tình bằng hữu** (, ) là giải bóng đá vì Tình hữu nghị là một chương trình xã hội dành cho trẻ em quốc tế do PJSC «Gazprom».Mục tiêu của chương trình
**Bonnie Elizabeth Parker** (1/10/191023/5/1934) và **Clyde Chestnut Barrow** (24/3/190923/5/1934) là cặp đôi tội phạm người Mỹ khét tiếng với các vụ cướp ngân hàng ở miền trung Hoa Kỳ cùng băng đảng của mình (băng
**Abū Sulaymān Khālid ibn al-Walīd ibn al-Mughīrah al-Makhzūmī** (; 585–642), còn được người đời tôn sùng là **Sayf Allāh al-Maslūl** (; _Lưỡi gươm của Allah_), là người bạn đồng hành của Môhamet và là một
**Félix Ismael Rodríguez Mendigutia** (sinh ngày 31 tháng 5, 1941) là một cựu sĩ quan người Mỹ gốc Cuba của lực lượng bán quân sự do CIA hậu thuẫn làm việc tại Bộ phân Hoạt
là một tổ chức cộng sản vũ trang thuộc phái cánh tả mới của Nhật Bản, do Shigenobu Fusako thành lập vào năm 1971 và giải tán vào năm 2001. Tuy có nhân sự là
nhỏ|phải|Các kệ hàng trống do việc mua đồ hoản loạn ở [[Lufkin, Texas, Hoa Kỳ, vào ngày 13 tháng 3 năm 2020.]] Nền kinh tế toàn cầu đã bị ảnh hưởng rất lớn bởi sự
**Ṣalāḥ ad-Dīn Yūsuf ibn Ayyūb** (, Ṣalāḥ ad-Dīn Yūsuf ibn Ayyūb, Tiếng Kurd: سهلاحهدین ئهیوبی, Selah'edînê Eyubî) (1137/1138 – 4 tháng 3 năm 1193), tên thường gọi trong các tài liệu phương Tây là **Saladin**,