✨Môi trường liên sao

Môi trường liên sao

Trong thiên văn học, môi trường liên sao (ISM) chỉ môi trường vật chất tồn tại trong không gian giữa các hệ sao trong một thiên hà. Các dạng vật chất này bao gồm khí ở dạng ion, nguyên tử, phân tử, cũng như bụi và tia vũ trụ. Nó chứa đầy trong không gian liên sao và hòa trộn dần dần vào không gian liên thiên hà. Năng lượng chiếm trong cùng một thể tích, trong dạng của bức xạ điện từ, được gọi là trường bức xạ liên sao. Môi trường này đóng vai trò quan trọng trong việc quan sát và nghiên cứu thiên văn ngày nay.

Ngày 25 tháng 8 năm 2012, tàu thăm dò Voyager 1 là vật thể nhân tạo đầu tiên ra ngoài môi trường liên sao. Plasma và bụi liên sao sẽ được nghiên cứu cho đến ngày kết thúc sứ mệnh, ước tính là năm 2025. Voyager 2 ra ngoài môi trường liên sao vào ngày 5 tháng 11 năm 2018.

Tổng quan

Môi trường liên sao bao gồm các khí gas liên sao và bụi liên sao.

Khí gas

thế=Orion Nebula - Hubble 2006 mosaic 18000.jpg|nhỏ|[[Tinh vân Lạp Hộ trong ánh sáng nhìn thấy được (ảnh của: NASA / ESA). ]] Khoảng 99% môi trường liên sao là khí gas ở các dạng, cụ thể: hơn 70% là hydro, 28% heli, và khoảng 1.5% là các nguyên tố nặng. Chúng tồn tại ở cả các dạng đơn nguyên tử, phân tử cũng như bị ion hóa với mật độ rất loãng, chỉ khoảng vài hạt trên một cm³.

Khi một ngôi sao mới được sinh ra, chúng phát xạ một lượng lớn tia cực tím, ion hóa toàn bộ vùng khí gas bao quanh nó, tạo thành các đám hydro ion hóa.

Các đám mây H ion hóa này phát sáng khi ở gần các ngôi sao nóng từ 25.0000 K trở lên, tạo thành những tinh vân phát xạ với ánh sáng đỏ đặc trưng của hydro ở dãy Balmer.

Bụi liên sao

Khác với khái niệm "bụi" thông thường, bụi liên sao là các hạt vật chất vô cùng nhỏ, với kích thước chưa tới 1 μm, xấp xỉ với bước sóng ánh sáng mà con người có thể thấy được. Nhân của chúng có thể là silicat, carbon hay hợp chất sắt, với hình dạng không xác định.

Bụi vũ trụ hấp thụ ánh sáng phát ra từ các ngôi sao và các thiên thể khác làm độ sáng của chúng giảm đi trung bình một cấp trên một kiloparsec trong mặt phẳng thiên hà. Ánh sáng từ các ngôi sao truyền đi có thể bị đám bụi này chặn hoàn toàn nếu chúng đủ dày, tạo thành các tinh vân tối, ví dụ như tinh vân Đầu Ngựa. Ánh sáng màu xanh lam bị phân tán nhiều hơn trong các đám bụi này, do đó ánh sáng chúng ta quan sát được đa phần gồm nhiều gam màu đỏ hơn, tương tự như với Mặt Trời lúc hoàng hôn.

Tập tin:A reproduction of a composite colour image of the Horsehead Nebula and its immediate surroundings - Eso0202a.jpg|Tinh vân Đầu Ngựa, hay còn gọi là tinh vân tối Barnard 33. Tập tin:Pillars of creation 2014 HST WFC3-UVIS full-res denoised.jpg|Ba cột bụi khổng lồ nổi tiếng Pillars of Creation (tinh vân Đại Bàng).

Đám mây phân tử

Đám mây phân tử là các cụm khí gas và bụi với nhiệt độ rất thấp, chỉ khoảng 10-30 độ K. Do đó hầu hết hydro đều tồn tại ở dạng phân tử (H2). Kích thước của các đám mây này rất đa dạng, có thể từ vài năm ánh sáng đến hơn 600 năm ánh sáng và khối lượng có thể đạt tới hàng triệu M. Mật độ vật chất ở đây rất cao (so sánh với các vùng khác), chỉ có thể được tạo thành ở nhiệt độ cực thấp, nếu không nhiệt độ của khối khí sẽ làm giãn nở nồng độ vật chất. Các đám mây này còn được gọi là "vườn ươm sao" do nó chứa rất nhiều các thành phần thô cần thiết để tổng hợp các sao và hệ sao (hầu hết là hydro và bụi). Các ngôi sao thường được sinh ra trong các vùng tinh vân tối, do mật độ vật chất tại đây dày đặc hơn cả.

