Sakha, còn được gọi là Yakutia (; ), tên chính thức Cộng hòa Sakha (; , Saxa Öröspüübülükete, ) là một chủ thể liên bang của Nga (một nước Cộng hòa). Nước này có dân số 958.528 (thống kê 2010), và là lãnh thổ lớn thứ tám thế giới, nếu hệ thống chủ thể liên bang của Nga được xem ra so sánh. Nó lớn hơn Argentina và nhỏ hơn Ấn Độ (). Cộng hòa Sakha được biết đến vì khí hậu khắc nghiệt, với nhiệt độ thấp nhất Bắc bán cầu được ghi nhận tại Verkhoyansk và Oymyakon (nhiệt độ trung bình mùa đông thường xuyên thấp dưới ở nhiều điểm dân cư, gồm cả Yakutsk). Tuy vậy, mùa hè tại đây lại rất ấm.

Sakha là quê hương của những dân tộc săn bắn hái lượm và chăn dắt tuần lộc như người Evenk và người Yukaghir. Di cư từ khu vực xung quanh hồ Baikal, người Yakut lần đầu tiên định cư bên dòng sông Lena vào khoảng những thế kỷ 9 và 16. Sakha trở thành tỉnh Yakutsk của Đế quốc Nga vào đầu thế kỷ 17, và người dân bản địa của vùng này đã nộp cống vật sau khi vùng đất của họ bị xâm chiếm. Trong khi giai đoạn đầu sau cuộc chinh phạt của Nga chứng kiến ​​dân số Sakha giảm 70%, thì thời kỳ Nga hoàng cũng chứng kiến ​​sự bành trướng của nhóm dân tộc Sakha từ trung lưu sông Lena và dọc theo sông Vilyuy. Sakha là nơi diễn ra cuộc chiến cuối cùng trong Nội chiến Nga và tỉnh Yakutsk trở thành CHXHCNXVTT Yakut vào năm 1922. Thời kỳ Xô viết chứng kiến ​​sự di cư của nhiều người dân tộc Nga và Ukraina vào khu vực. Cộng hòa Sakha (Yakutia) hiện đại được thành lập năm 1991 sau khi Liên Xô tan rã.

Lịch sử

Thời tiền sử

Siberia, và đặc biệt là Sakha có ý nghĩa cổ sinh vật học, vì nó chứa xác của các động vật thời tiền sử từ Thế Pleistocen, được bảo quản trong băng vĩnh cửu. Vào năm 2015, các thi thể đông cứng của Dina và Uyan, những con sư tử châu Âu đã được tìm thấy. Vùng này cũng là nơi có thi thể của Yuka và một con voi ma mút lông xoăn khác từ Oymyakon, một con tê giác lông mượt từ sông Kolyma, bò rừng và ngựa từ Yukagir. Vào tháng 6 năm 2019, cái đầu bị cắt đứt nhưng vẫn được bảo quản của một con sói lớn từ Thế Pleistocen, có niên đại hơn 40.000 năm trước, đã được tìm thấy gần sông Tykhkhakh.

Văn hóa Ymyakhtakh (khoảng năm 2200–1300 trước Công nguyên) là một nền văn hóa thời kỳ đồ đá mới ở Siberia, với một chân trời khảo cổ rất rộng lớn. Nguồn gốc của nó là ở Sakha, lưu vực sông Lena. Từ đó nó lan rộng cả về phía đông và phía tây.

Thời trung đại

Người Yakut có thể đã định cư tại khu vực này sớm nhất là vào thế kỷ thứ 9 hoặc muộn nhất là vào thế kỷ 16, mặc dù rất có thể có một vài cuộc di cư. Họ di cư lên phía bắc từ xung quanh hồ Baikal đến trung lưu sông Lena do áp lực của người Buryat. Những ngôn ngữ Siberia nguyên thủy và Tungus hầu hết bị đồng hóa với tiếng Yakut vào thế kỷ 17.

Người Nga xâm chiếm

Sa quốc Nga bắt đầu cuộc chinh phạt vùng Siberia vào thế kỷ 17, bành trướng về phía đông sau sự thất bại của Hãn quốc Đồ Lan. Thái Kim Đạt Khắc Hán (泰金達克漢), một vị vua của Sakha Khangalassky, đã trao lãnh thổ của mình cho người Nga định cư để đổi lấy một hiệp ước quân sự bao gồm chiến tranh chống lại phiến quân bản địa của tất cả các vùng tại Đông Bắc Á (Magadan, Chukotka, Kamchatka và Sakhalin).

