✨Ngựa thồ

Ngựa thồ

nhỏ|phải|Ngựa thồ ở [[Altai (vùng)|Altai]] Ngựa thồ hay ngựa thồ hàng là tên gọi chỉ những con ngựa dùng chở hàng trên lưng (thồ), thường được một người đi trước dắt. Ngựa thồ được sử dụng để vượt qua địa hình khấp khỉu, gập gềnh mà các loại xe có bánh không thể đi được. Ngựa thồ được sử dụng từ thời kỳ đồ đá mới cho đến ngày nay và chúng vẫn là một phần quan trọng của giao thông vận tải hàng ngày trong chuyên chở hàng hóa trong suốt phần lớn ở các nước thế giới thứ ba.

Trong hàng trăm con ngựa những con ngựa thồ đã âm thầm làm lợi cho chủ, hàng hóa được vận chuyển từ nơi nầy sang nơi khác, phát triển giao thương giữa các vùng, các quốc gia, đặc biệt là ngựa thồ đã góp phần không nhỏ vào việc vận tài hàng hóa trên Con đường tơ lụa xuất phát từ Trung Hoa qua các nước Mông Cổ, Ấn Độ, Afganistan, Thổ Nhĩ Kỳ, Hy Lạp, La Mã. Ngựa thồ cũng quan trọng đối với các nước có địa hình đồi núi, nơi cơ giới chưa cho phép giao thông thuận tiện.

Đặc điểm

nhỏ|phải|Ngựa thồ chở [[củi]] Một con ngựa thồ có sức khỏe có thể chở trên lưng 100 kg. Giàm ngựa chở thắt bằng dây tra loại lớn hơn giàm ngựa cỡi, không dùng róc rách mà dùng hai đoạn cây gỗ dài độ tấc rưỡi, bằng ngón tay cái, gọi là róng. Nơi cổ có mang chiếc chuông nhỏ, khi ngựa đi, ngẩng lên, cúi xuống, lắc đầu phát ra tiếng leng keng leng keng. Ngựa chở dùng kiều mộc, bằng gỗ, thắng đái, hậu thu và choàng hầu (choàng từ kiều qua phía trước ức ngựa – ngựa cỡi không cần) đều đan bằng sợi mây chẻ nhỏ vót mỏng.

Trên kiều mộc còn có cái ngàm. Khi không chở hàng thì bỏ ngàm ra và lót bao bố lên đây ngồi. Ngựa thồ vẫn còn khá nhiều và thường được sử dụng để chuyên chở thuốc lá, cau dừa cho các lái buôn Trung Quốc trong nội địa Việt Nam hoặc để chở muối lên vùng cao. Không hiếm khi ta thấy trên đường nông thôn hay trên quốc lộ những đoàn dài ngựa thồ hàng chất cao đến oằn lưng, dây cương lằng nhằng và theo sau là nhiều chú ngựa non không được chăm sóc cẩn thận.

Ngựa Việt Nam là giống ngựa mang đặc điểm thồ là chủ yếu, một phần sử dụng để kéo ở vùng núi, trung du và đồng bằng, chúng giỏi đi lại ở mọi địa hình núi cao, nhưng có tầm vóc nhỏ, ngoại hình chưa cân đối. Chúng có thể thồ hàng chừng 40–50 kg, kéo xe 400–500 kg, kéo tối đa 700 kg, sức giật khi kéo xe: 100 kg. Hiện nay có chừng 180.000 con ngựa các loại, 70% tập trung tại miền thượng và trung du Bắc Việt, dùng để kéo xe, thồ hàng và sử dụng trong quân vụ. Từ năm 1977, Việt Nam nhập nòi ngựa Cabardin của Liên Xô để lai giống với nòi ngựa cũ, vốn có vóc dáng nhỏ bé so với các loài ngựa khác trên thế giới.

Phú Yên

Từ trước nay, ngựa là phương tiện vận tải chính của người An Xuân, đây là giống ngựa Phú Yên nổi tiếng. Chỉ có ngựa mới thồ được hàng hóa, nông sản từ ruộng dưới thung, rẫy trên núi về nhà; hoặc băng qua những con đường lầy lội, trơn trợt, lởm chởm đá tảng, đá cuội mà xuống đồng bằng, về thị trấn Chí Thạnh để mua bán nông sản. Có thời, ở An Xuân, nhà nào cũng nuôi ngựa. Dân vùng này sống không thể thiếu ngựa được. Ngựa chính là cái chân, là cái xe của người An Xuân.

