✨Giống dê
nhỏ|phải|Một giống dê Dê nhà (Capra aegagrus hircus) là một đối tượng nuôi quan trọng. Trên thế giới đã có nhiều giống dê được công nhận bao gồm cả giống dê cho sữa dê. Trong chăn nuôi, khâu chọn con giống là rất quan trọng. Dưới đây liệt kê (chưa đầy đủ) một số giống dê được chăn nuôi.
Các giống
*Dê Nam Phi hay là dê Boer: Giống dê này có hai sắc lông đen trắng trên mình, có màu lông nâu, có vòng trắng quanh cổ. Lông đen phủ hết trọn phần cổ, lưng, hai bên hông và phần trên đuôi. Còn lông trắng ở mặt dưới của tai, ở hai sọc trên mặt chạy song song từ đầu đến mũi, phần bụng, và bốn khuỷu chân trở xuống. Với sắc lông này trông con dê Hà Lan hao hao giống con bò sữa Hà Lan, vừa thanh tú vừa sạch sẽ. Trọng lượng con cái trưởng thành nặng từ 90–100 kg/con, con đực 100–160 kg/con. Dê Boer có cơ bắp rất đầy đặn, sinh trưởng nhanh Dê Hà Lan cho nhiều sữa, nhưng đa số đều có chu kỳ sữa ngắn ngày. Do đó, nhiều người cho giống dê này lai với dê Bắc Thảo để năng suất sữa được cao hơn và chu kỳ sữa được dài hơn.
- Dê Saanen đọc như là Xa-nen là giống dê chuyên dụng sữa của Thụy Sĩ. Nó được nuôi ở ở Pháp nhiều nước châu Âu. Dê có màu lông trắng, tai vỉnh nhơ. Giống dê này có tầm vóc lớn, cân đối, thành thục sớm và cho sản lượng sữa cao, Chu kỳ tiết sữa của nó kéo dài 8 – 10 tháng và cho sản lượng sữa từ 800 – 1.000 lít.. Con đực khi 2 tuổi nặng 60 kg, 3-5 tuổi nặng 70 kg, có con còn nặng tới 100 kg. Dê cái thì nhỏ hơn, chỉ khoảng 50 – 60 kg, chúng có lông màu trắng, tai vểnh, năng suất sữa từ 1.000-1.200 lít/chu kỳ 290-300 ngày. Nó cũng đã được nhập vào Việt Nam. Hiện người ta lai nó với con Bách Thảo để tạo ra con lai có sản lượng sữa cao hơn từ 30-40%.
- Dê Beetal đọc là Bit-tơn: Dê Beetal có nguồn gốc từ Ấn Độ được nhập vào Việt Nam cùng lúc với dê Jumnapari; có màu lông đen huyền hoặc loang trắng, tai to cụp. Trọng lượng và khả năng cho sữa tương đương dê Jumnapari.
- Dê Jumnapari đọc như là Jămnapari: Là giống dê sữa của Ấn Độ được nhập vào Việt Nam từ năm 1994, khả năng mỗi con cho sữa 1,4-1,6 lít /ngày với chu kỳ tiết sữa 180-185 ngày. Dê phàm ăn và chịu đựng tốt với thời tiết nóng bức. Chúng cũng xuất xứ tại Ấn Độ thân mình nhỏ hơn dê Bắc Thảo, nhưng năng suất sữa tốt.
- Dê Barbari đọc như là Bacbari: Là giống dê sữa của Ấn Độ, khả năng mỗi con cho sữa tốt từ 0,9-1,2 lít/ngày với chu kỳ 145-148 ngày. Giống dê này mắn đẻ, mỗi năm cho 1,8 con/lứa và 1,7 lứa/năm. Dê trưởng thành nặng trung bình 30–35 kg/con. Dê có thân hình thon chắc, tạp ăn, chịu đựng kham khổ, hiền lành, phù hợp với hình thức chăn nhốt hoặc chăn thả, đặc biệt với người ít vốn nuôi giống dê này rất thích hợp. Đây là giống dê có thân hình cao to, mang sắc lông màu trắng. Nếu nuôi dưỡng tốt, con đực nặng trên 70 kg, còn dê cái khoảng từ 55 kg đến 60 kg. Đa số dê barbari có sắc lông vàng hay trắng, sừng ngắn tai nhỏ, mỏng và vểnh lên, dê đực có chòm râu cằm như dê cỏ. Giống dê này ăn ít, dễ nuôi lại hợp với thổ nhưỡng. Chúng còn có màu lông vàng loang trắng như hươu Sao, tai nhỏ thẳng. Trọng lượng trưởng thành 30–35 kg/con. Dê Barbari có bầu vú phát triển, khả năng cho sữa 0,9 lít/ngày. Dê Barbari có thân hình thon chắc, ăn rất tạp, chịu được kham khổ, phù hợp với chăn nuôi.
