✨YouTube

YouTube (viết tắt là YT) là một nền tảng chia sẻ video trực tuyến của Mỹ có trụ sở chính tại San Bruno, California. Nền tảng này được tạo ra vào tháng 2 năm 2005 bởi ba nhân viên cũ của PayPal — Chad Hurley, Steve Chen và Jawed Karim — đã được Google mua lại vào tháng 11 năm 2006 với giá 1,65 tỷ đô la Mỹ và hiện hoạt động như một trong những công ty con của Google. YouTube là trang web được truy cập nhiều thứ hai sau Google Tìm kiếm, theo xếp hạng của Alexa Internet.

Trang web cho phép người dùng tải lên, xem, chia sẻ, thêm vào danh sách phát, báo cáo và nhận xét về video, đăng ký người dùng khác và sử dụng công nghệ WebM, H.264/VP9 và Adobe Flash Player để hiển thị nhiều video đa phương tiện do người dùng và doanh nghiệp tạo ra. Trước khi đến với PayPal, Hurley học thiết kế ở Đại học Indiana của Pennsylvania. Chen và Karim học khoa học máy tính cùng nhau tại Đại học Illiois ở Urbana-Champaign.

Karim cho biết ý tưởng ban đầu của YouTube đến từ màn trình diễn của Janet Jackson trong Super Bowl XXXVIII, khi bà để lộ bộ ngực của mình trước công chúng và trận sóng thần thương tâm Ấn Độ Dương năm 2004. Karim không thể tìm thấy video quay lại hai sự kiện trên, khiến anh nảy ra cảm hứng xây dựng một dịch vụ chia sẻ video riêng. Hurley và Chen tiết lộ ý tưởng ban đầu cho YouTube là xây dựng trang web thành một dịch vụ hẹn hò trực tuyến, điều này do ảnh hưởng từ trang Hot or Not. Khó khăn trong việc tìm kiếm những video hẹn hò, dẫn đến ý tưởng phải thay đổi và xây dựng trang web thành nơi mà mọi loại video đều có thể tải lên.

Sau khi PayPal bị eBay mua lại với giá 1,5 tỉ USD, cả ba người quyết định ra riêng và tự thành lập một công ty mới. Đầu năm 2005, cả ba cùng rời PayPal và bàn kế hoạch tại quán café Max's Opera gần trường Đại học Stanford. Trụ sở đầu tiên của YouTube là tại thung lũng Silicon. Những tác giả cung cấp bản xem thử của trang web trước công chúng vào tháng 5 năm 2005, sáu tháng trước khi YouTube chính thức ra mắt.

thumb|[[Biểu trưng của YouTube từ lần đầu ra mắt đến năm 2011, kèm theo nó là một khẩu hiệu cũ tên Broadcast Yourself]] thumb|Trang chủ YouTube sau vài tháng ra mắt (lưu trữ bởi [[Wayback Machine).]]

Tên miền "youtube.com" được kích hoạt vào ngày 14 tháng 2 năm 2005 và trang web được phát triển vài tháng sau đó. Video đầu tiên trên YouTube có tên Me at the zoo, được đồng sáng lập trang web Jawed Karim quay tại Sở thú San Diego và đăng tải lên vào ngày 23 tháng 4 năm 2005, video hiện tại vẫn có thể được tìm thấy và xem. YouTube công bố bản thử nghiệm beta cho trang web vào tháng 5 năm 2005. Video đầu tiên đạt 1 triệu lượt xem là một đoạn phim quảng cáo của Nike có sự góp mặt của cầu thủ bóng đá người Brasil Ronaldinho vào tháng 12 năm 2005. Nhận số tiền đầu tư 3,5 triệu đô la từ công ty đầu tư Sequoia Capital vào tháng 11, YouTube chính thức ra mắt vào 15 tháng 12 năm 2005, thời gian này trang web nhận 8 triệu lượt xem mỗi ngày.

Giống như nhiều công ty công nghệ mới thành lập, YouTube khởi đầu với một công ty đầu tư mạo hiểm từ một văn phòng tạm thời ở một ga-ra. Roelof Botha, người cộng tác của Sequoia Capital và là cựu CFO của PayPal, đã gia nhập ban giám đốc của YouTube. Vào tháng 4 năm 2006, Sequoia đặt thêm 8 triệu USD vào công ty, và tiếp theo là thời kỳ phổ biến cực nhanh trong vòng vài tháng đầu.

Trụ sở YouTube ở San Bruno từ năm 2006–2010.

