Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế là tổ chức quốc tế được thành lập vào ngày 29 tháng 7 năm 1957 với mục đích đẩy mạnh việc sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình và ngăn chặn việc sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích quân sự. Trong bài diễn văn "Nguyên tử cho Hoà bình" trước Đại hội đồng Liên Hợp Quốc năm 1953, Tổng thống Hoa Kỳ Dwight D. Eisenhower đề xuất thiết lập tổ chức quốc tế này với mục tiêu kiểm soát và phát triển việc sử dụng năng lượng nguyên tử đúng hướng. Cơ quan này và giám đốc điều hành Mohamed ElBaradei được trao giải Nobel Hòa bình năm 2005. Hiện giám đốc điều hành của cơ quan này là Rafael Grossi.
Thể chế
IAEA đặt trụ sở ở Viên, Áo. 139 quốc gia thành viên của IAEA gởi đại biểu đến dự họp Đại hội đồng (General Conference) thường niên để cử ra 35 thành viên vào Hội đồng thống đốc. Là một cơ quan hoạt động theo nguyên tắc đồng thuận, Hội đồng thống đốc IAEA họp năm lần trong năm để chuẩn bị những nghị quyết cho Đại hội đồng. Các kỳ họp của Đại hội đồng được tổ chức tại Trung tâm Áo Wien, cách trụ sở IAEA một khu phố.
Thêm vào đó, IAEA còn hỗ trợ một trung tâm nghiên cứu đặt tại Trieste, Ý. Trung tâm này đặt dưới quyền quản lý của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc.
Lịch sử
IAEA là diễn đàn liên chính phủ về hợp tác khoa học và kỹ thuật cho công nghệ hạt nhân vì mục đích hoà bình nhằm cung ứng một hệ thống canh phòng quốc tế chống lại việc lạm dụng cũng như giúp hỗ trợ việc ứng dụng các biện pháp an toàn cho công nghệ này. IAEA đã mở rộng các nỗ lực an toàn hạt nhân của mình nhằm đáp ứng thảm hoạ Chernobyl năm 1986.
Từ năm 1981 đến năm 1997, IAEA được đặt dưới quyền lãnh đạo của Hans Blix, nhân vật này thường được biết đến bởi việc truy tìm vũ khí huỷ diệt hàng loạt trong những năm 2002, 2003. Những cáo buộc của Hoa Kỳ và Anh Quốc cho rằng Iraq đã sản xuất loại vũ khí này nhằm biện minh cho sự can thiệp quân sự vào Iraq chưa bao giờ được chứng thực. Lãnh đạo hiện thời của IAEA là một người Ai Cập, Mohamed ElBaradei. Tại Đai hội đồng thứ 49, ElBaradei được phê chuẩn để đảm nhiệm chức vụ Tổng Giám đốc cho đến năm 2009.
Khi việc phổ biến hạt nhân gia tăng trong thập niên 1990, IAEA được giao nhiệm vụ điều tra và thanh tra các vụ việc khả nghi vi phạm Hiệp ước Cấm phổ biến Vũ khí Hạt nhân theo sự uỷ quyền của Liên Hợp Quốc; dù vậy, tổ chức này chỉ báo cáo vụ việc cho Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, cơ quan duy nhất của Liên Hợp Quốc có quyền đưa ra các biện pháp cưỡng chế. Cho đến nay không có nhiều thay đổi trong cơ cấu tổ chức của IAEA; trong khi các kết quả thanh tra của tổ chức này thường thu hút sự chú ý của công luận, vấn đề cải tổ IAEA lại không làm được điều này.
Ngày 11 tháng 2 năm 2004, trong một bài diễn văn đọc tại Viện đại học Quốc phòng, Tổng thống Hoa Kỳ George W. Bush đưa ra đề nghị: "Không một quốc gia nào khi đang bị điều tra vì vi phạm hiệp ước cấm phổ biến vũ khí hạt nhân được phép phục vụ trong Ban Thống đốc của IAEA. Bất cứ quốc gia nào hiện đang có mặt trong Ban Thống đốc mà bị đặt dưới sự điều tra cần phải bị đình chỉ. Sự toàn vẹn và sứ mạng của IAEA phụ thuộc vào nguyên tắc đơn giản này: Bất cứ ai vi phạm luật lệ thì không nên được giao phó trách nhiệm thực thi luật lệ".
Những nhận xét ấy được xem là nhắm vào vụ Khan. Vụ tai tiếng này dẫn đến nhiều lời yêu cầu mở cuộc điều tra về Pakistan, nước này có chân trong Hội đồng thống đốc IAEA.