Dọc dài vùng bán sơn địa này, người dân vẫn còn nuôi, kinh doanh và sử dụng ngựa thồ thường ngày. Không tấp nập giữa thời cơ khí nhưng hàng trăm ngựa thồ vẫn lặng lẽ cùng dân quê giao dịch quen thuộc một thuở ngựa xe qua núi, qua đèo một thời trấn biên Nam Trung Bộ. Dọc dài vùng bán sơn địa này, người dân vẫn còn nuôi, kinh doanh và sử dụng ngựa thồ thường ngày. Không tấp nập giữa thời cơ khí nhưng hàng trăm ngựa thồ Dẫu có đường sá được xây dựng nhưng ngựa thồ vẫn tỏ ra đắc dụng trên những quãng đèo núi xa xôi cách trở.

Dọc dài vùng bán sơn địa Quán Cau, người dân vẫn còn nuôi, kinh doanh và sử dụng ngựa thồ thường ngày. Không tấp nập giữa thời cơ khí nhưng hàng trăm ngựa thồ vẫn lặng lẽ cùng dân quê. Dẫu có đường sá được xây dựng nhưng ngựa thồ vẫn tỏ ra đắc dụng trên những quãng đèo núi xa xôi cách trở, với khoảng 500 con, vùng An Hiệp hiện có mật độ ngựa nuôi thuộc loại nhiều nhất miền Trung. Tiện lợi, nhanh gọn, chi phí rẻ hơn vận tải xe theo đường vòng, làng ngựa thồ mới tồn tại sung túc trước phong trào sắm xe tải khắp nơi.

Công việc của giống ngựa này là cùng chủ buổi sáng lên rẫy là phân bón, giống má, đồ ăn thức uống, rồi cả trẻ con theo trên lưng ngựa. Đoạn nào dễ đi thì người lớn cũng trên lưng ngựa, mấy đoạn dốc khó thì xuống dắt ngựa. Từ vùng này tắt lên phía tây Tuy An, Sơn Hòa đều phải dùng ngựa thồ nông sản. Tiện lợi, nhanh gọn, chi phí rẻ hơn vận tải xe theo đường vòng, làng ngựa thồ mới tồn tại sung túc trước phong trào sắm xe tải khắp nơi.

Chở hàng bằng ngựa tiết kiệm được nhiều chi phí. Mỗi chuyến chở hàng giá cả thấp, đường xa hàng nặng thì có thể hơn trăm nghìn đồng. Còn bình thường, khách hàng chỉ mất khoảng vài chục nghìn đồng. Cũng vì vậy mà đàn ngựa của gia đình không thiếu việc làm mặc dù người dân đã sắm nhiều động cơ hay xe máy để vận chuyển. Theo thời gian, nhiều phương tiện chuyên chở ra đời và thịnh hành, người dân không còn háo hức với việc dùng ngựa nữa. Vó ngựa cũng không còn nhộn nhịp trên đường quê như ngày nào. Tuy nhiên, xã Vạn Lương đến nay vẫn sống trong cảnh thiếu nước ngọt dùng cho sinh hoạt. Do đó, trên những tuyến đường địa phương, tiếng vó ngựa lóc cóc thồ hàng, chở nước trở thành hình ảnh thân thương và quen thuộc.