- Dê Alpine đọc như là An-pin là giống dê của Pháp được nuôi nhiều ở vùng Alpes. Nó có lông màu vàng, đôi khi có đốm trắng, có con lông đen khoang trắng dọc thái dương xuống má, ở mông và ở cả chân, tai nhỏ thẳng. Loài này cũng to, cao, con cái nặng khoảng 40–42 kg và con đực khoảng 50–55 kg. Một chu kỳ sữa của nó kéo dài 240-250 ngày và cho ta sản lượng khoảng 900-1.000 lít sữa (đạt từ 800 – 900 kg/năm). Sản lượng sữa cao, 1 ngày cho từ 2-2,5 lít tuỳ theo đặc tính của mỗi con, dễ nuôi và hiệu quả tốt.
- Dê Toggenburg đọc như là Togenbua: Cũng là một giống dê chuyên sữa. Nó là giống của Thuỵ Sĩ, không thua kém gì con Xa-nen. Mỗi ngày, một con Togenbua có thể cho ta từ 2,4 – 5,2 lít sữa.
- Dê Bách Thảo là con dê đen, tai cụp đó là giống dê lai với con dê Alpine. Nó to con và vào chu kỳ cho sữa cũng có thể thu được từ 0,8 – 1,2 lít/ngày. Đây cũng là giống dê sữa và giống dê kiêm dụng sữa và thịt, được nuôi nhiều ở các tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận. Từ hơn 10 năm nay giống dê này đã được phát triển ở nhiều tỉnh trong Việt Nam. Khả năng cho sữa của dê bách thảo từ 1,1-1,4 kg/con/ngày với chu kỳ cho sữa là 148-150 ngày. Dê bách thảo hiền lành, có thể kết hợp với chăn thả với các điều kiện khác nhau đều cho kết quả chăn nuôi tốt.
- Dê cỏ hay dê ta, dê núi, hay còn gọi là giống dê địa phương: Chúng có màu lông vàng nâu hoặc đen trắng; trọng lượng lúc trưởng thành là 30 – 35 kg; trọng lượng lúc sơ sinh là 1,7 - 1,9 kg. Tuổi phối giống lần đầu từ 6 - 7 tháng; đẻ 1,4 lứa/năm và 1 lứa có khoảng 1,3 con, phù hợp với chăn thả quãng canh và mục đích là nuôi lấy thịt. Ở Việt Nam hiện nay có khoảng trên 800 nghìn con dê, nhưng chủ yếu là dê cỏ nuôi để lấy thịt, nếu biết chọn lọc thì mỗi con dê có thể cho 0,5 lít/ngày với chu kỳ cho sữa là 90-105 ngày.
- Ngoài ra còn Giống dê Anglo Nubian của Ai Cập, dê lông ngắn của Czech, dê lông trắng của Bungari, dê Nubi của châu Phi… cũng là các giống dê chuyên sữa.
Chọn giống
Cần chọn con giống có thân hình thanh mảnh, đầu nhỏ, da mỏng, lông mịn; dê đực phải có tầm vóc to, thân hình cân đối, khỏe mạnh, không khuyết tật, đầu to, trán rộng, bốn chân thẳng, khỏe, đi đứng vững chắc, những con đầu dài, trụi lông tai, xương nhỏ, lồng ngực hẹp thường yếu, hay mắc bệnh và khó nuôi. Cũng giống như các loại gia súc khác là phải chọn qua đời trước (ông bà, bố mẹ) kiểm tra cá thể con giống như ngoại hình, khả năng sản xuất, khả năng thích ứng với điều kiện chăn nuôi và chọn lọc qua đời sau của chúng.