IAEA và Tổng Giám đốc Mohamed ElBaradei được trao tặng giải thưởng Nobel Hoà bình năm 2005. Trong bài diễn văn của mình, ElBaradei nói rằng chỉ cần 1% số tiền được dùng để phát triển các loại vũ khí mới cũng đủ để nuôi sống toàn thể thế giới.
IAEA và Iran
Tháng 2 năm 2003, Mohamed ElBaradei đến Iran với một nhóm thanh tra để điều tra chương trình hạt nhân của Iran. Vào khoảng tháng Mười, ElBaradei tuyên bố rằng không có chứng cớ Iran đang theo đuổi chương trình vũ khí hạt nhân. Tháng 12 năm 2003, Iran ký nghị định thư bổ sung tại trụ sở IAEA ở Wien, và hành xử phù hợp với những điều khoản của nghị định thư trong khi chờ đợi nghị định thư này được phê chuẩn.
Ngày 9 tháng 8 năm 2005, Ayatollah Ali Khamenei ban hành một sắc chỉ tôn giáo (fatwa) cấm sản xuất, tồn trữ và sử dụng các loại vũ khí hạt nhân. Toàn văn sắc chỉ này được đưa ra trong một thông cáo chính thức tại một cuộc họp với IAEA ở Wien.
Tháng 9 năm 2005, Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế kết luận trong một bản tường trình rằng từ nhiều năm qua Iran không có khả năng sản xuất vũ khí hạt nhân.
Tuy nhiên, ngày 9 tháng 1 năm 2006, Iran tuyên bố tái lập chương trình nghiên cứu và phát triển năng lượng hạt nhân bất kể những phản ứng và áp lực đến từ Hoa Kỳ, Liên minh châu Âu và Nga.
Với số phiếu biểu quyết 27–3, ngày 4 tháng 2 năm 2006, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử chuyển giao vụ việc này cho Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.
Danh sách các Tổng Giám đốc IAEA
👁️
2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế** là tổ chức quốc tế được thành lập vào ngày 29 tháng 7 năm 1957 với mục đích đẩy mạnh việc sử dụng năng lượng hạt nhân
Đây là Danh sách các nước thành viên Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA). Tính đến tháng 2 năm 2019 IAEA có 171 quốc gia thành viên. Hầu hết các thành viên
**Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam** (tiếng Anh: _Vietnam Atomic Energy Institute_, viết tắt VINATOM, tiền thân là Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt) là tổ chức sự nghiệp khoa học hạng đặc
**Cơ quan Năng lượng hạt nhân** (tiếng Anh: _Nuclear Energy Agency_) là cơ quan liên chính phủ đa quốc gia của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế. Cơ quan được thành lập
**Công ước chung về An toàn Quản lý Nhiên liệu đã qua sử dụng và về An toàn Quản lý Chất thải phóng xạ** (tiếng Anh: **Joint Convention on the Safety of Spent Fuel Management
**Cộng đồng Năng lượng nguyên tử châu Âu** ( viết tắt là **EAEC** hoặc **Euratom**) là một tổ chức quốc tế bán độc lập, nhưng hoàn toàn do Cộng đồng châu Âu là Ba trụ
**Hội đồng thống đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế** (IAEA) là một trong hai chính sách của cơ quan làm cho IAEA, cùng với Đại hội đồng IAEA hàng năm. Hội đồng
nhỏ|phải|[[Nhà máy điện hạt nhân Ikata, lò phản ứng nước áp lực làm lạnh bằng chất lỏng trao đổi nhiệt thứ cấp với đại dương.]] nhỏ|phải|Ba loại tàu năng lượng hạt nhân, từ trên xuống
nhỏ|Một mô tả về mẫu hành tinh nguyên tử Rutherford dành cho nguyên tử [[lithi]] **Hành tinh nguyên tử**, còn gọi là **mẫu hành tinh nguyên tử** hay **mô hình nguyên tử Rutherford**, là một
**Chủ động, tích cực hội nhập Quốc tế** là chính sách ngoại giao của nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Chính sách là chủ trương của Đại hội Đảng lần thứ XI.
**Ngày Tình nguyện viên Quốc tế**, **Ngày Tình nguyện Quốc tế** (tiếng Anh: **International Volunteer Day**, viết tắt **IVD**) (lúc đầu và đến nay vẫn còn được gọi là **_Ngày Tình nguyện viên Quốc tế
thumb|Sân trường vào mùa đông thumb|Giảng đường **Trường năng lượng nguyên tử Obninsk (IATE)** — là cơ quan học tập và giáo dục nâng cao tại thành phố Obninsk được thành lập 1985, dưới cơ
**Ủy ban Năng lượng nguyên tử và Năng lượng thay thế Pháp** (tiếng Pháp: **Commissariat à l'énergie atomique et aux énergies alternatives** (**CEA**)) là một cơ quan nghiên cứu khoa học nhà nước của Pháp
**Trung tâm Quốc tế Viên**, viết tắt tiếng Anh là **VIC** (Vienna International Centre) là tổ hợp khuôn viên và tòa nhà của Trụ sở Liên Hợp Quốc tại Viên (UNOV, United Nations Office at
**Vụ quân đội Hoa Kỳ bắt giữ những nhà ngoại giao Iran** vào ngày 21 tháng 12 năm 2006 là một sự kiện gây tranh cãi trong mối quan hệ giữa Iran và Hoa Kỳ.
