✨Ngựa Cabardin

Ngựa Kabardin hay còn gọi là Ngựa Cacbacđin là giống ngựa có nguồn gốc từ nước Nga và phát triển từ thời Xô Viết, được nuôi phổ biến ở vùng cao nguyên Capcadơ và Zacapcadơ Hermes Replica Handbags (Liên Xô cũ) và chúng cũng thích ứng với điều kiện sống, làm việc ở miền núi Việt Nam. Phương thức nuôi chủ yếu là chăn thả trên đồng cỏ. Chúng có lịch sử 400 năm. Đây là giống ngựa chuyên dùng làm ngựa chiến, phục vụ cho các hoạt động tuần tra biên phòng, ngựa đua và dùng để thồ kéo. Giống ngựa này cũng đã được nhập về Việt Nam để cải tạo tầm vóc cho giống ngựa nội bản địa của Việt Nam.

Cabadin là giống ngựa chuyên dụng, dùng làm ngựa chiến, ngựa đua và dùng để thồ kéo, Nòi ngựa này thích hợp với điều kiện thiền tiết lạnh ở Liên Xô (cũ) và các nước Bắc Âu. Từ nòi ngựa Cabardin, người ta đã tạo ra những nòi ngựa chuyên dùng như Ngựa Buclionnui, có dáng thanh được dùng chuyên cho Bộ đội biên phòng, sử dụng thích hợp ở các vùng rừng núi. Ngựa Vladimia thô hơn, bốn chân vững chãi chuyên để kéo hàng, có thể chở được 2 tấn hàng Hiện nay, giống ngựa lai ở Việt Nam Chủ yếu là con lai ngựa Cabacđin x ngựa Việt Nam.

Đặc điểm

nhỏ|phải|Một con ngựa Cabadin lai giống với ngựa Anh Cabardin là nòi ngựa có tầm vóc trung bình, dáng cao 1,4-1,5m, nặng 350–400 kg. Có những con có thể đạt chiều cao vai tới 1,6 m (nếu tính từ trán xuống phải 2,4 m), thân dài 1,7m, ước lượng 500 kg. Tầm vóc chúng thuộc loại trung bình, mình dài, ngực nở và sâu. Đầu to, thô, cổ ngắn, lưng dài, rộng thẳng. Lông màu cánh gián hoặc đen tuyền. Ngựa thuộc loại hình kiêm dụng cưỡi, thồ. Kích thước chính của chúng là có chiều cao vây 152 cm với đực, 149 cm với con cái. Vòng ngực 175 cm với con đực, 178 cm với con cái, vòng ống 19,3 cm với con đực, 18,4 cm với con cái.

Nòi ngựa này chịu lạnh rất giỏi, chúng thích hợp với điều kiện thời tiết khắc nghiệt như ở nước Nga và các nước Bắc Âu là những nơi có mùa đông kéo dài. Ngựa Cabacđin có khả năng chạy đường núi hiểm trở, khó khăn. Nổi tiếng nhất là các cuộc đua chạy quanh núi Capcadơ có vượt qua đèo trên hành trình 3000 km ngựa chạy hết 47 ngày đêm, trung bình đạt 64 km/ngày. Trường hợp cá biệt ngựa có thể chạy 120–130 km/ngày. Ngựa Cabacđin có khả năng chạy đường núi hiểm trở, khó khăn. Trong cuộc đua quanh núi Capcadơ, ngựa Cabacđin chạy vượt đèo quanh núi hành trình 300 km trong 47 ngày, trung bình một ngày chạy 64 km..

Ngựa lai

Lịch sử

Giống ngựa ở nước ngoài rất cao to và đẹp mã, sức khỏe khác thường, tiêu biểu như loài ngựa Kabadin. Nhưng nếu nhập hẳn giống ngựa ngoại Kabadin về thì khó do giống ngựa có trọng lượng lớn, chăn nuôi tốn kém, cần nhiều thức ăn. Dù chân to, trọng lượng khá lớn, sức thồ-kéo-cưỡi và leo núi đều tốt nhưng kháng thể lại không hợp với khí hậu nên cũng không chịu đựng được. Trung tâm Bá Vân đã lai tạo và nhân giống để cho ra một giống ngựa lai có tên ngựa lai Kabadin nhằm chuyển giao cho bà con ở vùng miền núi. Ngựa lai thì chủ yếu dùng ngựa giống Cabadin của Liên Xô là một giống ngựa kiêm dụng cưỡi thồ tạp giao với ngựa Việt Nam nhằm nâng cao tầm vóc, thể trọng và sức làm việc của ngựa Việt Nam.

