✨Chiến dịch phản công chiến lược Rzhev-Sychyovka

Chiến dịch phản công chiến lược Rzhev-Sychyovka (30 tháng 7 - 1 tháng 10 năm 1942) là một chiến dịch quân sự do Hồng quân Liên Xô tổ chức nhằm tấn công vào quân đội Đức Quốc xã, diễn ra trong cuộc Chiến tranh Xô-Đức thuộc Chiến tranh thế giới thứ hai. Lực lượng Liên Xô tham gia chiến dịch này là các Phương diện quân Tây và Phương diện quân Kalinin, với mục tiêu đánh bại các lực lượng thuộc Cụm Tập đoàn quân Trung tâm của Đức đang đóng ở chỗ lồi Rzhev-Vyazma.

Binh lực và kế hoạch

Lực lượng quân đội Liên Xô trong chiến dịch này là hai Phương diện quân Kalinin (tư lệnh: Đại tướng G. K. Zhukov, đến ngày 26 tháng 8 là Thượng tướng I. S. Koniev) và Phương diện quân Tây (tư lệnh: thượng tướng I. S. Konev, đến ngày 26 tháng 8 là tướng M. A. Purkayev), bao hàm 6 Tập đoàn quân (số 30, 29, 31, 20, 5, 33), hai Tập đoàn quân không quân (số 1 và 3) và 5 quân đoàn độc lập (quân đoàn kỵ binh cận vệ số 2, quân đoàn xe tăng số 6 và số 8, quân đoàn bộ binh cận vệ số 7 và số 8).

Binh lực tổng cộng gồm 43 sư đoàn bộ binh, 8 lữ đoàn, 67 khẩu đội pháo, 37 tiểu đoàn súng cối cận vệ, 21 lữ đoàn xe tăng. Vào đầu tháng 8, quân số của quân đội Liên Xô là hơn 486.000 người, tuy nhiên đây không phải là số quân tổng cộng trong suốt chiến dịch vì trong quá trình tác chiến, quân đội Liên Xô cũng được tăng viện thêm nhiều đơn vị bộ binh và pháo binh khác nữa. Cho đến đầu chiến dịch, số lượng xe tăng tham chiến trong chiến dịch Rzhev-Sychyovka (không tính tập đoàn quân số 29) là 1715 chiếc.

Sau nhiều ngày kịch chiến, cuối cùng vào ngày 27 tháng 9 quân đội Liên Xô đã làm chủ được Rzhev. Đáng tiếc, họ đã không thể duy trì thành quả này. Quân Đức đã kéo quân tăng viện đến phản kích và chiếm lại thành phố. Ngày 1 tháng 10, trận chiến giành giật Rzhev kết thúc.

Kết quả

Kết thúc chiến dịch, quân đội Liên Xô đã tiến xa về phía Tây 40-45 cây số, giải phóng 3 trung tâm hành chính cấp huyện; tuy nhiên họ đã không thể hoàn thành mục tiêu chiến dịch. Ngoài ra, chiến dịch Rzhev-Sychyovka cũng đem lại thêm những hệ quả khác là đẩy lùi tiền duyên ra xa Moskva thêm hơn 30 km, gây nhiều thiệt hại về người và phương tiện cho quân đội Đức Quốc xã.

Có nhiều nguyên nhân, kể cả khách quan lẫn chủ quan dẫn đến kết quả không mong muốn của chiến dịch Rzhev-Sychyovka. Về nguyên nhân chủ quan, trong chiến dịch này các chỉ huy cấp tập đoàn quân, quân đoàn,... của Liên Xô đã thực hiện việc điều binh khiển tướng rất cứng nhắc, tuân thủ mệnh lệnh một cách mù quáng, thiếu sáng tạo và linh hoạt trong điều động binh lực, thêm vào đó là thái độ sợ trách nhiệm cũng như sự hỗn loạn, vô tổ chức, thiếu thống nhất trong hành động của các phương diện quân và tập đoàn quân. Quân đội Liên Xô cũng đã không thể tận dụng một cách hiệu quả ưu thế về quân số và trang bị của mình trước địch thủ Đức, dẫn tới kết quả rất hạn chế của chiến dịch.

Theo nhà sử học A. V. Isayev, chiến dịch Rzhev-Sychyovka thật ra cũng mang lại một số kết quả tích cực, như buộc quân Đức phải hủy bỏ kế hoạch "Lốc xoáy", cũng như triệt tiêu những tác động có thể xảy ra của các tuyến giao nhau tại các huyện Demyansk và Rzhev, làm cho bên sườn của Phương diện quân Tây Bắc và Phương diện quân Kalinin kết nối chặt chẽ với nhau hơn.

Thương vong

Quân đội Liên Xô

Tổng thương vong của quân đội Liên Xô trong chiến dịch này lên đến hơn 291.000 người chết, bị thương hoặc bị ốm, chiếm đến 60% tổng binh lực tham gia chiến dịch. Con số đó chưa tính đến các tổn thất của lực lượng không quân và quân tại các cụm phòng thủ. Số xe tăng bị thiệc hại là 1.085 chiếc.

===Quân đội Đức Quốc xã Trong đó, thiệt hại của các sư đoàn đóng đối diện các Tập đoàn quân số 30, 29, 31 và 20 (tổng cộng 18 sư đoàn của các quân đoàn số 6, 27, 39 và 46) khoảng 49.057 người. Một tài liệu khác thống kê chi tiết thương vong của Cụm Tập đoàn quân trung tâm từ 1/8 đến 31/8 là khoảng 70.000 người. Đến cuối tháng 9, tổn thất của quân Đức được ước tính lên tới 120 ngàn người. Tổng cộng 16 sư đoàn mất 50-80% quân số (Gefechtstaerke). Những thiệt hại về xe tăng được tướng Franz Halder mô tả là rất lớn.