✨Donald J. Cram
Donald James Cram (22.4.1919 – 17.6.2001) là nhà hóa học người Mỹ đã đoạt giải Nobel Hóa học năm 1987, chung với Jean-Marie Lehn và Charles J. Pedersen "cho công trình của họ về phát triển và sử dụng các phân tử có những tác động qua lại giữa các cấu trúc chuyên biệt của khả năng chọn lọc cao". Họ là những người sáng lập ra lãnh vực Hóa học chủ-khách.
Tiểu sử
Cram được sinh ra, và học làm việc từ khi còn nhỏ, như hái trái cây, giao báo bằng cách quẳng vào trước nhà người ta, và sơn nhà cửa cho người ta đổi lấy việc học đàn dương cầm. Khi được 8 tuổi, ông đã làm ít nhất là 18 công việc khác nhau.
Cram theo học trường trung học Winwood High School ở Long Island, New York. Từ năm 1938 tới 1941, ông học trường Rollins College ở Winter Park, Florida nhờ một học bổng danh dự quốc gia, nơi ông làm việc như nhân viên phụ tá trong phân khoa hóa học, và tham gia hoạt động kịch nghệ, ca đoàn nhà thờ, các hội sinh viên Lambda Chi Alpha, Phi Society, cùng Zeta Alpha Epsilon. Chính tại Rollins mà ông nổi tiếng về việc làm ra trang thiết bị hóa học của riêng mình. Năm 1941, ông đậu bằng cử nhân hóa học.
Năm 1947, Cram đậu bằng tiến sĩ ngành hóa hữu cơ ở Đại học Harvard, dưới sự hướng dẫn của Louis Fieser.
Sự nghiệp
Từ năm 1942 tới 1945, Cram làm nghiên cứu hóa học ở các phòng thí nghiệm của Merck & Co, nghiên cứu về penicillin dưới sự cố vấn của Max Tishler. Ông đã xuất bản hơn 350 bài khảo cứu khoa học và 8 sách về hóa hữu cơ, cùng dạy các sinh viên sau cử nhân và sau tiến sĩ của 21 quốc gia khác nhau.]] Cram đã mở rộng công trình đột phá của Charles J. Pedersen trong 'tổng hợp các ête vòng, các hợp chất hữu cơ hai chiều có khả năng nhận biết và lựa chọn kết hợp với các ion của một số nguyên tố kim loại. Ông tổng hợp các phân tử đã đưa môn hóa học này vào 3 chiều, tạo ra một mảng các phân tử có hình dạng khác nhau mà có thể tương tác có chọn lọc với các hóa chất khác vì các cấu trúc 3 chiều bổ sung của chúng. Công trình của Cram là một bước tiến lớn tới sự tổng hợp các enzyme và các phân tử tự nhiên khác mà cách hoạt động hóa học đặc biệt là do cấu trúc đặc trưng của chúng. Ông cũng nghiên cứu cả Hóa học lập thể. Quy luật Cram (cảm ứng không đối xứng) được đặt theo tên ông.
Giáo sư
Cram được bổ nhiệm làm giáo sư phụ tá ở Đại học California tại Los Angeles năm 1947, trở thành giáo sư chính thức năm 1955 và đã làm việc ở đây tới năm 1987. Ông thường gẩy đàn guitar và hát các bài dân ca để mua vui cho các sinh viên trong lớp.
Đời tư
Người vợ đầu của ông là Jean Turner, một bạn học cùng lớp ở Rollins College, cũng đậu bằng cử nhân năm 1941, rồi bằng thạc sĩ xã hội học ở Đại học Columbia. Người vợ thứ hai là Jane, cựu giáo sư hóa học ở Mt. Holyoke College. Cram chọn không sinh con "vì tôi sẽ là một người cha tồi hoặc một nhà khoa học kém cỏi". Viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học quốc tế Giải Tolman của Hội Hóa học Hoa Kỳ, 1984 Giải Willard Gibbs, 1985 Giải Arthur C. Cope, 1974 Viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Hoa Kỳ, 1967 "Giải thưởng cho Công trình sáng tạo trong Hóa hữu cơ tổng hợp" của Hội Hóa học Hoa Kỳ, 1965 Viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học quốc gia Hoa Kỳ, 1961 Giải Nobel Hóa học 1987