✨Camelot

Camelot là một địa danh huyền huyễn, nơi được cho là lâu đài có chức năng như triều đình của vua Arthur và các kỵ sĩ Bàn Tròn, xuất hiện sớm nhất vào thế kỷ XII trong các văn bản Công giáo. Những câu chuyện về Camelot cho thấy nó nằm trên Đảo Anh và đôi khi được gắn liền với những thành phố có thật, tuy nhiên vị trí chính xác của nó thường không được tiết lộ. Nhiều học giả cho rằng Camelot hoàn toàn là hư cấu và địa hình của nó là chủ đề lý tưởng cho các tác giả chuyên về văn học kỵ sĩ. Tuy nhiên, những tranh cãi về vị trí của “Camelot thật” dấy lên từ thế kỷ 15 vẫn còn kéo dài đến ngày nay trong các tác phẩm nổi tiếng.

Ngày nay, trên địa bàn quần đảo Anh, Đan Mạch và Na Uy có nhiều địa phương tự xưng là di tích Camelot để hấp dẫn du khách.

Từ nguyên

Không có bằng chứng chắc chắn về nguồn gốc tên gọi của Camelot. Có nhiều dị bản về cách phát âm Camelot, nhưng hầu hết học giới đều nhận định mối liên hệ với tiếng Cymru trung đại: Camaalot, Camalot, Chamalot, Camehelot (đôi khi còn đọc là Camchilot), Camaaloth, Caamalot, Camahaloth, Camaelot, Kamaalot, Kamaaloth, Kaamalot, Kamahaloth, Kameloth, Kamaelot, Kamelot, Kaamelot, Cameloth, Camelot và Gamalaot. Ernst Brugger –  một học giả nghiên cứu về Arthur – cho rằng cái tên Camelot bắt nguồn từ cách viết sai lệch của trận Camlann, trận đánh cuối cùng của Arthur theo truyền thuyết người Wales. Vì Chrétien có khuynh hướng tạo ra các câu chuyện và nhân vật mới – một ví dụ là ông người đầu tiên nhắc đến chuyện tình ái giữa Lancelot và Hoàng hậu Guinevere – nên cái tên này cũng có thể do ông sáng tạo ra.

Hình tượng ban đầu

Triều đình của Arthur tại Camelot được nhắc đến lần đầu tiên trong bài thơ Lancelot, the Knight of the Cart (Lancelot, chàng kỵ sĩ trên xe ngựa) vào những năm 1170, tuy không xuất hiện trong mọi bản thảo. Các bản thảo khác có nhiều cách viết khác nhau như Chamalot (MS A, f. f. 196r), Camehelot (MS E, f. 1r), Chamaalot (MS G, f. 34f) và Camalot [MS T, f. 41v]; cái tên này bị thiếu trong bản thảo MS V (Vatican, Biblioteca Vaticana, Regina 1725). Trong câu chuyện, triều đình chỉ được nhắc đến mà không đi vào miêu tả chi tiết:

Bài thơ của Chrétien không hề đề cập đến mức độ quan trọng mà Camelot thể hiện trong những văn phẩm kỵ sĩ sau này. Theo Chrétien, triều đình chính của Arthur được đặt ở Caerleon, Wales; đây cũng là nơi ở chính của nhà vua trong Historia Regum Britanniae và các trứ tác sau này của Geoffrey xứ Monmouth. tuy nhiên, nhìn chung tại Anh triều đình của Arthur vẫn nằm tại Caerleon hay Carlisle, địa danh tương đồng với “Carduel” trong các bản tiếng Pháp.

Đến cuối thế kỷ 15, Thomas Malory mới tạo ra hình tượng Camelot gần gũi nhất với những người Anh bản ngữ trong Le Morte d’Arthur, một trứ tác chủ yếu dựa trên các văn phẩm kỵ sĩ tiếng Pháp. Ông quả quyết Camelot chính là Winchester của nước Anh và nhận định này đã trở nên phổ biến suốt nhiều thế kỷ, mặc dù chính biên tập viên của Malory – William Caxton – đã bác bỏ điều này vì tán thành vị trí ở Wales hơn.

Miêu tả trong các văn phẩm kỵ sĩ

thumb|Đại Sảnh Camelot, họa sĩ [[Hawes Craven (1895)]]

Tập thơ Lancelot-Chén Thánh và những tác phẩm chịu ảnh hưởng bởi nó mô tả Camelot là một thành phố nằm cạnh sông, thuộc hạ lưu Astolat, được bao phủ bởi đồng bằng và rừng rậm. Thánh đường nguy nga của nơi này – nhà thờ St. Stephen – chính là trung tâm tôn giáo của các kỵ sĩ Bàn Tròn. Đây cũng là nơi Arthur và Guinevere tổ chức lễ thành hôn, đồng thời chứa lăng mộ nhiều vua chúa cùng kỵ sĩ. Trong lâu đài tráng lệ là chiếc Bàn Tròn – tại đây, Galahad chinh phục chiếc ghế trống Siege Perilous, là nơi các kỵ sĩ thấy khải tượng của Chén Thánh và tuyên thệ sẽ tìm ra nó. Các trận cưỡi ngựa đấu thương được tổ chức ở đồng cỏ ngoài thành phố.

