Roger Joseph Ebert (; 18 tháng 6 năm 1942 – 4 tháng 4 năm 2013) là một nhà phê bình phim, nhà sử học điện ảnh, nhà báo, nhà biên soạn và tác giả người Mỹ. Ông viết phê bình phim cho tờ Chicago Sun-Times từ năm 1967 cho đến khi mất năm 2013. Năm 1975, Ebert trở thành nhà phê bình phim đầu tiên đoạt Giải Pulitzer cho Phê bình. Neil Steinberg của tờ Chicago Sun-Times nói Ebert "chính là nhà phê bình phim nổi bật và ảnh hưởng nhất đất nước", Tom Van Riper của Forbes coi ông là "nhà phê bình quyền lực nhất nước Mỹ", và Kenneth Turan của tờ Los Angeles Times gọi ông là "nhà phê bình phim nổi tiếng nhất Hoa Kỳ."
Ebert nổi tiếng với giọng văn thân mật đậm nét Trung Tây và cái nhìn mang âm hưởng của những giá trị dân túy và nhân văn. Bằng văn phong súc tích và hài hước, ông biến những ý tưởng phân tích điện ảnh tinh tế trở nên dễ hiểu cho người đọc không chuyên. Tuy theo chủ nghĩa dân túy, Ebert thường xuyên giới thiệu những phim ngoại quốc và độc lập mà ông cho là sẽ thu hút khán giả đại chúng, giúp những bộ phim đó nhận được sự quan tâm lớn.
Ebert cùng nhà phê bình của Chicago Tribune Gene Siskel đồng dẫn chương trình PBS Sneak Previews, sau đó là một số chương trình At the Movies, góp phần vào việc phổ biến thể loại nhận xét phim trên sóng truyền hình. Hai người đấu khẩu và châm chọc nhau trong khi thảo luận về các bộ phim. Họ khởi xướng và đăng ký nhãn hiệu cụm từ "two thumbs up", dùng khi cả hai đánh giá tốt về cùng một bộ phim. Sau khi Siskel mất năm 1999, Evert tiếp tục dẫn chương trình với nhiều người khác và, bắt đầu từ năm 2000, với Richard Roeper.
Năm 2002, Ebert chẩn đoán mắc ung thư tuyến giáp và tuyến nước bọt. Trong quá trình điều trị, ông đã phải cắt bỏ một phần hàm dưới năm 2006, khiến ông không thể nói hay ăn bình thường. Tuy nhiên, ông vẫn còn khả năng viết và tiếp tục xuất bản trên mạng và trên giấy cho đến khi qua đời ngày 4 tháng 4 năm 2013. Website RogerEbert.com, ra mắt năm 2002 và được tài trợ bởi tờ Chicago Sun-Times, vẫn còn giữ một kho lưu trữ các bài viết và phê bình của ông, đồng thời đăng tải những bài viết mới bởi một nhóm nhà phê bình do Ebert chọn trước khi mất.
Thời niên thiếu
Roger Joseph Ebert sinh ngày 18 tháng 6 năm 1942 ở Urbana, Illinois, và là đứa con duy nhất của Annabel (họ cũ Stumm, 1911–1987), một người giữ sổ sách, và Walter Harry Ebert (1901–1960), một thợ điện.
Ông bà nội của ông nhập cư từ Đức, còn họ ngoại của ông có nguồn gốc Ireland và Hà Lan. Ebert bắt đầu quan tâm đến nghề báo khi là học sinh của Trường Trung học Urbana, nơi ông tường thuật thể thao cho tờ The News-Gazette tại Champaign, Illinois; tuy nhiên, sự nghiệp văn chương của ông bắt đầu với những lá thư bình luận gửi cho các fanzine khoa học viễn tưởng của thời đó. Năm 1958, ông giành chức vô địch trong cuộc thi "nói trên đài phát thanh" của Hiệp hội Trường Trung học Illinois, một sự kiện phỏng theo bản tin radio.
