Kedah (Chữ Jawi: حدق) là một bang của Malaysia, bang nằm ở phần tây bắc của Bán đảo Malaysia. Tổng diện tích của bang là trên 9.000 km², bao gồm phần lục địa và đảo Langkawi. Khu vực đất liền có đại hình tương đối bằng phẳng và là nơi trồng lúa gạo. Langkawi là một quần đảo, hầu hết các đảo đều không có người cư trú. Kedah từng được người Xiêm gọi là Syburi (tiếng Thái Lan:ไทรบุรี) trong thời kỳ họ chi phối khu vực này.
Kedah giáp với bang Perlis và có đường biên giới quốc tế với hai tỉnh Songkhla và Yala của Thái Lan ở phía bắc. Kedah giáp với bang Perak ớ phía nam và bang Penang ở phía tây bắc. Thủ phủ và trụ sở hoàng gia là Alor Setar. Các đô thị chính khác là Sungai Petani, Kulim ở đất liền và Kudah ở Langkawi.
Lịch sử
Thung lũng Bujang có các phế tích của một vương quốc Ấn Độ giáo-Phật giáo được hình thành từ thế kỷ 4 SCN, đây là nền văn minh cổ nhất trên Bán đảo Malaysia. Gia đình hoàng gia hiện nay có thể có một số nguồn gốc tổ tiên từ thời kỳ này. Theo Hikayat Merong Mahawangsa hay các Biên niên sử của Kedah, Kadah được một vị vua theo Ấn Độ giáo tên là Merong Mahawangsa thành lập. Theo các văn bản cổ, Vương quốc Hồi giáo Kedah bắt đầu vào năm 1136 khi vị vua thứ 9 Phra Ong Mahawangsa cải sang Hồi giáo và chọn tên đất nước là Vương quốc Hồi giáo Mudzafar Shah.
Trong các thế kỷ 7 và 8, Kedah nằm dưới sự thống trị của Srivijaya và sau đó là Xiêm La cho đến khi Vương quốc Hồi giáo Mã Lai Melaka nổi lên vào thế kỷ 15. Trong thế kỷ 17, Kedah bị người Bồ Đào Nha tấn công sau cuộc xâm chiếm Melaka của họ, và bởi Aceh. Trong một hy vọng Anh Quốc sẽ bảo vệ Kedah khỏi Xiêm La, quốc vương đã trao Penang và sau đó là Province Wellesley cho Anh Quốc trong thời kỳ cuối của thế kỷ 18. Người Xiêm tuy thế đã xâm chiếm Kedah năm 1811 và vương quốc vẫn nằm dưới quyền kiểm soát của Xiêm cho đến khi được chuyển cho Anh Quốc theo Hiệp ước Anh-Xiêm năm 1909.
Trong Chiến tranh Thế giới thứ hai, Kedah cùng với Kelantan là những khu vực đầu tiên của Mã Lai bị Nhật Bản xâm lược. Người Nhật chuyển Kedah lại cho đồng minh Thái Lan của họ và được Thái Lan đổi tên lại thành Syburi. Kedah đã quay trở lại dưới quyền kiểm soát của Anh trong giai đoạn kết thúc cuộc chiến. Kedah đã miễn cưỡng sáp nhập vào Liên bang Mã Lai vào năm 1948. Từ năm 1958, Quốc vương Kedah là Tuanku Abdul Halim Muadzam Shah.
Nhân khẩu
nhỏ|phải|Menara Alor Setar là tháp cao nhất ở Kedah
Kedah có một thành phần dân cư tương đối đa dạng gồm người Mã Lai, người gốc Hoa và người gốc Ấn giống như hầu hết các bang khác tại Malaysia.
