✨Zud

nhỏ|250x250px|Dê chết vì hậu quả của một zud "đen". Sa mạc Gobi, tháng 3 năm 2010. Một zud hoặc dzud (tiếng Mông Cổ: зуд, tiếng Hán còn gọi là Bạch phong mao) là một thuật ngữ của người Mông Cổ đặt cho một mùa đông nghiêm trọng, trong đó số lượng lớn vật nuôi chết, chủ yếu là do đói vì không thể ăn cỏ, trong các trường hợp khác là do trực tiếp từ cái lạnh. Có nhiều loại zud khác nhau, bao gồm zud "trắng", đó là một mùa đông cực kỳ nhiều tuyết, trong đó vật nuôi không thể tìm thấy thức ăn để bổ sung cho chính nó qua lớp tuyết phủ và rồi chết đói.

Một phần ba dân số Mông Cổ phụ thuộc hoàn toàn vào loại hình nông nghiệp chăn nuôi du mục phục vụ cho sinh kế của họ và zud khắc nghiệt có thể gây ra khủng hoảng kinh tế và các vấn đề về an ninh lương thực trong nước. Thảm họa thiên nhiên này chỉ có ở Mông Cổ.

Mô tả và giảm thiểu

Có nhiều loại zud khác nhau:

• Tsagaan (trắng) zud hay bạch phong mao là kết quả từ tuyết rơi nhiều đã ngăn cản vật nuôi tìm đến đến thức ăn. Đó là một thảm họa thường xuyên và nghiêm trọng đã gây ra một số lượng lớn vật nuôi chết.
• Khar (đen) zud là kết quả từ một đợt thiếu tuyết trong khu vực chăn thả, dẫn đến cả vật nuôi và con người bị thiếu nước. Loại zud này không xảy ra hàng năm cũng không ảnh hưởng đến các khu vực rộng lớn. Nó chủ yếu xảy ra ở vùng sa mạc Gobi.

Vào mùa đông 2009-2010, 80% lãnh thổ của Mông Cổ bị bao phủ bởi một lớp tuyết dày 200–600mm. Ở aimag Uvs, nhiệt độ rất thấp (nhiệt độ ban đêm −48 °C / −54 °F) kéo dài trong gần 50 ngày. 9000 gia đình mất toàn bộ đàn vật nuôi trong khi có thêm 33.000 gia đình bị mất 50%. Bộ Thực phẩm, Nông nghiệp và Công nghiệp nhẹ báo cáo 2.127.393 con gia súc bị mất vào ngày 9/2/2010 (188.270 con ngựa, bò nhà, lạc đà và 1.939.123 con dê và cừu). Nhưng đến tháng 5 năm 2010, Liên hợp quốc báo cáo rằng tám triệu, hay khoảng 17% toàn bộ gia súc của đất nước, đã bị chết.

Hậu quả xã hội

Một số người chăn nuôi bị mất tất cả vật nuôi của họ vì zud phải tìm kiếm một cuộc sống mới trong các thành phố. Thủ đô Ulaanbaatar của Mông Cổ được bao quanh bởi những ngôi nhà bằng gỗ không có đường giao thông, hệ thống nước hoặc hệ thống thoát nước. Thiếu giáo dục và kỹ năng để tồn tại trong môi trường xã hội đô thị, nhiều người di cư không thể tìm được việc làm và rơi vào tình trạng nghèo cùng cực, nghiện rượu và trở thành tội phạm. Những người khác mạo hiểm mạng sống của họ trong các công việc khai thác mỏ  nguy hiểm và bất hợp pháp.

Khu vực tương đương

Ở Kazakhstan, zhut là một thuật ngữ cho nạn đói do thiên tai.