Carbon tetraclorua hay tetrachloromethan là một hợp chất hữu cơ có công thức hóa học CCl4. Người ta sử dụng chủ yếu hợp chất này làm chất phản ứng trong tổng hợp hữu cơ. Trước đây nó còn làm chất dập lửa và làm chất làm lạnh. Đây là một chất lỏng không màu có mùi "thơm".
Theo danh pháp IUPAC, hợp chất này có hai tên gồm carbon tetrachloride và tetrachloromethan. Người ta còn gọi nó một cách thông tục là "carbon tet".
Lịch sử và tổng hợp
Sản xuất carbon tetraclorua suy giảm mạnh từ thập niên 1980 do các e ngại về môi trường và do nhu cầu bị suy giảm đối với các CFC, có nguồn gốc từ carbon tetraclorua. Năm 1992, sản lượng tại Hoa Kỳ-châu Âu-Nhật Bản ước khoảng 720.000 tấn.
Carbon tetrachloride ban đầu được nhà hóa học người Pháp Henri Victor Regnault tổng hợp vào năm 1839 nhờ phản ứng của chloroform với chlor, nhưng hiện nay chủ yếu được tổng hợp từ methan:
:CH4 + 4Cl2 → CCl4 + 4HCl
Việc sản xuất nó thường tận dụng các phụ phẩm của các phản ứng chlor hóa khác, chẳng hạn như tổng hợp dichloromethan và chloroform. Các chlorocarbon cao hơn cũng có thể dùng để "phân hủy bằng chlor":
:C2Cl6 + Cl2 → 2CCl4
Trước thập niên 1950, carbon tetrachloride được sản xuất bằng chlor hóa carbon disulfide ở 105–130 ℃:
:CS2 + 3Cl2 → CCl4 + S2Cl2
Ở -47,3 ℃ nó có cấu trúc tinh thể đơn tà với nhóm không gian C2/c và các hằng số mạng a = 20,3, b = 11,6, c = 19,9 (×10−1 nm hay Å), β = 111°.
Sử dụng
Đầu thế kỷ XX, carbon tetraclorua được sử dụng rộng rãi làm dung môi tẩy rửa khô, cũng như làm chất làm đông lạnh hay trong các bình chữa cháy. Tuy nhiên, khi người nhận thấy dường như phơi nhiễm carbon tetrachloride có ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe thì các chất thay thế an toàn hơn như tetrachloroethylen được dùng cho các ứng dụng đó và việc sử dụng nó trong các ứng dụng này bị suy giảm từ khoảng năm 1940 trở đi. Carbon tetrachloride còn được dùng làm thuốc trừ dịch hại để giết sâu bọ trong ngũ cốc đang lưu trữ, nhưng trong năm 1970 nó đã bị cấm dùng trong các sản phẩm tiêu dùng tại Hoa Kỳ.
Trước khi có nghị định thư Montreal, một lượng lớn carbon tetraclorua đã được sử dụng để sản xuất các chất làm lạnh freon R-11 (trichlorofluoromethan) và R-12 (dichlorodifluoromethan). Tuy nhiên, các chất làm lạnh này hiện nay bị coi là đóng vai trò trong sự suy giảm ozon và bị loại bỏ. Carbon tetraclorua hiện vẫn còn được dùng để sản xuất các chất làm lạnh ít phá hủy tầng ozon hơn.
Carbon tetraclorua cũng được sử dụng để phát hiện neutrino. Carbon tetraclorua à một trong những chất độc mạnh nhất đối với gan và được sử dụng trong nghiên cứu khoa học để đánh giá các chất bảo vệ gan.
Phản ứng
Carbon tetraclorua trên thực tế không cháy ở các nhiệt độ thấp. Ở nhiệt độ cao trong không khí, nó tạo ra photgen (COCl2) độc hại.
