Đinh Văn Chất (chữ Hán: 丁文質; 1843–1887), tự Giả Phu, hiệu Trực Hiên, là một nhà khoa bảng, quan lại nhà Nguyễn và một sĩ phu kháng Pháp dưới triều vua Tự Đức trong lịch sử Việt Nam.
Thân thế và sự nghiệp
Theo Gia phả họ Đinh Văn làng La Giáp, Đinh Văn Chất sinh ngày 10 tháng Bảy năm Quý Mão 1843, tại làng Ông La Giáp, xã Kim Khê, tổng Kim Nguyên, huyện Chân Lộc, phủ Anh Sơn (nay là xã Nghi Long, huyện Nghi Lộc), tỉnh Nghệ An, thuộc đời thứ 12 của dòng họ Đinh La Giáp, vốn là một dòng tộc nổi tiếng về học hành, khoa bảng, nhiều người đỗ đại khoa, làm quan lớn. Thân phụ là Đinh Văn Kế, làm nghề thầy thuốc trong làng. Ông nội là Tiến sĩ Đinh Văn Phác, bà nội là Nguyễn Thị Tiềm, con gái đại thi hào Nguyễn Du.
Khoa thi Mậu Thìn 1868, ông đỗ Cử nhân tại trường thi Hương Nghệ An. Khoa thi năm Ất Hợi 1875, ông đỗ Đệ tam giáp Đồng Tiến sĩ xuất thân.
Sau khi đỗ đạt, ông được triều đình bổ làm Tri phủ Nghĩa Hưng (Nam Định). Do có công yên dân và mẫn cán trong công việc, tháng 11 năm 1882, ông được vua Tự Đức ban thưởng: "Thưởng cho Tri phủ Nghĩa Hưng là Đinh Văn Chất 1 cái kim khánh có chữ "Liêm bình cần cán"".
Tháng 4 năm 1882, quân Pháp đánh thành Hà Nội. Thành nhanh chóng thất thủ, Tổng đốc Hoàng Diệu tự sát. Quân Pháp thừa thắng, mở rộng chiếm đóng trên toàn cõi Bắc Kỳ, gồm cả Nam Định. Thành Nam Định, trọng trấn lớn thứ nhì ở Bắc Kỳ, thất thủ chỉ trong 1 ngày trước một hạm đội pháo thuyền nhỏ và một tiểu đoàn thủy quân đánh bộ của quân Pháp. Sau đó, quân Pháp tiếp tục mở rộng chiếm đóng khắcp Nam Định, trong đó có cả phủ Nghĩa Hưng. "Tiến sĩ Đinh Văn Chất được triều Nguyễn phong làm Tán tương quân vụ Nam Định với nhiệm vụ giữ thành Nghĩa Hưng. Thế giặc quá mạnh, vũ khí lại tối tân nên sau ba ngày chiến đấu, không còn đủ sức kháng cự, thành bị mất".
Thành vỡ, nhưng lực lượng kháng chiến gồm quân binh và dân binh Nam Định đã rút về hoạt động tại các vùng kháng chiến Mỹ Trọng, Cầu Gia, Tiểu Cốc, xây dựng tuyến phòng thủ bao vây quân Pháp mấy tháng trời. Sau quân Pháp đã phải tập trung lực lượng để phá vỡ tuyến bao vây của quân dân Đại Nam. Ngày 19 tháng 7 năm 1883, quân Pháp huy động 450 quân với sự yểm trợ của tàu chiến, mới phá vỡ được phòng tuyến bao vây của quân dân Nam Định. Mặc dù chịu nhiều thiệt hại, quân dân Đại Nam ở Bắc Kỳ vẫn tố chức kháng chiến, gây mất ổn định khả năng kiểm soát của quân Pháp.
Sau Hòa ước Quý Mùi 1883, triều đình Huế ra lệnh giải tán các lực lượng chống Pháp ở Bắc Kỳ. Tỉnh Nghệ An, quê hương Đinh Văn Chất bị đặt dưới quyền kiểm soát của người Pháp. Để an ủi, triều đình đã triệu Đinh Văn Chất về kinh, gia hàm Triều liệt Đại phu Hàn lâm viện Thị giảng học sĩ cho ông. Tuy nhiên, tại triều đình, phe chủ chiến dần thắng thế, bí mật huy động việc kháng chiến từ Trung ra Bắc. Đinh Văn Chất nhân đó, trả ấn quan cho triều đình, về quê nhà trí sĩ ở Nghi Lộc. Trên thực tế, ông được phái chủ chiến cử làm Thanh Hóa Thương biện quân vụ, rồi được phong làm Sơn phòng Chánh sứ, chiêu lập nghĩa binh chống Pháp, lập căn cứ ở vùng Thạch Bàn.