Vào tháng 8 năm 1638, Chính quyền Moscow đã thành lập một đơn vị hành chính mới với trung tâm hành chính Lensky Ostrog, thành phố Yakutsk tương lai, được thành lập bởi Pyotr Beketov vào năm 1632.

Sự xuất hiện của những người định cư Nga tại vùng Russkoye Ustye hẻo lánh ở đồng bằng Indigirka cũng được cho là có từ thế kỷ 17.liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Map_of_Yakut_oblast.jpg|phải|nhỏ|Bản đồ tỉnh Yakutsk năm 1821Những người định cư Nga bắt đầu thành lập một cộng đồng vào thế kỷ 18, nơi đã áp dụng một số phong tục Sakha nhất định và thường được gọi là Yakutyane (Якутя́не). Tuy nhiên, dòng người định cư sau này đã đồng hóa vào văn hóa Nga truyền thống vào thế kỷ 20.

Đế quốc Nga

Trong một cải cách hành chính năm 1782, tỉnh Irkutsk đã được thành lập.

Năm 1805, tỉnh Yakutsk được tách khỏi tỉnh Irkutsk. Với sự hình thành của tỉnh Primorskaya vào năm 1856, các vùng lãnh thổ thuộc Thái Bình Dương của Nga đã bị tách khỏi Sakha. liênkết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:%D0%A7%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%8B%D0%A1%D0%B8%D0%B1%D0%B8%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B9%D0%94%D1%83%D0%BC%D1%8B_1917.jpeg|phải|nhỏ|Các thành viên của Duma khu vực Siberia tại Yakutsk, năm 1917.Người Nga đã sản xuất nông nghiệp tại lưu vực sông Lena. Các thành viên của các nhóm tôn giáo bị lưu đày đến Sakha trong nửa sau của thế kỷ 19 bắt đầu trồng lúa mì, yến mạch và khoai tây. Việc buôn bán lông thú đã thiết lập một nền kinh tế tiền mặt. Công nghiệp và giao thông bắt đầu phát triển vào cuối thế kỷ 19 và đầu thời kỳ Xô Viết. Đây cũng là khởi đầu của khảo sát địa chất, khai thác và sản xuất chì địa phương. Những chiếc tàu chạy bằng hơi nước đầu tiên và xà lan đã đến.

Sự xa xôi cách trở của Sakha, thậm chí so với phần còn lại của Siberia, khiến nó trở thành nơi chính phủ Sa hoàng và Cộng sản Nga lưu đày những người bất đồng chính kiến. Trong số những người nổi tiếng bị giam cầm thời Sa hoàng có nhà văn dân chủ Nikolay Chernyshevsky; nhà cách mạng xã hội chủ nghĩa và nhà văn Vladimir Zenzinov, người đã để lại một bản báo cáo thú vị về những trải nghiệm ở Bắc Cực của mình; và nhà hoạt động xã hội chủ nghĩa Ba Lan Wacław Sieroszewski, người tiên phong trong nghiên cứu dân tộc học về người Sakha. Một phong trào dân tộc Sakha lần đầu tiên xuất hiện trong Cách mạng 1905. Một Liên minh Yakut được thành lập dưới sự lãnh đạo của một luật sư Sakha và ủy viên hội đồng thành phố tên là Vasily Nikiforov, người chỉ trích các chính sách và tác động của chủ nghĩa thực dân Nga, và yêu cầu đại diện tại Duma Quốc gia. Liên minh Yakut đã hành động để cho hội đồng thành phố Yakutsk nổi dậy và được hàng ngàn người Sakha từ nông thôn tham gia, nhưng các nhà lãnh đạo đã bị bắt giữ và phong trào nổ ra vào tháng 4 năm 1906. nhỏ|Quốc kỳ [[Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Tự trị Yakut.]]