Chọn những dê có ngoại hình đẹp, mình nở rộng, ngực sâu, thân hình cân đối khỏe mạnh, da mềm, lông bóng. Bầu vú nở rộng, cân đối, núm vú dài và đưa về phía trước có nhiều mạch máu nổi trên bầu vú. Bầu vú nở rộng và cân đối, gắn chặt vào phần bụng, gọn ở phía trước. Hai núm vú dài và đưa về phía trước (dài 4 – 6 cm), lông bầu vú càng mịn càng tốt, tĩnh mạch vú nhiều, nổi rõ và có nhiều gấp khúc (Không chọn những con dê cái có vú thịt, núm vú quá ngắn hoặc quá nhỏ vểnh sang hai bên) Chọn những con đực có ngoại hình đẹp, đầu cổ kết hợp hài hòa, thân mình cân đối khỏe mạnh, 4 chân vững chắc, hai dịch hoàn to đều, dáng nhanh nhẹn, tính hăng tốt. Một số giống dê cho sữa cao sản:
👁️ 0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
nhỏ|phải|Một giống dê **Dê nhà** (Capra aegagrus hircus) là một đối tượng nuôi quan trọng. Trên thế giới đã có nhiều giống dê được công nhận bao gồm cả giống dê cho sữa dê. Trong
nhỏ|phải|Dê Pashmina hay dê Kasmir thuộc nhóm dê lấy len Cashmere **Dê Cashmere** hay dê lấy **len Cashmere** là bất kỳ giống dê nào cho ra loại len Cashmere là loại len mềm và đắt
**Dê Bách Thảo** là một giống dê nhà ở Việt Nam được hình thành từ việc lai giống giữa dê Alpine, dê British-Alpine của Pháp với dê Ấn Độ, đây là giống dê to con,
nhỏ|phải|Một con dê Ai-len lông trắng **Dê Ireland** là một giống dê kiêm dụng được nuôi để phục vụ cho mục đích lấy thịt dê và sữa dê. Trái ngược với tên gọi, dù giống
thumb|Dê Tây Phi dành cho các thôn trong khu vực Kabala của Sierra Leone để hỗ trợ cho hậu quả của cuộc nội chiến nhằm giúp tăng thu nhập. **Dê Tây Phi** hay còn gọi
nhỏ|phải|Một con dê Nam Phi **Dê Nam Phi ** hay còn gọi là **dê Boer** một giống dê có nguồn gốc ở Nam Phi với đặc điểm nổi bật là lớn rất nhanh và cho
**Dê trắng Nga** (tiếng Nga: _Русская белая коза_) là giống dê lấy sữa có nguồn gốc từ nước Nga, giống dê này được bắt nguồn từ việc chọn lọc giống dê Saanen và dê Toggenburg
**Dê Landrace Hà Lan** là một trong những giống dê có nguồn gốc được tìm thấy ở Hà Lan. Nó có liên quan đến các giống dê cái tên "Landrace" (dòng địa phương) có nguồn
nhỏ|phải|Dê La Mancha **Dê Lamancha Mỹ** (_American Lamancha_) hay phổ biến hơn, chỉ đơn giản là **Lamancha** hoặc **LaMancha** là giống dê được chính thức công nhận là giống dê lấy sữa, được nuôi dưỡng
nhỏ|phải|Một con dê lùn Nigeria **Dê lùn Nigeria** là một giống dê nhà chuyên cho sữa dê cỡ nhỏ có nguồn gốc ở Tây Phi. Ban đầu, chúng được đưa sang Hoa Kỳ trên tàu
nhỏ|phải|Dê Đông Phi **Dê Đông Phi** hay còn gọi là **dê Somali** hay còn gọi là **dê Ukambani** hay **dê lớn Galla** là một giống dê có nguồn gốc từ vùng Đông Phi ở Somalia,
nhỏ|phải|Một con dê Babary **Dê Barbari** (cũng đọc như là _dê Bacbari_) là giống dê nhà chuyên cho sữa dê của Ấn Độ. Giống này được nuôi phổ biến ở Uttar Pradesh và Haryana ở
nhỏ|phải|Dê lùn Pymy **Dê lùn Pygmy** là một giống dê nhà cỡ nhỏ có nguồn gốc từ châu Phi. Ngày nay chúng được nuôi thông dụng ở châu Âu và ở Mỹ. Con dê lùn
