Ngữ hệ Sioux hay ngữ hệ Sioux–Catawba là một ngữ hệ Bắc Mỹ chủ yếu được nói quanh vùng Đại Bình nguyên, các thung lũng tại Ohio và Mississippi, với một vài ngôn ngữ khác nằm ở miền đông.
Tên gọi
Những tác giả gọi cả ngữ hệ là Sioux phân biệt giữa hai nhánh Sioux Tây và Sioux Đông (hay Sioux lõi và Catawba). Những người khác lại giới hạn cái tên "Sioux" cho nhánh miền tây và dùng tên Sioux–Catawba cho cả ngữ hệ.
Phân loại
Ngữ hệ Sioux bao gồm ngữ tộc Sioux Tây và ngữ tộc Catawba. Ngữ tộc Siou Tây được chia thành nhóm ngôn ngữ sông Missouri (gồm tiếng Crow và tiếng Hidatsa), tiếng Mandan; nhóm ngôn ngữ sông Mississippi (như tiếng Dakota, tiếng Chiwere-Winnebago và tiếng Dhegihan) và nhóm ngôn ngữ Sioux thung lũng Ohio. Ngữ tộc Catawba chỉ gồm tiếng Catawba và tiếng Woccon.
Mối quan hệ
Tiếng Yuchi (hiện được xem là ngôn ngữ tách biệt) có thể có liên quan với ngữ hệ Sioux–Catawba, dựa trên cả so sánh hình thái và sự thay đổi âm vị.
Vào thế kỷ XIX, Robert Latham đề xuất rằng ngữ hệ Sioux có quan hệ với hai ngữ hệ Caddo và Iroquois. Năm 1931, Louis Allen đưa ra danh sách đầu tiên về về sự tương đồng ở 25 mảng từ vựng trong các ngôn ngữ Sioux và Iroquois. Thập niên 1960 và 1970, Wallace Chafe nghiên cứu xa hơn về mối liên kết giữa hai ngữ hệ Sioux và Caddo. Thập niên 1990, Marianne Mithun so sánh hình thái và cú pháp của cả ba ngữ hệ. Hiện nay, giả thuyết ngữ hệ Đại Sioux này chưa được chứng minh, và sự tương tự giữa ba ngữ hệ có thể là kết quả của việc các ngôn ngữ tiền thân của chúng cùng thuộc một sprachbund.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Ngữ hệ Sioux** hay **ngữ hệ Sioux–Catawba** là một ngữ hệ Bắc Mỹ chủ yếu được nói quanh vùng Đại Bình nguyên, các thung lũng tại Ohio và Mississippi, với một vài ngôn ngữ khác
**Ngữ hệ Iroquois** là một ngữ hệ bản địa châu Mỹ hiện diện tại Bắc Mỹ. Nhiều ngôn ngữ trong hệ thiếu phụ âm môi, và tất cả chúng đều có tính hỗn nhập. Hiện
**Tiếng Sioux** thuộc ngữ hệ Sioux được sử dụng bởi hơn 30.000 Sioux ở Hoa Kỳ và Canada, làm cho nó trở thành ngôn ngữ bản địa được nói nhiều thứ năm ở Hoa Kỳ
**ISO 639-2:1998** - _Codes for the representation of names of languages — Part 2: Alpha-3 code_ - là phần hai của chuỗi tiêu chuẩn quốc tế ISO 639 do Tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc
**_Dances with Wolves_** là một bộ phim điện ảnh sử thi Viễn Tây của Mỹ phát hành năm 1990 do Kevin Costner đạo diễn, sản xuất và đóng chính. Kịch bản phim do Michael Blake
**Người Nanai** (tên tự gọi нани/Nani nghĩa là người bản địa; tên tự gọi **Hách Triết** nghĩa là người phương Đông; tiếng Nga: нанайцы, "nanaitsy"; tiếng Trung: 赫哲族, "Hèzhézú"; Hán-Việt: Hách Triết tộc, trước đây
nhỏ|phải|Lewis và Clark **Cuộc thám hiểm của Lewis và Clark** (1804-1806), do Meriwether Lewis và William Clark dẫn đầu, là cuộc thám hiểm trên bộ đầu tiên của người Mỹ đến duyên hải Thái Bình
phải|Quân [[Liên bang miền Bắc Hoa Kỳ|Liên bang miền Bắc xung phong]]Trong 4 năm của cuộc Nội chiến Hoa Kỳ quân Liên bang miền Bắc và quân Liên minh miền Nam đánh nhau trong nhiều
**Joanne Rowling** ( ; sinh ngày 31 tháng 7 năm 1965), thường được biết đến với bút danh **J. K. Rowling**, là một nhà văn, nhà từ thiện, nhà sản xuất phim và truyền hình,
**Sex Pistols** là một ban nhạc punk rock của Anh thành lập tại Luân Đôn vào năm 1975. Họ là người khởi xướng phong trào punk tại Vương quốc Anh và truyền cảm hứng cho
Quyết định của Tòa án tối cao tại luật _Obergefell v. Hodges_ rằng hôn nhân hợp pháp hóa hợp pháp ở các bang và hầu hết các vùng lãnh thổ không hợp pháp hoá hôn
