✨Đái tháo đường loại 2

Đái tháo đường loại 2 (còn được gọi là đái tháo đường típ 2, đái tháo đường type 2, đái tháo đường type 2) là một rối loạn chuyển hóa lâu dài được đặc trưng bởi đường huyết cao, kháng insulin và thiếu hụt insulin tương đối. Các triệu chứng thường gặp bao gồm hay khát nước, đi tiểu thường xuyên và sút cân không rõ nguyên nhân.

Bệnh đái tháo đường típ 2 (ĐTĐ típ 2) có nguyên nhân chủ yếu do béo phì và thiếu tập thể dục. Phương pháp chẩn đoán bệnh đái tháo đường là bằng xét nghiệm máu như kiểm tra glucose huyết tương lúc đói, xét nghiệm dung nạp glucose đường uống, hoặc hemoglobin glycated (A1C).

Bệnh đái tháo đường loại 2 có thể ngăn ngừa một phần bằng cách duy trì cân nặng bình thường, tập thể dục thường xuyên và ăn uống đúng cách. Nhiều người cuối cùng cũng có thể cần phải tiêm insulin. Trong những người phụ thuộc insulin, khuyến cáo nên thường xuyên kiểm tra lượng đường trong máu; tuy nhiên, điều này có thể không cần thiết ở những người dùng thuốc. Phẫu thuật chữa béo phì (bariatric surgery) thường cải thiện bệnh đái tháo đường ở những người béo phì.

Tỷ lệ mắc bệnh đái tháo đường loại 2 đã tăng rõ rệt kể từ năm 1960 song song với bệnh béo phì. Tính đến năm 2015, có khoảng 392 triệu người được chẩn đoán mắc bệnh so với khoảng 30 triệu người vào năm 1985. Thông thường bệnh này xuất hiện ở tuổi trung niên trở lên, Thời gian sống trung bình của người đái tháo đường loại 2 vào khoảng 10-20 năm. Đái tháo đường là một trong những bệnh đầu tiên được nghiên cứu mô tả. Tầm quan trọng của insulin trong bệnh đã được xác định vào những năm 1920.

Dấu hiệu và triệu chứng

nhỏ|upright=1.8|Tổng quan các triệu chứng quan trọng nhất của đái tháo đường. Các triệu chứng thường gặp của bệnh đái tháo đường là chứng đa niệu (đi tiểu thường xuyên), khát nước nhiều, tăng đói và sút cân. Các triệu chứng khác mà thường xuất hiện lúc chẩn đoán bao gồm tiền sử mờ mắt, ngứa, đau thần kinh ngoại biên, nhiễm trùng âm đạo tái phát và mệt mỏi. Các biến chứng khác bao gồm bệnh gai đen (nigricans acanthosis), rối loạn chức năng tình dục và nhiễm trùng thường xuyên. Mặc dù một số yếu tố cá nhân có thể kiểm soát được, chẳng hạn như chế độ ăn uống và béo phì, các yếu tố khác lại độc lập hoàn toàn như tuổi tác, giới tính nữ và di truyền. Điều này được cho là hiệu ứng của nó tác động đến sự trao đổi chất. Vi khuẩn đường ruột Prevotella copri và Bacteroides vulgatus được phát hiện cũng có liên quan đến đái tháo đường loại 2.

Lối sống

Các yếu tố lối sống rất quan trọng đối với sự phát triển của đái tháo đường loại 2, bao gồm béo phì và thừa cân (được xác định bởi chỉ số khối cơ thể lớn hơn 25), thiếu hoạt động thể chất, ăn không đủ dinh dưỡng, căng thẳng và sự đô thị hóa. Chất béo cơ thể dư thừa có liên quan đến 30% trường hợp ở người gốc Trung Quốc và Nhật Bản, 60–80% trường hợp ở châu Âu và châu Phi, và 100% trường hợp ở người da đỏ Pima và người dân các đảo Thái Bình Dương.

Các yếu tố ăn uống cũng ảnh hưởng đến nguy cơ phát triển đái tháo đường loại 2. Việc tiêu thụ đồ uống có đường quá mức có liên quan đến nguy cơ gia tăng mắc bệnh. Các loại chất béo trong chế độ ăn uống là rất quan trọng, với chất béo bão hòa và các axit béo chuyển hóa làm tăng nguy cơ, trong khi chất béo không bão hòa đa (polyunsaturated fat) và không bão hòa đơn (monounsaturated fat) làm giảm nguy cơ phát triển bệnh. Thiếu tập thể dục được cho là gây ra 7% trường hợp mắc bệnh. Các chất ô nhiễm hữu cơ bền vững có thể đóng một vai trò trong tác nhân gây bệnh.