**Dê Sahel** là một giống dê có nguồn gốc từ Tây Phi chúng được nuôi là sử dụng chủ yếu cho sản xuất thịt dê và lấy da dê. Giống dê này cũng được biết
nhỏ|phải|Một con dê Tây Ban Nha **Dê Tây Ban Nha** hay còn gọi là **dê bụi** là một giống dê có nguồn đến từ Tây Ban Nha qua Mexico đến Mỹ. Nó bây giờ là
**Dê Cilentana Nera** là một giống dê nhà bản địa của tỉnh Salerno, Campania, một vùng đất ở miền nam nước Ý. Giống dê này có tên Clientana Nera theo tên của địa danh thuộc
**Dê Cilentana Grigia** là một giống dê nhà có nguồn gốc từ tỉnh Salerno, thuộc vùng Campania, miền nam nước Ý. Giống dê này được đặt tên theo khu vực địa lý của Cilento, phần
**Dê Di L'Aquila**, còn được gọi với cái tên khác là **Dê Capra di L'Aquila** là một giống bản địa thuộc nhóm dê nhà có nguồn gốc từ tỉnh L'Aquila, ở Abruzzo, thuộc miền nam
**Dê Alpine Anh** là một giống dê nhà phát triển vào đầu những năm 1900. Một con dê Alpine Anh có tiêu chuẩn là lông màu đen đi kèm với các hoa văn của dê
nhỏ|phải|Dê Nubian **Dê Anglo-Nubian** hay còn gọi đơn giản là **Dê Nubian** là một giống dê nhà có nguồn gốc từ Ai Cập. ## Đặc điểm Chúng được phát triển ở Anh bởi sự lai
nhỏ|phải|Dê Angora **Dê Angora** (chữ Thổ Nhĩ Kỳ: _Ankara keçisi_) là một giống dê có nguồn gốc từ Trung Á và được đưa vào Thổ Nhĩ Kỳ vào thế kỷ thứ 13, chúng là giống
nhỏ|phải|Dê Beetal **Dê Beetal** (cũng đọc như là Bit-tơn) là một giống dê nhà có nguồn gốc từ Ấn Độ. Chúng là giống dê quan trọng ở lục địa Ấn Độ, miền Tây Pakistan và
nhỏ|Một con dê Alpine **Dê Alpine** (cũng đọc như là **dê An-pin**) là giống dê của Pháp được nuôi nhiều ở vùng Alpes. Nguồn gốc của nó cũng có thể từ Pháp và Thụy Sĩ
nhỏ|phải|Dê Jamnapari **Dê Jamnapari** (cũng đọc như là Dê Jămnapari) là giống dê nhà chuyên cho sữa dê có nguồn gốc từ Ấn Độ. Giống dê này đang được phát triển nhanh ở vùng nhiệt
nhỏ|phải|Một con dê Sanen **Dê Saanen** (cũng đọc như là _dê Xa-nen_) là giống dê chuyên dụng cho sữa dê có nguồn gốc ở Thụy Sĩ. Nó được nuôi ở Pháp và nhiều nước châu
nhỏ|phải **Dê Toggenburg** (cũng đọc như là dê _Togenbua_) là giống dê nhà có nguồn gốc từ Thuỵ Sĩ, chúng là một giống dê chuyên cho sữa dê. Mỗi ngày, một con dê Togenbua có
nhỏ|phải|Dê cỏ nhỏ|phải|Dê cỏ ở Sapa **Dê cỏ** hay còn gọi là **dê nội**, **dê ta** hay **dê địa phương** là một giống dê nhà nội địa có nguồn gốc ở Việt Nam, đây là
**Dê cổ đen Valais** (tiếng Anh:_Valais Blackneck_, tiếng Đức: _Walliser Schwarzhalsziege_ hoặc _Gletschergeiss_; Tiếng Pháp: _Col Noir du Valais_, _Chèvre des Glaciers_ hoặc _Race de Viège_ và tiếng Ý: _Vallesana_ hoặc _Vallese_) là một giống
**Dê Pygora** là một giống dê có nguồn gốc từ việc lai lạo giữa con dê lùn NPGA đã đăng ký và con dê trắng AAGBA thuộc giống dê Angora. Dê Pygora là giống dê
nhỏ|Họa phẩm về con dê giống bản địa nước Anh|thế= **Dê bản địa Anh Quốc** (_British Primitive goat_) hay giống dê nguyên thủy của Anh là một giống địa phương của những con dê nhà
**Dê Ciavenasca** là một giống dê nhà bản địa có nguồn gốc từ Valchiavenna, phía bắc tỉnh Sondrio, Lombardy thuộ vùng đất miền bắc Italy. Giống dê này chỉ phổ biến trong khu vực này.
