✨Bảng mã IOC
nhỏ|270x270px|Lá cờ của [[Ủy ban Olympic Quốc tế]] thumb|270x270px|Lá cờ của [[Ủy ban Paralympic Quốc tế]] Ủy ban Olympic Quốc tế (IOC) sử dụng ba ký tự tiêu biểu cho mã quốc gia và chùm ký tự này sẽ đại diện cho các vận động viên trong các kì Thế vận hội. Mỗi chùm ký tự đại diện cho ủy ban Olympic riêng biệt của các quốc gia tương ứng; nhưng cũng có thể trong các sự kiện quá khứ nó được dùng để đại diện cho liên hiệp các quốc gia hay tập thể và cá nhân không đại diện cho bất kì một quốc gia nào.
Bảng mã này có một vài điểm khác biệt so với bảng chuẩn ISO 3166-1 alpha-3. Trong một số tổ chức thể thao khác, chẳng hạn như FIFA hay Liên đoàn Thịnh vượng chung Anh, cũng dùng ký hiệu giống với bảng này.
Lịch sử
Thế vận hội Mùa đông 1956 và Mùa hè 1960 là hai kỳ đại hội đầu tiên sử dụng những chữ cái đầu để biểu trưng cho một Ủy ban Olympic quốc gia và dùng nó trong văn kiện chính thức của đại hội. Tuy nhiên, những ký hiệu này được sử dụng không nhất quán trong các kì đại hội tiếp theo (ví dụ như: GIA đại diện cho tại Mùa đông 1956 và Mùa hè 1960, bắt nguồn từ chữ Giappone trong tiếng Ý; hoặc COR dành cho , xuất phát từ chữ Corée trong tiếng Pháp). Mãi đến kì Thế vận hội Mùa đông 1972, các ký hiệu quốc gia mới được chuẩn hoá cách dùng. Ngoài ra, vì một số lý do khách quan như sự tan vỡ một số nước liên bang, thành lập quốc gia mới... dẫn đến mã quốc gia có sự thay đổi như những sự tan rã của Liên Xô, Nam Tư và Tiệp Khắc hay sự tái thống nhất của Đức cùng nhiều thay đổi khác về mặt địa lý.
Ngoài 206 ủy ban thành viên trong danh sách dưới, các thành viên còn cũng dùng các ký hiệu chuẩn hoá này trong Thế vận hội Người khuyết tật. Các ký hiệu đại diện cho Ma Cao, Trung Quốc và Quần đảo Faroe, lần lượt là MAC và FRO.
Các ủy ban Olympic hiện tại
Trên toàn thế giới, có tổng cộng 206 ủy ban Olympic quốc gia thuộc 5 Hiệp hội Ủy ban Olympic - ANOC (chính thức) đang tham gia vào các sự kiện Thế vận hội. Bảng dưới đây cho biết mã riêng của từng quốc gia và một số ký hiệu mã từng được sử dụng, theo báo cáo qua các kì Đại hội. Cách dùng một số ký hiệu mã cũ được giải thích cụ thể trong mục riêng. Bảng mã này chỉ áp dụng cho Thế vận hội Mùa hè hoặc Mùa đông, diễn ra cùng năm, và được viết tắt thành "Hè" và "Đông".
Các ủy ban Paralympic hiện tại
Các ủy ban Olympic không còn tồn tại
Mã còn sử dụng
Những quốc gia dưới đây tuy không còn tồn tại nhưng mã viết tắt vẫn còn được sử dụng trong cơ sở dữ liệu của IOC để ghi nhận thành tích của các đội tuyển đại diện cho quốc gia đó.
Mã cũ
Hai mã được thay đổi theo cách gọi tên quốc gia:
- HOL được chuyển thành NED đại diện cho trong kì Thế vận hội Mùa hè 1992, thay cho tên cũ là _Holland_.
- IRN được chuyển thành IRI đại diện cho cũng trong kì Thế vận hội đó, phản ánh tên đầy đủ của nước này (_Islamic Republic of Iran_).
Mã đặc biệt
- ANZ hiện vẫn được dùng trong cơ sở dữ liệu huy chương IOC nhằm chỉ đội tuyển liên minh , là sự kết hợp giữa hai nước và trong các kì đại hội năm 1908 và 1912. Đến năm 1920, hai đội tách riêng ra.
- EUA được dùng trong cơ sở dữ liệu huy chương của IOC nhằm chỉ , là sự kết hợp giữa hai nước và trong khoảng thời gian 1956–1964. Và để đơn giản, trong các văn kiện của sáu kì đại hội ở thời điểm đó gọi đây là đội Đức.
- EUN được dùng ở hai kì đại hội năm 1992 cho , bao gồm chủ yếu là các vận động viên . Chỉ trừ các quốc gia vùng Baltic được thi đấu với tư cách độc lập từ năm 1992; mãi đến năm 1994 hoặc 1996, 12 nước còn lại trong liên bang (các nước tuyên bố tách khỏi sau đó) mới được tham gia độc lập.
- IOP được dùng cho các vào năm 1992, mã đề xuất này dành cho các vận động viên đến từ , những người đã không thể đại diện cho đất nước mình vì lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc.
- IOA được dùng cho các vào năm 2000, mã đề xuất này dành cho các vận động viên đến từ vì khi đó ủy ban Olympic riêng của quốc gia này chưa được thành lập.
- ZZX được dùng trong cơ sở dữ liệu huy chương của từ nhiều quốc gia như: , ...; đội tuyển này tham gia các kì đại hội năm 1896, 1900 và 1904.
**Chú thích:**
Quốc gia giành được ít nhất một huy chương vàng.
Quốc
**Chú thích:**
Các quốc gia giành được ít nhất một huy chương vàng.