Trong mùa hè năm 2006, YouTube là một trong những trang web phát triển nhanh nhất trong cộng đồng Web, và được xếp hạng thứ 5 trong những trang web phổ biến nhất trên Alexa, với tốc độ tăng trưởng thậm chí còn nhanh hơn MySpace. Theo cuộc điều tra vào ngày 16 tháng 7 năm 2006, 100 triệu video clip được xem hàng ngày trên YouTube, cộng thêm 65.000 video mới được tải lên mỗi ngày. Trang web có trung bình 20 triệu lượt truy cập mỗi tháng, theo như Nielsen/NetRatings, trong đó khoảng 44% là nữ giới, 56% nam giới, và khoảng tuổi từ 12 đến 28 tuổi chiếm ưu thế. Điểm ưu việt của YouTube trong thị trường video online đó là sự thực tế. Theo như trang web Hitwise.com, YouTube làm chủ tới 64% thị phần video online ở Anh.

Vào ngày 9 tháng 10 năm 2006, đã có thông báo rằng công ty Google sẽ mua lại công ty với giá là 1,65 tỷ USD bằng cổ phiếu. Thỏa thuận giữa Google và YouTube đến sau khi YouTube đưa ra ba bản thỏa thuận với những công ty truyền thông trong nỗ lực tránh nguy cơ kiện tụng do vi phạm bản quyền. YouTube sẽ tiếp tục hoạt động độc lập, với những đồng sáng lập và 67 nhân viên làm việc trong công ty. Sự giao kèo để mua lại YouTube đã kết thúc vào ngày 13 tháng 11, vào lúc đó, Google là người trả giá cao thứ hai. Cùng tháng, YouTube di chuyển đến một trụ sở mới tại San Bruno, California.

Tháng 11 năm 2006, tên miền "www.youtube.com" dẫn đến một trang có tên tương tự, "www.utube.com". Chủ sở hữu "utube.com", Universal Tube & Rollform Equipment, đã kiện YouTube vì tình trạng truy cập quá tải bởi người dùng YouTube. Universal Tube đã thay đổi tên trang thành "www.utubeonline.com". Năm 2007, YouTube công bố Giải thưởng YouTube (YouTube Award), một giải thưởng hàng năm trao cho người dùng nhằm công nhận các video hay nhất của YouTube do cộng đồng bình chọn. Đầu năm 2009, YouTube đăng ký tên miền mới "www.youtube-nocookie.com" cho các video YouTube được nhúng trên trang của chính phủ Hoa Kỳ.

thumb|Trụ sở hiện nay của YouTube tại [[San Bruno, California]]

Vào tháng 3 năm 2010, YouTube bắt đầu phát trực tuyến một số nội dung, 60 trận cricket của Giải Ngoại hạng Cricket Ấn Độ được công chiếu trực tuyến. Đánh dấu đây là lần phát trực tuyến đầu tiên trên thế giới về một sự kiện thể thao lớn. Vào ngày 31 tháng 3 năm, YouTube đã thiết kế lại và đơn giản hóa giao diện, giúp tăng thời gian người dùng sử dụng trang web. Theo giám đốc sản phẩm của Google, Shiva Rajaraman cho rằng: "Chúng tôi phải quay lại và loại bỏ sự lộn xộn." Vào tháng 5 năm 2010, khoảng 2 tỷ lượt xem video tăng mỗi ngày. Con số này tăng lên ba tỷ vào tháng 5 năm 2011, và đạt ngưỡng 4 tỷ lượt xem vào năm 2012. Tháng 2 năm 2017, tổng cộng có 1 tỷ giờ xem video trên YouTube. Theo dữ liệu năm 2010 do công ty nghiên cứu thị trường comScore báo cáo, YouTube là dịch vụ cung cấp video trực tuyến thống trị thị trường Hoa Kỳ, khi thị phần chỉ khoảng 43% và có hơn 14 tỷ lượt xem video suốt tháng 5 năm này.

Tháng 10 năm 2010, Chad Hurley từ chức giám đốc điều hành của YouTube để đảm nhận vai trò cố vấn, đồng thời Salar Kamangar giữ chức vụ CEO. Vào tháng 4 năm 2011, James Zern, một kỹ sư phần mềm YouTube, cho biết tất cả 30% video trên YouTube chiếm 99% lượt xem trên trang. Vào tháng 11 năm 2011, trang mạng xã hội Google+ được tích hợp vào YouTube và trình duyệt Chrome, cho phép người dùng xem trực tiếp video của YouTube từ trong giao diện Google+.