👁️ 0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
nhỏ|phải|Ngựa thồ ở [[Altai (vùng)|Altai]] **Ngựa thồ** hay **ngựa thồ hàng** là tên gọi chỉ những con ngựa dùng chở hàng trên lưng (thồ), thường được một người đi trước dắt. Ngựa thồ được sử
nhỏ|phải|Một con [[ngựa hồng đang ăn cỏ khô, ngựa thuộc nhóm đại gia súc, chúng có nhu cầu thức ăn lớn, những con ngựa có khối lượng lớn thì cần lượng thức ăn nhiều hơn]]
upright|Một kỵ sĩ trên lưng ngựa nhỏ|phải|Một con ngựa kéo hạng nặng, có thể dùng để tải pháo **Ngựa** là động vật được sử dụng nhiều nhất trong cuộc chiến, nhất là chiến tranh thời
**Hình tượng con ngựa** hiện diện từ sớm trong văn hóa Đông-Tây, con ngựa là một trong những loài vật được con người thuần hóa và sử dụng trong đời sống hàng ngày và loài
**Hình tượng con ngựa trong nghệ thuật** là hình ảnh của con ngựa trong nghệ thuật, ngựa là chủ đề khá quen thuộc trong văn học, âm nhạc, hội họa, điêu khắc, kiến trúc, chúng
nhỏ|phải|Một con ngựa Ănglê-Ảrập đang trong giai đoạn luyện tập **Ngựa Ănglô-Ảrập** hay **Anglo-Arab** hay còn gọi là **Ănglê-Ảrập** là một giống ngựa có nguồn gốc từ nước Pháp, chúng được hình thành bằng sự
nhỏ|phải|Một con ngựa Phú Yên ở cố đô Huế ngày nay nhỏ|phải|Ngựa Phú Yên ở kinh đô Huế trong lịch sử **Ngựa Phú Yên** hay còn gọi là _ngựa cu_, _ngựa cỏ_, _ngựa xứ Nẫu_
**Nhân giống ngựa** là việc con người thực hành nhân giống các loại ngựa, nhân giống ngựa nhằm mục đích tạo ra thế hệ ngựa mới nhưng cũng có thể là quá trình chọn giống
nhỏ|phải|Một con ngựa kéo với các bộ phận được ràng vào người hỗ trợ cho việc khai thác sức kéo của nó [[Ngựa Shire]] nhỏ|phải|Một con ngựa kéo xe ở [[Trung Quốc]] **Ngựa kéo** (tiếng
nhỏ|phải|Một [[chiến binh Mông Cổ trên lưng ngựa, ngựa Mông Cổ là biểu tượng cho những con ngựa chiến ở vùng Đông Á trong thời Trung Cổ]] nhỏ|phải|Một kỵ xạ Nhật Bản đang phi nước
nhỏ|phải|Một con ngựa đang được cho ăn rơm và thức ăn tổng hợp **Nuôi ngựa** hay còn gọi chính xác là **chăm sóc ngựa** là việc thực hành nuôi dưỡng, chăm sóc những con ngựa
nhỏ|phải|Ngựa Bắc Hà tại xã Bát Tràng nhỏ|phải|Một con ngựa Bắc Hà vào khoảng năm 1900 **Ngựa Bắc Hà** hay còn gọi là **ngựa Mông** là giống ngựa nội địa của Việt Nam phân bố
nhỏ|phải|Một con ngựa cỏ ở Đà Lạt **Ngựa Đà Lạt** là quần thể ngựa được nuôi ở vùng Đà Lạt, Lâm Đồng, đây là một quần thể ngựa đặc biệt gắn liền với nét văn
nhỏ|phải|Một giống ngựa Mỹ, [[Ngựa Quarter]] nhỏ|phải|Một con ngựa giống Yonaguniuma từ [[Yonaguni (đảo)|đảo Yonaguni của Nhật Bản]] **Giống ngựa** là những giống vật nuôi khác nhau của loài ngựa được chọn giống, lai tạo
nhỏ|phải|Một con ngựa thuộc giống ngựa Việt Nam **Ngựa nội** hay **ngựa nội địa**, **ngựa địa phương** (hay **ngựa Việt**/**ngựa Việt Nam**) là tên thường dùng để chỉ về những giống ngựa nội địa tại
**Ngựa Karacabey** là một giống ngựa đã tuyệt chủng. Nó là một con ngựa cưỡi nhẹ có nguồn gốc từ Thổ Nhĩ Kỳ. ## Lịch sử Sau khi Thổ Nhĩ Kỳ thành lập một quốc
**Ngựa lùn Eriskay** là một giống ngựa có nguồn gốc từ Scotland. Giống ngựa này được lai tạo và phát triển trong thời cổ đại ở quần đảo Hebrides ở Scotland với một quần thể
nhỏ|phải|Đầu của một con Haflinger, con ngựa này đang nhẹ nhàng gặm cỏ **Ngựa Haflinger** còn được gọi là **ngựa Avelignese** là một giống ngựa được ra đời và phát triển tại Áo và miền