**Dê Aspromonte** hoặc _Capra dell'Aspromonte_ là một giống dê nhà bản địa có nguồn gốc từ vùng núi của Aspromonte, ở tỉnh Reggio Calabria ở Calabria ở miền nam Italy, địa danh mà giống dê
**Dê Argentata dell'Etna** là một giống dê nhà bản địa có nguồn gốc từ vùng núi Etna ở tỉnh Catania và Monti Peloritani ở tỉnh Messina, trên đảo Sicily thuộc Địa Trung Hải ở miền
**Dê Kinder** là một giống dê bắt nguồn từ một phép lai chéo giữa một con dê lùn và một con dê Nubian năm 1985 tại trang trại Zederkamm ở Snohomish, WA. Tính đến ngày
**Dê Napoletana** là một giống dê bản địa từ khu vực phía nam Naples, ở Campania ở miền nam nước Ý. Nó được chăn thả trên sườn núi Vesuvius, trên sườn núi Monti Lattari, và
**Dê Bilberry** (tiếng Ailen: _Fiaghabhar na bhFraochán_) là một giống dê hoang dã (Capra aegagrus hircus) được cho là đã sống theo bầy đàn trên Bilberry Rock ở Thành phố Waterford, phía nam Ireland trong
**Dê Chamois Coloured**, tiếng Pháp: _Chèvre chamoisée_, tiếng Đức: _Gämsfarbige Gebirgsziege_, tiếng Ý: _Camosciata delle Alpi_, là giống dê bản địa thuộc loại dê nhà có nguồn gốc từ Thụy Sĩ. Giống dê này phân
**Dê Nera Verzasca**, còn được gọi là **Dê Nera di Verzasca** hoặc **Dê Verzaschese**, là một giống dê bản địa thuộc nhóm dê nhà màu đen từ Valle Verzasca, thuộc bang Ticino thuộc khu vực
nhỏ|phải|Dê Bagot **Dê Bagot** (phát âm tiếng Anh: /bæɡət/) là một giống dê đã từng tồn tại trong vài trăm năm đã sống hoang dã tại vùng đồi Blithfield Hall, trong hạt Staffordshire, của nước
**Dê Arapawa** là một trong những giống dê hiếm nhất trên thế giới, có nguồn gốc từ New Zealand, theo Hiệp hội giống vật nuôi Hoa Kỳ, giống dê này gần như tuyệt chủng. Là
**Dê Sarda** là một giống dê nhà bản địa có nguồn gốc từ đảo Sardinia thuộc vùng Địa Trung Hải, ngoài khơi bờ biển phía tây thuộc miền trung nước Ý. Giống dê này được
**Dê Stiefelgeiss** là một giống dê núi thuộc nhóm dê nhà có nguồn gốc ở vùng cao nguyên St. Gallen, Thụy Sĩ. Số lượng dê giống này hiện đang dưới 1.000 con. Cả hai giới
**Dê Oberhasli** là một giống dê hiện đại của Hoa Kỳ. Nó xuất phát từ một phân giống của Dê Chamois Colored có nguồn từ quận Oberhasli của Bernese Oberland ở miền trung Thụy Sĩ.
**Dê Murciana**, còn được gọi là **Dê Murciana**, **Dê Murcien**, **Dê Murciene** và **Dê Hoàng gia Murciana** là một giống dê chăn nuôi kiêm dụng (cho cả sữa và thịt) giống dê ban đầu được
**Dê Golden Guernsey** là một giống dê hiếm có nguồn gốc từ khu vực Bailiwick, thuộc Guernsey, nằm trên quần đảo Channel, một thuộc địa của Anh. Lần đầu tiên chúng được đưa đến Anh
**Dê Alpina Comune** là một quần thể không đồng nhất của dê nhà phân bố rộng rãi trong dãy núi Alps của miền bắc Italy, đặc biệt là ở các vùng của Lombardy và Piemonte.
**Dê Sirohi** là một giống dê có kích cỡ nhỏ đến trung bình, có nguồn gốc từ huyện Sirohi của Rajasthan, một địa danh nằm ở miền tây Ấn Độ. ## Ngoại hình Dê Sirohi
**Dê Malta** là một giống dê nội địa từ phía đông và trung tâm Địa Trung Hải. Nó bắt nguồn từ Tiểu Á, và lấy tên từ đảo Malta. Nó được nuôi dưỡng chủ yếu
**Sempione** là một giống dê hiếm trong nước Ý, đến từ vùng núi Piemonte ở phía tây bắc Italy và vùng lân cận của Simplon ở bang Valais ở Thụy Sĩ; Sempione là tên tiếng
**Dê núi Cát Bà** là giống dê bản địa của quần đảo Cát Bà; là nhãn hiệu tập thể được cấp cho các sản phẩm (thịt) từ sản xuất chăn nuôi dê của huyện đảo