Người Mã Lai: 1.336.352 người (75,5%)
Người Hoa: 252.987 người (14,2%)
Người Ấn: 122.911 người (6,9%)
Người nước ngoài: 35.293 người (1,9%)
*Các dân tộc khác: 27.532 người (1,5%)
Hành chính
Kedah hiện được chia thành 12 khu vực hành chính hay "daerah" trong tiếng Mã Lai:
|
*Baling
*Bandar Baharu
*Kota Setar
*Kuala Munda
*Kuang Pasu
*Kulim
|
*Pulau Langkawi
*Padang Terap
*Pendang
*Pokok Sena
*Sik
*Yan
|
## Kinh tế
Kedah được cho là "kho thóc" (tiếng Mã Lai: _Jelapang Padi_) của Malaysia chiếm 1/3 sản lượng thóc của nước này. Các ngành nông nghiệp quan trọng khác gồm cao su, dầu cọ và cây thuốc lá. Du lịch chủ yếu phát triển mạnh trên đảo Langkawi. Năm 2007, đảo Langkawi trở thành Công viên địa chất Thế giới do UNESCO công nhận
Theo Kế hoạch Malaysia Thứ chín, kinh tế của bang có liên hệ với Vành đai kinh tế Miền Bắc (NCER). Vành đai Kinh tế Miền Bắc là ba vùng phát triển kinh tế ở Bán đảo Malaysia các vùng khác là Iskandar Malaysia (hau Vùng Kinh tế Nam Johor) và Vùng Phát triển Bờ biển phía đông. NCER gồm Penang (đảo Penang và Seberang Prai), Kedah (Alor Setar, Sungai Petani, Tikam Batu và Kulim), miền bắc các bang Perak và Perlis.
Người nổi tiếng
thumb|Mahathir Mohamad
- Thủ tướng đầu tiên của Malaysia Tunku Abdul Rahman
- Thủ tướng thứ tư của Malaysia Mahathir Mohamad
👁️
2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Kedah** (Chữ Jawi: حدق) là một bang của Malaysia, bang nằm ở phần tây bắc của Bán đảo Malaysia. Tổng diện tích của bang là trên 9.000 km², bao gồm phần lục địa và đảo Langkawi.
**Huyện Yan** là một huyện thuộc bang Kedah của Malaysia. Huyện Yan có dân số thời điểm năm 2010 ước tính khoảng 66987 người.
**Tuanku Abdul Halim Mu'adzam Shah ibni Sultan Badlishah** (28 tháng 11 năm 1927 – 11 tháng 9 năm 2017) là một vị vua đời thứ 14 củaMalaysia và _Sultan_ thứ 27 và hiện tại của
Bãi biển [[Pantai Cenang, Quần đảo Langkawi.]] **Langkawi**, được biết đến như một viên ngọc của du lịch Malaysia **Langkawi, viên ngọc của Bang Kedah** (Malay: _Langkawi Permata Kedah_) là một quần đảo gồm 99
**Alor Setar** - hay còn gọi là **Alor Star** trong giai đoạn 2004-2008 - là thủ phủ bang Kedah của Malaysia, đồng thời là trung tâm hành chính huyện Kota Setar. Thành phố là nơi
**Huyện Sik** là một huyện thuộc bang Kedah của Malaysia. Huyện Sik có dân số thời điểm năm 2010 ước tính khoảng 63865 người.
**Huyện Pokok Sena** là một huyện thuộc bang Kedah của Malaysia. Huyện Pokok Sena có dân số thời điểm năm 2010 ước tính khoảng 48428 người.
**Huyện Pendang** là một huyện thuộc bang Kedah của Malaysia. Huyện Pendang có dân số thời điểm năm 2010 ước tính khoảng 93525 người.
**Huyện Padang Terap** là một huyện thuộc bang Kedah của Malaysia. Huyện Padang Terap có dân số thời điểm năm 2010 ước tính khoảng 61970 người.
**Huyện Kulim** là một huyện thuộc bang Kedah của Malaysia. Huyện Kulim có dân số thời điểm năm 2010 ước tính khoảng 282743 người.
**Huyện Kubang Pasu** là một huyện thuộc bang Kedah của Malaysia. Huyện Kubang Pasu có dân số thời điểm năm 2010 ước tính khoảng 213439 người.
**Huyện Kuala Muda** là một huyện thuộc bang Kedah của Malaysia. Huyện Kuala Muda có dân số thời điểm năm 2010 ước tính khoảng 441308 người.
**Huyện Kota Setar** là một huyện thuộc bang Kedah của Malaysia. Huyện Kota Setar có dân số thời điểm năm 2010 ước tính khoảng 350779 người.
**Huyện Baling** là một huyện thuộc bang Kedah của Malaysia. Huyện Baling có dân số thời điểm năm 2010 ước tính khoảng 132829 người.
**Huyện Bandar Baharu** là một huyện thuộc bang Kedah của Malaysia. Huyện Bandar Baharu có dân số thời điểm năm 2010 ước tính khoảng 41332 người.