Do không có liên kết C–H, carbon tetraclorua không dễ dàng tham gia các phản ứng gốc tự do. Vì thế nó là dung môi hữu ích trong các phản ứng halogen hóa bằng các halogen nguyên tố hay bằng các chất phản ứng như N-bromosuccinimid.
Trong hóa hữu cơ, carbon tetraclorua đóng vai trò của nguồn cấp chlor trong phản ứng Appel.
Carbon tetrachloride, cũng như các hợp chất CFC khác, có khả năng tham gia phản ứng Friedel-Crafts với benzen, có mặt xúc tác acid Lewis như nhôm chloride hoặc sắt chloride và nước, thu được triphenylmethan và acid halogenic:
C6H6 + CCl4 -> (C6H5)3CCl + 3HCl
Sau đó, thủy phân hỗn hợp trong nước, thu đựoc triarylmethan, từ đó sản xuất ra các loại thuốc nhuộm khác nhau.
Dung môi
Nó được dùng làm dung môi trong nghiên cứu hóa tổng hợp, nhưng do các tác động xấu tới sức khỏe nên nó không còn được sử dụng rộng rãi nữa và các nhà hóa học nói chung cố gắng thay thế nó bằng các dung môi khác. Đôi khi nó hữu ích để làm dung môi cho phổ hồng ngoại học do không có các dải hấp thụ đáng kể (> 1.600 cm−1). Do carbon tetrachloride không chứa bất kỳ nguyên tử hydro nào, nên trong quá khứ nó được dùng trong phổ NMR proton. Tuy nhiên, carbon tetrachloride là độc hại và khả năng hòa tan của nó là thấp. Nó đã bị thay thế phần lớn bởi các dung môi đơteri hóa, thường là có các thuộc tính hòa tan tốt hơn và cho phép phổ kế giữ đơteri.
An toàn
Phơi nhiễm trước hàm lượng cao của carbon tetraclorua (bao gồm cả thể hơi) có thể ảnh hưởng tới hệ thần kinh trung ương và làm suy thoái gan và thận cũng như có thể gây ra (sau phơi nhiễm kéo dài) hôn mê và thậm chí gây tử vong. Phơi nhiễm kinh niên trước carbon tetraclorua có thể gây ra ngộ độc gan và tổn thương thận hay gây ra ung thư Các thông tin cụ thể hơn có thể tìm thấy trong các MSDS của nó.
Carbon tetraclorua vừa là tác nhân gây suy giảm ozon vừa là khí gây hiệu ứng nhà kính. Tuy nhiên, kể từ năm 1992 nồng độ của nó trong không khí đã suy giảm vì các lý do đề cập trên đây.
phải|Nồng độ trong khí quyển của CCl4 theo thời gian (Walker và ctv., 2000).
👁️
2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Carbon tetraclorua** hay _tetrachloromethan_ là một hợp chất hữu cơ có công thức hóa học **CCl4**. Người ta sử dụng chủ yếu hợp chất này làm chất phản ứng trong tổng hợp hữu cơ. Trước
**Carbon tetraiodide** là một tetrahalomethan với công thức hóa học **CI4**. Nó có màu đỏ tươi, là một ví dụ tương đối hiếm của một dẫn xuất methan có màu sắc đậm. Nó chỉ có
Viên uống giải rượu Noguchi chứa hoạt chất Acid citric, B6 có tác dụng làm giảm nồng độ cồn trong máu, không gây độc hại với cơ thể, giúp bảo vệ hệ thần kinh trung
Puritan’s Pride Milk Thistle Extract sẽ thay bạn chăm sóc sức khỏe cho ganMôi trường độc hại, thói quen uống nhiều rượu bia, hút thuốc lá, nhiễm siêu vi B,C, dùng nhiều dược phẩm,...là những