2011–nay

thumb|Logo YouTube từ năm 2013–2015

Tháng 12 năm 2011, YouTube ra mắt giao diện mới của trang web, các mục và số kênh đã đăng ký được xếp vào một cột trên trang chủ. Logo YouTube được bố trí với màu đỏ tối hơn, sau logo từ năm 2006. Năm 2012, tổng cộng 60 giờ video được tải lên mỗi phút, 3/4 nội dung trên YouTube đến từ ngoài Hoa Kỳ. Tại thời điểm này, trang web chào đón hơn 8 triệu người dùng mỗi tháng. Vào tháng 10 năm 2012, sau khi trở thành đối tác với ABC News, YouTube lần đầu phát một buổi trực tiếp cuộc tranh luận của tổng thống Hoa Kỳ. Khẩu hiệu Broadcast Yourself được gỡ xuống sau những lần phát trực tiếp nhiều cuộc tranh luận tương tự. Ngày 4 tháng 12 năm 2012, YouTube thiết kể lại giao diện để phù hợp với phiên bản trên điện thoại di động và máy tính bảng. Ngày 21 tháng 12, ca khúc Gangnam Style của ca sĩ người Hàn Quốc Psy trở thành video đầu tiên đạt một tỷ lượt xem. nhỏ|[[Neal Mohan, bắt đầu trở thành CEO của YouTube kể từ năm 2023]] Tháng 3 năm 2013, số lượng truy cập YouTube đạt 1 tỷ người hàng tháng. Đến tháng 5, YouTube tiếp tục hướng đến truyền thông, cho ra mắt YouTube Comedy Week, một sự kiện trong tuần nhằm tập hợp những người ấn tượng trong thể loại hài kịch và Giải thưởng Âm nhạc YouTube (YouTube Music Award), trao cho những video âm nhạc xuất sắc nhất. Cùng năm, kênh chính thức của YouTube, "YouTube", vượt qua kênh "PewDiePie của Felix Kjellberg để trở thành kênh có nhiều lượt đăng ký nhất. Điều này do hệ thống phân loại nội dung của trang web đưa đến người dùng những kênh theo thể loại, cùng với các kênh của YouTube, do đó họ có thể đăng ký và xem chủ đề mình thích. Vào tháng 2 năm 2014, Susan Wojcicki được bổ nhiệm làm CEO tiếp theo của YouTube. Tháng 11 cùng năm, YouTube cho ra một dịch vụ âm nhạc tên "Music Key", cho phép phát trực tuyến âm nhạc miễn phí không quảng cáo trên YouTube cùng với dịch vụ Google Play Music. Ngày 26 tháng 8, YouTube ra mắt YouTube Gaming, một ứng dụng nhắm vào chủ đề trò chơi điện tử, chơi và phát trực tiếp game. Nó cũng cạnh tranh với Twitch của Amazon.com.

Đầu năm 2016, YouTube mở rộng diện tích trụ sở tại San Bruno sau khi mua lại một công viên với giá 215 triệu USD. Sau khi mở rộng, diện tích trụ sở tăng thêm 554,000 ft và có sức chứa khoảng 2,800 nhân viên. Vào 29 tháng 7 năm 2017, YouTube ra mắt một logo mới, là thiết kế lại của logo cũ dựa trên ngôn ngữ thiết kế Material Design, chữ và biểu tượng nút play màu đỏ (đậm hơn) được tách riêng.

Ngày 3 tháng 4 năm 2018, một vụ xả súng đã xảy ra tại trụ sở YouTube ở San Bruno, California. Vào ngày 17 tháng 5, YouTube đổi tên thương hiệu YouTube Red thành YouTube Premium (kèm theo đó là mở rộng dịch vụ sang Canada và 13 thị trường châu Âu), đồng thời ra mắt phiên bản mới của YouTube Music. Ngày 30 tháng 5, YouTube đóng cửa trang YouTube Gaming để ghép nền tảng này vào trang YouTube chính. Nhân viên của công ty lập luận rằng nền tảng này dễ gây nhầm lẫn và việc ghép vào trang chính sẽ xuất hiện tính năng mới (mỗi trò chơi được bổ sung một thông tin để khám phá các video liên quan), điều này cũng nhằm phát triển cộng đồng lớn mạnh hơn.

Tháng 7 năm 2021, Youtube chính thức ra mắt Youtube Short, tính năng cho phép người dùng tạo ra các video ngắn có thời lượng tối đa 1 phút.