Thời Xô viết

Sakha là nơi diễn ra giai đoạn cuối của Nội chiến Nga, Cuộc nổi dậy Yakut. Vào ngày 27 tháng 4 năm 1922, tỉnh Yakutsk cũ trở thành Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Tự trị Yakut, mặc dù trên thực tế, phần phía đông của lãnh thổ, bao gồm thành phố Yakutsk, đã bị quân Bạch vệ kiểm soát. Sakha đã trải qua quá trình tập thể hóa đáng kể từ năm 1929 đến 1934, với số hộ gia đình trải qua quá trình tập thể hóa tăng từ 3,6% vào năm 1929 lên 41,7% vào năm 1932. Chính sách của Sakha bị ảnh hưởng nặng nề dẫn đến dân số giảm từ 240.500 vào năm 1926 xuống còn 236.700 (Điều tra dân số năm 1959).

Thời hậu Xô viết

Năm 1992, sau khi Liên Xô sụp đổ, Cộng hòa Sakha (Yakutia) được thành lập. Kể từ năm 2000, nó là một phần hành chính của Vùng liên bang Viễn Đông Nga.nhỏ|Một con tem Nga 2006 mô tả một số loài động vật tiêu biểu của Cộng hòa Sakha.

Địa lý

*Biên giới: Nội địa: Khu tự trị Chukotka (Đ), Tỉnh Magadan (Đ/ĐN), Vùng Khabarovsk (ĐN), Tỉnh Amur (N), Vùng Zabaykalsky (N), Tỉnh Irkutsk (N/TN), Vùng Krasnoyarsk (T). Đường biển: Bắc Băng Dương (gồm Biển Laptev và Biển Đông Siberia) (B).

• Đỉnh cao nhất: Đỉnh Pobeda (3.003 m), Đỉnh Mus-Khaya (2.959 m or 3.011 m)
• Khoảng cách tối đa từ Bắc tới Nam:
• Khoảng cách tối đa từ Đông sang Tây:

Sakha trải dài từ đảo Henrietta ở xa về phía bắc và giáp với các biển Laptev và Đông Siberi thuộc Bắc Băng Dương. Những vùng nước này là những nơi lạnh nhất và băng giá nhất trong tất cả các biển tại Bắc Bán cầu và bị băng bao phủ trong khoảng từ 9-10 tháng trong năm. Quần đảo Tân Siberi là một phần lãnh thổ của nước Cộng hòa. Sau khi Nuvanut được tách ra khỏi Lãnh thổ Tây Bắc của Canada, Sakha trở thành thực thể dưới quốc gia lớn nhất trên thế giới, với diện tích 3.103.200 km² (1.198.200 mi²),

Các múi giờ

Cộng hòa Sakha là chủ thể liên bang duy nhất của Nga sử dụng nhiều hơn một múi giờ. Sakha có ba múi giờ (không có Quy ước giờ mùa hè).

liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Map_of_Russia_-_Yakutsk_time_zone.svg|trái|75x75pxMúi giờ Yakutsk (YAKT, UTC+9). Bao phủ lãnh thổ của nước Cộng hòa ở phía tây sông Lena cũng như địa bàn các huyện nằm ở hai bên sông Lena.

liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Map_of_Russia_-_Vladivostok_time_zone.svg|trái|75x75pxMúi giờ Vladivostok (VLAT, UTC+10). Bao phủ các huyện: Oymyakonsky, Ust-Yansky, Verkhoyansky.

liênkết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Map of Russia-_Magadan_time_zone.svg|trái|75x75px Múi giờ Magadan (SRET, UTC+11). Bao phủ các huyện: Abyysky, Allaikhovsky, Momsky, Nizhnekolymsky, Srednekolymsky, Verkhnekolymsky.

Sông

nhỏ|[[Sông Amga]]

Sông Lena (4.310 km), chảy theo hướng bắc, bao gồm nhiều nhánh sông nhỏ nằm ở Dãy núi Verkhoyansk. Các con sông lớn bao gồm:

• Sông Vilyuy (2.650 km) nhánh sông Lena
• Sông Olenyok (2.292 km)
• Sông Aldan (2.273 km) nhánh sông Lena
• Sông Kolyma (2.129 km)
• Sông Indigirka (1.726 km)
• Sông Alazeya (1.590 km)
• Sông Amga (1.462 km) nhánh sông Aldan
• Sông Olyokma (1.320 km) nhánh sông Lena
• Sông Markha (1.181 km) nhánh sông Vilyuy
• Sông Tyung (1.092 km) nhánh sông Vilyuy
• Sông Maya (1.053 km) nhánh sông Aldan
• Sông Anabar (939 km)
• Sông Yana (872 km)
• Sông Morkoka (812 km) nhánh sông Markha
• Sông Uchur (812 km) Aldan River tributary
• Sông Linde (804 km) nhánh sông Lena
• Sông Nyuya (798 km) nhánh sông Lena
• Sông Selennyakh (796 km) nhánh sông Indigirka

