✨Aysén (vùng)
Vùng Aysén del General Carlos Ibáñez del Campo (, , '), thường gọi tắt là vùng Aysén hoặc Aisén''', là một trong 16 đơn vị hành chính cấp một của Chile. Mặc dù vùng có diện tích lớn thứ ba của Chile, nhưng là vùng dân cư thưa thớt nhất với dân số là 102.317 vào năm 2017. Thủ phủ của vùng là Coihaique.
Cảnh quan của vùng có dấu ấn là một số sông băng, hình thành nhiều hồ, eo biển và vịnh hẹp. Vùng có các đồng băng như đồng băng Bắc Patagonia và đồng băng Nam Patagonia-lớn thứ ba thế giới. Nửa phía bắc của vùng có một chuỗi núi lửa theo chiều bắc-nam. Trong khi phần phía tây của vùng có cây cối và núi non rậm rạp, phần phía đông gồm các đồng cỏ rộng mở và địa hình phần lớn là bằng phẳng và lượn sóng.
Vùng Aysén là khu vực lớn cuối cùng được hợp nhất một cách hiệu quả vào nước Cộng hòa Chile, các khu định cư lâu dài xuất hiện lần đầu vào nửa sau thế kỷ 19, phần nội lục được định cư vào thời điểm chuyển giao thế kỷ. Cho đến khi xây dựng tuyến đường 7 (Carretera Austral) vào thập niên 1980, các tuyến đường bộ duy nhất từ bắc xuống nam xuyên qua khu vực là những con đường cực kỳ thô sơ.
Nhân khẩu
Vùng XI, Aysen del General Carlos Ibanez del Campo, là vùng ít dân cư nhất trong cả nước. Theo điều tra dân số năm 2002, chỉ có 91.492 cư dân trên diện tích 106.990,9 km². Mật độ dân số là 0,85 người/km². Từ năm 2000 đến 2005, tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm được ước tính là 1,35 trên 100 dân.
Các thành phố lớn nhất theo điều tra dân số năm 2002 là Coyhaique (dân số 44.850), Puerto Aysen (16.936), Chile Chico (3042), Puerto Cisnes (2517), Cochrane (2217), Melinka (1411) và Mañihuales Villa (1401).
Khí hậu
thumb|Những tán lá mùa thu gần Coyhaique vào tháng 4, khi mùa thu gần đến đỉnh điểm. Khí hậu vùng Aysén được phân loại là khí hậu đại dương mát với nhiệt độ thấp, lượng giáng thủy dồi dào và các cơn gió mạnh. Địa hình núi cao hiện diện khăp khu vực dẫn đến các loại đới khí hậu khác nhau tại phần phía tây và phần phía đông. Các vùng ven biển phía tây có khí hậu ôn hòa mát mẻ. Năm 1985, việc phát hiện ra ngư trường đánh cá merluza ở eo biển Moraleda đã dẫn tới bùng nổ đánh bắt cá. Trong thập niên 1990, nuôi cá hồi trở thành một hoạt động kinh tế quan trọng và vẫn được duy trì. Có tổng cộng 10 xã thuộc vùng Aysén.
Lịch sử
Các cư dân ban đầu
Các cư dân sóm nhất được biết đến trong lịch sử của các vịnh hẹp và eo biển trong vùng Aysén là Chono và Kawésqar. Hai nhóm này có cùng lối sống là người săn bắn-hái lượm trên thuyền. Họ cũng chia sẻ những đặc điểm thể chất như tầm vóc thấp, đầu dài ( Dolichocephalic) và có "khuôn mặt thấp". Mặc dù có những điểm tương đồng nhưng ngôn ngữ của họ hoàn toàn khác nhau. Người Chono di chuyển trong khu vực từ quần đảo Chiloé đến 50° Nam và người Kawésqar là từ 46° Nam đến eo biển Magellan. Do đó, cả hai nhóm giao thoa ở vịnh Penas, quần đảo Guayaneco và các đảo khác.