Các phân tử hydro không thể phát hiện trực tiếp bằng bức xạ hồng ngoại hay vô tuyến thông thường, mà được suy luận thông qua carbon monoxide (CO).

Hiện người ta đã phát hiện được hàng trăm loại phân tử trong các đám mây này, từ những chất cơ bản như NH3, CH, OH cho đến những phân tử phức tạp như ethanol (C2H5OH), thậm chí là đường.

thumb|Sự phân bố của [[hydro bị ion hóa (mà các nhà thiên văn học gọi là H II từ một tên gọi cũ trong ngành quang phổ học) trong những phần quan sát được của môi trường liên sao trong Ngân Hà từ bán cầu bắc của Trái Đất. .]]

👁️ 1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
nhỏ|342x342px|Phổ hồng ngoại của [[HH 46/47 (hình ảnh bên trong), với các dải dao động của một số phân tử được đánh dấu màu.]] Dưới đây là danh sách phân tử đã được phát hiện
Trong thiên văn học, **môi trường liên sao** (**ISM**) chỉ môi trường vật chất tồn tại trong không gian giữa các hệ sao trong một thiên hà. Các dạng vật chất này bao gồm khí
thumb|upright=1.3|[[Heliospheric current sheet là kết quả do ảnh hưởng của từ trường quay bởi Mặt Trời lên plasma trong môi trường liên hành tinh.]] **Môi trường liên hành tinh** hoặc **không gian liên hành tinh**
**Đánh giá môi trường** là đánh giá các hậu quả môi trường (tích cực lẫn tiêu cực) của một kế hoạch, chính sách, chương trình, hoặc các dự án thực tế trước khi quyết định
**Luật môi trường** bao gồm các hiệp ước, quy ước, quy chế, quy định, và phổ biến pháp luật cho hoạt động để điều chỉnh sự tương tác của nhân loại và môi trường tự
**Du hành không gian liên sao** là du hành không gian có người lái hoặc không người lái giữa các ngôi sao. Khái niệm du hành trong không gian liên sao trên các phi thuyền
thumb|Bản đồ hiển thị [[mặt trời nằm gần rìa của đám mây liên sao cục bộ và Alpha Centauri khoảng 4 năm ánh sáng đi ở lân cận G-Cloud phức tạp]] phải|Đám mây liên sao
**Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân**, tên tiếng Anh: **Chairman of the Joint Chiefs of Staff** viết tắt là: **CJCS**, một số tài liệu tiếng Việt còn gọi là **Tổng tham mưu
**Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hoa Kỳ** (tiếng Anh: _Joint Chiefs of Staff_, viết tắt là **JCS**) là một cơ quan có trách nhiệm tham mưu cho chính phủ dân sự Hoa Kỳ
Quảng Nam là tỉnh nằm ở trung tâm của Việt Nam, thuộc Vùng kinh tế trọng điểm Miền Trung Việt Nam hoặc thuộc vùng Duyên hải Nam Trung Bộ, Việt Nam. liên_kết=https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADptin:Administration map of Quang
**Danh sách các vụ vi phạm về môi trường Việt Nam 2016** ghi lại những vụ vi phạm về môi trường ở Việt Nam được báo chí đưa tin trong năm 2016. Dẫn chứng từ
**Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội** _(Hanoi University of Natural Resources and Environment;_ viết tắt_: HUNRE)_, là một trường Đại học công lập tại Hà Nội, trực thuộc Bộ Nông nghiệp
thumb|Một máy bay của [[Không quân Mỹ đang phun thuốc diệt cỏ ở Việt Nam.]] Chiến tranh Việt Nam đã có tác động lớn và lâu dài đến môi trường của những quốc gia bị