Ngày 5 tháng 7 năm 1885, kinh đô thất thủ, vua Hàm Nghi bôn tẩu, xuống chiếu Cần Vương. Nghĩa quân Đinh Văn Chất hưởng ứng, cùng lãnh binh Ngô Quảng, Đặng Thọ Ngợi... chỉ huy quân dân Nghi Lộc Cần Vương. Lúc đầu thanh thế nghĩa quân khá mạnh, đóng quân dọc theo Tây Nam Diễn Châu, Tây Bắc Nghi Lộc, Đông Bắc Nghi Xuân (Hà Tĩnh) theo thế dàn bày doanh trại, co cơ đội, biên chế đội ngũ, có súng lệnh, cờ hiệu làm mệnh lệnh; chiêu mộ thợ lành nghề, xây dựng xưởng rèn đúc vũ khí.
Tháng 8 năm 1885, quân Pháp đổ bộ vào Cửa Hội, tiến quân tiêu diệt căn cứ khởi nghĩa của Đinh Văn Chất. Mặc dù nghĩa quân đã chiến đấu quyết liệt trên phía hữu ngạn sông Lam, nhưng do binh lực không cân sức nên nhanh chóng tan vỡ. Tại Huế, người Pháp lập Đồng Khánh lên ngôi, ra lệnh cho Đinh Văn Chất bãi binh. Tuy nhiên, ông kháng chỉ, đưa nghĩa quân chuyển lên lập căn cứ kháng Pháp tại Thanh Chương. Pháp tiến lên vây chặt căn cứ ở Thanh Chương, chặn hết đường vận chuyển lương thảo cho nghĩa quân, rồi tập trung tấn công. Nghĩa quân cầm cự quyết liệt, giằng co với quân Pháp trong suốt 2 năm.
Tuy nhiên, do thế lực mỏng, bị cô lập, nghĩa quân chỉ cầm cự đến năm 1887, thì tan vỡ. Đinh Văn Chất bị quân Pháp bắt được, bị giao cho Nam triều xử tội. Dưới áp lực của người Pháp, triều đình Đồng Khánh khép ông tội khi quân và hạ chiếu tru di tam tộc, bị chặt đầu bêu xác ngày 17 tháng Mười năm Đinh Hợi, tức ngày 28 tháng 11 năm 1887.
Gia đình
Em trai Đinh Văn Chất là Đinh Văn Uyển, còn gọi là Đầu xứ Uyển, là một danh sĩ có tiếng, thầy học của chí sĩ Phan Bội Châu.
Con trai đầu Đinh Văn Chất là Đinh Văn Báu, cùng các cháu Đinh Văn Côn, Đinh Văn Thiều (con Đầu xứ Uyển) cùng tham gia nghĩa quân Cần Vương, sau đều bị giết hại.
Con trai út Đinh Văn Chất là Đinh Văn Chí, khi Đinh Văn Chất bị giết hại chỉ mới 4 tuổi, may mắn được người làng che dấu đưa vào Vinh, rồi được phía ngoại đưa sang Phúc Kiến (Trung Quốc) lánh nạn. Hơn 10 năm trốn án tại Phúc Kiến, khi tình hình quê nhà đã yên ổn, ông trở về quê đổi tên thành Đinh Văn Chấp. Về sau ông Đinh Văn Chấp đỗ Hoàng giáp Thủ khoa khoa Quý Sửu 1913 thời Duy Tân. Ông là thân phụ của Hòa thượng Thích Minh Châu, thế danh Đinh Văn Nam, một đại sư và dịch giả Phật giáo nổi tiếng.
Nhận định
:''Khi thực dân Pháp xâm lược nước Việt, cả Nghệ Tĩnh dấy lên phong trào chống Pháp. Lúc đó, các chí sĩ như Tiến sĩ Đinh Văn Chất, Ngô Quảng, Đặng Thọ Ngợi đã chọn địa điểm, tập hợp quân sĩ. Và ngôi đình Chợ Xâm (nay thuộc xã Nghi Hoa, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An) là nơi ông Chất cùng các sĩ phu đàm đạo thơ văn và bàn định thời cuộc, kêu gọi mọi người theo hịch Cần Vương của vua Hàm Nghi chống Pháp ...