Hồ

Nước Cộng hòa có hơn 800.000 hồ. Những hồ lớn nhất là:

• Hồ Mogotoyevo
• Hồ Nedzheli
• Hồ Nerpichye
• Hồ chứa nước Vilyuyskoye

Núi

liênkết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B1%D1%8B2015(121).JPG|nhỏ|[[Công viên cột thiên nhiên Lena.]] Dãy núi lớn nhất của Sakha, dãy Verkhoyansk, chạy song song và phía đông sông Lena, tạo thành một vòng cung lớn bắt đầu từ biển Okhotsk và kết thúc ở biển Laptev. Dãy núi này có nhiều dãy phụ.

Dãy Chersky nằm ở phía động của dãy Verkhoyansk và có đỉnh cao nhất ở Sakha, Đỉnh Pobeda (3.147 m). Đỉnh cao thứ hai là Đỉnh Mus-Khaya đạt 3.011 m.

Dãy Stanovoy giáp với Sakha ở phía nam.

Bán đảo

Đường bờ biển rộng lớn của nước Cộng hòa bao gồm một số bán đảo; nổi bật nhất (theo thứ tự từ tây sang đông) là:

• Bán đảo Uryung-Tumus
• Bán đảo Nordvik
• Bán đảo Terpyay-Tumsa
• Bán đảo Bykovsky
• Bán đảo Buor-Khaya
• Bán đảo Manyko
• Bán đảo Shirokostan
• Bán đảo Merkushina Strelka
• Bán đảo Lopatka nhỏ|[[Quần đảo Tân Siberia.]]

Đảo

Từ tây sang đông các đảo và quần đảo lớn của Sakha là:

Đảo Preobrazheniya Đảo Bolshoy Begichev Đảo Maliy Begichev Đảo Peschany Đảo Salkay Orto Ary Daldalakh Đảo Dyangylakh Quần đảo Dunay Đảo Leykina Đảo Brusneva Đảo Muostakh

• Đảo Ulakhan Ary
• Đảo Yarok
• Quần đảo Shelonsky
• Đảo Makar
• Đảo Stolbovoy
• Quần đảo Tân Siberia, bao gồm hòn đảo lớn nhất Sakha
• Quần đảo De Long
• Quần đảo Medvezhyi
• Đảo Kolesovsky
• Kolesovskaya Otmel
• Đảo Gabyshevskiy
• Đảo Kamenka

Khí hậu

Sakha được biết đến với khí hậu khắc nghiệt, trong đó Dãy núi Verkhoyansk là vùng lạnh nhất ở bắc bán cầu. Cực giá lạnh ở Bắc bán cầu nằm ở Verkhoyansk, nơi đây nhiệt độ xuống tới mức −67.8 °C (−90 °F) năm 1892 và tại Oymyakon, nơi nhiệt độ từng xuống đến −67.7 °C (−89.9 °F) năm 1933.

• Nhiệt độ trung bình tháng Một: (bờ biển) tới (Cực giá lạnh).
• Nhiệt độ trung bình tháng tháng Bảy: (bờ biển) tới (vùng trung tâm).
• Lượng mưa trung bình: 200 mm (vùng trung tâm) tới 700 mm (những ngọn núi ở vùng Đông Sakha).

Tài nguyên

Sakha có nguồn tài nguyên phong phú. Ở đây có nguồn dự trữ lớn các tài nguyên như dầu, chất khí, than, kim cương, vàng, bạc, thiếc, wolfram và nhiều tài nguyên khác. 99% kimcương của Nga và 25% kim cương của thế giới được khai thác ở Sakha.