Tính năng

Công nghệ video

YouTube thường sử dụng định dạng VP9 và H.264/MPEG-4 AVC cho video. YouTube cũng bắt đầu dùng định dạng AV1.

Phát lại

Trước đây để xem một video YouTube trên máy tính, YouTube thường yêu cầu cài đặt Adobe Flash Player vào trình duyệt. Tháng 1 năm 2010, YouTube cho ra phiên bản thử nghiệm của trang web, phiên bản này sử dụng khả năng đa phương tiện được tích hợp các trình duyệt web có tiêu chuẩn HTML5, giúp người dùng có thể phát nhiều video cùng lúc. Tính năng này cho phép xem video mà không cần cài đặt Adobe Flash Player. Chỉ những trình duyệt hỗ trợ HTML cho video nhờ dùng định dạng MP4 (video H.264) hay WebM (video VP8) có thể phát video trên web.

Tải lên

Người dùng YouTube có thể tải video lên với thời lượng tối đa 15 phút. Người dùng có tình trạng tốt về việc tuân thủ Nguyên tắc cộng đồng có thể tải lên video với thời lượng tối đa 12 giờ, cũng như phát trực tiếp, việc này cần yêu cầu xác minh tài khoản. Khi lần đầu ra mắt, YouTube cho phép tải video lên với giới hạn thời lượng 10 phút, công ty bắt đầu nhận ra những video dài hơn thời lượng này thường là các đoạn chương trình truyền hình và phim. Trước đây, tải video có thời lượng hơn 12 giờ lên là không thể, dung lượng tải lên chỉ nằm ở mức 128GB.

YouTube hỗ trợ các định dạng tệp như MOV, MPEG4, MP4, AVI, WMV, MPEGPS, FLV, DNxHD, ProRes, CineForm và HEVC (h265). Ngoài ra còn hai định dạng tệp khác được hỗ trợ là 3GPP và WebM, giúp video có thể tải lên từ điện thoại di động.

Phụ đề video được thực hiện tự động bằng công nghệ nhận dạng giọng nói sau khi tải lên. Phụ đề tự động thường không chính xác, do đó YouTube cung cấp một số tùy chọn như tải lên phụ đề đã viết sẵn để sửa lại một cách thủ công.

Chất lượng và định dạng

thumb|Một ví dụ về độ phân giải của video, chất lượng tiêu chuẩn (SQ), chất lượng cao (SD) và độ phân giải cao (HD).

Thời gian đầu, YouTube cung cấp cho video chất lượng rất thấp, với độ phân giải 320×240 pixel và sử dụng dạng âm thanh MP3. Vào tháng 6 năm 2007, định dạng video 3GP được hỗ trợ trên điện thoại di dộng. Cùng với sự cải tiến chất lượng vào tháng 3 năm 2008, độ phân giải đã tăng lên 480×360 pixel. Tháng 12 cùng năm, độ phân giải HD 720p được thêm vào. Trình phát video của YouTube chuyển tỷ lệ khung hình từ 4:3 sang tỷ lệ màn hình rộng 16:9 sau đó. YouTube bắt đầu đặt H.264/MPEG-4 AVC là định dạng video mặc định trên trang web. Vào tháng 11 năm 2009, độ phân giải 1080p ra mắt, kèm theo là sự xuất hiện của chất lượng 4K vào tháng 7 năm 2010, khi độ phân giải chiếm đến 4096×3072 pixel. Tháng 6 năm 2015, YouTube hỗ trợ chất lượng 8K cùng với độ phân giải 7680×4320 pixel. 2016, YouTube công bố dải tương phản động mở rộng (HDR) cho video, HDR có thể mã hóa với hai định dạng HLG và PQ.

Vào tháng 10 năm 2014, YouTube giới thiệu tốc độ khung hình 60FPS cho video, nhằm sửa đổi tốc độ khung hình của trò chơi điện tử sau khi quay cho phù hợp. Mỗi chất lượng có một tên riêng, như chất lượng tiêu chuẩn được đánh dấu bằng SQ, chất lượng cao (HQ) và độ phân giải cao (HD), nay đã được thay bằng các giá trị phân giải (480p, 1080p,..) hiện có của video. Luồng video được mã hóa ở định dạng P9 với dạng âm thanh Opus; nếu VP9/WebM không được hỗ trợ trong trình duyệt, thì định dạng H.264/MPEG-4 AVC kèm theo dạng âm thanh AAC sẽ thay thế.