nhỏ|phải|Một con ngựa đang gặm cỏ **Cơ thể học của loài ngựa** (tiếng Anh: _Equine anatomy_) là ngành giải phẫu đại thể và vi thể ở ngựa và các loài thuộc họ Ngựa khác, bao
Nguồn gốc của giống **Ngựa Uzunyayla** có nguồn gốc từ năm 1854 ở Thổ Nhĩ Kỳ. Tổ tiên của giống ngựa này đến từ vùng Kavkaz và người ta tin rằng chúng thuộc giống ngựa
**Ngựa giống lùn** hay còn gọi là **ngựa lùn** (Pony) hay **ngựa cu** là dòng ngựa có vóc dáng thấp nhỏ, thông thường chiều ngang không quá 58 inches, cao khoảng 14,2 gang tay. Các
nhỏ|phải|Một con ngựa Mérens **Ngựa Mérens** hoặc vẫn thỉnh thoảng được gọi bằng tên cũ là **ngựa Ariégeois** là một giống ngựa có nguồn gốc từ Tây Ban Nha, chúng là giống nhỏ, mộc mạc
nhỏ|phải|Một con ngựa Shire **Ngựa Shire** là một giống ngựa có nguồn gốc từ nước Anh. Chúng là giống ngựa dòng đại, có kích thước to lớn, vạm vỡ. Trong tiếng Anh thì từ _ngựa
**Ngựa Freiberger** (hay còn được gọi là **Franches-Montagnes**) là một giống ngựa có nguồn gốc từ Thụy Sĩ, chúng được sản sinh từ khu vực Jura và được mô tả như là một con ngựa
nhỏ|phải|Một con ngựa Trakehner **Ngựa Trakehner** là một giống ngựa máu nóng (warmblood) sáng màu có nguồn gốc từ nước Đức, theo lịch sử, giống ngựa ban đầu được phát triển ở một trang trại
nhỏ|phải|Dòng Postiers **Ngựa Breton** là một giống ngựa kéo xe. Nó được phát triển ở vùng Bretagne, một tỉnh ở phía tây bắc nước Pháp, từ nguồn gốc của tổ tiên bản địa có niên
Thương HiệuSojilabsXuất XứViệt NamNơi Sản XuấtViệt NamMàu SắcxanhThành PhầnGlucosamin Sulfate 2 NaCl, chondroitin Sulfate, MSM (methylsufonylmethane), collagen type II, calci gluconat, vitamin K2 (MK7)Dung Tích180gThực phẩm chức năng viên uống giảm đau nhức xương khớp
**Ngựa Sanfratellano** (hoặc **Razza di San Fratello**) là giống ngựa nhẹ của Ý có nguồn gốc ở San Fratello, Sicily. Chúng là một giống ngựa khỏe mạnh được sử dụng để cưỡi ngựa, thồ hàng
Kem Dưỡng Ngăn Ngừa Mụn Và Dưỡng Trắng Kracie Hadabisei AcneKem dưỡng trắng và ngăn ngừa mụn Kracie Hadabisei Acne giúp ngăn mụn cho người trưởng thành (từ 20 - 30 tuổi), với các loại
1. Thành phần Thống Phong Thái Minh: Cassiadin: …………………………………180mg Cao Tía tô:………………………………….100mg Bột Một dược Myrth:……………………100mg Cao Hy Thiên:………………………………50mg Cao Râu mèo:……………………………….50mg 2. Công dụng Thống Phong Thái Minh: Hỗ trợ làm giảm acid uric
nhỏ|phải|Một con ngựa sa mạc **Ngựa sa mạc Namib** là một loại ngựa đi hoang hiếm được tìm thấy tại sa mạc Namib của Namibia ở châu Phi. Nó có lẽ là đàn hoang dã
nhỏ|phải|Ngựa Konik với biến thể lông trắng bông **Ngựa Konik** (tiếng Ba Lan: _Konik polski_ hay _Konik biłgorajski_) hoặc còn gọi là **ngựa nguyên thủy Ba Lan** là một giống ngựa có tầm vóc nhỏ,