**Thảm sát Liệt Tự** diễn ra ngày 7 tháng 3 năm 1987 tại vịnh Đông Cương (東崗) thuộc đảo Liệt Tự, huyện đảo Kim Môn, Đài Loan khi binh lính thuộc Sư đoàn bộ binh
Cờ biểu trưng của Liên Hợp Quốc thumb Tổ chức **Liên Hợp Quốc** (tiếng Anh**: United Nations**) được hình thành bởi 5 cơ quan chính (trước kia là 6 vì gồm cả Hội đồng Quản
**Lực lượng Vũ trang Cộng hòa Hồi giáo Iran** (tiếng Ba tư: نيروهای مسلح جمهوری اسلامی ايران) gồm Quân đội Cộng hòa Hồi giáo Iran (tiếng Ba tư: ارتش جمهوری اسلامی ایران), Vệ binh Cách
thumb|upright=1.35|Các quốc gia tô màu xanh dương có quan hệ ngoại giao với Israel nhỏ| [[Bộ Ngoại giao Israel ở Jerusalem. ]] Israel có quan hệ ngoại giao với 165 trong số 193 quốc gia
**Kế hoạch hành động về năng lượng tái tạo quốc gia** (National Renewable Energy Action Plan, viết tắt **NREAP**) là một báo cáo chi tiết do các quốc gia vạch ra nêu rõ các cam
**Thảm hoạ Chernobyl** (Tiếng Ukraina: _Чорнобильська катастрофа_; Tiếng Nga: _Чернобыльская катастрофа_) là một vụ tai nạn hạt nhân xảy ra vào Thứ bảy ngày 25 tháng 4 năm 1986 khi nhà máy điện hạt nhân
nhỏ|phải|Gió, sóng và thủy triều chiếm hơn 80% năng lượng tái tạo tiềm năng của Scotland. Việc sản xuất **năng lượng tái tạo ở Scotland** là một vấn đề hàng đầu trong kỹ thuật, kinh
thumb|Những thùng chất thải phóng xạ [[Chất thải cấp thấp|cấp thấp của TINT]] **Chất thải phóng xạ** là chất thải chứa vật liệu phóng xạ. Chất thải phóng xạ thường là sản phẩm phụ của
**Nguyên thủ quốc gia** là người đứng đầu một quốc gia. Trong một số quốc gia, nguyên thủ kiêm trách nhiệm đứng đầu cơ quan hành pháp. Tuy nhiên, hiện nay ngoài một vài nguyên
**World total primary energy production**
frameless|alt=World total primary energy production
_Lưu ý sự khác
Theo sau cuộc xâm lược của Nga vào Ukraina vào tháng 2 năm 2022, Hoa Kỳ, Liên minh Châu Âu, và các quốc gia khác, đã đưa ra hoặc mở rộng đáng kể các biện
right|frameless Thiết bị quang điện tại [[Berlin (Đức)]] **Năng lượng tái tạo** hay **năng lượng tái sinh** là năng lượng từ những nguồn liên tục mà theo chuẩn mực của con người là vô hạn
**Công nghiệp năng lượng** bao gồm hàng loạt các ngành công nghiệp khác nhau, từ khai thác các dạng năng lượng (như than, dầu mỏ, khí đốt...) cho đến sản xuất điện năng. Nó có
upright=1.00|Một loại bóng đèn xoắn ốc tích hợp với đèn huỳnh quang tiết kiệm điện, được sử dụng phổ biến ở Bắc Mỹ từ khi có mặt trên thị trường vào giữa những năm 1990.