Năm 1998, trong bộ sưu tập parody Mad About the Movies, Ebert viết về những ảnh hưởng đầu tiên lên ông trong lĩnh vực phê bình điện ảnh:
Ebert theo học ở Đại học Illinois Urbana–Champaign từ sớm, vừa hoàn thành những khóa trung học cuối cùng trong khi bắt đầu bước chân vào đại học. After graduating from Urbana High School in 1960, Ebert nhận bằng trước tốt nghiệp năm 1964. Trong khi học ở Đại học Illinois, Ebert còn làm thêm cho tờ The Daily Illini với chức vụ phóng viên, rồi sau đó giữ chức biên tập viên trong những năm cuối đại học cùng với chức phóng viên cho tờ News-Gazette của Champaign-Urbana, Illinois. Ông còn là thành viên của hội Phi Delta Theta và giữ ghế chủ tịch Hiệp hội Báo chí Sinh viên Hoa Kỳ. Một trong những nhận xét phim đầu tiên của ông là về La Dolce Vita, đăng tải trong tờ The Daily Illini tháng 10 năm 1961.
Ebert dành một học kỳ theo học thạc sĩ trong khoa Tiếng Anh của trường trước khi dự Đại học Cape Town trong một năm theo diện học bổng Rotary. Ông trở về từ Cape Town để hoàn thành hai kỳ học nữa ở Illinois rồi tốt nghiệp trước khi theo học PhD tại Đại học Chicago. Để trang trải chi phí, ông nộp đơn ứng tuyển cho tờ Chicago Daily News, hy vọng rằng với những bài báo ông từng nộp cho Daily News, bao gồm một bài viết về cái chết của nhà văn Brendan Behan, ông sẽ được biên tập viên Herman Kogan cho vào làm. Tuy nhiên, sau khi Kogan nói chuyện với biên tập viên của tờ Chicago Sun-Times, Jim Hoge, năm 1966, Hoge quyết định thuê Ebert làm phóng viên và người viết bài đặc biệt cho Sun-Times. Ông vừa học một số lớp tiến sĩ của Đại học Chicago, vừa làm phóng viên cho Sun-Times trong vòng một năm. Tháng 4 năm 1967, sau khi nhà phê bình phim Eleanor Keane rời Sun-Times, biên tập viên Robert Zonka giao chức vụ cho Ebert. Khối lượng công việc của việc học tiến sĩ và làm nhà phê bình phim quá lớn khiến Ebert bỏ đại học và tập trung vào sự nghiệp phê bình phim.
Sự nghiệp
Văn viết
Ebert bắt đầu sự nghiệp phê bình phim từ năm 1967, viết cho tờ Chicago Sun-Times. Cùng năm đó, ông gặp nhà phê bình Pauline Kael lần đầu tiên tại Liên hoan Phim New York. Sau khi Ebert gửi cho bà một vài bài viết của ông, Kael bảo rằng đó là những "bài phê bình phim hay nhất trên báo chí nước Mỹ hiện nay". của ông được đăng tải trong tờ Reader's Digest. Ngoài phim, Ebert cũng thi thoảng viết về những chủ đề khác cho Sun-Times, ví dụ như âm nhạc; Năm 1970, Ebert viết bài nhận xét đầu tiên về buổi hòa nhạc của nhạc sĩ-ca sĩ John Prine.
thumb|Ebert (phải) cùng [[Russ Meyer năm 1970]]
Ebert cùng Russ Meyer biên soạn kịch bản cho bộ phim Beyond the Valley of the Dolls (1970) và đôi khi đùa về sự thất bại của nó khi mới ra mắt nhưng lại trở thành một phim cult. Ngoài ra, cả hai cùng sản xuất Up! (1976), Beneath the Valley of the Ultra-Vixens (1979), và một số phim khác.
Bắt đầu từ năm 1968, Ebert làm trợ giảng cho Đại học Chicago, dạy một lớp buổi tối về phim ảnh tại Trường Graham.
Năm 1975, Ebert nhận Giải Pulitzer cho Phê bình.
Tháng 10 năm 1986, trong khi tiếp tục làm cho tờ Sun-Times tại Chicago, Ebert thay Rex Reed làm nhà phê bình phim chính của tờ New York Post.
Đến năm 2007, những bài phê bình của ông được cung cấp cho hơn 200 tờ báo khắp nước Mỹ và thế giới. Ebert cũng xuất bản hơn 20 quyển sách và hàng chục bài phê bình tổng hợp. Ngay cả khi sử dụng tivi (và sau là mạng internet) để đăng tải những bài phê bình của mình, ông vẫn tiếp tục viết cho tờ Chicago Sun-Times cho đến cuối đời.