**Minneapolis** (phát âm: ) là thành phố lớn nhất ở tiểu bang Minnesota và là thủ phủ của quận Hennepin. Thành phố nằm cả trên hai bờ của sông Mississippi, chỉ một chút về phía
nhỏ|phải|Tarzan vị cứu tinh da trắng cho toàn thể nô lệ da đen **Vị cứu tinh da trắng** (_White savior_) là mô tả mang tính phê phán về một người da trắng được miêu tả
nhỏ|phải|Tượng thần bò trong bảo tàng văn hóa Lưỡng Hà **Tục thờ Bò** hay **tín ngưỡng thờ Bò** hay còn gọi là **thờ Thần Bò** hay **đạo thờ Bò** là việc thực hành các tín
**Cộng hòa Dân chủ Đức** (**CHDC Đức** hay **CHDCĐ**; - **DDR**), thường được gọi là **Đông Đức** dựa trên việc nước này quản lý phần lãnh thổ phía Đông của Đức (để phân biệt với
**Tín ngưỡng thờ động vật** hay **tục thờ cúng động vật** hay còn gọi **thờ phượng động vật** hay còn gọi đơn giản là **thờ thú** là thuật ngữ đề cập đến các nghi thức
**Đại Bình nguyên _(, )**_, đôi khi chỉ đơn giản là _"**the Plains**"_, là một vùng rộng lớn của đồng bằng ở Bắc Mỹ. Nó nằm ở phía tây của Sông Mississippi và phía đông
**Eric Patrick Clapton**, (sinh ngày 30 tháng 3 năm 1945) là một nam nghệ sĩ guitar, ca sĩ và nhạc sĩ người Anh. Ông là người duy nhất ba lần được vinh danh tại Đại
Theo âm dương lịch Việt Nam, hầu như các ngày trong năm **1890** trùng với năm âm lịch Canh Dần. ## Sự kiện chính nhỏ|[[25 tháng 1: Nellie Bly, 1890]] ### Tháng 1 - Tháng
nhỏ|phải|Con rùa với đặc điểm của nó được xem như một tiểu vũ trụ nhỏ|phải|Tượng con rùa vũ trụ Kurma ở Ấn Độ **Con rùa vũ trụ** (_Cosmic Turtle_) nay còn gọi là con **con
**USS _South Dakota_ (BB-57)** là một thiết giáp hạm được Hải quân Hoa Kỳ đưa ra hoạt động từ năm 1942 đến năm 1947. Là chiếc dẫn đầu trong lớp của nó, _South Dakota_ là
**Abraham Lincoln** (; 12 tháng 2 năm 1809 – 15 tháng 4 năm 1865) là một chính khách và luật sư người Mỹ, tổng thống thứ 16 của Hoa Kỳ từ năm 1861 cho đến
Cuộc **bầu cử tổng thống Hoa Kỳ năm 1900** là cuộc bầu cử tổng thống bốn năm một lần lần thứ 29, được tổ chức vào thứ Ba, ngày 6 tháng 11 năm 1900. Là
phải|Bốn vùng của Hoa Kỳ được biểu thị bằng bốn màu rõ rệt cùng với 9 phân vùng được phân chia thêm từ vùng bằng các màu đậm nhạt. Đây là **Danh sách các vùng
**_Tanya chiến ký_**, được biết đến tại Nhật là , hay tiếng anh là _Saga of Tanya the Evil_ là sêri light novel Nhật Bản được sáng tác bởi Carlo Zen và được minh họa
280xppx|nhỏ|phải|Tượng rùa trong Văn Miếu Quốc Tử Giám **Con rùa** (tiếng Pháp **Tortue**, tiếng Anh **Turtle**) (có chung một gốc từ), là một loài động vật thuộc vực Eukaryota, giới Animalia, thuộc ngành Chordata. Ý
**Derek Amato** (dɛrɪk ɑˈmɑtoʊ / đê-ric a-ma-tâu) là nhạc sĩ, nghệ sĩ dương cầm người Hoa Kỳ. Ông nổi tiếng và thường được nhắc tới không chỉ vì khả năng sáng tác, tài nghệ biểu
**Shakopee, Minnesota** là một thành phố và quận lỵ của quận Scott thuộc tiểu bang Minnesota, Hoa Kỳ. Thành phố có diện tích 73,7 km² với diện tích mặt nước là 3,8 km², dân số
**Tàu chiến đấu ven biển** (tiếng Anh: _Littoral combat ship_, viết tắt là LCS) là một loại tàu chiến nổi tương đối nhỏ đang được Hải quân Mỹ phát triển để thực hiện nhiệm vụ
**Công tước Maximilian xứ Wied-Neuwied** (23 tháng 9 năm 1782 - ngày 03 tháng 2 năm 1867) là một nhà thám hiểm, dân tộc học và nhà tự nhiên người Đức. Ông đã dẫn đầu
**_1917_** là một bộ phim điện ảnh đề tài chiến tranh sử thi năm 2019 do Sam Mendes đạo diễn kiêm sản xuất và đồng biên kịch. Phim có sự tham gia diễn xuất của