Di truyền

Hầu hết các trường hợp mắc bệnh đái tháo đường đều liên quan đến nhiều gene, với mỗi gene là một đóng góp nhỏ để tăng khả năng phát triển thành đái tháo đường loại 2. Tất cả các gene này cùng nhau vẫn chỉ chiếm 10% tổng thành phần di truyền của căn bệnh này.

Điều kiện y tế

Có một số loại thuốc và các vấn đề sức khỏe khác có thể gây đái tháo đường. Một số loại thuốc bao gồm: glucocorticoid, thiazide, thuốc chẹn beta, thuốc chống loạn thần không điển hình (atypical antipsychotics), và statin. Những người trước đó đã bị đái tháo đường thai kỳ có nguy cơ phát triển đái tháo đường loại 2 cao hơn.

Sinh lý bệnh

nhỏ|Kháng insulin (bên phải) làm tăng lượng glucose trong máu. Đái tháo đường loại 2 là do thiếu insulin sản xuất từ các tế bào beta trong điều kiện thiết lập kháng insulin. Trong gan, insulin thường ngăn chặn sự giải phóng glucose. Tuy nhiên, trong điều kiện kháng insulin, gan giải phóng glucose vào máu một cách không phù hợp.

• glucose đường huyết trong máu lúc nhịn ăn ≥ 7,0 mmol/l (126 mg/dl) :hoặc
• xét nghiệm dung nạp glucose, hai giờ sau khi uống lượng glucose đường huyết trong máu ≥ 11,1 mmol/l (200 mg/dl)

Đường huyết ngẫu nhiên lớn hơn 11,1 mmol / l (200 mg / dl) kết hợp với các triệu chứng điển hình Nên lặp lại các xét nghiệm dương tính trừ khi người đó có các triệu chứng và đường huyết điển hình > 11,1 mmol / l (> 200 mg / dl).

Ngưỡng chẩn đoán bệnh đái tháo đường dựa trên mối quan hệ giữa kết quả xét nghiệm dung nạp glucose, glucose lúc đói hoặc HbA_1c và các biến chứng như vấn đề võng mạc. Người ta ước tính rằng 20% người bị bệnh đái tháo đường ở Hoa Kỳ không nhận ra rằng họ mắc bệnh. Điều này trái ngược với đái tháo đường loại 1, trong đó có sự thiếu hụt insulin tuyệt đối do sự phá hủy các tế bào đảo Langerhans trong tuyến tụy và đái tháo đường thai kỳ là sự bắt đầu mới của đường huyết cao liên quan đến thai kỳ. với mức C-peptide bình thường hoặc cao ở đái tháo đường loại 2, nhưng thấp ở đái tháo đường loại 1.

Sàng lọc

Không có tổ chức lớn nào đề nghị sàng lọc rộng khắp cho bệnh đái tháo đường vì không có bằng chứng cho thấy chương trình này sẽ cải thiện kết quả. Sàng lọc được khuyến nghị bởi Lực lượng Đặc nhiệm Dịch vụ Phòng ngừa Hoa Kỳ (United States Preventive Services Task Force, USPSTF) ở người lớn không có triệu chứng có huyết áp lớn hơn 135/80 mmHg. Đối với những người có huyết áp thấp hơn, bằng chứng không đủ để khuyến cáo hoặc chống lại sàng lọc.

Tổ chức Y tế Thế giới khuyến nghị thử nghiệm những nhóm có nguy cơ cao Các nhóm có nguy cơ cao ở Hoa Kỳ bao gồm: những người trên 45 tuổi; những người có quan hệ họ hàng gần gũi nhất với người bị đái tháo đường; một số nhóm dân tộc, bao gồm gốc Tây Ban Nha, người Mỹ gốc Phi và người Mỹ bản địa; người tiền sử đái tháo đường thai kỳ; đa nang buồng trứng; cân nặng dư thừa; và các điều kiện liên quan đến hội chứng chuyển hóa.