👁️
2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Roger Joseph Ebert** (; 18 tháng 6 năm 1942 – 4 tháng 4 năm 2013) là một nhà phê bình phim, nhà sử học điện ảnh, nhà báo, nhà biên soạn và tác giả người
**Mary Louise** "**Meryl**" **Streep** (sinh ngày 22 tháng 6 năm 1949) là một nữ diễn viên và nhà nhân đạo người Mỹ. Được giới truyền thông gọi là "nữ diễn viên xuất sắc nhất của
**Joaquin Rafael Phoenix** (; nhũ danh **Botttom**; sinh 28 tháng 10 năm 1974) là một diễn viên, nhà sản xuất, và nhà hoạt động vì quyền động vật người Mỹ. Anh thường vào vai những
**William J.** "**Willem**" **Dafoe** (sinh ngày 22 tháng 7 năm 1955) là một diễn viên người Mỹ. Ông là người nhận được nhiều giải thưởng khác nhau, bao gồm cả Cúp Volpi cho Nam diễn
**_Người đẹp và quái vật_** (tựa gốc tiếng Anh: **_Beauty and the Beast_**; còn có tựa Việt khác là **_Người đẹp và quái thú_**) là phim điện ảnh hoạt hình mang yếu tố nhạc kịch
**Ryan Thomas Gosling** (sinh ngày 12 tháng 11 năm 1980) là một diễn viên và nhạc sĩ người Canada. Anh từng là diễn viên nhí xuất hiện trong _Mickey Mouse Club_ của Disney Channel (1993–95)
**Scarlett Ingrid Johansson** (; sinh ngày 22 tháng 11 năm 1984) là một nữ diễn viên và ca sĩ người Mỹ. Cô là nữ diễn viên được trả thù lao cao nhất thế giới kể
**_Người đàn ông thứ ba_** là bộ phim đen năm 1949 của Carol Reed làm đạo diễn, do Graham Greene viết kịch bản và có sự tham gia của Joseph Cotten, Alida Valli, Orson Welles
**_Casablanca_** là một bộ phim chính kịch lãng mạn của Hoa Kỳ năm 1942. Phim do đạo diễn Michael Curtiz dàn dựng, dựa trên kịch bản sân khấu _Everybody Comes to Rick's_ của Murray Burnett
là một bộ phim anime lấy đề tài sử thi giả tưởng của đạo diễn Miyazaki Hayao do hãng phim Ghibli sản xuất năm 1997. không phải là một cái tên, đây là cách gọi
**Charlize Theron** (phát âm theo tiếng Anh kiểu Mỹ: ; phát âm theo tiếng Afrikaans: [ʃɐrˈlis tron]; sinh ngày 7 tháng 8 năm 1975) là một nữ diễn viên kiêm nhà làm phim người Mỹ
thumb|[[Max Schreck vai Bá tước Orlok trong bộ phim _Nosferatu_ (1922). Nhà phê bình kiêm nhà sử học Kim Newman cho rằng đây là bộ phim thiết lập khuôn mẫu cho phim kinh dị.]] thumb|Chiếc
là một bộ phim điện ảnh Nhật Bản thuộc thể loại chính kịch ra mắt vào năm 2008 do Takita Yōjirō làm đạo diễn, với sự tham gia diễn xuất của các diễn viên chính
**Morgan Freeman** (sinh ngày 1 tháng 6 năm 1937) là một nam diễn viên, đạo diễn, người trần thuật người Mỹ. Ông là một trong những diễn viên nổi tiếng và được ưa chuộng nhất
**Steven Allan Spielberg** (; sinh ngày 18 tháng 12 năm 1946) là một nam nhà làm phim người Mỹ gốc Do Thái. Ông bắt đầu sự nghiệp của mình trong kỷ nguyên New Hollywood và
**Michelle Marie Pfeiffer** (; sinh ngày 29 tháng 4 năm 1958) là một nữ diễn viên người Hoa Kỳ. Được biết đến với những vai diễn đa dạng từ nhiều thể loại phim, cô