Sông Congo (; ; ) là một con sông ở miền tây Trung Phi, con sông được hai quốc gia lấy tên theo nó là Cộng hòa Dân chủ Congo (trước đây là Zaire) và Cộng hòa Congo. Toàn bộ chiều dài của sông Congo nằm bên trong Cộng hòa Dân chủ Congo hoặc tạo thành một phần biên giới của nó. Với chiều dài 4.700 km, sông Congo là sông dài thứ hai ở châu Phi (sau sông Nin) và là một trong những con sông dài nhất thế giới. Sông Congo cũng là một trong những con sông có lưu vực và lưu lượng nước lớn nhất thế giới. Lưu vực sông Congo có diện tích 3.680.000 km² và vào mùa nước lớn sông có lưu lượng khoảng 41.800 m³ mỗi giây. Nằm ở khu vực vành đai mưa của châu Phi, sông Congo mang nhiều nước thứ hai thế giới, chỉ xếp sau sông Amazon. Là một con sông tàu bè có thể lưu thông được vào bên trong châu Phi, sông Congo là một huyết mạch giao thông chính và có vai trò nổi bật trong lịch sử của khu vực. Kinshasa (thủ đô Cộng hòa Dân chủ Congo) và Brazzaville (thủ đô Cộng hòa Congo) nằm đối diện nhau qua sông ở đoạn hạ lưu.
Lưu vực
Lưu vực sông Congo có diện tích , với lưu lượng tại cửa sông từ đến , trung bình . Do lưu vực bao gồm các phần ở bắc và nam xích đạo, dòng chảy của nó ổn định, vì lúc nào cũng có một phần của sông có mưa.
Thủy điện
Sông Congo là một con sông có tiềm năng thủy điện lớn nhất ở châu Phi. Mùa mưa nó vận chuyển hơn nước/giây vào Đại Tây Dương. Các nhà khoa học tính toán rằng toàn bộ lưu vực sông Congo chiếm 30% tiềm năng thủy điện trên thế giới. Tiềm năng này có thể cung cấp đủ lượng điện cho tất cả những khu vực hạ Sahara
Hiện có khoảng 40 nhà máy thủy điện trong lưu vực sông Congo, trong đó nhà máy lớn nhất là đập thác Inga nằm cách Kinshasa về phía tây nam. Dự án Inga được triển khai vào đầu thập niên 1970 và đập Inga là đập đầu tiên lúc đó. Theo kế hoạch ban đầu có 5 đập với tổng công suất thiết kế 34,5 GW. Cho đến nay chỉ có 2 đập được xây dựng gồm Inga I và Inga II, tổng cộng có 14 tuốc bin.
Người ta cũng lo ngại rằng các đập thủy điện mới này có thể gây ra sự tuyệt chủng của nhiều loài cá đặc hữu của con sông này.
Lịch sử tự nhiên
nhỏ|Satellite picture of Brazzaville, Kinshasa and the [[Pool Malebo|Malebo Pool of the Congo River.]]
Sông Congo được hình thành cách nay 1,5-2 triệu năm trong thế Pleistocen.
Sự hình thành sông Congo có thể đã dẫn đến sự biệt hóa allopatric của tinh tinh lùn và tinh tinh thông thường từ tổ tiên gần nhất của chúng. Bonobo là loài đặc hữu của rừng nhiệt đới trong khu vực, cũng như các loài khác mang tính biểu tượng như khỉ đầm lầy Allen, khỉ Dryas, aquatic genet, okapi và Congo Peafowl.
Về sinh vật thủy sinh, lưu vực sông Congo sự phong phú rất cao về số loài, và nhiều trong số đó là các loài đặc hữu. Cho đến nay, hầu hết 700 loài cá đã được ghi nhận trong lưu vực sông này, và còn phần lớn vẫn chưa được nghiên cứu. Do chưa nghiên cứu hết và sự khác biệt sinh thái lớn giữa các vùng trong lưu vực, người ta thường chia lưu vực thành nhiều vùng sinh thái. Trong số các vùng sinh thái, chỉ tính riêng vùng hạ Congo thì có hơn 300 loài cá, trong đó có khoảng 80 loài đặc hữu Các họ các chủ yếu trong sông là Cyprinidae, Mormyridae, Alestidae, Mochokidae, và Cichlidae. Trong số đó các loài bản địa là rất lớn, nhiều loài cá ăn thịt cá hổ khổng lồ. Hai trong số nhiều loài cá hoàng đế đặc hữu bất thường là whitish (non-pigmented) và Lamprologus lethops mù, chúng được tin là sống trong môi trường nước sâu khoảng , Cũng có nhiều loài ếch và ốc sên đặc hữu.