Phòng ngừa

Khởi phát bệnh đái tháo đường loại 2 có thể bị trì hoãn hoặc ngăn ngừa thông qua chế độ dinh dưỡng hợp lý và tập thể dục đều đặn. Việc thực hiện tuân thủ lối sống lành mạnh có thể giảm thiểu rủi ro đi một nửa. Lợi ích của việc tập thể dục mang lại rõ ràng bất kể trọng lượng ban đầu hoặc giảm cân sau đó của người thực hiện. Mức độ hoạt động thể chất cao làm giảm nguy cơ đái tháo đường khoảng 28%. Tuy nhiên, bằng chứng về lợi ích của sự thay đổi chế độ ăn uống là rất hạn chế, với một số bằng chứng cho chế độ ăn nhiều rau xanh lá và một số hạn chế lượng thức uống có đường. Việc thực hành lối sống lành mạnh mang lại hiệu quả hơn sử dụng thuốc metformin. Trong khi mức độ thiếu vitamin D có liên quan đến tăng nguy cơ đái tháo đường, việc điều chỉnh mức độ bằng cách bổ sung thêm vitamin D3 không cải thiện nguy cơ đó.

Quản lý và điều trị

Điều trị và quản lý bệnh đái tháo đường loại 2 tập trung vào các can thiệp về lối sống, giảm các yếu tố nguy cơ tim mạch, và duy trì mức đường trong máu ở mức bình thường. Việc tự giám sát lượng đường trong máu cho những người mới được chẩn đoán bị đái tháo đường loại 2 có thể được sử dụng kết hợp với giáo dục, tuy nhiên lợi ích của việc tự theo dõi ở những người không sử dụng nhiều liều insulin còn là vấn đề nghi ngờ. Ở những người không muốn đo nồng độ trong máu, thay vì vậy có thể thực hiện việc đo nồng độ nước tiểu. Quản lý huyết áp sâu hơn (dưới 130/80 mmHg) trái ngược với việc quản lý huyết áp tiêu chuẩn (dưới 140 / 85–100 mmHg) làm giảm nguy cơ đột quỵ nhưng không ảnh hưởng đến nguy cơ tử vong chung.

Giảm lượng đường trong máu tăng cao (HbA_1c<6%) trái ngược với việc giảm lượng đường trong máu tiêu chuẩn (HbA_1c 7-7,9%) dường như không làm thay đổi tỷ lệ tử vong. Mục tiêu điều trị thường là HbA_1c đạt từ 7 đến 8% hoặc glucose lúc đói dưới 7,2 mmol / L (130 mg / dl); tuy nhiên những mục tiêu này có thể được thay đổi sau khi tham vấn lâm sàng chuyên nghiệp, có tính đến các nguy cơ cụ thể của hạ đường huyết (hypoglycemia) và tuổi thọ. Mặc dù các hướng dẫn đề xuất rằng kiểm soát đường huyết chuyên sâu dựa trên cân bằng tác hại ngay lập tức với lợi ích lâu dài, nhiều người - ví dụ những người có tuổi thọ dưới chín năm sẽ không được hưởng lợi, được điều trị quá mức.

Các bác sỹ khuyến cáo rằng tất cả những người mắc bệnh đái tháo đường loại 2 nên được khám mắt định kỳ. Không có bằng chứng nào cho thấy sự cải thiện mức đường huyết này duy trì được lâu hơn 4 tháng. Tập thể dục cải thiện kiểm soát lượng đường trong máu, giảm hàm lượng chất béo trong cơ thể và giảm mức lipid trong máu, và những tác động này là hiển nhiên ngay cả khi không giảm cân. Bài tập aerobic dẫn đến giảm HbA_1c và cải thiện độ nhạy insulin.

Chế độ ăn kiêng đái tháo đường làm thúc đẩy giảm cân là rất quan trọng. một chế độ ăn kiêng với chỉ số glycemic thấp hoặc chế độ ăn ít carbohydrate đã được tìm thấy có cải thiện kiểm soát đường huyết. Chế độ ăn uống có hàm lượng calo rất thấp, bắt đầu ngay sau khi khởi phát bệnh đái tháo đường loại 2, có thể giúp tình trạng bệnh thuyên giảm.

Chế độ ăn chay nói chung có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường thấp hơn, nhưng không mang lại lợi thế so với khẩu phần ăn cho phép một lượng vừa phải sản phẩm từ động vật. Không có đủ bằng chứng cho thấy quế cải thiện lượng đường trong máu ở những người mắc đái tháo đường loại 2.

Giáo dục phù hợp về mặt văn hóa có thể giúp những người mắc bệnh đái tháo đường loại 2 kiểm soát lượng đường trong máu của họ, trong tối đa 24 tháng. Nếu những thay đổi trong lối sống ở những người bị bệnh đái tháo đường nhẹ không dẫn đến cải thiện lượng đường trong máu trong vòng sáu tuần thì nên xem xét sử dụng các loại thuốc. tuy nhiên, kết luận này vẫn còn được đặt trong dấu chấm hỏi. Không nên sử dụng metformin ở những người có vấn đề về thận hoặc gan nặng. Các loại thuốc khác bao gồm: sulfonylurea, thiazolidinedione, các chất ức chế dipeptidyl peptidase-4, chất ức chế SGLT2 và các chất tương tự peptide-1 dạng glucagon.