**Ngựa Manipur** là một giống ngựa được lai tạo và phát triển ở Ấn Độ. Các chuyên gia không đồng ý về nguồn gốc chính xác của nó, mặc dù họ đồng ý rằng nó
**Ngựa lùn Kerry** là một giống ngựa có nguồn gốc từ Ireland, chúng thuộc nhóm ngựa miền núi và là dòng giống ngựa hoang. Nguồn gốc của giống ngựa này có thể xuất phát từ
**Ngựa Hackney** là một giống ngựa được công nhận đã được phát triển ở Anh. Trong những thập kỷ gần đây, sự sinh sản của Hackney đã được hướng tới việc sản xuất những con
**Ngựa Gidran**, còn được gọi với các tên gọi khác là **Ngựa Gidrán**, **Hungary Anglo-Arab** là một giống ngựa được phát triển ở Hungary và có dòng máu bao gồm ngựa Ả Rập. Ngày nay,
**Ngựa Bhimthadi**, còn được gọi với một cái tên khác là **Ngựa Deccani** là một giống ngựa có nguồn gốc từ Ấn Độ gần như đã lâm vào tình trạng tuyệt chủng. Giống ngựa này
nhỏ|phải|Tranh vẽ về một con ngựa cổ xưa thuộc nhóm ngựa hạng nặng máu nóng **Ngựa máu nóng hạng nặng** (tiếng Đức: _Schwere Warmblüter_) là một nhóm giống ngựa có nguồn gốc chủ yếu từ
**Ngựa Misaki** (Chữ Nhật: 御崎馬/岬馬-_Misaki uma_) là một giống ngựa thuộc dòng ngựa giống nhỏ (_Pony_) của Nhật Bản. Đây là một trong tám giống ngựa bản địa của Nhật Bản. Hiện nay, tình trạng
**Ngựa Marwari** hay **Malani** là một giống ngựa quý hiếm từ vùng Marwar (hoặc Jodhpur) của Ấn Độ. Được biết đến với vành tai hướng vào trong, nó có màu sắc tất cả các kiểu,
nhỏ|phải|Tượng Phù Đổng Thiên Vương **Tục thờ ngựa** là một tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Ở Việt Nam, hình ảnh con ngựa đã in sâu vào tâm trí của nghệ sĩ dân gian, họ
Việt Nam là quốc gia thịnh hành **tục thờ cúng động vật** xuất phát từ tín ngưỡng sùng bái tự nhiên. Tín ngưỡng thờ linh thú trong các đình, đền, miếu là một trong những
**_Bài thơ Đông – Tây_** (tiếng Anh: **_The Ballad of East and West_**) (tên bản dịch tiếng Việt của Nguyễn Viết Thắng) là một bài thơ của nhà thơ Anh, Rudyard Kipling (giải Nobel Văn
**Tín ngưỡng thờ động vật** hay **tục thờ cúng động vật** hay còn gọi **thờ phượng động vật** hay còn gọi đơn giản là **thờ thú** là thuật ngữ đề cập đến các nghi thức
**Tục thờ ngựa** hay **tín ngưỡng thờ ngựa** là việc thực hành hoạt động thờ phượng, cúng bái hình tượng con ngựa bằng các phương thức khác nhau, xuất phát từ việc tồn sùng loài
nhỏ|phải|Ngựa xích thố **Ngựa Xích Thố** () là một con chiến mã nổi tiếng của Lã Bố vào cuối thời Đông Hán trong lịch sử Trung Hoa. Do sự nổi tiếng của tiểu thuyết _Tam
nhỏ|phải|Ngựa trắng Pháp **Ngựa trắng** là thuật ngữ chỉ chung về những con ngựa có sắc lông sáng màu theo quang phổ trắng. Thuật ngữ ngựa trắng có phạm vi chỉ màu sắc sáng ở
nhỏ|phải|Một con hồng mã ở Philippines nhỏ|phải **Ngựa hồng** hay **hồng mã** hay còn gọi là ngựa _lông hạt dẻ_ (Chestnut/Alezan) là những giống ngựa có sắc lông màu nâu hồng Đây là một trong
nhỏ|phải|Một kỵ mã [[Mông Cổ với kỹ thuật truyền thống]] **Môn cưỡi ngựa** (_Equestrianism_) hoặc đơn giản là **cưỡi ngựa** (_Horse riding_) hay còn gọi là **mã thuật** hay "thừa mã" là một môn thể
nhỏ|phải|Một con ngựa hoang Úc **Ngựa hoang Úc** hay còn gọi là **Brumby** là những con ngựa hoang tự do ở Australia. Mặc dù được tìm thấy ở nhiều nơi trong nước, các con ngựa