Hành chính

Hành chính Cộng hoà Sakha Tập tin:Flag of Abyysky rayon (Yakutia).pngAbyysky Tập tin:Flag of Aldansky rayon.pngAldansky Tập tin:Coat of Arms of Allaikhovsky rayon (Yakutia).pngAllaikhovsky Tập tin:Flag of Amginsky rayon.pngAmginsky Tập tin:Flag of Anabarsky District.svgAnabarsky Tập tin:Flag of Bulunsky District.svgBulunsky Tập tin:Flag of Churapchinsky Uluus (Yakutia).jpgChurapchinsky Tập tin:Flag of Eveno-Bytantaysky National District.pngEveno-Bytantaysky Tập tin:Flag of Gorny ulus (Yakutia).svgGorny Tập tin:Flag of Khangalassky District.pngKhangalassky Tập tin:Flag of Kobyaysky District.svgKobyaysky Tập tin:Flag of Lensky District (Yakutia).pngLensky Tập tin:Flag of Megino-Kangalassky rayon (Yakutia).pngMegino-Kangalassky Tập tin:Flag of Mirninsky rayon (Yakutia).pngMirninsky Tập tin:Flag of Momsky rayon (Yakutia).pngMomsky Tập tin:Flag of Namsky ulus (Yakutia).pngNamsky Tập tin:Flag of Neryungrinsky rayon (Yakutia).pngNeryungrinsky Tập tin:Coat of Arms of Nizhnekolymsk rayon (Yakutia).pngNizhnekolymsky Tập tin:Flag of Nyurbinsky District.pngNyurbinsky Tập tin:Flag of Olenyoksky District.svgOlenyoksky Tập tin:Flag of Olyokminsky rayon (Yakutia).pngOlyokminsky Tập tin:Flag of Oymyakonsky District.pngOymyakonsky Tập tin:Flag of Srednekolymsky District.pngSrednekolymsky Tập tin:Flag of Suntarsky rayon (Yakutia).pngSuntarsky Tập tin:Flag of Tattinsky ulus (Yakutia).pngTattinsky Tập tin:Flag of Tomponsky rayon.pngTomponsky Tập tin:Flag of Ust-Aldansky rayon.jpgUst-Aldansky Tập tin:Flag of Ust-Maysky district.pngUst-Maysky Tập tin:Flag of Ust-Yansky rayon.pngUst-Yansky Tập tin:Flag of Verkhnekolymsky rayon (Yakutia).pngVerkhnekolymsky Tập tin:Flag of Verkhnevilyuysky rayon (Yakutia).pngVerkhnevilyuysky Tập tin:Flag of Verkhoyansky rayon (Yakutia).pngVerkhoyansky Tập tin:Flag of Vilyuysky rayon (Yakutia).svgVilyuysky Tập tin:Flag of Zhigansky rayon (Yakutia).svgZhigansky *Tập tin:Flag of Yakutsk.svgYakutsk

Giao thông

Giao thông đường thủy chiếm ưu thế tại Sakha. Ở nước Cộng hòa có sáu cảng sông, hai cảng biển (Tiksi và Zelyony Mys). Sakha có bốn công ty vận chuyển tàu thuyền hoạt động. Tuyến đường thủy chính của nước Cộng hòa là sông Lena, kết nối Yakutsk với ga xe lửa Ust-Kut ở tỉnh Irkutsk.

Giao thông đường không là quan trọng đối với việc vận chuyển hành khách. Các tuyến bay kết nối Sakha với hầu hết các khu vực khác của nước Nga. Sân bay Yakutsk là nơi đón khách quốc tế đến nước Cộng hòa.

Có hai tuyến đường liên bang đi qua Sakha: Yakutsk-Bolshoy Never và Yakutsk-Magadan. Tuy nhiên, do có tầng đất đóng băng vĩnh cửu, việc sử dụng nhựa đường là không thực tế, bởi vậy các tuyến đường làm bằng đất sét. Khi có các trận mưa lớn đổ xuống khu vực, đường sẽ bị biến thành bãi bùn, đôi khi sẽ cản trở việc đi lại của hành khách.

Tuyến đường sắt Berkakit-Tommot hiện vẫn đang hoạt động. Tuyến đường kết nối Tuyến chính Baikal Amur với các trung tâm công nghiệp tại miền nam Sakha.

Nhân khẩu

nhỏ|phải|Biến động về dân số, 1939–2002 nhỏ|phải|Tổng thống Nga [[Vladimir Putin gặp gỡ các cư dân tại Lensk.]] nhỏ|phải|[[Vitim, Cộng hòa Sakha.]]