được
**_Kỵ sĩ bóng đêm_** (tựa gốc tiếng Anh: **_The Dark Knight_**) là một bộ phim điện ảnh AnhMỹ thuộc thể loại siêu anh hùng ra mắt vào năm 2008 do Christopher Nolan làm đạo diễn,
**_Chiến tranh giữa các vì sao: Tập III – Sự báo thù của người Sith_**) (tựa gốc tiếng Anh: **_Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith_**) là một bộ phim không gian sử
**_Ngài_** **Christopher Edward Nolan** (; sinh ngày 30 tháng 7 năm 1970) là một nam nhà làm phim kiêm doanh nhân người Mỹ gốc Anh. Được đánh giá là nhà làm phim tiên phong trong
**_Shame_** (_Hổ thẹn_) là một bộ phim chính kịch ra mắt năm 2011 của Anh, do Steve McQueen đạo diễn kiêm đồng biên kịch với Abi Morgan và nhận được sự tài trợ sản xuất
**_Mulholland Drive_** (hay cách điệu hóa **_Mulholland Dr._**) là một bộ phim điện ảnh thuộc thể loại neo-noir giật gân, bí ẩn và tâm lý của Mỹ và Pháp ra mắt năm 2001 do David
**_The Hurt Locker_** (tựa tiếng Việt: **_Chiến dịch sói sa mạc_**) là một bộ phim giật gân chiến tranh năm 2008 của Mỹ, do Kathryn Bigelow đạo diễn và Mark Boal biên kịch. Phim có
**_Điệp vụ Boston_** (tựa gốc tiếng Anh: **_The Departed_**) là một bộ phim điện ảnh chính kịch tội phạm của Mỹ do Martin Scorsese đạo diễn và được công chiếu vào năm 2006. Kịch bản
**_Mê cung địa thần_** (; ) là một bộ phim điện ảnh kinh dị kỳ ảo đen tối công chiếu năm 2006 do Guillermo del Toro làm đạo diễn kiêm viết kịch bản và đồng
**_Ace Ventura: Pet Detective_** (tạm dịch: **Ace Ventura: Thám tử thú cưng**) là một bộ phim điện ảnh hài hước của Mỹ năm 1994 có sự tham gia diễn xuất của Jim Carrey trong vai
**_Notting Hill_** là bộ phim hài hước lãng mạn Anh phát hành vào năm 1999, do Roger Michell làm đạo diễn và Duncan Kenworthy sản xuất. Được Richard Curtis viết kịch bản, phim kể về
**_The Wrestler_** là một bộ phim chính kịch thể thao năm 2008 của Mỹ, do Darren Aronofsky đạo diễn và được chắp bút bởi Robert Siegel, với sự góp mặt của các diễn viên Mickey
**_The Shawshank Redemption_** là bộ phim chính kịch - tâm lý của Hoa Kỳ phát hành vào ngày 22 tháng 9 năm 1994, do Frank Darabont viết kịch bản và đạo diễn, dựa trên tiểu
**_Basic Instinct_** là một bộ phim điện ảnh giật gân khiêu dâm neo-noir công chiếu năm 1992 do Paul Verhoeven làm đạo diễn và Joe Eszterhas chắp bút viết kịch bản. Phim theo chân thanh
**Leonardo Wilhelm DiCaprio** (, ; ; sinh ngày 11 tháng 11 năm 1974) là một nam diễn viên và nhà sản xuất phim người Mỹ. Nổi danh qua những bộ phim tiểu sử và cổ
**Christopher Robert "Chris" Evans** (sinh ngày 13 tháng 6 năm 1981) là một nam diễn viên, nhà sản xuất và đạo diễn người Mỹ. Được biết đến với vai diễn Steve Rogers / Đội trưởng
**_Harry Potter và tên tù nhân ngục Azkaban_** (tựa gốc tiếng Anh: **_Harry Potter and the Prisoner of Azkaban_**) là bộ phim giả tưởng năm 2004, của đạo diễn Alfonso Cuarón và được Warner Bros.