**Sao** (tiếng Anh: _star_), **Ngôi sao**, **Vì sao** hay **Hằng tinh** (chữ Hán: 恒星) là một thiên thể plasma sáng, có khối lượng lớn được giữ bởi lực hấp dẫn. Sao gần Trái Đất nhất
**Sao Ap và Bp** là những ngôi sao đặc biệt về mặt hóa học (do đó có ghép thêm chữ "p") của loại A và B thể hiện sự dư thừa của một số kim
Trong thiên văn học, **quần thể sao** (stellar population) đề cập đến một tập hợp con của các ngôi sao trong một thiên hà có độ kim loại gần giống nhau (và do đó có
thế=Sao xung Vela (giữa) và tinh vân gió sao xung ở xung quanh nó.|nhỏ|[[Sao xung Vela (giữa) và tinh vân gió sao xung ở xung quanh nó.]] **Tinh vân gió sao xung** (đôi khi còn
Sao Thủy là hành tinh gần Mặt Trời nhất và không có bất kỳ vệ tinh tự nhiên nào. Một vệ tinh chưa được khám phá quay quanh hành tinh này đã được giả thuyết
**Hình thành sao** là quá trình qua đó những vùng đậm đặc nằm trong các đám mây phân tử trong không gian liên sao, đôi khi được đề cập đến với tên "nhà trẻ sao"
nhỏ|300x300px|Những đám mây xoáy vòng đầy màu sắc của Sao Mộc. Một ảnh chụp [[Vết Đỏ Lớn, dùng màu giả, từ Voyager 1. Cơn bão hình bầu dục màu trắng phía dưới Vết Đỏ Lớn
Công ty TNHH Cơ khí Môi trường Ngọc Thy xin gửi đến Quý khách hàng lời chào và lời chúc tốt đẹp nhất. Công ty TNHH Cơ khí Môi trường Ngọc Thy là doanh nghiệp
thumb|Các trang web của dự án quan sát vi sóng SETI (tìm kiếm trí thông minh ngoài Trái Đất) thuộc NASA. **Giao tiếp với trí thông minh ngoài Trái Đất** hay **CETI**, là một nhánh
*** BH12T- Nhiệt kế điện tử hồng ngoại đo trán CK-1803 - Máy Đo Thân Nhiệt Scan Đo Nhiệt Độ Cơ Thể Chính Xác 100%+ Làm sao biết Bé sốt bao nhiêu độ? Biết nhiệt
**Biến môi trường** là một giá trị có tên động có thể ảnh hưởng đến cách các quy trình đang chạy sẽ hoạt động trên máy tính. Chúng là một phần của môi trường mà
Mục Mô tả công việc Nguy hiểm Nguy cơ (không kiểm soát) Cảnh báo / Dự phòng Rũi ro còn lại (có kiểm soát) L S Risk L S Risk 1 An toàn điện Bị
Nhiệt kế hồng ngoại đo trán, nước pha sữa,đo nhiệt độ môi trường - Nhập khẩu chính hãngViệc theo dõi và chăm sóc sức khỏe của bé luôn là vấn đề mà các bố mẹ
**Môi trường quyết định luận**, **quyết định luận do môi trường** hay **thuyết tất định của môi trường** (thuật ngữ tiếng Anh: **Environmental determinism**) là học thuyết nghiên cứu cách thức mà môi trường lý
nhỏ|Phù hiệu Bộ tổng tham mưu Liên quân Hoa Kỳ **Phó Tổng tham mưu trưởng Liên quân Hoa Kỳ** (_Vice Chairman of the Joint Chiefs of Staff_) theo luật là sĩ quan cao cấp thứ
nhỏ|Một minh họa về Sao Hỏa đã được [[địa khai hóa với sinh quyển.]] Khả năng của **sự sống trên Sao Hỏa** là một chủ đề được quan tâm đáng kể của sinh vật học vũ
**Khu vực bầu trời đêm Poloniny** () là khu vực bầu trời đêm đầu tiên ở Slovakia, và là khu vực thứ 20 trên toàn thế giới. Bóng tối hoàn toàn tự nhiên vào ban
Hộp gồm 4 thanh stick thay thế (refill) cho trứng sấy Ecoegg. (Stick là thanh tinh dầu làm thơm cho sản phẩm này) Mùa mưa đến áo quần lâu khô, áo quần giặt xong lại
Hộp gồm 4 thanh stick thay thế (refill) cho trứng sấy Ecoegg. (Stick là thanh tinh dầu làm thơm cho sản phẩm này) Mùa mưa đến áo quần lâu khô, áo quần giặt xong lại