**Fluor** (danh pháp cũ: **flo**) là một nguyên tố hóa học có ký hiệu là **F** và số hiệu nguyên tử là 9. Đây là halogen nhẹ nhất và tồn tại dưới dạng chất khí
THUỘC TÍNH SẢN PHẨM Xuất xứ: Việt Nam. Nhãn hiệu: Khác. Hạn sử dụng: 6/8/2019. Ngày sản xuất: 5/8/2022. CHI TIẾT SẢN PHẨM Sâm Tăng Lực Phúc Lộc Thọ cam kết hàng Có vô số
Nhân sâm Hàn Quốc khô loại 6 năm tuổi đóng hộp sắt khối lượng 150 gram làm từ 100% nhân sâm Hàn Quốc đã đủ 6 năm tuổi, cũng là sản phẩm của công ty
Công dụng:Trong nước bổ gan hồng sâm có rất nhiều các dược liệu quý có tác dụng bồi bổ cơ thể, giải độc, tăng cường sức khỏe, giảm stress,Tác dụng chính để giảm đường huyết
- Thành phần chính của nước hồng sâm Hàn Quốc bổ gan hãng Daedong 50ml x 30 gói:Chiết xuất hồng sâm (6 tuổi, hàm lượng saponin 70mg/g hay hơn, thành phần rắn 60%, Hàn quốc)
SÂM KHÔ HỘP THIẾC KOREA Sâm khô hộp thiết có tác dụng giải phóng insulin và làm giảm đường huyết, đồng thời, sản phẩm này cũng có khả năng làm giảm các triệu chứng đau
Sâm trắng hay còn gọi là Sâm Hoa Kỳ Những củ sâm sau khi rửa sạch, xếp thành từng hàng vào khay rồi được đem hấp ở nhiệt độ cao trong suốt nhiều ngày cho
Sâm trắng hay còn gọi là Sâm Hoa Kỳ Những củ sâm sau khi rửa sạch, xếp thành từng hàng vào khay rồi được đem hấp ở nhiệt độ cao trong suốt nhiều ngày cho
Nhân sâm Hàn Quốc khô loại 6 năm tuổi đóng hộp sắt khối lượng 150 gram làm từ 100% nhân sâm Hàn Quốc đã đủ 6 năm tuổi, cũng là sản phẩm của công ty
Sâm trắng hay còn gọi là Sâm Hoa Kỳ Những củ sâm sau khi rửa sạch, xếp thành từng hàng vào khay rồi được đem hấp ở nhiệt độ cao trong suốt nhiều ngày cho
Tác dụng của Hắc sâm củ khô Hàn QuốcHắc sâm củ khô Hàn Quốc có công dụng nhưHồng Sâm củ khônhưng mạnh hơn nhờ hàm lượng saponin vượt trội so với hồng sâm.–Hiệu quả với
Hắc sâm củ khô Wooshin 300gr loại 15 củliệu có phải là thực phẩm giúp bạn giải quyết tình trạng:Ốm yếu, suy nhượcKhông tập trung làm việc đượcHệ miễn dịch suy giảm biểu hiện là
Hắc sâm củ khô Wooshin 300gr loại 15 củliệu có phải là thực phẩm giúp bạn giải quyết tình trạng:Ốm yếu, suy nhượcKhông tập trung làm việc đượcHệ miễn dịch suy giảm biểu hiện là
Hắc sâm củ khô Wooshin 300gr loại 15 củliệu có phải là thực phẩm giúp bạn giải quyết tình trạng:Ốm yếu, suy nhượcKhông tập trung làm việc đượcHệ miễn dịch suy giảm biểu hiện là
**Cubane** (C8H8) là một phân tử hydrocarbon tổng hợp bao gồm tám nguyên tử carbon được sắp xếp ở các góc của khối lập phương, với một nguyên tử hydro được gắn vào mỗi nguyên
phải|Khu nhà máy của Union Carbide **Thảm họa Bhopal** là một thảm họa công nghiệp xảy ra tại nhà máy sản xuất thuốc trừ sâu sở hữu và điều hành bởi Union Carbide (UCIL) ở