**Đảo Perak** (tiếng Mã Lai: _Pulau Perak_) là một đảo đá nhỏ nằm bên trong eo biển Malacca, cách Penang 75 dặm về phía tây bắc. Đảo này nằm dưới quyền quản lý của bang
**Các bang Mã Lai chưa phân loại** (, ) là Mã Lai thời kỳ Đế quốc Anh trong thuộc địa ở bán đảo Mã Lai của Mã Lai gồm 5 tiểu bang (bao gồm Perlis,
**Ga đường sắt Anak Bukit** là một ga đường sắt Malaysia nằm tại và được đặt tên theo Anak Bukit, Alor Setar, Kedah. Nhà ga này nằm gần Sân bay Sultan Abdul Halim, từ 5
thumb|Ghi âm nhạc cụ của bài hát **Allah Selamatkan Sultan Mahkota** (Tiếng Việt: Allah phù hộ Sultan đăng quang) là bang ca của Kedah, Malaysia. Lời bài hát được sáng tác bởi Almarhum Abdullah Syed
Đơn giảnhóa việc chăm sóc da với sản phẩm Kem săn chắc da Breeist All in one. Được sản xuất bởi thương hiệu mỹ phẩm y tế uy tín của Nhật Bản và được phát
Ai đã dùng kem chống nắng skinaqua là biết chất lượng như nào rồi ạ Mẫu này mới 2020 của TEAM DA DẦU ĐÂU ỒIIII !!! SKIN AQUA KEM CHỐNG NẮNG NÂNG TONE THẦN THÁNH
**Người Mã Lai** hay **Người Malay** (; chữ Jawi: ملايو) là một dân tộc Nam Đảo nói Tiếng Mã Lai chủ yếu sinh sống trên bán đảo Mã Lai cùng các khu vực ven biển
Malaysia là một quốc gia tại Đông Nam Á, vị trí hàng hải chiến lược của nó có những ảnh hưởng căn bản đối với lịch sử quốc gia. Văn hóa Ấn Độ giáo và
**Penang** (tiếng Mã Lai: _Pulau Pinang_) là một bang tại Malaysia và được định danh theo đảo cấu thành nên bang. Bang Penang nằm ở vùng bờ biển tây bắc của Malaysia bán đảo, sát
**Chế độ quân chủ của Malaysia** (tiếng Mã Lai: Negeri-Negeri Melayu) hay còn được hiểu là chế độ quân chủ lập hiến của Malaysia. Hệ thống chính trị của Malaysia dựa trên hệ thống Westminster
Ngôn ngữ Mã Lai có một hệ thống phức tạp các danh hiệu, tước vị và kính ngữ, được sử dụng rộng rãi trong Brunei và Malaysia. Singapore, có hoàng tộc Malay nhưng bị chính
**Mã Lai thuộc Anh** () là một trong những thuộc địa của Đế quốc Anh, bao gồm Định cư Eo biển (thành lập năm 1826), Liên bang Mã Lai (thành lập năm 1895) và năm
**Seberang Perai**, còn được gọi là tỉnh Wellesley, là một vùng nội địa hẹp trên bán đảo Mã Lai đối diện với đảo Penang, cùng với đảo, tạo thành bang Penang của Malaysia. Nó giáp
**Tan Cheng Hoe** (; Hán-Việt: **Trần Thanh Hòa;** sinh ngày 30 tháng 5 năm 1968) là một cựu cầu thủ, huấn luyện viên bóng đá người Malaysia gốc Hoa. ## Sự nghiệp ### Cầu thủ
nhỏ|300x300px| Bản đồ phân bố dân tộc miền nam Thái Lan. Màu vàng là chỗ cư trú chủ yếu của [[người Mã Lai, và ba khu vực lấy màu vàng làm chủ đạo là **tỉnh
**Đông Nam Á** (tiếng Anh: **Southeast Asia**, viết tắt: **SEA**) là tiểu vùng địa lý phía đông nam của châu Á, bao gồm các khu vực phía nam của Trung Quốc, phía đông nam của
**Sadao** () là một thị xã nhỏ và là một huyện (_amphoe_) ở kề biên giới với Malaysia, tỉnh tỉnh Songkhla, miền nam Thái Lan. ## Lịch sử Tên ban đầu của Sadao là **Changlun**,
Tun Dr. **Mahathir bin Mohamad** (Jawi: ; ; sinh ngày 10 tháng 7 năm 1925) là một chính trị gia Malaysia từng giữ chức thủ tướng Malaysia. Ông được bổ nhiệm làm thủ tướng năm