Phụ lưu
Xếp theo thứ tự từ cửa sông lên thượng nguồn.
- Inkisi
** Nzadi
- Nsele
- Bombo
- Kwa
** Fimi
* Lukenie
Kwango
** Sankuru
- Lefini
- Likouala
- Sangha
- Ubangi
Giri
Uele
*** Mbomou
- Sông Lomami
- Luvua
** Luapula
- Chambeshi
Đoạn và lưu vực sông Congo theo ranh giới quốc gia|Lưu vực sông Congo
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Sông Congo** (; ; ) là một con sông ở miền tây Trung Phi, con sông được hai quốc gia lấy tên theo nó là Cộng hòa Dân chủ Congo (trước đây là Zaire) và
nhỏ|Sông Kasai có màu đỏ **Kasai** (gọi là **Cassai** tại Angola) là một chi lưu của sông Congo. Sông khởi nguồn tại Angola rồi sau đó trở thành biên giới giữa Angola và Cộng hòa
phải|nhỏ|Bản đồ [[Cộng hòa Dân chủ Congo thể hiện sông Lomami với màu đỏ]] **Sông Lomami** là một chi lưu chính của sông Congo tại Cộng hòa Dân chủ Congo. Sông có chiều dái xấp
phải|nhỏ|Cộng hòa dân chủ Congo **Cộng hòa Dân chủ Congo** (tiếng Pháp: _République Démocratique du Congo_) là một quốc gia ở Trung Châu Phi. Cộng hòa Dân chủ Congo còn được gọi là **Congo-Leopoldville**, hay
**Cộng hòa Congo**, cũng được gọi là **Congo-Brazzaville** hay đơn giản là **Congo**, là một quốc gia có chủ quyền nằm ở Trung Phi. Congo giáp với năm quốc gia: Gabon và Đại Tây Dương
Sông Ubangi ở ngoại ô [[Bangui]] **Sông Ubangi**, cũng viết **Oubangi**, ( hay ) là một con sông ở miền trung châu Phi; đây là phụ lưu chính của sông Congo. ## Địa lý Sông
**Cuango** hay **Kwango** () là một sông xuyên biên giới giữa Angola và Cộng hòa Dân chủ Congo. Đây là chi lưu tả ngạn dài nhất của sông Kasai tại lưu vực sông Congo. Sông
Cộng hòa Dân chủ Congo (CHDC Congo) là nước xuất ròng khẩu năng lượng năm 2008. Hầu hết năng lượng được tiêu thụ trong nước năm 2008. Theo thống kê của Cơ quan Năng lượng
Đây là **danh sách sông ở Zambia** ## Đại Tây Dương *_Sông Congo (Cộng hoà dân chủ Congo)_ **_Sông Lukuga (Cộng hoà dân chủ Congo)_ ***Hồ Tanganyika ****Sông Lufubu ****Sông Kalambo **_Luvua (Cộng hoà dân
Map showing the Uele River within the Ubangi River drainage basin. **Sông Uele**, cũng viết là **sông Welle**, là một sông tại Cộng hòa Dân chủ Congo. Sông khởi nguồn từ những ngọn núi gần
**Congo thuộc Pháp** () hoặc **Trung Congo** () là một thuộc địa của Pháp mà cùng một lúc bao gồm các khu vực ngày nay của Cộng hòa Congo, Gabon và Cộng hòa Trung Phi.