**Iod** (hay **iốt** theo phiên âm tiếng Việt) (có gốc từ tiếng Hy Lạp _Iodes_, nghĩa là "tím"; tên gọi chính thức theo Hiệp hội Quốc tế về Hóa Lý thuyết và Ứng dụng là
Trong nhiệt động hoá học, **hằng số nghiệm sôi**, Ks (hay Kb), là đại lượng liên hệ nồng độ molan với độ tăng nhiệt độ sôi. Nó biểu diễn như sau: ::
thumb|right|Tranh minh họa kẻ thả chất độc điên cuồng ở Mattoon được vẽ theo kiểu [[người ngoài hành tinh.]] **Kẻ thả chất độc điên cuồng ở Mattoon** (tiếng Anh: _Mad Gasser of Mattoon_) (còn gọi
**Brom mononitrat** là một hợp chất vô cơ, là muối của brom và acid nitric có công thức hóa học là **BrNO3**. Hợp chất là một chất lỏng màu vàng, phân hủy ở nhiệt độ
nhỏ|Một biển cảnh báo giao thông tại [[Québec với ghi chú rằng nhiệt độ nóng chảy của nước là 0
°C .]] **Nhiệt độ nóng chảy**, còn gọi là **điểm nóng chảy** hay **nhiệt độ
**Gan nhiễm mỡ** còn gọi là thoái hóa mỡ gan. Đó là tình trạng lượng mỡ tích tụ trong gan > 5% trọng lượng gan. Triệu chứng thường thấy là chứng gan to kín đáo,
**Urani hexachloride **là một hợp chất hóa học vô cơ của urani trong trạng thái oxy hóa +6. Hợp chất hóa học Urani hexachloride (UCl6) là một halide kim loại gồm Urani và Clo. Nó
**Hafni(IV) oxide** là một hợp chất vô cơ có thành phần gồm hai nguyên tố hafni và oxy với công thức hóa học **HfO2**. Hợp chất này, ngoài tên gọi là _hafni dioxide_ hay _hafni(IV)
nhỏ**Bình chữa cháy** là một thiết bị chữa cháy cầm tay, có tác dụng dập tắt hoặc kiểm soát các đám cháy nhỏ, thường trong trường hợp khẩn cấp. Bình chữa cháy thường chứa hóa
**Tantal(V) chloride**, hay **tantal pentachloride**, là một hợp chất vô cơ có công thức hóa học **TaCl5**. Nó có dạng bột màu trắng và thường được sử dụng làm nguyên liệu ban đầu trong hóa
Nấm linh chi là một loại thảo dược, có chứa nhiều dưỡng chất và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.Nấm linh chi là một loại nấm quý, nó còn được biết
Nấm linh chi là một loại thảo dược, có chứa nhiều dưỡng chất và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.Nấm linh chi là một loại nấm quý, nó còn được biết
**Silic** là là một nguyên tố hóa học có ký hiệu **Si** và số nguyên tử 14. Đây là một chất rắn kết tinh cứng, giòn có ánh kim màu xanh xám và là một
**Natri hypoclorit** là một hợp chất hóa học có công thức **NaOCl** hoặc **NaClO**, bao gồm một cation natri () và một anion Hypoclorit ( hoặc ). Nó cũng có thể được xem như là
**Alcohol isopropylic** (tên IUPAC **propan-2-ol**; thường được gọi là **isopropanol** hoặc 2-propanol) là một hợp chất có công thức hóa học CH3CHOHCH3. Nó là một hợp chất hóa học không màu, dễ cháy với mùi
:_Bài này nói về một nguyên tố hóa học. Xem các nghĩa khác, ví dụ như vệ tinh Titan của Sao Thổ, từ titan (định hướng)_ **Titani** hay **titanium** là một nguyên tố hóa học,