**_Bản danh sách của Schindler_** (tựa gốc tiếng Anh: **_Schindler's List_**) là một bộ phim điện ảnh chính kịch cổ trang sử thi của Hoa Kỳ sản xuất và phát hành năm 1993 do Steven
**Virginia Elizabeth** "**Geena**" **Davis** (sinh ngày 21 tháng 1 năm 1956) là một nữ diễn viên và nhà sản xuất phim người Mỹ. Cô là chủ nhân của nhiều giải thưởng, bao gồm một giải
**Sir Thomas Sean Connery** (sinh ngày 25 tháng 8 năm 1930 - mất ngày 31 tháng 10 năm 2020) là một cựu diễn viên và nhà sản xuất phim người Scotland. Ông được biết đến
**Sally Cecilia Hawkins** (sinh ngày 27 tháng 4 năm 1976) là một nữ diễn viên người Anh. Cô nhận được rất nhiều giải thưởng trong sự nghiệp của mình, bao gồm cả giải Quả cầu
**_Almost Famous_** là bộ phim điện ảnh đề tài ca nhạc và thuộc thể loại hài–chính kịch của Mỹ công chiếu năm 2000 do Cameron Crowe làm đạo diễn kiêm viết kịch bản. Phim có
**_Monster_** là một phim điện ảnh Mỹ nói về tên sát nhân Aileen Wuornos - một người phụ nữ hành nghề mại dâm bị kết án tử hình năm 2002 tại Florida do đã giết
**_Ghost in the Shell_** là một bộ anime điện ảnh cyberpunk năm 1995 của đạo diễn Oshii Mamoru. Bộ phim được viết bởi Itō Kazunori và dựa trên bộ manga cùng tên của Shirow Masamune.
**_My Own Private Idaho_** là một phim độc lập phiêu lưu Mỹ năm 1991, phim được viết và đạo diễn bởi Gus Van Sant, dựa trên Shakespeare _Henry IV, Phần 1_, _Henry IV, Phần 2_,
**_Unforgiven_** (tạm dịch: _Không dung thứ_) là một bộ phim Viễn Tây xét lại năm 1992 của Mỹ, do Clint Eastwood đạo diễn kiêm sản xuất và David Peoples viết kịch bản. Tác phẩm theo
**_Titanic_** là một bộ phim điện ảnh Mỹ thuộc thể loại thảm họa – lãng mạn – sử thi – chính kịch ra mắt vào năm 1997 do James Cameron làm đạo diễn, viết kịch
là một phim điện ảnh hoạt hình kỳ ảo của Nhật Bản, do Studio Ghibli thực hiện với kịch bản, sản xuất và đạo diễn bởi Miyazaki Hayao. Truyện phim xoay quanh một nữ phù
**_Nước Mỹ một thời như thế_** (tiếng Anh_: **Once Upon a Time in America**_, tiếng Ý: _**C'era una volta in America)**_ là một phim tội phạm sử thi năm 1984 do nhà làm phim người
**Francis Ford Coppola** (sinh ngày 7 tháng 4 năm 1939) là một nam đạo diễn, nhà biên kịch kiêm nhà sản xuất điện ảnh người Mỹ gốc Ý. Ông là người từng năm lần đoạt
**Lễ trao giải Oscar lần thứ 82** của Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh (AMPAS) nhằm tuyên dương những bộ phim điện ảnh xuất sắc nhất trong năm 2009 được tổ
**_Beautiful People_** là một bộ phim hài trào phúng phát hành năm 1999 do Jasmin Dizdar viết kịch bản và đạo diễn. Phim giành giải phim hay nhất tại hạng mục Un Certain Regard của
**_Spectre_** (tên tiếng Việt: _Tổ chức Bóng Ma_) là phần phim thứ hai mươi bốn về điệp viên James Bond (007) sản xuất bởi Eon Productions. Daniel Craig lần thứ tư thủ vai James Bond
**_The Hand That Rocks the Cradle_** (tạm dịch: **_Bàn tay đưa nôi_**) là một bộ phim kinh dị tâm lý của Mỹ sản xuất năm 1992 do Curtis Hanson đạo diễn với sự tham gia
**_Giấc mơ danh vọng_** (tên gốc: **_Dreamgirls_**) là một bộ phim ca nhạc Mỹ của đạo diễn Bill Condon được công chiếu lần đầu vào năm 2006, do hai hãng DreamWorks Pictures cùng Paramount Pictures