Sử dụng rosiglitazone, một thiazolidinedione, đã không cho thấy cải thiện được kết quả lâu dài mặc dù nó cải thiện lượng đường trong máu. Ngoài ra nó có liên quan đến tăng tỷ lệ mắc bệnh tim và tử vong. Các chất ức chế enzyme chuyển đổi angiotensin (Angiotensin-converting enzyme inhibitors, ACEI) ngăn ngừa bệnh thận và cải thiện kết quả ở những người mắc bệnh đái tháo đường. Các loại tương tự như thuốc đối kháng thụ thể angiotensin II (angiotensin receptor blockers, ARBs) không cho kết quả như vậy.

Người tiêm insulin có thể được cho sử dụng thêm các loại thuốc uống hoặc sử dụng một mình. và không xuất hiện tốt hơn nhiều so với insulin trung tính protamine Hagedorn (NPH), nhưng vì chúng đắt hơn đáng kể, chúng không hiệu quả về chi phí vào năm 2010. Ở những người đang mang thai insulin thường là lựa chọn điều trị.

Phẫu thuật

Phẫu thuật giảm cân ở những người béo phì là một biện pháp hiệu quả để điều trị bệnh đái tháo đường.. Nhiều người có thể duy trì lượng đường trong máu bình thường với ít hoặc không sử dụng thuốc sau khi phẫu thuật và về lâu dài tử vong sẽ giảm. Ở mức chỉ số khối cơ thể nào là phù hợp khi phẫu thuật giảm cân là chưa rõ ràng. Các nghiên cứu khuyến cáo rằng tùy chọn này được xem xét ở những người không thể có được cả hai chỉ tiêu là trọng lượng và lượng đường trong máu của họ nằm trong sự kiểm soát.

Dịch tễ học

[[Tập tin:Diabetes world map - 2000.svg|upright=1.4|thumb|Tỷ lệ mắc bệnh đái tháo đường trên toàn thế giới vào năm 2000. Trung bình thế giới là 28 người trên 1000 dân.

]]

Trên toàn cầu tính đến năm 2015, ước tính có 392 triệu người mắc đái tháo đường loại 2 chiếm khoảng 90% trường hợp bệnh đái tháo đường. như Nam Á, người dân các đảo Thái Bình Dương, người Latino và người Mỹ bản địa. Theo truyền thống đái tháo đường được coi là một bệnh của người lớn, bệnh đái tháo đường loại 2 ngày càng được chẩn đoán ở trẻ em song song với tỷ lệ béo phì gia tăng. Nó được Tổ chức Y tế Thế giới công nhận là một đại dịch toàn cầu.

Lịch sử

Bệnh đái tháo đường là một trong những bệnh đầu tiên được mô tả Các thầy thuốc Ấn Độ cùng thời gian xác định bệnh và phân loại nó là madhumeha hoặc nước tiểu mật ong với lưu ý rằng nước tiểu thu hút kiến kéo đến. Thuật ngữ diabetes lần đầu tiên được sử dụng trong năm 230 TCN bởi thầy thuốc Apollonius của Memphis ở Hy Lạp. Căn bệnh này hiếm khi xảy ra trong thời kỳ đế quốc La mã với Galenus bình luận rằng ông chỉ thấy hai trường hợp trong sự nghiệp của mình.

Đái tháo đường loại 1 và loại 2 được xác định là tình trạng riêng biệt lần đầu tiên bởi các thầy thuốc Ấn Độ Sushruta và Charaka trong khoảng 400-500 SCN với loại 1 xuất hiện ở thanh thiếu niên và loại 2 đi kèm với thừa cân. Thuật ngữ "mellitus" hoặc "từ mật ong" đã được thêm vào bởi John Rolle vào cuối những năm 1700 để phân biệt tình trạng bệnh đái tháo nhạt do đái tháo đường cũng liên quan đến đi tiểu thường xuyên. Việc điều trị hiệu quả không được phát triển cho đến đầu thế kỷ XX khi Frederick Banting và Charles Best phát hiện ra insulin vào năm 1921 và 1922. Tiếp theo là sự phát triển của insulin NPH tác dụng lâu dài vào những năm 1940.