✨Moot
thumb|Phòng thi moot của một trường luật
Moot, hay moot court, là một hoạt động ngoại khóa tại nhiều trường đào tạo luật trên thế giới. Các thí sinh sẽ tham gia vào một quá trình tố tụng giả định của tòa hay của trọng tài, thường liên quan đến việc viết bản biện hộ (tiếng Anh: memorial hay memorandum) và tham gia tranh tụng.
Moot thường liên quan đến một phiên tòa phúc thẩm (bào chữa phúc thẩm) hay vụ việc trọng tài mô phỏng, khác với một phiên tòa giả định (thường liên quan tới phiên xét xử bởi bồi thẩm đoàn hay phiên xét xử bởi thẩm phán mô phỏng). Moot không bao gồm đối chứng thực tế với nhân chứng, thẩm vấn chéo, hay đưa ra bằng chứng, chỉ tập trung vào việc áp dụng luật giải quyết những chứng cứ, sự kiện giả định, và các giải thích/sửa đổi đã được cung cấp cho các thí sinh. Dù vốn không phải moot theo cách hiểu truyền thống, các cuộc thi liên quan đến những phương thức giải quyết tranh chấp thay thế tập trung vào hòa giải và thương lượng gần đây cũng được ban tổ chức gọi là moot.
Moot là một trong những hoạt động ngoại khóa quan trọng tại nhiều trường luật (bên cạnh tập san luật học và công việc tư vấn pháp lý). Tùy thuộc vào cuộc thi, sinh viên có thể dành cả một học kỳ nghiên cứu và viết bản biện hộ, và cả học kỳ tiếp theo để luyện tập tranh tụng, hoặc có thể chuẩn bị cả hai chỉ trong vài tuần. Trong khi các cuộc thi moot trong nước có xu hướng tập trung vào lĩnh vực pháp luật nội địa như luật hình sự hay luật hợp đồng, các cuộc thi moot khu vực và quốc tế có xu hướng tập trung vào các chủ đề như công pháp quốc tế, luật nhân quyền quốc tế, luật nhân đạo quốc tế, luật hình sự quốc tế, luật thương mại quốc tế, luật hàng hải quốc tế, trọng tài thương mại quốc tế, và trọng tài về đầu tư trực tiếp nước ngoài. Các vấn đề tố tụng liên quan tới thẩm quyền xét xử, locus standi, và lựa chọn luật để áp dụng đôi khi cũng được đưa ra, đặc biệt trong các cuộc thi moot về trọng tài.
Trong đa số các trận thi moot, mỗi bên được đại diện bởi hai người thực hiện tranh tụng (dù số thành viên một đội có thể lớn hơn) và một thành viên thứ ba, đôi khi được gọi là trợ lý, có thể ngồi cùng thành viên tranh tụng. Thời gian mỗi thành viên tranh tụng trình bày thường kéo dài từ 10 đến 25 phút, đề cập từ một đến ba vấn đề chính. Khi các bên đã đưa ra các điểm lập luận chính của mình, sẽ thường có một vòng phản biện ngắn và thậm chí là phản biện lần hai. Tùy vào quy định của cuộc thi moot mà có thể có một hoặc hai vòng phản biện và phản biện thêm, và trao đổi giữa các thành viên có thể bị cấm hoặc không. Trong lúc đội thi trình bày các lập luận chính, giám khảo (thẩm phán hoặc trọng tài viên) có thể đặt câu hỏi, dù trong một số cuộc thi, câu hỏi được đặt sau khi phần trình bày kết thúc. Ở các cuộc thi lớn hơn, số vòng các đội phải tham gia có thể lên đến 10, vòng loại diễn ra sau một số vòng sơ loại để quyết định hạt giống. Các đội gần như luôn luôn phải đổi vai (đại diện cho nguyên đơn và đại diện cho bị đơn) trong suốt cuộc thi, và tùy theo quy cách tổ chức, một vụ việc tranh chấp thường được sử dụng từ đầu tới cuối cuộc thi. Điểm chấm bản bào chữa, đối với đa số cuộc thi, cũng được cân nhắc để quyết định các đội đạt tiêu chuẩn tham gia và đội hạt giống, thậm chí đôi lúc giúp đội tiến thẳng tới vòng nốc ao.
Các cuộc thi moot quốc tế
Các cuộc thi moot quốc tế thường hướng đến các sinh viên và chỉ cho phép các thí sinh chưa đủ điều kiện hành nghề luật ở bất kỳ chủ quyền tài phán nào được tham gia. Tuy nhiên, có một số cuộc thi moot quốc tế nhắm đến các luật sư trẻ, như ECC-SAL Moot; đây là một cuộc thi moot khu vực bắt đầu từ năm 2012 và được đồng tổ chức bởi Essex Court Chambers và Viện pháp luật Singapore.