**U-thong** () hoặc **Ramathibodi I** () (1314–1369) là vị vua đầu tiên của Vương quốc Ayutthaya (ngày nay là một phần của Thái Lan), trị vì từ năm 1350 đến năm 1369. Ông được gọi
**Hiệp ước Anh-Xiêm** năm 1909 hay Hiệp ước Bangkok năm 1909 là một hiệp ước giữa Anh Quốc và Thái Lan ký ngày 10 tháng 3 năm 1909 tại Bangkok. Các thỏa thuận, theo đó
**Perlis **(chữ Jawi: ﭬﺮليس), là bang nhỏ nhất của Malaysia. Bang này nằm ở phần phía bắc của bờ biển miền tây của Bán đảo Malaysia. Perlis giáp với hai tỉnh Satun và Songkhla của
**Yang di-Pertuan Agong** (nghĩa đen "Ngài là Chúa"), Jawi: ), còn được gọi là **Thủ lĩnh Tối cao của Liên bang**, **Quốc vương Tối cao** hoặc **Quốc vương Malaysia**, là người đứng đầu nhà nước
**Edgar Bernhardt** (tiếng Nga: Эдгар Бернхардт; sinh ngày 30 tháng 3 năm 1986) là cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp người Kyrgyzstan - Đức hiện tại đang thi đấu ở vị trí tiền vệ cho
**Mohd Syazwan bin Zainon ** (sinh ngày 13 tháng 11 năm 1989 ở Perlis) là cầu thủ bóng đá người Malaysia hiện đang chơi cho câu lạc bộ Kedah FA. Vào tháng 9 năm 2016,
**Perai** là một thị trấn thuộc trung tâm huyện Seberang Perai, Seberang Perai, Penang, Malaysia. Nó nằm ở bờ phía nam của sông Perai và giáp với thị trấn Butterworth ở phía bắc. Thị trấn
**Phục bích** (), còn được phiên âm là **phục tích** hay **phục tịch**, nghĩa đen là "khôi phục ngôi vua" là trường hợp một quân chủ đã từ nhiệm hoặc đã bị phế truất hay
**Con Đường Tơ Lụa** (, ) là một hệ thống các con đường buôn bán nổi tiếng đã từ hàng nghìn năm nối châu Á với châu Âu (cách hay nói là giữa phương Đông
**Tiếng Malay** hay **tiếng Mã Lai** (_"Ma-lây"_; chữ Latinh: **'; chữ cái Jawi: **بهاس ملايو_') là một ngôn ngữ chính của ngữ hệ Nam Đảo (Austronesian). Tiếng Mã Lai là ngôn ngữ quốc gia của
Malaysia là một liên bang bao gồm 13 bang và 3 lãnh thổ liên bang. 11 bang nằm trên Bán đảo Mã Lai và 2 bang nằm trên đảo Borneo. ## Tây Malaysia, trên Bán
**Hang dơi Kilim** nằm ở Langkawi, Kedah, Malaysia là một phần của công viên địa chất. Các hang động nằm ở chân đồi của rừng ngập mặn Kilim bao quanh lối vào và đối diện
nhỏ|Bản đồ tuyến đường xuyên bán đảo **Xích Thổ** (, tiếng Mã Lai: _Tanah Merah_), là một vương quốc cổ đại được nói đến trong sách sử Trung Hoa. Các thư tịch của nhà Tùy
**_Gardenia carinata_** là một loài thực vật có hoa trong họ Thiến thảo. Loài này được Wall. ex Roxb. mô tả khoa học đầu tiên năm 1824. ## Hình ảnh Tập tin:Gardenia carinata (6466250209).jpg
**Bão Yagi** (tên gọi ở Philippines là **Bão Enteng –** , được Việt Nam định danh là **Bão số 3 năm 2024**) là xoáy thuận nhiệt đới thứ 11 của Mùa bão Tây Bắc Thái
**Muhammad V** (trước đây gọi là **Tengku Muhammad Faris Petra**; sinh ngày 6 tháng 10 năm 1969) là Yang di-Pertuan Agong (quốc vương) của Malaysia và là Sultan của bang Kelantan. Ông được tuyên bố
**Đài Phát thanh - Truyền hình Malaysia** (tiếng Mã Lai: Radio Televisyen Malaysia) là một hệ thống đài phát sóng công cộng Malaysia. RTM có 36 đài phát thanh và ba đài truyền hình ở