**Bảo tồn năng lượng** đề cập đến nỗ lực để giảm tiêu thụ năng lượng. Tiết kiệm năng lượng có thể đạt được thông qua tăng sử dụng năng lượng hiệu quả, kết hợp với
Cộng hòa Dân chủ Congo (CHDC Congo) là nước xuất ròng khẩu năng lượng năm 2008. Hầu hết năng lượng được tiêu thụ trong nước năm 2008. Theo thống kê của Cơ quan Năng lượng
**Tổ chức tiêu chuẩn hoá quốc tế** (, tên thông dụng là **ISO,** phiên âm tiếng Anh: /ˈaɪsoʊ/) là cơ quan thiết lập tiêu chuẩn quốc tế, đưa ra các tiêu chuẩn thương mại và
**Sân bay Quốc tế Hồng Kông** (tiếng Anh: **Hong Kong International Airport**; IATA: HKG, ICAO: VHHH; tiếng Hoa: 香港國際機場, pinyin: Xiānggǎng Guójì Jīchǎng), hay còn gọi là Sân bay Xích Liệp Giác là sân bay
Hồng Kỳ International Coffee chuyên cung cấp các dòng sản phẩm cà phê bột rang xay pha phin, cà phê rang nguyên hạt, cà phê hòa tan và cà phê nhân nguyên liệu phục vụ
Hồng Kỳ International Coffee chuyên cung cấp các dòng sản phẩm cà phê bột rang xay pha phin, cà phê rang nguyên hạt, cà phê hòa tan và cà phê nhân nguyên liệu phục vụ
**Kế hoạch hành động toàn diện chung** (tiếng Anh: **Joint Comprehensive Plan of Action**, viết tắt tiếng Anh: **JCPOA**; (, **_BARJAM_**)), thường được gọi là **Thỏa thuận hạt nhân Iran** hoặc **Thỏa thuận Iran**, là
thumb|Trụ sở [[Ủy ban trù bị Tổ chức Hiệp ước Cấm thử Hạt nhân Toàn diện |Ủy ban trù bị CTBTO tại khu Trung tâm Quốc tế Viên, Áo]] **Tổ chức Hiệp ước Cấm thử
**Chương trình hạt nhân của Iran** đã bao gồm một số địa điểm nghiên cứu, hai mỏ uranium, lò phản ứng nghiên cứu và các cơ sở chế biến urani, bao gồm ba nhà máy
**Ukraina** (phát âm tiếng Việt: _U-crai-na_; , ) là một quốc gia thuộc khu vực Đông Âu, giáp với Nga về phía Đông, Belarus về phía Bắc, Ba Lan, Slovakia và Hungary về phía Tây,
**Ấn Độ** (, ), tên gọi chính thức là **Cộng hòa Ấn Độ** (, ) là một quốc gia ở khu vực Nam Á. Đây là quốc gia lớn thứ 7 về diện tích và
**Sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất** (tên giao dịch chính thức: **Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất**; IATA: **SGN**; ICAO: **VVTS**) là sân bay quốc tế lớn nhất Việt Nam hiện tại.
**Albania** hay **Albanie** (An-ba-ni, ), tên chính thức **Cộng hoà Albania** (tiếng Albania: _Republika e Shqipërisë_, IPA ) là một quốc gia tại Đông Nam Âu. Nước này giáp biên giới với Montenegro ở phía
**Sân bay quốc tế Long Thành** (tên chính thức: **Cảng hàng không quốc tế Long Thành**), là một sân bay quốc tế đang trong quá trình xây dựng tại huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai,
**Áo**, quốc hiệu là **Cộng hòa Áo**, là một quốc gia không giáp biển nằm tại Trung Âu. Quốc gia này tiếp giáp với Cộng hòa Séc và Đức về phía bắc, Hungary và Slovakia
Bức hình so sánh giữa hai ngọn đèn: một bên là lửa ở trên [[Trái Đất (bên trái) và một bên là lửa ở trong môi trường vi trọng lực (bên phải), một ví dụ
**Ai Cập** ( , , ), tên chính thức là nước **Cộng hòa Ả Rập Ai Cập**, là một quốc gia liên lục địa có phần lớn lãnh thổ nằm tại Bắc Phi, cùng với
nhỏ|295x295px|[[Đám mây hình nấm của quả bom nguyên tử _Fat Man_ ném xuống thành phố Nagasaki, Nhật Bản vào ngày 9 tháng 8 năm 1945.]] **Vũ khí hạt nhân** (chữ Nôm: 武器核仁, tiếng Anh: _nuclear
thumb|220x124px | right | Nhập khẩu của các quốc gia trên thế giới 2006 **Thương mại quốc tế** (Tiếng Anh: _international trade/international commerce_) là việc trao đổi hàng hóa và dịch vụ (hàng hóa hữu
**James Earl "Jimmy" Carter, Jr** (1 tháng 10 năm 1924 – 29 tháng 12 năm 2024) là một chính khách, Tổng thống thứ 39 của Hợp chúng quốc Hoa Kỳ (1977–1981), ông được trao tặng
**Niels Henrik David Bohr** (; 7 tháng 10 năm 1885 – 18 tháng 11 năm 1962) là nhà vật lý học người Đan Mạch với những đóng góp nền tảng về lý thuyết cấu trúc