Bảng dưới đây liệt kê một số cuộc thi moot quốc tế uy tín cho sinh viên, bảng thứ hai sau đó liệt kê các nhà vô địch và quán quân các cuộc thi chính yếu hoặc quy mô lớn, bảng cuối liệt kê các nhà vô địch và quán quân các cuộc thi nhỏ hơn và các cuộc thi khu vực. Các moot chính yếu hoặc quy mô lớn đề cập tới các cuộc thi nổi bật nhất hay thu hút số lượng các đội lớn nhất; các moot mang tầm cỡ "quốc tế" nằm ở khoảng giữa các cuộc thi chính yếu/quy mô lớn và các cuộc thi nhỏ/khu vực, xét về quy mô và sự uy tín. Một vài quốc gia cũng phân loại các cuộc thi moot vào nhiều thứ hạng uy tín khác nhau với mục đích tính điểm trong các bảng xếp hạng, với các cuộc thi như Jessup và Vis được xếp vào hạng cao nhất.
Danh sách các cuộc thi uy tín
Danh sách các thành tích nhất và nhì ở các cuộc thi chính yếu hoặc quy mô lớn
Danh sách thành tích nhất và nhì ở các cuộc thi moot nhỏ/khu vực
Kỷ lục
Số lần vô địch quốc tế nhiều nhất trong một mùa
5: Đại học Quản trị Singapore, 2014/15 (Asia Cup, Hague Convention, LawAsia, Vis East, ICC) 5: Đại học Quản trị Singapore, 2016/17 (Fletcher, Frankfurt, LawAsia, Price, Asian LSA) 3: Đại học Leiden, 2012/13 (ICC, ELMC, Telders) 3: Đại học Quốc gia Singapore, 2014/15 (DM Harish, Jean Pictet, Maritime)
Số lần vào chung kết quốc tế nhiều nhất trong một mùa
*9: Đại học Quản trị Singapore, 2015/16 (WTO/FTA, Private Law, Maritime, Asia Cup, Vis East, Vis, Price, IHL, ICC)
Các thí sinh là quán quân nhiều cuộc thi moot quốc tế
Ít nhất là hai cuộc thi moot chính yếu hoặc quy mô lớn
- Jason Chan, Đại học Quốc gia Singapore: Jessup'2001; Asia Cup'2001; Vis'2002
- Tracy Gani, Đại học Quản trị Singapore: Price'2017; ICC'2018 (đồng thời vào chung kết IHL'2016)
- Saw Teng Sheng, Đại học Quản trị Singapore: ICC'2016; Price'2017
- Mark Lawrence Badayos, Đại học San Carlos: Stetson'2016; Price'2018
- Emily Chalk, Đại học Queensland: Maritime'2013; Jessup'2014
- Bethel Chan, Đại học Quản trị Singapore: Asia Cup'2014; Vis East'2015 (đồng thời vào chung kết Vis'2015 và vô địch Essex-SAL'2017)
- Chang Zi Qian, Đại học Quản trị Singapore: Price'2010; Youth for Peace'2011
- Foo Shi Hao, Đại học Quản trị Singapore: LawAsia'2013; ICC'2015
- Eden Li, Đại học Quản trị Singapore: Asia Cup'2014; Vis East'2015 (đồng thời vào chung kết Vis'2015 và Essex-SAL'2017)
- Odette Murray, Đại học Sydney: IHL'2007; Jessup'2007
- Nicolette Oon, Đại học Quản trị Singapore: Asia Cup'2014; Vis East'2015 (đồng thời vào chung kết Vis'2015)
- Dhruv Sharma, Đại học Luật Quốc gia, Delhi: IHL'2013; ICC'2014
- Eric Shi, Đại học Sydney: Maritime'2016; Jessup'2017
- Grace Sim, Đại học Quản trị Singapore: LawAsia'2014; Vis East'2015 (đồng thời vào chung kết Vis'2015)
- Kabir Singh, Đại học Quốc gia Singapore: Jessup'2001; Asia Cup'2001
- Jerald Soon, Đại học Quản trị Singapore: Asia Cup'2014; Vis East'2015 (đồng thời vào chung kết Vis'2015)
- Harry Stratton, Đại học Sydney: Maritime'2016; Jessup'2017
- Tan Jun Hong, Đại học Quản trị Singapore: Asian LSA'2014; Asia Cup'2014; Vis East'2015 (đồng thời vào chung kết Vis'2015, Essex-SAL'2017, và vô địch CIArb/New South Wales Young Lawyers Moot'2018)
- Tess Tan, Đại học San Carlos: Stetson'2016; Price'2018
- Nanthini Vijayakumar, Đại học Quản trị Singapore: LawAsia'2013; WTO/FTA'2015 (đồng thời vào chung kết Moot Shanghai'2014)
- Samuel Yap, Đại học Quản trị Singapore: LawAsia'2013; ICC'2015 Chỉ các cuộc thi moot nhỏ/khu vực
- Jeremiah Lau, Đại học Quốc gia Singapore: DM Harish'2015; HSF Competition Law'2015
- Muz Omar, Đại học Quản trị Singapore: Asian LSA'2014; LawAsia'2014
- Ong Chee Yeow, Đại học Quốc gia Singapore: Asia Cup '2016, IASLA Space '2016
- Ephraim Tan, Đại học Quốc gia Singapore: Asia Cup '2016; IASLA Space '2016