Kể về Đinh Văn Chất, trong Việt Nam vong quốc sử của nhà chí sĩ Phan Bội Châu cũng có đoạn:
:Đinh Văn Chất, người Nghệ An, ứng chiếu (Cần Vương) khởi nghĩa. Quân thua (ông) bị bắt, (bị) người Pháp giết chết bêu cả thây, thây rữa ra, học trò xin thu về chôn, người Pháp chỉ cho thây, còn đầu thì chặt lấy và đem đốt...Cha và em ông đều đã chết vì quốc nạn. Hai con trai, hai cháu gọi bằng bác, một gái tuổi còn nhỏ, đều bị người Pháp giết cả.
:''Ông Đinh trước xuất thân tiến sĩ, làm quan ở Nghĩa Hưng, rất được lòng quân dân, đánh nhau với quân Pháp thường thắng luôn. Thành Nam Định mất, phủ Nghĩa Hung vẫn không hạ được, nên Chất bị hình phạt thảm khốc như thế...
Thành phố Vinh có một con đường mang tên Đinh Văn Chất và tên Ông được lưu danh trên bảng vàng Tiến sĩ tại Ngọ Môn Thành phố Huế.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Đinh Văn Chất** (chữ Hán: 丁文質; 1843–1887), tự **Giả Phu**, hiệu **Trực Hiên**, là một nhà khoa bảng, quan lại nhà Nguyễn và một sĩ phu kháng Pháp dưới triều vua Tự Đức trong lịch
**Đinh Văn Chấp** (1882-- 1953) sinh ngày 14 tháng 3 năm Nhâm Ngọ, là nhà khoa bảng đỗ đệ nhị giáp tiến sĩ vào năm 1913, niên hiệu Duy Tân thứ 7. Ông là người
**Đinh Văn Di** (1906 – 2 tháng 9 năm 1945) là một nhà cách mạng của Việt Nam trong thời kỳ Chiến tranh Đông Dương lần thứ nhất ông kinh qua nhiều vị trí quan
** Hoàng Văn Chất** (sinh năm 1959) là một nhà chính trị Việt Nam. Nguyên Bí thư Tỉnh ủy Sơn La khóa XIV, nhiệm kỳ 2015–2020. Nguyên Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh Sơn
**Đinh Văn Phác** (chữ Hán: 丁文璞; 1790-1833) là một nhà khoa bảng và quan lại nhà Nguyễn. Ông là một trong 8 Tiến sĩ Nho học đầu tiên của triều Nguyễn. ## Thân thế và
1. Công dụng: Dùng băng vết thương, giúp bảo vệ các vết thương nhỏ, vết trầy xước, rách da, vết kim đâm. 2. Thành phần cấu tạo: + Băng: vải co giãn. + Gạc: màu
**Đinh Văn Tả** (chữ Hán: 丁文左; 1602-1685) là một tướng lĩnh Việt Nam dưới thời Lê trung hưng. Ông thuộc dòng dõi Đinh Đàm, tướng tham gia khởi nghĩa Lam Sơn, người làng Hàm Giang,
:_Xem các công trình có tên **_Văn miếu_** tại bài Văn miếu (định hướng)_ Dưới triều nhà Nguyễn, Văn Miếu của cả triều đại và cũng là của toàn quốc được chính thức xây dựng
Nồi Lẩu Nướng Điện Đa Năng Cao Cấp, Chống Dính Vân Đá, 2 Bộ Chỉnh Nhiệt Riêng Biệt Công Suât 2200W ƯU ĐIỂM: - ĐƯỢC TRÁNG MEN CHỐNG DÍNH: Không bị bong tróc hay gỉ
- Giày nam cổ ngắn thời trang khóa đinh cực chất - Giày nam thoáng khí, đế êm - Với thiết kế phong cách đơn giản , đôi giày thể thao nam có những điểm
Chảo chống dính Kangaroothiết kế đơn giản, đẹp mắt với lớp bên ngoài và lòng chảo phủ chống dính vân đá, tay cầm đen có phần màu cam tạo điểm nhấn Đường kính 20 cmchiên
Hộp Nhả Xà Phòng Cảm Ứng Phù Hợp Cho Mọi Gia Đình , Văn Phòng 330ml PaKaSa - Hàng Chính Hãng Chất liệu ABS PE. Màu sắc Trắng. Dung tích 330ml. . Cảm ứng thông
**Đinh Văn Hùng** (sinh 1953) là chính khách Việt Nam. Ông là Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa XII, thuộc đoàn đại biểu Ninh Bình. Ông sinh ngày 15 tháng 10 năm 1953, quê
nhỏ|phải|Vận chuyển bò bằng xe máy qua biên giới Việt Nam-Campuchia nhỏ|phải|Chuyên chở gia cầm bằng xe máy ở Thành phố Hồ Chí Minh **Vận chuyển động vật** (_Transportation of animals_) hay **vận chuyển vật