Trong Palamedes và các văn phẩm khác, tòa lâu đài bị Vua Mark của Cornwall phá hủy sau khi Arthur thất trận Camlann.

Camelot trong văn học kỵ sĩ được xây dựng dựa trên các miêu tả sơ khai về sự lộng lẫy của triều đình Arthur. Từ những miêu tả đồ sộ của Geoffrey về Caerleon, Camelot mới phô bày kiến trúc ấn tượng, các nhà thờ và các quy tắc hiệp sĩ của cư dân nơi đây. Còn nhiều nơi khác được các văn phẩm sau này liệt kê là nơi Arthur thiết triều, trong đó Carlisle và Luân Đôn là nổi bật nhất.

Địa điểm

Học giả nghiên cứu về Arthur Norris J. Lacy nhận xét, “Camelot không đặc biệt tọa lạc ở đâu và có thể nằm ở bất cứ đâu.” – trước đây là Camalet – ở Somerset cho rằng tòa lâu đài này chính là Camelot. Giả thuyết này về sau đã được các nhà sưu tầm đồ cổ nhắc lại và được củng cố – hay bắt nguồn – từ vị trí gần gũi của Cadbury với Sông Cam, làng Queen Camel và làng West Camel. Giả thuyết này trở nên phổ biến đến mức thôi thúc một cuộc khai quật quy mô lớn diễn ra vào thế kỷ 20. Tính đến thời điểm ấy, công trình này chính là pháo đài lớn nhất thời đại, gấp đôi các caer khác, chứa các cổ vật Địa Trung Hải cho thấy hoạt động buôn bán diễn ra rộng rãi và các cổ vật Saxon là dấu hiệu của một cuộc chinh phạt. Các nhà khảo cổ đương đại đồng tình bằng cách bác bỏ tên Camelot và gọi nó là Lâu đài Cadbury. Dù vậy, Cadbury vẫn được nhiều người gắn liền với Camelot.

Địa danh Camulodunum tại Essex từ thời Anh thuộc La Mã được bắt nguồn từ một vị thần Celt tên Camulus. Tuy nhiên, nó lại tọa lạc sâu bên trong vùng lãnh thổ bị người Saxon chiếm đóng từ đầu thế kỷ thứ 5, nên khó có khả năng đây là vị trí thật của Camelot. Thành phố này đã được biết đến dưới cái tên Colchester vào năm 917, kể từ khi có Biên niên sử Anglo-Saxon. Ngay Bảo tàng Colchester cũng mạnh mẽ tranh luận về Arthur trong lịch sử: “Việc liên kết ông ấy tới khu vực Colchester hay tới Essex nói chung là điều không có khả năng và không thể tưởng tượng,” chỉ ra rằng phải đến thế kỷ 18 thì mối liên hệ giữa cái tên Camulodunum và Colchester mới được biết đến. Giáo sư Peter Fields cho rằng một Camulodunum khác – một pháo đài cũ của La Mã – có thể là nơi tọa lạc của Camelot, và “Slack, nằm ở ngoại ô thành phố Huddersfield, Tây Yorkshire,” chính là nơi Arthur tổ chức thiết triều. Ngoài cái tên tương đồng, nơi này còn là vị trí chiến lược quan trọng: nó chỉ cách điểm cực Tây Nam của Hen Ogledd vài dặm đường (đồng thời gần Bắc Wales) và là nơi trọng yếu giúp các vương quốc Celt ngăn chặn những đợt tấn công từ người Angle và các tộc người khác. Những vùng khác của Anh có tên liên quan đến “Camel” cũng được đưa ra xem xét như Camelford tại Cornwall, tọa lạc bên Sông Camel, nơi Geoffrey lấy bối cảnh cho Camlann, trận chiến cuối cùng của Arthur. Mối liên hệ của nơi này với Camelot và Camlann chỉ là suy đoán. Phía bắc Camelon và mối tương quan của nó với O’on Của Arthur cũng được nhắc đến, nhưng Camelon có thể là một từ mới thuộc khảo cổ học được đặt ra sau thế kỷ 15, còn tên trước đó của nó là Carmore hoặc Carmure.

Ảnh hưởng về sau

Camelot đã trở thành một công trình vĩnh cửu trong các minh giải về truyền thuyết vua Arthur. Biểu tượng Camelot đã gây ấn tượng mạnh cho Alfred, Nam tước Tennyson, thúc đẩy ông khởi thảo một bản viết sơ lược về tòa lâu đài và cũng là một trong những công trình đầu tiên của ông về truyền thuyết này.

Các truyện đương đại nhìn chung vẫn duy trì một Camelot thiếu vị trí chính xác và là biểu tượng của thế giới Arthur, tuy vậy, chúng thường biến tòa lâu đài thành hình tượng một cung điện Trung kỳ Trung cổ xa hoa và lãng mạn.