Hộp gồm 4 thanh stick thay thế (refill) cho trứng sấy Ecoegg. (Stick là thanh tinh dầu làm thơm cho sản phẩm này) Mùa mưa đến áo quần lâu khô, áo quần giặt xong lại
MÔ TẢ SẢN PHẨM ̂́ ̣ đ ̂̀ đ̣̂ ́ ̀ đ ̣ Đ̣̂ ℎ́ ̂ ℎ̣̂ 2021ℎ̂́ ̣ ̂́ ̂̀ ℎ̂́ ℎ ̣ đ̀ℎ Khí oxy rất cần cho sự sống của loài người.
**Môi trường không gian** là một nhánh của ngành du hành vũ trụ, kỹ thuật hàng không vũ trụ và vật lý không gian tìm cách hiểu và giải quyết các điều kiện tồn tại
TIÊU CHÍ E1 – NGUỒN GỐC SẢN PHẨM ✅ Mục tiêu: Đảm bảo mọi sản phẩm tại gian hàng đều có nguồn gốc rõ ràng, góp phần bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và
**Khoảng trống Địa phương** là một vùng không gian rộng lớn, trống rỗng, nằm liền kề với Nhóm Địa phương. Được phát hiện bởi Brent Tully và Rick Fisher vào năm 1987, Khoảng trống Địa
**Mặt Trời** hay **Thái Dương** (chữ Hán: 太陽), hay **Nhật** (chữ Hán: 日), là ngôi sao ở trung tâm Hệ Mặt Trời, chiếm khoảng 99,8% khối lượng của Hệ Mặt Trời. Trái Đất và các
**_Voyager 2_** là tàu thăm dò không gian được NASA phóng vào ngày 20 tháng 8 năm 1977, để nghiên cứu các hành tinh bên ngoài và không gian giữa các vì sao bên ngoài
**_Voyager 1_** là tàu thăm dò không gian được NASA phóng vào ngày 5 tháng 9 năm 1977, như một phần của chương trình Voyager nhằm nghiên cứu vòng ngoài Hệ Mặt Trời và môi
**Vũ trụ** bao gồm tất cả các vật chất, năng lượng và không gian hiện có, được xem là một khối bao quát. Vũ trụ hiện tại chưa xác định được kích thước chính xác,
**Sao Thủy** (tiếng Anh: **Mercury**) hay **Thủy Tinh** (chữ Hán: 水星) là hành tinh nhỏ nhất và gần Mặt Trời nhất trong tám hành tinh thuộc hệ Mặt Trời, với chu kỳ quỹ đạo bằng
thumb|[[Hình thất giác đều không thể dựng được thước kẻ và compa; Điều này có thể chứng minh sử dụng trường của số dựng được.]] Trong toán học, một **trường** là một tập hợp mà
**Đại tướng lục quân** (, _general armii_), tài liệu tiếng Việt thường gọi tắt là **Đại tướng**, là một cấp bậc cao cấp trong Quân đội Liên Xô, được thành lập lần đầu tiên vào
**São Paulo** (phát âm ; tiếng Bồ Đào Nha đọc gần như "Xăm Pao-lu" hay "Xau Pao-lu", có nghĩa là "Thánh Phaolô") là thủ phủ của bang São Paulo ở phía đông nam Brasil, cách
**_Chiến tranh giữa các vì sao_** (tựa gốc tiếng Anh: **_Star Wars_**) là loạt tác phẩm hư cấu sử thi không gian của Mỹ sáng tạo bởi George Lucas, tập trung chủ yếu vào một
**Sao chổi** là thiên thể gần giống tiểu hành tinh nhưng không cấu tạo nhiều từ đất đá, mà chủ yếu là băng. Nó được miêu tả bởi một số chuyên gia bằng cụm từ
Hình ảnh mô phỏng của một đám mây bụi tiền hành tinh. **Sự hình thành và tiến hóa của Hệ Mặt Trời** bắt đầu từ cách đây khoảng 4,6 tỷ năm với sự suy sụp
phải|Bản đồ các [[quốc gia theo mật độ dân số, trên kilômét vuông. (Xem _Danh sách quốc gia theo mật độ dân số._)]] phải|Các vùng có mật độ dân số cao, tính toán năm 1994.
**Sao Thiên Lang** hay **Thiên Lang tinh** là ngôi sao sáng nhất trên bầu trời đêm với cấp sao biểu kiến là -1,46. Tên gọi theo định danh Bayer của sao Thiên Lang là **α