**Lê Chất** (chữ Hán: 黎質, 1774 - 1826), còn có tên khác là **Lê Tông Chất** (黎宗質), **Lê Văn Chất** (黎文質), **Lê Công Chất** (黎公質) dân gian thường gọi **Hậu quân Chất**, là tướng lĩnh,
thumb|Những thùng chất thải phóng xạ [[Chất thải cấp thấp|cấp thấp của TINT]] **Chất thải phóng xạ** là chất thải chứa vật liệu phóng xạ. Chất thải phóng xạ thường là sản phẩm phụ của
thumb|Một phân phối sản xuất dầu thế giới vào năm 1956, hiển thị dữ liệu lịch sử và sản xuất trong tương lai, được đề xuất bởi M. King Hubbert - nó có mức cao
**Sân vận động Quốc gia Mỹ Đình** (hay gọi đơn giản là **sân Mỹ Đình**) là một sân vận động đa năng ở quận Nam Từ Liêm, Hà Nội, Việt Nam. Sân có sức chứa
**Văn học Nhật Bản** là một trong những nền văn học dân tộc lâu đời nhất và giàu có nhất thế giới nảy sinh trong môi trường nhân dân rộng lớn từ thuở bình minh
**Đinh La Thăng** (sinh ngày 10 tháng 9 năm 1960) là một chính khách Việt Nam và tiến sĩ kinh tế. Ông từng là Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (2011-2016), Chủ tịch Hội
**Nghị định 168/2024/NĐ–CP** (gọi tắt: **Nghị định 168**) là một nghị định do Chính phủ Việt Nam ban hành về việc "Quy định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao
nhỏ|[[Nhà thờ chính tòa Thánh Vasily trên Quảng trường Đỏ, ở Moskva|thế=]] **Văn hóa Nga** có truyền thống lâu đời về nhiều mặt của nghệ thuật, đặc biệt khi nói đến văn học, múa dân
**Nghiên cứu định tính** là một phương pháp điều tra được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khoa học khác nhau, không chỉ trong các ngành khoa học truyền thống mà còn trong nghiên cứu
nhỏ|Trái cây và rau quả trong một thùng rác bỏ đi **Chất thải thực phẩm / thức ăn thừa** hoặc thức ăn bị bỏ đi là thức ăn không còn ăn được. Nguyên nhân tạo
phải|nhỏ| Dụng cụ lấy mẫu hình hoa thị được sử dụng để thu thập các mẫu nước ở vùng nước sâu, chẳng hạn như ở đại dương, để kiểm tra chất lượng nước. **Chất lượng
**Văn học** (chữ Hán: 文學) theo cách nói chung nhất, là bất kỳ tác phẩm nào bằng văn bản. Hiểu theo nghĩa hẹp hơn, thì văn học là dạng văn bản được coi là một
**Phan Đình Phùng** (chữ Hán: 潘廷逢; 18471896), hiệu **Châu Phong** (珠峰), tự **Tôn Cát**, là một nhà cách mạng Việt Nam, lãnh đạo của cuộc khởi nghĩa Hương Khê chống lại thực dân Pháp trong
Trong chiến lược phát triển, Bến Tre xác định phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội nhanh và bền vững là nhiệm vụ trung tâm, đặc biệt xác định văn hóa phải
Nhà giáo Nhân dân, Giáo sư, Tiến sĩ Khoa học **Trần Nghi** (sinh năm 1947) là một nhà khoa học nổi tiếng trong lĩnh vực Địa chất Trầm tích có nhiều cống hiến trong khoa
**Nam Định** là một tỉnh cũ nằm ở phía Nam Đồng bằng sông Hồng, Việt Nam. Năm 2023, Nam Định là đơn vị hành chính Việt Nam đứng thứ 13 về số dân, xếp thứ
**Vũ Văn Dũng** hay **Võ Văn Dũng** (chữ Hán: 武文勇) (1750 - 1802), là một danh tướng của nhà Tây Sơn, đứng đầu trong Tây Sơn thất hổ tướng. Ông là người được vua Quang
nhỏ|300x300px|Dạng tinh thể đơn của [[insulin rắn.]] **Chất rắn** dạng vật chất khác chất lỏng (các trạng thái khác là chất lỏng, chất khí và plasma). So với các trạng thái vật chất kia, các