nhỏ|Sông Tshuapa có màu đỏ **Sông Tshuapa** nằm tại Cộng hòa Dân chủ Congo, với chiều dài 1000 km long. Sông chảy theo hướng tây bắc từ thị trấn Katako-Kombe và sau đó chuyển phía tây
**Sông Ebola** là con sông nằm ở phía bắc Cộng hòa Dân chủ Congo, châu Phi. Đây là đầu nguồn của sông Mongala - một chi lưu của sông Congo. Virus Ebola (EBOV) và các
**Sông Niger** là một con sông quan trọng ở tây châu Phi, có chiều dài 4470 km (hơn 3000 dặm). Con sông chảy theo hình lưỡi liềm qua Guinée, Mali, Niger, dọc biên giới Bénin rồi
Bản đồ bồn địa Amazon với sông Madeira được tô đậm **Sông Madeira** là một tuyến đường thủy chính tại Nam Mỹ, dài xấp xỉ 3.250 km (2.020 mi) Madeira là phụ lưu lớn nhất của sông
**Kinshasa**, trước đây gọi là _Léopoldville_ (tiếng Pháp) hay (tiếng Hà Lan), là thủ đô và thành phố lớn nhất của Cộng hòa Dân chủ Congo, tọa lạc bên sông Congo. Từng là một khu
nhỏ|Sông Lualaba, màu đỏ **Lualaba** là đầu nguồn sông lớn nhất của sông Congo theo thể tích nước. Tuy nhiên, về chiều dài thì sông Chambeshi là đầu nguồn sông xa nhất. Lualaba có chiều
thumb|left|Brazzaville (2005) **Brazzaville**, thủ đô của Cộng hòa Congo, tọa lạc tại khu vực Đông Nam của Cộng hòa Congo. Brazzaville nằm bên bờ sông Congo, phía hạ lưu của Vực Malebo (tên cũ là
**Aruwimi** là một chi lưu của sông Congo, nằm ở phía bắc và đông của Congo. Aruwimi bắt đầu với tên gọi **sông Ituri**, bắt nguồn từ gần hồ Albert, tại vùng thảo nguyên phía
**Kwilu** là một sông chính khởi nguồn từ Angola và chảy về phía bắc qua tỉnh Bandundu của Cộng hòa Dân chủ Congo (DRC) đến thành phố Bandundu, nơi nó đổ vào sông Kwango ngay
**Sông Semliki** (đôi khi viết là **Semuliki**) là một con sông dài , chảy qua hai nước Cộng hoà Dân chủ Congo (CHDC Congo) và Uganda ở Trung-Đông Phi. Nó chảy về phía bắc, từ
**Thủ tướng Cộng hòa Dân chủ Congo** (, , ) là người đứng đầu chính phủ của Cộng hòa Dân chủ Congo. Hiến pháp nước Cộng hòa thứ ba cấp Thủ tướng Chính phủ một
:''Bài viết này là về Cộng hòa Dân chủ Congo (trước đây là Zaire). Đối với Cộng hòa Congo (còn được gọi là Congo-Brazzaville), xem Quyền LGBT ở Cộng hòa Congo. **Quyền đồng tính nữ,
nhỏ|Sông Chambeshi là đoạn cực đông của đường màu đỏ. **Chambeshi**, hay **Chambezi**, là một con sông tại đông bắc Zambia. Đây là đầu nguồn sông xa nhất của sông Congo (về chiều dài), do
**Aminata Sana Congo** (sinh năm 1974) là một chính trị gia và nhà ngoại giao người Burkina Faso. Bà là Bộ trưởng Bộ Phát triển Kinh tế Kỹ thuật số và Bài viết từ tháng
**Mbandaka** là thành phố ở phía tây của Cộng hòa Dân chủ Congo, thủ phủ của Vùng Équateur, thành phố này nằm gần như ngay ở đường xích đạo. Mbandaka nằm bên sông Congo, tại
nhỏ|250x250px|[[Sông Tamakoshi và thác Bhorley ở Nepal nhìn từ trên cao]] nhỏ|phải|251x251px|[[Murray (sông)|Sông Murray tại Úc]] **Sông** là dòng nước chảy thường xuyên tương đối ổn định trên bề mặt lục địa, các dòng sông
**Kisangani**, trước đây là Stanleyville là một thành phố ở phía bắc của Cộng hòa Dân chủ Congo, thủ phủ của Vùng Orientale. Đây là thủ phủ của tỉnh Tshopo, là một thành phố cảng
nhỏ|Sông Sankuru có màu đỏ **Sankuru** là một sông chính tại Cộng hòa Dân chủ Congo. Sông có chiều dài xấp xỉ 1.230 km và là chi lưu dài nhất của sông Kasai. Tại vùng thượng