Ở Việt Nam thì đây là giống ngựa được lai tạo từ năm 1964. Công trình lai tạo giống ngựa ở Việt Nam bắt đầu triển khai từ năm 1964 và giống ngựa Cabacđin nguồn gốc từ Liên Xô cũ được nuôi tại trại Bá Vân (Thái Nguyên) từ năm 1964, lúc đó, Chính phủ Việt Nam cho phép nhập tám con ngựa Kabadin của Liên Xô (cũ) về nuôi, lai tạo và nhân giống. Sau đó, tiếp tục nhập ngựa Kabadin từ Hắc Long Giang (Trung Quốc) về thử nghiệm. Nhiều năm qua, Chính phủ Việt Nam đã cho nhập Cabardin từ Liên Xô và Trung Quốc về nuôi thích nghi. Sau khi lại tạo thì ngựa lai Kabadin có kích thước cũng như sức kéo, chịu đựng tốt hơn ngựa Việt Nam thuần chủng. Loại ngựa này thường được sử dụng để kéo xe, thồ hàng Chỉ tính những năm gần đây đã có trên 20.000 con ngựa lai từ trung tâm được chuyển giao cho nông dân các tỉnh Cao Bằng, Bắc Kạn, Thái Nguyên, Tuyên Quang, Lào Cai, Yên Bái. Trại ngựa Bá Vân ở Phổ Yên đang nuôi ngựa Cabadin thuần chủng để tạo ra nhiều ngựa lai có chất lượng ổn định đồng thời giúp các trạm truyền giống tiếp tục lai tạo nâng cao chất lượng ngựa địa phương.

Ưu điểm

nhỏ|phải|Một con ngựa tuần tra biên phòng ở Nga Kết quả tạo được dòng ngựa lai 25% máu Cabardin và 75% máu ngựa bản địa, thích nghi nhất trong việc thồ hàng. Tất cả công thức lai tạo 25%-50%-75% máu ngựa Kabadin đều cho kết quả rất tốt. Giống ngựa 25% máu Kabadin là công thức phù hợp nhất cho miền núi, còn ngựa 50% và 70% máu Kabadin lại thích hợp cho các khu du lịch, đoàn xiếc, trang trại lớn để khai thác theo hướng cưỡi, kéo xe du lịch. Giống ngựa lai Cabacđin x Việt Nam hiện nay được nhiều người chăn nuôi có điều kiện nuôi dưỡng từ trung bình đến khá và tốt lựa chọn để tăng thu nhập..

Để tạo ra những con ngựa giống mới có tầm vóc lớn và chất lượng thịt thơm ngon, Đề án đã chọn một ngựa đực giống lai Kabadin (giống ngựa có nguồn gốc từ Nga) tại Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển chăn nuôi miền núi, có đủ tiêu chuẩn để làm giống và chọn năm con ngựa cái địa phương có độ tuổi từ 24 - 70 tháng tuổi. Trong thời gian thực hiện Đề án, từ đầu năm 2013 đến tháng 9 năm 2015 đã có năm con ngựa lai được sinh ra, gồm 3 ngựa đực và 2 ngựa cái. Bên cạnh đó, các con ngựa lai khi mới sinh ra có thể trạng to lớn và trọng lượng cao hơn so với ngựa con mới sinh của các giống ngựa địa phương từ 4 – 5 kg/con. Từ thành công bước đầu, Đề án sẽ tiếp tục triển khai để các con ngựa đực lai ghép đôi giao phối với đàn ngựa cái địa phương; bên cạnh đó, Đề án sẽ tiến tới khai thác nguồn tinh, bảo quản tinh đông lạnh của giống ngựa đực Kabadin và triển khai thụ tinh nhân tạo cho các đàn ngựa cái trên địa bàn của huyện.