**Đinh Tiên Hoàng** (; 22 tháng 3 năm 924 - tháng 10 năm 979), tên húy là **Đinh Bộ Lĩnh** (丁部領)), là vị hoàng đế sáng lập triều đại nhà Đinh, nước Đại Cồ Việt
MÔ TẢ SẢN PHẨM⭐️⭐️Áo Phông Nam Cổ Tròn Đính Đá Hàng Hiệu Cao Cấp- Áo Thun Nam chất mát mùa hè M6310Nếu bạn đang băn khoăn cần tìm cho mình 1 chiếc Áo Phông Nam
MÔ TẢ SẢN PHẨM⭐️⭐️Áo Phông Nam Cổ Tròn Đính Đá Hàng Hiệu Cao Cấp- Áo Thun Nam chất mát mùa hè M6310Nếu bạn đang băn khoăn cần tìm cho mình 1 chiếc Áo Phông Nam
**Đình Bình Trường** nằm ờ vị trí 10°40'7"B -106°34'5"Đ, cách trung tâm Thành phố Hồ Chí Minh 18 km, tọa lạc tại ấp 1 xã Bình Chánh, là ngôi Đình được xây dựng vào đầu thế
nhỏ|phải|Bức tượng một thế võ trong bài roi trực chỉ ở bãi biển Quy Nhơn **Võ thuật Bình Định** bao gồm nhiều môn võ cổ truyền có xuất xứ từ tỉnh Bình Định hoặc đã
nhỏ|phải|Một con cua được thiết kế từ các loại chất thải và rác thải trên bãi biển Một thùng rác tại [[Seattle, Mỹ]] **Chất thải** là những vật và chất mà người dùng không còn
**Viện Địa chất** là một viện khoa học thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (trước là Viện Khoa học Việt Nam rồi Trung tâm Khoa học Tự nhiên và Công
**Tinh vân Mắt Mèo** (**NGC 6543**) là một tinh vân hành tinh trong chòm sao Thiên Long. Về mặt cấu trúc, nó là một trong những tinh vân phức tạp nhất đã được quan sát,
**Văn hoá Đài Loan** là sự pha trộn giữa nhà Khổng giáo và các nền văn hoá thổ dân Đài Loan, thường được hiểu theo nghĩa truyền thống và hiện đại. Kinh nghiệm chính trị
thumb|right|Carbonic anhydrase, một loại enzyme cần có kẽm (hình cầu màu xám gần trung tâm của hình ảnh này), rất cần thiết cho quá trình thải carbon dioxide. Trong khái niệm dinh dưỡng, **khoáng chất**
nhỏ|361x361px|Hệ thống phân cấp rác thải. Từ chối, giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế và ủ phân cho phép giảm thiểu chất thải. **Giảm thiểu chất thải** là một bộ quy trình và thực
**Chất thải hóa học** là chất thải được tạo ra từ các hóa chất độc hại (hầu hết do các nhà máy lớn sản xuất). Chất thải hóa học có thể tuân theo các quy
Dầu oliu Baby Extra Virgin Olympias- Các loại dầu ô liu siêu nguyên chất là dầu ăn hoàn toàn tinh khiết, ép nguội và lọc trực tiếp không qua quá trình xử lý hoá chất
nhỏ|Khí thải của các nhà máy công nghiệp **Chất thải công nghiệp** là chất thải được tạo ra từ hoạt động công nghiệp, bao gồm bất kỳ vật liệu nào trở nên vô dụng trong
**Văn Cao** (tên khai sinh là **Nguyễn Văn Cao**, 15 tháng 11 năm 1923 – 10 tháng 7 năm 1995) là một nhạc sĩ, họa sĩ, nhà thơ, chiến sĩ biệt động ái quốc người
**Ngu Doãn Văn** (chữ Hán: 虞允文; ngày 14 tháng 12, 1110 – ngày 18 tháng 7, 1174), tự Bân Phủ (彬父), người Nhân Thọ, Long Châu , nhà văn hóa, nhà chính trị, tể tướng,
nhỏ|Tượng [[Đại Thắng Minh Hoàng Hậu ở Hoa Lư, người duy nhất làm hoàng hậu 2 triều trong lịch sử Việt Nam.]] **Hoàng hậu nhà Đinh** theo ghi chép trong chính sử gồm 5 Hoàng
[MUA 1 KEM DƯỠNG TRẮNG DA BAN NGÀY ĐƯỢC TẶNG 1 TUÝP KEM DƯỠNG TRẮNG DA BODY TRỊ GIÁ 680k - Chương trình sẽ kết thúc khi hết sản phẩm tặng]Nhằm tiếp tục khẳng định