**Én sông châu Phi** (danh pháp hai phần: **_Pseudochelidon eurystomina_**) là một loài chim thuộc họ Nhạn. Loài này sinh sống dọc theo sông Congo và chi lưu của nó, sông Ubangi. Én sông châu
**Sông Nin** hoặc **Nile** (tiếng Ả Rập: النيل, _an-nīl_, tiếng Ai Cập cổ đại: iteru hay Ḥ'pī - có nghĩa là sông lớn), là dòng sông thuộc châu Phi, là sông chính của khu vực
nhỏ|Nước sạch, một trong những tiêu chí đánh giá chất lượng cuộc sống, nhất là đối với các nước đang phát triển **Chất lượng cuộc sống** là một thuật ngữ được sử dụng để đánh
**Cá rô sông Nile**, tên khoa học **_Lates niloticus_**, còn gọi là cá **Mbuta** ở châu Phi, là một loài cá nước ngọt thuộc họ Latidae trong bộ Perciformes (Cá vược). Chúng được tìm thấy
**Rô phi sông Nin**, hay **rô phi vằn**, còn gọi đơn giản là _rô phi_ (danh pháp hai phần: **_Oreochromis niloticus_**) là một loài cá thuộc họ Cá hoàng đế (_Cichlidae_), có nguồn gốc từ
**Hồ Tanganyika** là một hồ lớn ở châu Phi (3° 20' tới 8° 48' Nam và từ 29° 5' tới 31° 15' Đông). Hồ này được coi là hồ nước ngọt lớn thứ hai Châu
**Vương quốc Kongo** (tiếng Kongo: _Kongo dya Ntotila_ hay _Wene wa Kongo;_ tiếng Bồ Đào Nha: _Reino do Congo_) là một quốc gia tại châu Phi nằm ở phía tây nam châu Phi, phía tây
**Vườn quốc gia Lomami** () là một vườn quốc gia nằm ở Cộng hòa Dân chủ Congo. Nằm trong lưu vực trung lưu của sông Lomami, vườn này thuộc các tỉnh Tshopo và Maniema và
**Bonobo** (_Pan paniscus_), trước đây còn gọi là **tinh tinh lùn**, là một loài tinh tinh lớn trong chi Tinh tinh. Loài này có chân tương đối dài, đôi môi màu hồng, mặt tối và
**Tiếng Lingala** (Ngala) là một ngôn ngữ Bantu nói rộng khắp miền tây bắc Cộng hòa Dân chủ Congo cùng một phần lớn Cộng hòa Congo. Ngoài ra, còn có người nói tiếng Lingala ở
**Synodontis nummifer** hay **synodontis hai đốm**, là tên của một loài cá da trơn bơi lộn ngược và là loài đặc hữu của Cameroon, Cộng hòa Congo, Cộng hòa Dân chủ Congo. Môi trường sinh
**Rái cá không vuốt Congo** (_Aonyx congicus_), còn được gọi là **rái cá không vuốt Cameroon**, là một loài rái cá không vuốt thuộc họ Mustelidae. Trước đây chúng được công nhận là một phân
**Synodontis notatus**, **onespot squeaker**,, **one-spot synodontis**, là tên của một loài cá da trơn bơi lộn ngược và là loài đặc hữu của lưu vực sông Congo của Cộng hòa Dân chủ Congo và Cộng
**Synodontis greshoffi** là tên của một loài cá da trơn bơi lộn ngược và là loài đặc hữu của lưu vực sông Congo của Cameroon, Cộng hòa Dân chủ Congo và Cộng hòa Congo ##
**Vườn quốc gia Salonga** là một vườn quốc gia nằm trong lưu vực sông Congo thuộc Cộng hòa Dân chủ Congo. Đây là nơi có rừng mưa nhiệt đới lớn nhất châu Phi với diện
**Khỉ đỏ colobus Bouvier** (Danh pháp khoa học: **_Piliocolobus bouvieri_**) là một loài linh trưởng mới được phát hiện tại Congo năm 2015, chúng là một phân loài của khỉ Piliocolobus pennantii, nhưng gần đây
**Synodontis soloni** hay còn gọi là **scissortail synodontis**, là tên của một loài cá da trơn bơi lộn ngược và là loài đặc hữu của Cộng hòa Dân chủ Congo. Tại đó, chứng xuất hiện
**Khu bảo tồn động vật hoang dã Okapi** là một khu bảo tồn tự nhiên của rừng Ituri, lưu vực sông Congo ở đông bắc của Cộng hòa Dân chủ Congo, gần biên giới với
Sông Mbomou trong lưu vực sông Ubangi. **Sông Mbomou** hay **Bomu** (cũng đọc là **M'bomou** trong tiếng Pháp) tạo thành một đoạn biên giới giữa Cộng hòa Trung Phi và Cộng hòa Dân chủ Congo
**Hồ Mweru** là một hồ nước ngọt trên nhánh sông dài thứ hai của châu Phi, Congo. Nằm trên biên giới giữa Zambia và Cộng hòa Dân chủ Congo, hồ chiếm tới 110 km trên tổng
**Synodontis congicus** là tên của một loài cá da trơn bôi lộn ngược và là loài đặc hữu của Cộng hòa Dân chủ Congo, Cộng hòa Congo. Chúng thường xuất hiện ở phần trên và