Quần đảo Guaitecas tạo thành giới hạn phía nam của nền nông nghiệp thời tiền Tây Ban Nha được ghi nhận khi một đoàn thám hiểm Tây Ban Nha đề cập đến việc trồng khoai tây vào năm 1557.
Thời kỳ thực dân
Pedro de Valdivia ban đầu tìm cách chinh phục toàn bộ miền nam Nam Mỹ cho đến eo biển Magellan. Tuy nhiên, ông chỉ đến được eo biển Reloncaví. Sau đó vào năm 1567, quần đảo Chiloé bị chinh phục, từ đó quá trình bành trướng về phía nam của Đế quốc Tây Ban Nha bị dừng lại. Người Tây Ban Nha được cho là đã thiếu động lực cho các cuộc chinh phục xa hơn về phía nam. Dân số bản địa ít ỏi và có cách sống khác với cuộc sống nông nghiệp định canh định cư mà người Tây Ban Nha đã quen thuộc. Khí hậu khắc nghiệt ở các vịnh hẹp và eo biển của Patagonia cũng có thể đã ngăn cản việc mở rộng hơn nữa.
Trong thời thuộc địa, các vịnh hẹp và eo biển của Patagonia ban đầu được khám phá bởi người Tây Ban Nha. Có một số động cơ thúc đẩy họ khám phá, bao gồm mong muốn Cơ Đốc giáo hóa người bản địa, ngăn chặn sự xâm nhập của các thế lực ngoại bang vào lãnh thổ do Tây Ban Nha tuyên bố chủ quyền, nâng cao kiến thức địa lý về khu vực này và cuối cùng là tìm kiếm một thành phố thần thoại có tên là Thành phố của các Caesar. Những tin đồn thất thiệt về các khu định cư của người châu Âu gần eo biển Magellan đã khiến người Tây Ban Nha tổ chức chuyến thám hiểm Antonio de Vea năm 1675–1676, đây là chuyến thám hiểm lớn nhất cho đến khi đó. Năm 1792, phó vương Peru ra lệnh khám phá các eo biển Patagonia để tìm lối vào vùng nội lục Patagonia. Tuy nhiên, vào thế kỷ 19, các ngư dân, tiều phu và thợ săn từ Chiloé thường đến thăm và đi qua quần đảo này.
Nhìn chung, cơ sở hạ tầng vật chất của người Tây Ban Nha trong các vịnh hẹp và eo biển trong thời kỳ thuộc địa là không đáng kể, và bao gồm một số nhà nguyện được xây dựng vào những năm 1610 và 1620 và một thành trì bằng gỗ được xây dựng vào năm 1750. Tất cả những tòa nhà này đã bị bỏ hoang sau một vài năm. Việc khai thác loài Pilgerodendron uviferum (tiếng Tây Ban Nha: ciprés de las Guaitecas) ở các quần đảo và vịnh hẹp của Vùng Aysén đã góp phần liên kết nền kinh tế ban đầu của vùng với quần đảo Chiloé ở xa hơn về phía bắc. Gaucho là một biểu tượng quan trọng của khu vực, định hình ẩm thực, khiêu vũ và âm nhạc của Aysén, thay vì Huaso như của miền Trung Chile. Sự khác biệt chính giữa Guacho và Huaso là nhóm người thứ nhất tham gia chăn nuôi gia súc và cừu, trong khi nhóm người thứ hai có xu hướng thiên về trồng trọt hơn. Di sản của những người định cư trong khu vực bắt nguồn từ Argentina và Chiloé cũng đã dẫn đến một phương ngữ độc đáo của tiếng Tây Ban Nha, khác biệt với miền Trung Chile, đặc biệt là ở các khu vực dọc biên giới với Argentina. Chính sự pha trộn của các nền văn hóa này và sự cô lập về địa lý đã khiến Aysén trở thành một khu vực khác biệt với bản sắc dân tộc của Chile, là thứ phần lớn được phát triển xung quanh phần trung tâm của đất nước.