;Dân số:

Thống kê dân số

:Nguồn: [https://web.archive.org/web/20080412011659/http://www.gks.ru/dbscripts/Cbsd/DBInet.cgi#1 Cục Thống kê Nhà nước Liên bang Nga]

Những thành phố lớn

Dân tộc

Theo điều tra năm 2010, thành phần dân tộc của nước Cộng hòa là:

Theo trung tâm Thông tin Tổng thống Cộng hòa Sakha (Информационный центр при Президенте РС(Я)), nhân khẩu học tại nước Cộng hòa như sau: Chính Thống giáo: 44,9% Shaman giáo: 26,2% Không tôn giáo: 23,0% Phong trào Tân Giáo: 2,4% Hồi giáo: 1,2% Phật giáo: 1,0% Tin Lành: 0,9% Công giáo: 0,4%

Chính trị

nhỏ|Kỷ niệm [[Ngày nước Nga tại Mirny, Cộng hòa Sakha.]] Người đứng đầu Yakutia là Nguyên thủ (trước đây là Tổng thống). Nguyên thủ đầu tiên của Cộng hòa Sakha là Mikhail Yefimovich Nikolayev. Nguyên thủ hiện tại là Aysen Nikolayev, từ ngày 28 tháng 5 năm 2018. Cơ quan lập pháp tối cao của cơ quan nhà nước ở Sakha là một Hội đồng được gọi là Il Tumen. Chính phủ Cộng hòa Sakha (Yakutia) là cơ quan hành pháp của cơ quan nhà nước. Cộng hòa thúc đẩy mối quan hệ chặt chẽ về văn hóa, chính trị, kinh tế và công nghiệp với các quốc gia Turk có chủ quyền.nhỏ|Một miếng vàng nặng 6 g tại châu thổ sông Lena, Sakha.|thế=|154x154px

Kinh tế

Công nghiệp đóng góp trên 50% tổng sản phẩm quốc nội của Sakha, chủ yếu dựa vào khai thác khoáng sản. Các hoạt động kinh doanh tập trung chủ yếu tại thủ đô Yakutsk, cũng như ở Aldan, Mirny, Neryungri, Pokrovsk và Udachny. Các ngành khai khoáng kim cương, vàng và thiếc là trung tâm trong nền kinh tế. Quặng Uranium cũng đã bắt đầu được khai thác Người Sakha nói tiếng Turk tham gia vào các hoạt động chính trị, chính quyền, tài chính, kinh tế và chăn nuôi gia súc. Còn người bản địa Cổ châu Á thì chủ yếu là thợ săn, người đánh cá và chăn nuôi tuần lộc. Tính đến năm 2008, Cộng hòa Sakha là chủ thể liên bang phát triển thứ 19 của Nga.

Các công ty lớn nhất trong vùng là Alrosa, Yakutugol, Yakutskenergo, Yakutia Airlines.

Giáo dục

Các cơ sở quan trọng nhất của giáo dục đại học tại đây bao gồm Đại học Liên bang Đông Bắc (trước đây là Đại học quốc gia Yakutsk) và Học viện Nông nghiệp Nhà nước Yakutsk. liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Ohuokhai.jpeg|nhỏ|Người Yakut nhảy múa với trang phục truyền thống

Văn hóa

Yakutia có nhiều nhà hát như Nhà hát kịch nhà nước Nga mang tên A. S. Pushkin; Nhà hát Sakha mang tên P. A. Oyunsky; Nhà hát Opera và Ba lê Học thuật Nhà nước mang tên D. K. Sivtsev.

Cũng có một số bảo tàng ở vùng này. Chúng bao gồm Bảo tàng Mỹ thuật Quốc gia Sakha, Bảo tàng Truyền thuyết và Lịch sử Địa phương mang tên E. Yaroslavsky, và Bảo tàng Khomus và Bảo tàng Permafrost.

Ngành công nghiệp điện ảnh địa phương có biệt danh "Sakhawood".

Ngày lễ

• 27 tháng 4: Ngày Cộng hòa
• 21 tháng 6: Yhyakh, lễ mừng năm mới của người Sakha

Người nổi tiếng

• Platon Oyunsky, lãnh đạo đầu tiên của Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Tự trị Yakut, cha đẻ của nền văn học hiện đại Sakha